سند ملی توسعه آموزش وپرورش

 ● وظایف، ویژگی‌ها و ساختار کلی بخش آموزش و پرورش عمومی

تعلیم و تربیت در ا یران، قدمت و پیشینه‌ی طولانی داشته و سابقه‌ی آن به قرن‌ها قبل بازمی‌گردد. وزارت آموزش و پرورش به موجب مفاد مصرحه در قوانین مختلف اعم از قانون اساسی، قوانین موضوعه و عمومی، عهده‌دار وظایف مختلف در زمینه‌ی تعلیم و تربیت فرزندان این مرز و بوم است.
مهم‌ترین اهداف و وظایف وزارت آموزش و پرورش عبارتند از:
ـ ایجاد محیط مساعد برای رشد فضایل اخلاقی و تقویت و تحکیم مبانی اعتقادی و معنوی دانش‌آموزان
ـ فراهم ساختن وسایل آموزش و پرورش رایگان برای همه‌ی ملت تا پایان دوره‌ی متوسطه
ـ شناسایی و شکوفا کردن و پرورش استعدادهای دانش‌آموزان و تقویت روح بررسی و تتبع و ابتکار در تمام زمینه‌های علمی، فرهنگی و اسلامی
ـ استفاده از علوم و فنون و تجارب پیشرفته جوامع بشری و تلاش در پیشبرد آن‌ها
ساختار نظام آموزشی بخش آموزش و پرورش کشور شامل دوره‌های زیر می‌باشد:
الف) پیش‌دبستانی (برای تحت پوشش قرار دادن کودکان ۵-۴ ساله)
ب) دوره‌ی ابتدایی (برای تحت پوشش قرار دادن افراد لازم‌التعلیم ۱۰-۶ ساله)
ج) دوره راهنمایی تحصیلی (برای تحت پوشش قرار دادن افراد لازم‌التعلیم ۱۳-۱۱ ساله)
د) دوره متوسطه نظری، فنی و حرفه‌ای و کاردانش (برای تحت پوشش قرار دادن افراد ۱۶-۱۴ ساله)
هـ) دوره‌ی پیش‌دانشگاهی (برای تحت پوشش قرار دادن افراد لازم‌التعلیم ۱۷ ساله)

