ورزش و بازی‌های دبستانی میراث فراموش شده

فصل اول :طراحي و برنامه ريزي

مقدمه :

در مركز تربيت معلم آموزش ابتدايي درس كليات روش‌ها و فنون تدريس و تمرين معلمي 1 و 2 را تدريس می‌نمودم، از جمله مسائلي كه در این دو درس دانشجویان مطرح می‌نمودند، مغايرت مباحث نظري کتب درسی تربيت معلم و واقعیت‌های موجود در آموزشگاه هاي محل تمرین معلمی بود، خصوصاً اين سؤالات در زنگ ورزش مدارس پر رنگ‌تر می‌شد. ساعات درس تمرین معلمی عمدتاً در آموزشگاه حضور داشته و يكي از مواردي که فوق‌العاده به آن توجه داشته و از آن ارزشيابي به عمل می‌آمد درس تربيت بدني دوره ابتدايي بود. در تمرين معلمي 1 از كارورزان می‌خواستم يك بازي دبستاني انتخاب و در محيط مدرسه با دانش آموزان اجرا نمايند. بعد از اجراي موفق يا ناموفق تدريس، اولين كلامي كه دانشجو به عنوان اعتراض و گلايه مطرح می‌کرد اين بود، كه دانش آموزان نسبت به اجرای این ورزش‌ها مقاومت نشان می‌دهند؛ و تا زماني كه فوتبال و … در مدارس طرفدار دارد، امكان اجراي اين گونه بازی‌ها در مدارس اصلاً وجود ندارد؛ و خود دانشجويان پس از فارغ‌التحصیل شدن همان روال سنتي را در مدارس ادامه می‌دادند. این موضوع باعث شد جهت ايجاد تغييرات در ورزش ابتدایی دست بكار شوم.

اهداف اقدام پژوهی

اهم اهداف اقدام پژوهي عبارتند از : 1ـ كودك از بدو تولد علاقه‌ی زيادي به جست و خيز و بازي دارد؛ و در حقيقت همين بازي است كه او را رشد می‌دهد. در بازي است كه اوصاف و ملكاتي از قبيل سرعت انتقال، دقت، شجاعت، راست‌گویی، از خود گذشتگی تصميم گيري و احساس مسؤوليت و ... را كسب كرده و آن‌ها را تقويت می‌نماید. اين صفات به وسيله ورزش و بازی‌های دبستاني در كودك بيشتر تقويت می‌شود. 2ـ ورزش از جمله دروسي است كه عمده‌ی فعالیت‌های آن در حيطه روانی حركتي قرار دارد، و فعاليت عملي به نوعي آمادگي ذهنی عاطفي و فيزيكي نياز دارد، علی‌الخصوص آمادگي فيزيكي، آن چه در مقطع ابتدايي بايد در اين خصوص مد نظر قرار گيرد شكل گرفتن مناسب بدن است، اين شكل گيري صحيح اندام به وسيله ورزش و بازی‌های دبستاني تحقق پيدا می‌کند. 3ـ آموختن نظم و انضباط با ميل و رغبت باطني از طريق ورزش و بازی‌های دبستاني صورت می‌گیرد.

آماده سازي شرايط

در سال 1380 گروه تكنولوژي مركز تربيت معلم در يكي از نشست‌های خود تصويب كرد با توجه به وظيفه بسيار مهم اين مركز در ارتباط با تربيت نيروي متخصص براي آموزش ابتدايي كه اساسی‌ترین دوره آموزش و پرورش است، می‌بایستی ارتباط تنگاتنگي را با اين مقطع داشته تا بتوان نيروهاي كارآمدی را براي آن تربيت نمود. به همين لحاظ در جلسات مكرري كه گرفته شد راه های مختلف رسيدن به اين هدف مورد پی گیری قرار گرفت و گروه به اتفاق به اين نتيجه رسيدند كه بعضي دروس از جمله درس انشا، درس تربيت بدني و هنر كه از اهداف مهم آموزش و پرورش هستند متأسفانه در آموزش ابتدايي مورد بي مهري قرار گرفته و والدين، معلم‌ها، دانش آموزان و مسؤولين اهمیت کم‌تری به آن داده و جاي خود را به دروسي ديگر داده‌اند؛ و به اتفاق توجه بیشتر به درس ورزش و بازی‌های دبستانی در مرکز و مدارس مورد تأکید قرار گرفت. در همان سال حدود 4 الي 6 جلسه با حضور نمايندگان پايه هاي مختلف و مدیران و مربیان تربيت بدني آموزش ابتدایی تشكيل و در مورد اهميت ورزش و بازی‌های دبستاني بحث‌های كارشناسي طراحي گرديد.

