گزارشي از بازار بي‌رونق گوشي‌هاي ايراني

تازه‌واردهاي كم‌فروش
گوشي تلفن‌همراه از آن دسته كالاهايي است كه طي سال‌هاي اخير بازاري پرخبر و البته پرنوسان داشته و دستخوش تغيير و تحولات زيادي شده است

بحث تغيير نرخ تعرفه، نوسانات شديد قيمت اين كالاي پرمتقاضي، ورود بي‌رويه نمونه‌هاي قاچاق و تقلبي در برندهاي مختلف و... از اتفاقاتي است كه بازار اين كالا تحت‌تاثير آنها قرار گرفته بود.
اما بحث داغي كه توجه بسياري از كارشناسان، فعالان بازار و مصرف‌كنندگان اين كالا را به خود جلب كرده است بحث توليد و عرضه گوشي داخلي يا همان گوشي ملي است.
گوشي ملي كه بسياري از فعالان و كارشناسان بازار، عنوان مونتاژ ملي را براي آن مناسب‌تر مي‌دانند، با تاخير وارد بازار شد اما هنوز نتوانسته است جايي در بازار باز كند.
شايد به همين دليل باشد كه در اخبار از احتمال كاهش مجدد نرخ تعرفه واردات گوشي مي‌شنويم.
چرا كه كارشناسان معتقدند، توليدكنندگان گوشي، نتوانستند به تعهدات خود در قبال توليد گوشي‌هاي با كيفيت و شكيل عمل كنند و اين اقدام دولت (افزايش تعرفه واردات گوشي از 4 به 60درصد) كه به منظور حمايت از توليدكنندگان داخلي صورت گرفته بود نتيجه‌اي جز رشد قيمت‌ها در بازار و افزايش ورود گوشي‌هاي قاچاق به بازار نداشت.
گوشي ملي، افتخار ملي!

داستان پرفراز و نشيب بازار گوشي ايران از آنجا آغاز شد كه مقامات دولتي به اين نتيجه رسيدند، به دليل تعرفه پايين واردات گوشي، هيچ تلاشي براي توليد گوشي داخلي صورت نمي‌گيرد و بايد تصميمي منطقي در اين زمينه اتخاذ شود.
آنها معتقد بودند، با توجه به نياز مردم به 6 تا 9ميليون گوشي و گردش مالي 900ميليارد توماني اين كالا عاقلانه نيست، براي واردات گوشي موبايل تنها چهاردرصد تعرفه در نظر گرفته شود. پس دولت در يك اقدام ناگهاني اقدام به افزايش تعرفه واردات گوشي كرد و اين مساله باعث شد شركت‌هاي توليدكننده گوشي، ديگر تمايل چنداني براي عرضه محصولات خود در ايران نشان ندهند.
اما.... اين موضوع از نظر مسوولان چندان اهميت نداشت. زيرا آنها به توليد گوشي ملي و وعده و وعيدهاي توليدكنندگان داخلي دل خوش كرده بودند.
با افزايش تقاضا براي گوشي و وعده وعيدهاي مسوولان به مصرف‌كنندگان براي عرضه گوشي ملي، قراردادي بين وزارت صنايع و سه شركت نيمه هادي عماد، سروش رسانه و شهرك هوشمند به امضا رسيد كه طبق آن، شركت‌هاي مذكور موظف شدند طي يك مدت معين حدود شش‌ميليون گوشي ايراني به بازار عرضه كنند.
اما.... نه تنها طي مدت وعده داده شده گوشي‌هاي ايراني به بازار عرضه نشدند، بلكه مصرف‌كنندگان با قوانين سختي چون قانون رجيستري مواجه شدند.
اگرچه اين قانون از طرف شركت مخابرات براي جلوگيري از فعال شدن گوشي‌هاي قاچاق صورت گرفت اما باعث شد مصرف‌كنندگان از خريد گوشي‌هاي نو و مدرن هراس داشته باشند. پس فروشندگان هميشه گره‌گشا، راه‌هاي مختلفي پيش پاي خريداران گذاشتند و آنها چيزي نبودند جز اعتماد كردن به فروشنده، استفاده از گوشي‌هاي كاركرده و يا استفاده از نمونه‌هاي محدود گوشي‌هاي ايراني كه طي چند ماه خير وارد بازار شده‌اند.
توليدكنندگان گوشي ملي
«صا ايران» به عنوان پرچم‌دار توليد گوشي‌هاي ايراني طي سال‌هاي اوليه ورود سيم‌كارت به ايران، سهم عمده‌اي در بازار گوشي تلفن‌همراه داشت.