● تحلیل عملکرد بخش آموزش و پرورش عمومی در برنامه سوم توسعه

در این قسمت عملکرد ۵ سال گذشته و وضع موجود آموزش و پرورش در قالب مهم‌ترین شاخص‌های موجود مورد بررسی و تبیین قرار گرفته و میزان توفیق در دستیابی به اهداف و سیاست‌های راهبردی برنامه ۵ ساله سوم توسعه بخش و انجام ماموریت‌های مورد انتظار، ارایه می‌شود.
▪ توسعه آموزش و پرورش و کاهش نابرابری‌ها
ـ به طور کلی، تعداد کل دانش‌آموزان در بخش آموزش و پرورش عمومی طی برنامه سوم توسعه از روندی نزولی برخوردار بوده است، به طوری که از ۱۷۰۹۸ هزار نفر در سال ۱۳۷۹-۱۳۷۸، به ۱۴۴۵۶ هزار نفر در سال ۱۳۸۴-۱۳۸۳ کاهش یافته است، با این وجود سهم دوره‌های پیش‌دبستانی، متوسطه و پیش‌دانشگاهی از کل دانش‌آموزان دارای افزایش بوده است.
ـ افزایش سهم دانش‌آموزان دختر از کل دانش‌آموزان در دوره‌های ابتدایی، راهنمایی و متوسطه و پیش‌دانشگاهی به ترتیب از ۵/۴۷، ۳/۴۵ و ۸/۴۵ درصد در سال‌های ۱۳۷۹-۱۳۷۸ به ۲/۴۸، ۴/۴۶ و ۵/۵۳ درصد در سال ۱۳۸۴-۱۳۸۳ بیانگر کاهش فاصله جنسیتی در دستیابی به فرصت‌های برابر آموزشی طی برنامه سوم بوده است.
ـ شاخص پوشش تحصیلی در کلیه‌ی دوره‌ها طی برنامه سوم توسعه، روندی صعودی داشته است به طوری‌که شاخص پوشش تحصیلی ظاهری دوره‌های ابتدایی، راهنمایی، متوسطه و پیش‌دانشگاهی به ترتیب از ۸/۱۰۶، ۲/۹۶، ۴/۷۲ و ۷/۲۳ درصد در سال ۱۳۷۹-۱۳۷۸ به ۵/۱۱۰، ۲/۱۱۲، ۸۳ و ۷/۳۵ درصد در سال ۱۳۸۳-۱۳۸۴ رسیده است (که البته توسعه مدارس شبانه‌روزی سهم به‌سزایی در این امر داشته است).
▪ روند شاخص‌ها در زمینه‌ی ارتقای کیفیت آموزش و پرورش عمومی
ـ همان‌طور که در بالا نیز اشاره شد، تراکم دانش‌آموز در کلاس در هر ۳ دوره‌ی تحصیلی روندی نزولی داشته است.
ـ ضریب بهره‌برداری از کلاس برای دوره‌ی راهنمایی تحصیلی طی دوره‌ی برنامه سوم توسعه، بیش از سایر دوره‌ها بوده است، به طوری که از ۱۴۳ درصد در سال ۱۳۷۹-۱۳۷۸ به ۱۶۱ درصد در سال ۱۳۸۴-۱۳۸۳ رسیده است، ولی ضریب بهره‌برداری از کلاس در دوره‌های ابتدایی و متوسطه و پیش‌دانشگاهی به ترتیب از ۱۳۹ و ۱۴۳ درصد در سال ۱۳۷۹-۱۳۷۸ به ۱۲۶ و ۱۴۰ درصد در سال ۱۳۸۴-۱۳۸۳ رسیده است.
ـ نرخ قبولی در هر ۳ دوره‌ی تحصیلی روندی صعودی داشته است به طوری که این نرخ در ۳ دوره به ترتیب از ۳/۹۵، ۱/۸۷ و ۹/۶۸ درصد در سال ۱۳۷۹-۱۳۷۸ به ۲/۹۷، ۹/۹۰ و ۰/۷۳ درصد در سال ۱۳۸۲-۱۳۸۱ رسیده است.
▪ روند تحولات شاخص‌های ساماندهی و کارآیی نیروی انسانی
ـ تعداد معلمان و کلاس‌های دایر در دوره‌ی ابتدایی و راهنمایی کاهش داشته است (تعداد معلمان دوره‌های ابتدایی و راهنمایی به ترتیب از ۳۱۲ و ۱۸۵ هزار نفر در سال ۱۳۷۹-۱۳۷۸ به ۲۸۵ و ۱۸۵ هزار نفر در سال ۱۳۸۴-۱۳۸۳ رسیده است) ولی تعداد معلمان در دوره‌ی متوسطه و پیش‌دانشگاهی از ۱۴۹ هزار نفر در سال ۱۳۷۹-۱۳۷۸ به ۱۸۶ هزار نفر در سال ۸۴-۱۳۸۳ افزایش یافته است.