بيان مسأله

بازی در مدارس ابتدایی چه جایگاهی دارد؟ یكي از نيازهاي دانش آموزان به ويژه در دوره ابتدايي، نياز به تحرك و بازی‌های فاقد ساختار است، بر آوردن شدن اين نياز تا حدودي از طريق ساعات اختصاص داده شده به ورزش ميسر می‌شود؛ و كودك موجودی است که از طريق تحرك بدني می‌توانند راهي را براي بيان و ابراز خود پيدا كنند. به ويژه براي كودكان خردسال، حركت به زندگي معنا می‌بخشد.

بازي و ورزش يكي از دروسي است كه در آموزش ابتدايي اگر به طرز صحيحي برنامه ريزي شود می‌تواند به عنوان آزمايشگاهي براي رشد و تكامل طرز فكر و ادراك دانش آموزان عمل نمايد. بهبود وضع جسماني، بچه‌ها را هوشیار‌تر ساخته و آمادگي جسماني باعث اعتماد به نفس بيشتر، ثبات روحي و بهداشت رواني بهتر فرد می‌گردد.

گسترش و حفظ حد مطلوب و مناسب آمادگي جسمانی، قابليت كنترل بدن، کسب مهارت‌های حركتي مفيد، فراگيري معيارهاي اجتماعي و مفاهيم اخلاقي پسنديده، تحصيل خود سنجي، لذّت بردن از اوقات فراغت و تفريحات سالم، کسب ارزش‌ها شخصي از جمله اهداف تربيت بدني در مقطع ابتدايي است كه بايد مد نظر قرار گیرند.

وضعيت موجود

كودكان زماني مهارت‌ها را بهتر می‌آموزند كه بتواند در فرصت كافي و به مرور زمان مهارت‌های آموخته را تمرين كنند. تمرين مهارت‌ها در يك دوره زماني كوتاه و محدود، به فراگيري آنان كمك چنداني نخواهد كرد. بنابراین لازم است فعالیت‌ها را با برنامه ريزي مناسب به كودكان ارايه دهيم تا آن‌ها بتوانند به طور مرتب با مهارت‌ها سر و كار داشته باشند و آن‌ها را تكرار و تمرين كنند. روزهاي دوشنبه، روز درس تمرین معلمی بود؛ و معمولاً از ساعات اوليّه شروع كار آموزشگاه هاي ابتدايي به عنوان مدرس اين درس، در آموزشگاه حضور پيدا می‌کردم و منتظر دانشجويان می‌ماندم و بعد از استقرار آن‌ها در کلاس‌های درس عمدتاً در روزهايي كه نمی‌خواستم امتحان بگيرم در دفتر آموزشگاه ناظر كار همكاران بودم. بعضي از کلاس‌ها، در اين روز دو ساعت متوالي درس تربيت بدني داشتند؛ و تجربه چندین ساله تدريس تمرین معلمی نشان داده بود كه همه شاگردان بعد از استقرار در كلاس، لحظاتي بعد گروهي از دانش آموزان توسط معلم و گاهي مواقع هم توسط مربي ورزش، با صف به حياط مدرسه جهت انجام ورزش منتقل می‌شدند. گاهي اوقات هم به دليل بارندگي يا وقفه هاي درسي كه در طول هفته يا هفته هاي گذشته به دلایلی از قبيل تعطيلات رسمي، بيماري معلم، جلسات اداري پيش آمده بود، و يا گاهی به دليل تخلف شاگردان از قوانين كلاس يا آموزشگاه، خبري از درس ورزش نبود و اين ساعت به دروس ديگر اختصاص پيدا می‌کرد.