همه ما با مدل‌هاي مختلف گوشي‌هاي اين برند كه اكنون ديگر در قيد حيات نيستند آشنا هستيم و مي‌دانيم به رغم تلاش‌هاي دولت براي مجاب كردن دارندگان سيم‌كارت به استفاده از گوشي‌هاي ايراني «صاايران»، با ورود گوشي‌هاي خارجي با برندهايي چون نوكيا، زيمنس، اريسكون و ... مصرف‌كنندگان تمايلي به استفاده از اين گوشي‌هاي ايراني نشان ندادند و صاايران در بخش‌ توليد گوشي، رفته رفته به مرز نابودي رسيد.
فعالان بازار معتقدند، گوشي‌هاي ايراني «صا ايران» نه تنها از كيفيت خوبي برخوردار نبودند، بلكه نسبت به ساير گوشي‌ها ظاهر زيبايي نيز نداشته و اين عاملي مضاعف بود تا مصرف‌كنندگان به سوي گوشي‌هاي خارجي كشيده‌ شوند. در حال حاضر ITMC، LG، GLX و Hyundai از برندهاي ايراني گوشي تلفن‌همراه هستند.
طبق اعلام فعالان بازار گوشي‌هاي ايراني LG در مدل‌هايKG110، KG200، KG220، KG300 به بازار عرضه شده‌اند كه به ترتيب با قيمت 43هزار، 95هزار، 135هزار و 140هزار تومان به فروش مي‌رسند.
البته نمونه‌هاي كره‌اي اين گوشي‌ها نيز در بازار موجود است كه با قيمتي پايين‌تر از گوشي‌هاي ايراني به فروش مي‌رسند.
سامان پيرزاد، يك فروشنده گوشي و صاحب نمايندگي فروش گوشي‌هاي LG در ايران است.
به گفته وي، كيفيت گوشي‌هاي ايراني LG كه در حقيقت قطعات آنها چيني بوده و تنها عمليات مونتاژ آنها در ايران صورت مي‌گيرد، نسبت به گوشي‌هاي كره‌اي LG بسيار پايين‌تر است.
اين در حالي است كه گوشي‌هاي ايراني LG قيمتي بالاتر ازگوشي‌هاي كره‌اي دارند.
اين فروشنده علت اين امر را رقابت شركت كره‌اي LG با توليدكنندگان ايراني عنوان كرد و گفت: LG در نظر دارد همواره قيمت گوشي‌هاي كره‌اي خود را در حد پايين‌تري از گوشي‌هاي ايراني نگه دارد تا به اين وسيله بازار را در دست داشته باشد.
GLX نمونه ديگري از گوشي‌هاي ايراني است كه در بازار تهران بسيار كمياب است. مدل PC500 را كه تبليغات آن در سراسر بورس تلفن‌همراه در پايتخت به چشم مي‌خورد، در هيچ فروشگاهي نيافتيم.
ضرابي يك فروشنده در اين زمينه مي‌گويد: گوشي ايراني GLX كه با مشاركت IBM، GLX و Micro soft توليد شده در ايران مونتاژ مي‌شود و در‌حال‌حاضر در بازار موجود نيست.
به گفته وي، در‌حال‌حاضر گوشي‌هاي ايراني، نمايندگي فروش نداشته و به صورت محدودي به برخي از فروشندگان واگذار مي‌شوند تا به فروش برسند.
ITMC نيز برند ديگري است كه طبق اعلام فعالان بازار، در حقيقت قطعات آن چيني بوده و در ايران مونتاژ مي‌شوند.
فرشادي يك فروشنده در پاساژ ايرانيان در اين زمينه مي‌گويد: گوشي‌هاي ايراني ITMC كه با نام ايراني «كما» در بازار شناخته مي‌شوند در سه مدل MGQ3190، MCQ7190 و MCQ9190 در بازار موجودند كه MCQ3190 يك گوشي ساده با امكاناتي چون دوربين 3/1مگاپيكسلي و بلوتوث است كه با قيمت 102هزار تومان به فروش مي‌رسد.
به گفته وي، مدل‌هاي MGQ7190 و MGQ9190 نيز گوشي‌هايي هستند كه اولي تاشو و دومي كشويي است و به ترتيب با قيمت 155 و 175هزار تومان به فروش مي‌رسند.
طبق اعلام اين فروشنده، گوشي‌هاي مذكور فروش چنداني در بازار ندارند و طي 20روزي كه وارد بازار شده‌اند، اين فروشنده تنها يك مدل از اين گوشي‌ها را به فروش رسانده‌ است.