ـ نسبت دانش‌آموز به معلم در کلیه‌ی دوره‌های تحصیلی از ۴۴/۲۶ درصد در سال ۱۳۷۹-۱۳۷۸ به ۲۲ درصد در سال ۱۳۸۴-۱۳۸۳ کاهش یافته است. هم‌چنین نسبت معلم به کلاس دایر در کلیه‌ی دوره‌های تحصیلی از عدد ۱ در سال ۱۳۷۹-۱۳۷۸ به ۹۶/۰ در سال ۱۳۸۴-۱۳۸۳ کاهش داشته است (بهبود وضعیت).
ـ در طی سال‌های برنامه سوم، سهم کارکنان اصلی از کل کارکنان آموزش و پرورش از ۴۶/۷۸ درصد در سال ۱۳۷۹-۱۳۷۸ به ۸۰ درصد در سال ۱۳۸۴-۱۳۸۳ افزایش یافته است که این امر حاکی از بهبود و اصلاح ترکیب و ساختار نیروی انسانی آموزش و پرورش طی سال‌های برنامه می‌باشد.
ـ سهم معلمان دارای مدرک تحصیلی لیسانس و بالاتر طی برنامه سوم توسعه همواره رو به افزایش بوده است (از ۰۷/۳۱ درصد در سال ۱۳۷۹-۱۳۷۸ به ۲/۴۹ درصد در سال ۱۳۸۴-۱۳۸۳)، در عوض سهم معلمان دارای مدرک تحصیلی دیپلم و کمتر کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته است (از ۷۱/۳۰ درصد در سال ۱۳۷۹-۱۳۷۸ به ۹/۲۰ در سال ۱۳۸۴-۱۳۸۳).
▪ روند تحولات شاخص‌های توسعه مشارکت
ـ سهم دانش‌آموزان غیردولتی از کل دانش‌آموزان از ۶۸/۴ درصد در ابتدای برنامه به ۷۳/۶ درصد در سال پایانی برنامه افزایش یافته است. (بیشترین سهم دانش‌آموزان غیردولتی در دوره‌ی متوسط و پیش‌دانشگاهی بوده است).
ـ مشارکت مردمی در احداث پروژه‌های عمرانی روندی رو به رشد داشته است و هر ساله به طور متوسط ، بیش از ۳۰ درصد از پروژه‌های اجرا شده با مشارکت مردم احداث شده است.
ـ درآمد اختصاصی حاصل از کمک‌های مردمی در طول برنامه سوم از ۱۶۶ میلیارد ریال به ۳۲۷ میلیارد ریال افزایش داشته است.
▪ روند تحولات شاخص‌های بهبود مدیریت منابع و تجهیز منابع مالی جدید
ـ بررسی قوانین بودجه سنواتی نشان‌دهنده این امر است که سهم امور اجتماعی از کل بودجه دولت طی برنامه سوم کاهش یافته است. هم‌چنین سهم اعتبارات بخش آموزش و پرورش از اعتبارات فصل امور اجتماعی نیز طی برنامه کاهش داشته است.
ـ سهم بودجه آموزش و پرورش از بودجه عمومی دولت طی سال‌های برنامه سوم توسعه به طور متوسط حدود ۲/۱۶ درصد بوده است.
ـ سهم بودجه‌ی عمرانی آموزش و پرورش از بودجه‌ی عمومی عمرانی دولت از ۸/۴ درصد در سال ۱۳۷۸ به ۵/۳ درصد در سال ۱۳۸۳ کاهش یافته است، و متوسط این سهم در طول برنامه سوم حدود ۱/۴ درصد می‌باشد.
ـ نسبت عملکرد اعتبارات آموزش و پرورش به مصوب، بیانگر وجود متوسط کسری ۱۹ درصدی آموزش و پرورش در طی سال‌های برنامه سوم توسعه است.
ـ سهم هزینه‌های غیرپرسنلی سازمان آموزش و پرورش استان‌ها در طی سال‌های برنامه سوم به طور متوسط حدود ۸/۷ درصد بوده، که با توجه به تنوع و حجم گسترده فعالیت‌های آموزشی، این رقم بسیار ناچیز است.