امّا زماني كه شانس با شاگردان همراه بود و توفيق می‌یافتند ورزش كنند هلهله آن‌ها كه با صف به ميدان آسفالت مدرسه با سنگريزه هاي ريز و درشت می‌آمدند، نظرها را به خود جلب می‌کرد. دانش آموزان به دو يا سه دسته تقسيم می‌شدند، و در يك منطقه وسيعي كه دو دروازه بزرگ، در دو طرف آن با متراژ استاندار يا غير استاندار تعبيه شده بود. يك عدد توپ پلاستيكي و يا سوزني فوتبال، با تعداد نفرات غير استاندار بازي كن، بدون انجام نرمش‌های مقدماتي و آمادگي فيزيكي كه در حيطه روانی حركتي از آن صحبت به ميان می‌آید، سوت بازي توسط معلم يا مربي ورزش نواخته می‌شد. اگر آموزگار خود را متعهد می‌دانست در كنار آن‌ها می‌ماند، ولي اگر ازدحام كارها، مثل تكاليف و يا دیکته‌هایی كه روي دست معلم باد كرده بود بعد از 5 دقيقه مربي آن‌ها، ‌در دفتر آموزشگاه مشغول انجام كارهاي عقب افتاده كلاس می‌شد و غرق تصحيح ديكته و يا تكاليف شاگردان می‌گشت. گاهي اوقات كه معلم در زنگ ورزش استاندار كار می‌کرد و بچه‌ها را مثلاً به سه دسته تقسيم می‌نمود. 15 دقيقه كه از بازي فوتبال می‌گذشت، و تیم‌های وسط ميدان موفقيت كسب نمی‌کردند. کم کم سر و كله شاگردان خارج از گود به دفتر آموزشگاه پيدا می‌شد؛ و مرتب به معلم خود اعتراض می‌کردند، كه الآن زنگ می‌خورد و ما هنوز بازي نكرده ايم!؟ و با اعتراضات خود معلم را وادار می‌کردند تا بازي را با زدن ضربات پنالتي پايان و تيم بازنده بيرون و تيم بعدي جايگزين شود. البته اين وضعيت عادي و طبيعي قضيه بود و در حالات غير عادي، در گيري دو شاگرد با هم، خوردن توپ سنگين سوزني به سر و صورت بازيكنان و بلند شدن فرياد آن‌ها به علت خوردن دو بازيكن بر روي زمين آسفالت و زخمي شدن به دليل عدم رعايت ضوابط بازي، شكستن دست و يا پا، عصبي شدن بچه در بازي فوتبال و … از اتفاقاتي بود كه در حين بازي بدون ناظر و مربي ممكن بود به چشم بخورد. گاهي اوقات هم ممكن بود كه گردن کلفتان کلاس‌های بالاتر و يا همان كلاس، بازي را تحت تأثير خود قرار دهند؛ و آرزوهای يك هفته اي شاگردان براي دو ساعت زنگ ورزش، را با ناكامي روبرو سازد.

در يك كلام بايد گفت در اين ساعت، از تقويت رشد آگاهي شخصي، سلامت عاطفي، اجتماعي شدن، ارتباط، شناخت و مهارت‌های ادراكي و حركتي كه متخصصان تعليم و تربيت در اهداف درس تربيت بدني به آن اشاره می‌کنند خبري نبود.

ملاک‌ها و نشانگرهاي مربوط به آن

تحقق اهداف تربيت بدني در سايه برنامه ريزي دقيق و طراحي منظم درس ورزش و بازی‌های دبستانی در آموزش ابتدايي است؛ و اين طراحي بايد با خصوصيات دانش آموزان در دورة ابتدايي هماهنگ و همساز شود. از جمله خصوصيات دانش آموزان در دورة ابتدايي عبارتند از :

الف) خصوصيات دانش آموزان كلاس اول دبستان

دانش آموزان معمولاً پر سرو صدا، فعال، خودپسند، خودنما، مقلد، خيال پرداز، محتاج به توجه و داراي مهارت‌های تكامل نيافته و عضلات تكامل يافته هستند، لذّت بردن از شيرين کاری‌ها، از جمله خصوصيات شاگردان كلاس اول دبستان هستند. براي پاسخگويي و تحقق اين خواسته‌ها، ‌بايد به بازی‌ها و حرکت‌های تعادلي، رقابت همراه با نقش‌های فردي بازی‌های داستاني همراه با بعضي از بازی‌های گروهي و امدادي، مهارت‌هایی چون پرتاب كردن، دريافت كردن و زدن توپ به زمين، انجام حركاتي چون شيرجه، غلت زدن، تأكيد بر حركات مقدماتي ژيمناستيكي توجه كرد و در برنامه ريزي تربيت بدني مد نظر باشند.