«سلطان‌پناه»، يك فروشنده ديگر نيز از گوشي‌هاي Hyundai مي‌گويد و فروش پايين اين گوشي‌ها.
به گفته وي، در‌حال‌حاضر تنها مدل موجود از گوشي‌هاي اين برند، مدل مچي است كه مانند ساعت دور مچ بسته مي‌شود.
اين گوشي كه W100 نام دارد و با قيمت 260هزار تومان به فروش مي‌رسد.
البته نكته قابل توجه در اين بين آن است كه اين مدل ساخت كشور چين بوده و به هيچ عنوان ايراني نيست و از طرف شركت نيمه‌ هادي عماد هم به بازار وارد نشده است.
توليدكنندگان گوشي ملي مي‌گويند...
اگرچه فروشندگان بازار با ديدي منفي از گوشي‌هاي ايراني حرف مي‌زنند، اما توليدكنندگان، نظر ديگري دارند و معتقدند فروشندگان با اين افكار مسموم سعي دارند گوشي‌هاي ايراني را از بازار حذف كرده و دولت را ناچار كنند با تصور عدم توانايي توليدكنندگان در تحقق اهداف خود (كه افزايش توليد با كيفيت گوشي است)، تعرفه واردات گوشي را كاهش دهد و فروشندگان بتوانند گوشي‌هاي قاچاق را به فروش برسانند.
پژمان محمدياري، مدير فروش و بازاريابي شركت SKY، نمايندگي انحصاري عرضه گوشي‌هاي ITMC در اين باره مي‌گويد: طي يك ماه اخير متخصصان، كارشناسان و مهندسان ايراني موفق به توليد و عرضه انبوه سه مدل جديد از گوشي‌هاي ايراني به بازار شدند كه برخلاف نظر فروشندگان، نه تنها كيفيت مطلوبي دارد، بلكه قابل رقابت با گوشي‌هاي خارجي است.
وي مدل‌هاي 9190، 7190 و 3190 را از گوشي‌هاي ITMC موجود در بازار معرفي كرد و گفت: اين گوشي‌ها همه ويژگي‌هاي جديدترين گوشي‌هاي تلفن‌همراه جهان را دارند.
وي قيمت فروش گوشي‌هاي مذكور را به ترتيب 190هزار، 175هزار و 115هزار تومان اعلام كرد و گفت: ‌اين شركت قصد دارد تا پايان امسال 10 مدل جديد از گوشي‌هاي ايراني را به بازار عرضه كند.
وي در مورد قطعات توليدي گوشي‌هاي ITMC گفت: شركت كارخانه‌هاي مخابراتي ايران، هم‌اكنون بيش از 70درصد قطعات گوشي تلفن‌همراه كشور را خود توليد مي‌كند.
ماديران توليدكننده گوشي‌هاي ايراني LG نيز در مورد گوشي‌هاي ايراني اين شركت مي‌گويد: گوشي‌هاي ايراني LG در چهار مدل KG110، KG220، KG200 و KG300 در بازار موجودند كه دو مدل KE770 و KE970 نيز به تازگي وارد بازار شده‌اند.
به گفته نماينده اين شركت گوشي‌هاي مذكور در ايران مونتاژ مي‌شوند و تمام قطعات اين گوشي‌ها كره‌اي هستند.
وي در مورد گوشي‌هاي بي كيفيت كه با برند LG به فروش مي‌رسند، گفت: اين گوشي‌ها با قطعات چيني، پاكستاني و... مونتاژ مي‌شوند و به اسم ماديران به فروش مي‌رسند؛ در حالي كه اين گوشي‌ها قاچاق هستند.
ختم كلام
گوشي‌هاي ايراني چه مونتاژي باشند چه ايراني‌الاصل، چه زيبا باشند چه زشت و چه ارزان باشند، چه گران توانايي رقابت با توليدات خارجي را ندارند.
اين نظر جمع كثيري از فروشندگان بازار تلفن‌همراه است.
با نگاهي به روند خريد و فروش گوشي در بازار و جريان عرضه و تقاضاي اين كالا در مراكز فروش تلفن‌همراه، صحت گفته‌هاي فروشندگان برايمان روشن شد.
كسي نمي‌داند، شايد تبليغات سوء فروشندگان باعث فروش بسيار پايين گوشي‌هاي ايراني باشد. شايد هم به قولي اين گوشي‌ها امتحان خود را پس داده‌اند.
اما... با توجه به مدت كوتاهي كه از ورود اين گوشي‌ها به بازار مي‌گذرد و باز هم با توجه به تعداد بسيار اندك خريداران اين گوشي‌ها، توليدات ايراني چگونه امتحان خود را پس داده‌اند؟