● وضعیت بخش آموزش و پرورش عمومی در رابطه با سند چشم‌انداز، سیاست‌های کلی و مضامین دوازده‌گانه

جمهوری اسلامی ایران در افق چشم‌انداز توسعه‌ی بیست ساله خود با ایجاد فرصت‌های برابر یادگیری و دسترسی به آموزش و پرورش برای همه، ارتقای کیفیت آموزش و پرورش، تقویت هویت دینی و ملی دانش‌آموزان و توسعه مشارکت بخش‌های غیردولتی در امر آموزش و پرورش، موجبات دستیابی به جامعه‌ای متکی بر سرمایه انسانی را فراهم می‌آورد.

● امکانات، قابلیت‌ها، محدودیت‌ها و تنگناهای بخش آموزش و پرورش عمومی

الف) قابلیت‌ها (نقاط قوت)
ـ وجود سازمان‌ها و نهادهای غیردولتی و اقبال و حساسیت عامه مردم برای تعلیم و تربیت شایسته و بهینه فرزندان خود و پیشگامی آنان در کارهای خیر و اقدامات عام‌المنفعه
ـ امکان فرهنگ‌سازی و تحقق اهداف و برنامه‌های فرهنگی از طریق آموزش و پرورش به عنوان گسترده‌ترین و موثرترین بستر ارتباطی با خانواده‌ها و نهادهای اجتماعی
ـ دسترسی به فناوری نسبتا مناسب برای مبادله اطلاعات در فرآیند آموزش
ـ برخورداری آموزش و پرورش از بیش از ۱۰۰ مرکز آموزش عالی مصوب و دانشکده‌ها و دانشگاه‌های مستقل قابل بهره‌برداری در زمینه‌ی ارتقای علمی منابع انسانی * برخورداری آموزش و پرورش از نیروی انسانی با میانگین سطح تحصیلات نسبتا مطلوب و واجد انگیزه برای ادامه تحصیل و ارتقای تحصیلات
ب) محدودیت‌ها و تنگناها (نقاط ضعف)
ـ عدم گسترش دامنه آموختن به حیطه‌های آموزش برای زیستن و آموزش شهروندی
ـ عدم انعطاف در نظام برنامه‌ریزی آموزشی و درسی
ـ کاهش تدریجی انگیزه ادامه تحصیل در دوره‌های بالاتر به سبب شرایط خاص اقتصادی جامعه
ـ تاثیر منفی شیوه‌ی گزینش دانشجو در دانشگاه‌ها بر فرآیند تعلیم و تربیت در آموزش و پرورش
ـ عدم تناسب مهارت‌های حرفه‌ای و سطح تحصیلات معلمان با نیازهای شغلی آنان
ـ کاهش انگیزه لازم در معلمان برای خدمات مورد انتظار
ـ تاثیرپذیری بیش از حد آموزش و پرورش از قوانین، مصوبات و مقررات عمومی
ـ عدم تناسب ساختار بخش با اندازه آن، تمرکز بیش از حد در تصمیم‌گیری و فقدان اختیار کافی مدیران آموزشی
ـ محدودیت منابع برای پاسخ‌گویی به تقاضای اجتماعی به آموزش و پرورش با کیفیت مورد نظر
ـ وجود شرایط اقتصادی و اجتماعی حاکم بر نابرابری در دستیابی به فرصت‌های آموزشی
ـ تاثیر تغییر و تحولات جمعیت دانش‌آموزی بر نیاز به سایر عوامل آموزشی و عدم تناسب منابع و امکانات موجود با این تغییرات

● نقش و جایگاه بخش آموزش و پرورش عمومی در تحقق اهداف چشم‌انداز

جمهوری اسلامی ایران در افق چشم‌انداز ۲۰ ساله، جامعه‌ای برخوردار از دانش پیشرفته و توانا در تولید علم و فناوری ترسیم شده است و با ایجاد زمینه برای فرصت‌های برابر یادگیری و دسترسی به آموزش و پرورش برای همه، ارتقای کیفیت آموزش و پرورش، تقویت هویت دینی و ملی دانش‌آموزان و توسعه‌ی مشارکت بخش غیردولتی در امر آموزش و پرورش، موجبات دستیابی به جامعه‌ای متکی بر سرمایه انسانی را فراهم می‌آورد.
وزارت آموزش و پرورش به موجب مفاد مصرح در قوانین مختلف از جمله قانون اساسی و قوانین موضوعه و عمومی، وظیفه‌ی تعلیم و تربیت فرزندان این مرز و بوم را بر عهده داشته و در این زمینه قدمت و پیشینه‌ی طولانی دارد و در این میان بخش آموزش و پرورش عمومی در جهت تحقق اهداف و ماموریت‌های وزارت آموزش و پرورش با اقداماتی همچون گسترش دانش و مهارت و ارتقای بهره‌وری سرمایه‌های انسانی، توسعه‌ی کمی و کیفی آموزش عمومی و بهبود شاخص‌های آموزشی، تلاش در جهت تبیین و استحکام مبانی مردم‌سالاری دینی و نهادینه کردن آزادی‌های مشروع، تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعی و دسترسی به فرصت‌های برابر آموزشی و نیز افزایش هرچه بیشتر مشارکت‌های مردمی و تامین منابع مالی و تجهیز منابع جدید، در راستای تحقق اهداف چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور انجام وظیفه می‌نماید.