ب) خصوصيات دانش آموزان در كلاس دوم و سوم

فعال و علاقمند به طولاني شدن فعالیت‌ها، علاقه بيشتر به بازی‌های گروهي، علاقه به بازی‌های برخوردي و پر کشمکش كه تحقق اين خصوصيات در قالب فعالیت‌های عضلاني به ویژه عضلات درشت و فعالیت‌های گروهي بيشتر، آشنايي با فعالیت‌های تيمي و امدادي، بازی‌های مانند وسط بازي و بازی‌های تحركي، حركات تعادلي، تمرين پر تاپ كردن، حركات رقابتي، حركات پيشرفته تر و مقدمات ژيمناستيكي صورت خواهد گرفت.

ج) خصوصيات دانش آموزان كلاس چهارم و پنجم دبستان

لذّت بردن از فعالیت‌های تيمي، علاقمندي به مسابقات گروهي، هماهنگي عضلاني، كه اين خصوصيات در قالب، فعالیت‌های قدرتي، تأكيد به تصحيح حركات پايه، استفاده از ورزش‌های اجتماعي، امدادي و مبارزه اي، توجه به ورزش‌های سازمان يافته، ‌آموزش فنون با تأكيد به انجام صحيح حركات، تأكيد بر آمادگي جسماني، تحقق پيدا خواهند كرد.

آن چه لازم است تغيير يابد

تغيير در روش‌ تدريس تربيت بدني و ورزش‌های مرسوم موجود در مدارس ابتدايي از قبيل فوتبال، واليبال و … و جايگزين كردن ورزش و بازی‌های دبستانی و تأكيد بر اجراي آن در مدارس، كه می‌تواند زمينه هاي سلامت عاطفي (بهداشت روانی)، اجتماعي شدن، ارتباط بهتر و شناخت و مهارت‌های ادراكي را در كودكان دورة ابتدايي فراهم آورد.

فصل دوم : اقـــدام

اجراي اقدام بهينه

براي رفع اين مسأله دو راه حل به نظر رسيد :

راه حل اوّل

با توجه به عدم مسؤوليت اجرايي اقدام پژوه در مدارس ابتدايي مجبور بودم براي جلوگيري از عکس‌العمل منفي همكاران در آموزشگاه، ‌مقداري با احتياط بيش بروم. در قدم اول اين به ذهنم خطور كرد كه هر سال حداقل با 30 نفر كارورز تربيت معلم ارتباط تنگاتنگ دارم و در درس تمرين معلمي می‌بایستی تدريسي را جهت امتحان پايان ترم انجام دهند؛ و اگر تغييري بخواهيم ايجاد كنيم ضرورت دارد از پايه و اساس شروع كرد. بدين لحاظ لازم بود، كه در مرحله اول يكي از مواد ارزشيابي درس تمرين معلمي را اجراي يك بازي و ورزش دبستاني قرار دهم تا دانشجو خود را موظف بداند در اين زمينه با دانش آموزان كار كند؛ و تأثير آن را در روحيه دانش آموزان از نزديك احساس كند و خود هم تمريني در زمينه بازگشت به دوران كودكي داشته باشد.

راه حل دوم :

برگزاري جشنواره ورزش و بازی‌های دبستاني در سطح شهرستان بود، که نياز به كار و تدارك بيشتري داشت. در اين راه مشكل اجرايي چندين برابر احساس می‌شد. به دلیل اين كه ابتدا نیاز به جلب رضايت معلمين بود که می‌بایستی كه در اين جشنواره شركت كنند. از آن مهم‌تر، هزينه بر بودن موضوع، امكان مخالفت از طرف مديران آموزشگاه‌ها و مسؤولين تربيت بدني را در بيش رو داشت. بعد از بررسي جوانب مختلف، برگزاري يک جشنواره، شايد بهترين راه باشد كه از طريق دانشجويان كارورز اين كار را انجام دهم.