● اهداف کلی و راهبردهای کلان توسعه بخش آموزش و پرورش عمومی در تحقق چشم‌انداز بلندمدت توسعه

وزارت آموزش و پرورش طی برنامه‌های میان مدت توسعه با هدف ایجاد فرصت‌های برابر یادگیری برای همه، ارتقای کیفیت آموزشی، تقویت هویت دینی و ملی دانش‌آموزان و توسعه‌ی مشارکت بخش‌های غیردولتی، موجبات دستیابی به جامعه‌ای متکی بر سرمایه انسانی و تحقق اهداف چشم‌انداز را فراهم می‌آورد.
از جمله مهم‌ترین اهداف کلی آموزش و پرورش در برنامه چهارم به صورت زیر می‌باشد:
ـ توسعه‌ی علمی آموزش و پرورش و ارتقای کیفیت برنامه‌های آموزش و پرورش برای تربیت و رشد همه‌جانبه و متعادل دانش‌آموزان
ـ توسعه‌ی خلاقیت، نوآوری و فرهنگ کارآفرینی در میان دانش‌آموزان
ـ آموزش مهارت‌های زندگی در دوره‌های تحصیلی
ـ توسعه شیوه‌های آموزش دانش‌آموزمدار
ـ توجه ویژه به آموزش ریاضی، علوم و زبان انگلیسی
ـ توسعه آموزش‌های پیش‌دبستانی به‌ویژه در مناطق روستایی و دو زبانه
ـ استانداردسازی منابع انسانی و فرآیندهای اداری و آموزشی
ـ اصلاح ساختار، تمرکززدایی و ایجاد تحول در نظام اداری بر مبنای رویکرد مدرسه محوری
ـ توسعه فناوری اطلاعات (IT) در فرآیندهای آموزشی و اداری، بهره‌گیری از آموزش الکترونیکی (EL) و تهیه برنامه‌های درسی متناسب با این رویکرد

● اهداف کمی و سیاست‌های اجرایی بخش آموزش و پرورش عمومی

▪ اهداف کمی
مهم‌ترین اهداف کمی بخش آموزش و پرورش عمومی در برنامه چهارم توسعه در جداول پیوست ذکر شده است.
▪ استراتژی‌ها
ـ بهبود مدیریت و توسعه منابع انسانی
ـ اتخاذ رویکرد پژوهش محوری
ـ توسعه علمی آموزش و پرورش و ارتقای کیفیت برنامه‌های آموزشی و پرورشی
ـ استفاده از امکانات و شیوه‌های متنوع و منعطف در ارایه‌ی خدمات آموزشی
▪ سیاست‌های اجرایی
ـ بهبود مدیریت آموزشگاهی با رویکرد مدرسه محوری و تقویت نقش هیات‌های امنا در اداره مدرسه
ـ توسعه فعالیت‌های پژوهشی و همکاری با دانشگاه‌ها
ـ پژوهش‌مدارشدن تصمیم‌گیری‌های اصلی آموزش و پرورش در کلیه‌ی سطوح
ـ ارتقای بهره‌وری منابع و افزایش سرمایه‌گذاری دولتی برای تامین امکانات آموزشی و افزایش پوشش تحصیلی
ـ توسعه و بهبود وضعیت آموزش و پرورش عمومی و دوره پیش‌دبستانی بر اساس سند برنامه ملی آموزش برای همه
ـ تقویت فضایل اخلاقی و روحیه‌ی ایثار و امید به آینده در دانش‌آموزان
ـ تقویت فرهنگ و انگیزه‌ی خلاقیت در دانش‌آموزان

● اقدامات مهم و اساسی

ـ استقرار نظام راهنمایی و مشاوره در کلیه‌ی دوره‌های تحصیلی
ـ منعطف ساختن ساعات در برنامه‌های درسی برای ایجاد زمینه‌ی تقویت و توسعه‌ی تربیت بدنی و مهارت‌های زندگی در برنامه‌های فرهنگی و هنری
ـ ارتقای سطح تحصیلات کادر آموزشی و پرورشی با سابقه‌ی کمتر از ۱۵ سال به کارشناسی
ـ ایجاد مراکز سنجش صلاحیت حرفه‌ای معلمان
ـ توسعه و حمایت از تشکل‌های علمی و آموزشی معلمان
ـ تربیت معلمان چند رشته‌ای برای مناطق نیازمند
ـ توسعه‌ی سوادآموزی و کامل شدن باسوادی افراد زیر ۳۰ سال با رویکرد کاربردی کردن سوادآموزی
ـ اصلاح نظام گزینش دانشجو با توجه به سوابق تحصیلی در سنوات دوره‌ی متوسطه
ـ استانداردسازی و بهبود کیفیت ارزشیابی تحصیلی
ـ حمایت حقوقی و قضایی کارکنان
ـ بهبود نظام انتخاب، آموزش و ارزشیابی مدیران
ـ توسعه تربیت بدنی، ورزش و سلامت دانش‌آموزان
ـ توسعه مشارکت‌های بین بخشی و خرید خدمات آموزشی از بخش‌های غیردولتی
ـ توسعه مدارس مشارکتی بر مبنای (قیمت تمام شده) و هیات امنایی
ـ توسعه فناوری اطلاعات در بخش‌های اداری و آموزشی
ـ تهیه برنامه درسی ملی
ـ اجرای شیوه‌ی چند تالیفی و روش تلفیق دروس در برنامه‌ریزی درسی
ـ نوسازی فضاهای خطرآفرین و مقاوم‌سازی ۵۰ درصد ساختمان‌های غیرمقاوم موجود
ـ افزایش سرانه فضاهای آموزشی با تاکید بر بانشاط ‌سازی مدارس
ـ اجرای آموزش‌های تلفیقی و فراگیر برای دانش‌آموزان با نیازهای ویژه
ـ حمایت از تشکل‌ها و انجمن‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی
ـ ارایه‌ی تسهیلات ارزان قیمت و حمایت مالی از سرمایه‌گذاری بخش‌های غیردولتی در آموزش و پرورش
ـ توسعه‌ی آموزش از راه دور و آموزشگاه‌های روستا مرکزی، شبانه‌روزی و نمونه دولتی و خوابگاه‌های مرکزی
ـ طراحی و اجرای نظام مدیریت کیفیت جامع (T.Q.M) و مدیریت کنترل جامع (T.C.M)
ـ توسعه و حمایت از برنامه‌های قرآنی در دوره ابتدایی و پیش‌دبستانی
ـ فراهم نمودن امکانات آموزشی در تمام کانون‌های جمعیتی از روستا تا مرکز استان با توجه به کشش جمعیتی و حوزه‌ی عملکردی آن‌ها از دبستان تا مراکز تربیت معلم
ـ ایجاد مراکز آموزشی با عملکرد محلی و ناحیه‌ای با هدف تربیت نیروی ماهر مورد نیاز بازار کار استان و شهرستان‌های تابعه تا سطح کاردانی
ـ توزیع مناسب منابع انسانی در سطح کشور برای دستیابی به عدالت آموزشی
ـ ساخت، توسعه و تجهیز فضاهای آموزشی، پرورشی، ورزشی در تمام کانون‌های جمعیتی برای ایجاد فرصت‌های آموزشی برابر با اولویت مناطق کمتر توسعه یافته
▪ سازوکارهای اجرایی
الف) تامین و تجهیز منابع مالی جدید
ـ افزایش سهم بخش آموزش و پرورش از بودجه‌ی عمومی دولت
ـ افزایش سهم اعتبارات غیرپرسنلی آموزش و پرورش به میزان سالانه ۲ درصد
ـ فراهم شدن اعتبار لازم برای رسیدن به سرانه فضاهای آموزشی و پرورشی استاندارد
ـ وضع عوارض و مالیات‌های خاص برای آموزش و پرورش
ـ افزایش تسهیلات حمایتی به منظور تشویق بخش‌های غیردولتی برای سرمایه‌گذاری بیشتر در آموزش و پرورش
ب) تامین و تربیت نیروی انسانی
ـ اجرای دوره‌های آموزشی بلندمدت معلمان تا سطح کارشناسی در مراکز تربیت معلم
ـ مشخص و قانونمند نمودن نحوه رفع کمبودهای آموزش و پرورش در زمینه‌ی منابع انسانی با توجه به خروجی نیروی انسانی آموزش و پرورش
ـ اختصاص ۲۵ درصد ظرفیت دانشکده‌های مرتبط با تعلیم و تربیت و رشته‌های مورد نیاز آموزش و پرورش در دانشگاه‌های دولتی برای ادامه تحصیل فرهنگیان
ـ فراهم آوردن زمینه‌های لازم برای اجرای نظام جامع رفاهی فرهنگیان با تاکید بر رفع مشکلات آنان در زمینه‌ی مسکن، مصرف و درمان
ج) تدوین و اصلاح قوانین و مقررات
ـ تسریع در روند تدوین اصلاحیه و تصویب قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش در مجلس شورای اسلامی
ـ یکپارچه نمودن قوانین و مقررات و آیین‌نامه‌های گسترش مشارکت‌های مردمی
ـ تسریع در روند تصویب قانون مدارس غیرانتفاعی در مجلس شورای اسلامی
ـ تدوین قوانین و مقررات لازم برای اجرایی شدن سیاست‌های مندرج در سند ملی برنامه آموزش برای همه با تاکید ویژه بر توسعه کمی و کیفی دوره آمادگی و اجباری شدن اساسنامه مصوب شورای عالی
ـ تصویب لایحه نیروی انسانی آموزش و پرورش و اصلاح نظام جذب معلمان
ـ رفع موانع پذیرش مدارک معادل کارشناسی و کارشناس ارشد فرهنگیان برای ادامه تحصیل در مراکز تربیت معلم و دانشگاه‌ها
ـ بازنگری ضوابط درجه‌بندی و تشکیلات مدارس استثنایی، متناسب با نیازهای واقعی دانش‌آموزان
ـ تدوین و اصلاح قوانین و مقررات آموزشی و اداری در جهت منعطف نمودن نظام آموزش و پرورش استثنایی
ـ نظام‌مند نمودن مشارکت‌های مردمی و سازمان‌های غیردولتی
ـ تدوین قوانین و مقررات حمایتی برای تاسیس و فعالیت هنرستان‌های مشارکتی
ـ تدوین قوانین و مقررات لازم برای اجباری شدن آموزش تا پایان دوره راهنمایی
ـ اصلاح نظام پرداخت حقوق، متناسب با میزان بهره‌وری و کیفیت خدمات معلمان با رویکرد افزایش انگیزه شغلی و تامین جایگاه و منزلت حرفه‌ای آنان
ـ تدوین نظام سنجش صلاحیت علمی و رتبه‌بندی معلمان با رویکرد ارتقای کیفی سطح آموزش آنان
ـ وضع قوانین و مقررات لازم برای تامین، جذب و نگهداشت نیروی انسانی مورد نیاز مناطق کمتر توسعه یافته کشور
د) زمینه‌سازی فرهنگی و اصلاح نگرش‌ها
ـ فرهنگ‌سازی جهت ایجاد عزم ملی برای پیشبرد اهداف آموزش و پرورش
ـ ایجاد نگرش سرمایه‌ای به بخش آموزش و پرورش با استفاده از رسانه‌ها و وسایل ارتباط جمعی
هـ) پیش‌بینی و استقرار نظام نظارتی اجرای برنامه
ـ فعال شدن «کمیته نظارت و ارزیابی برنامه‌ها»، پیش‌بینی شده در نظام برنامه‌ریزی آموزش و پرورش
ـ بهره‌مندی از سیستم‌های نظام جامع انفورماتیک
ـ تشکیل کمیته‌های کاری (کارشناسی) نظارتی، ارزشیابی و ارزیابی عملکرد در سطح استان‌ها
ـ ایجاد واحد نظارت و ارزیابی عملکرد در سطح مناطق آموزشی
ـ تعیین مبانی، شاخص‌ها، ضوابط و موارد ارزیابی و تعیین سیستم پاداش‌دهی برای مجریان