ضرورت انجام طرح

بازي و ورزش يكي از دروسي است كه اگر به طور صحيح برنامه ريزي گردد و نيز به وسیله معلماني متخصص آموزش داده شود، می‌تواند نقشي بسيار موثر در رشد و تكامل شخصیت دانش آموزان داشته باشد؛ و دلايل زير از اهم ضرورت انجام اقدام پژوهي می‌باشد :

مسأله رودربایستی معلم براي اجراي ورزش‌های كودكانه ـ عدم اجراي صحيح و كاربردي ورزش و بازی‌های دبستاني در بعضي از مراكز تربيت معلم آموزش ابتدايي و دانشگاهی ـ راحت بودن ديگر ورزش‌ها نسبت به بازی‌های دبستانی ـ توجه مسؤولين تربيت بدني در سطح خرد و كلان به ورزش‌هایی حرفه ای از قبيل فوتبال و ... توزيع امكاناتي كه به صورت مستقيم و غير مستقيم مشوق ساير ورزش‌ها به غير بازی‌های پرورشي هستند ـ عدم توجه و اهميت والدين و ديد منفي آن‌ها به درس تربيت بدنی.

توافق در مورد راه حل‌های اجرايي

ـ در ارتباط با راه حل اول، با دانشجويان كارورز توافق گرديد كه هر كدام از آن‌ها در ابتداي ترم يك موضوع ورزش و بازی‌های دبستاني انتخاب نموده و حدود چهار هفته با دانش آموزان در اين خصوص تمرين نموده و سپس بعد از انجام تمرین‌های لازم با حضور مدرس درس تمرين معلمي آن را در آموزشگاه اجراي نمايند.

ـ در ارتباط با راه حل دوم، حاصل جلسات كارشناسي اين شد كه همان گونه كه در مقاطع مختلف و حتي در خود مقطع ابتدايي معمولاً هر سال يك سري مسابقات ورزشي اجرا می‌شود به عنوان اولين قدم كه می‌تواند قدم مؤثري هم باشد برگزاري جشنواره ورزش و بازی‌های دبستاني بين مدارس ابتدايي در سطح شهرستان و مدارس می‌باشد. با توجه به اتمام سال تحصيلي 81-80 اين موضوع به سال تحصيلي 82-81 موكول گرديد. كه متأسفانه به دلايلي در آن سال اجرا نگرديد؛ و با توجه به وقفه اي هم كه در اجرا ايجاد شده بود جهت برگزاري نياز به تلاش مضاعفي داشت.

در نهايت با شروع سال تحصيلي 83-82 هماهنگي لازم را با مديران، معلمين و مربيان ورزش آموزش ابتدايي، و کارشناسی آموزش ابتدايي و معاون آموزشي اداره آموزش و پرورش شهرستان انجام داده و بعد از كسب موافقت، به عنوان يك مسابقه موضوع را با كارورزان در ميان گذاشتم، و به آن‌ها تقریباً سه ماه فرصت داده شد كه هر كدام 10 نفر از دانش آموزان آموزشگاهي را كه در آنجا مشغول كارورزي هستند انتخاب و تمرين لازم را با آن‌ها انجام دهند. در اين ارتباط حدود 150 دانش آموز در قالب 28 تيم توسط 28 كارورز از چند آموزشگاه انتخاب شدند، سپس تبليغات وسيعي را در سطح آموزشگاه‌ها شروع نموده و كارهاي مقدماتي با هماهنگي و همكاري مركز تربيت معلم انجام شد از جمله تهيه لباس با آرم ورزش و بازی‌های دبستاني، دعوت مديران، معلمين و مربيان ورزش از آموزشگاه‌های ابتدايي از دانشجويان مراكز تربيت معلم استان، خصوصاً مراكزي كه آموزش ابتدايي داشتند.

فصل سوم: مـشـاهـده

تجزيه و تحليل داده‌ها

در پرسشنامه شماره‌ی 1 از معلم‌ها، ضمن كسب اطلاع از سابقه تدريس، مدرك تحصيلي، ديدن دورة ورزش و بازی‌های دبستانی 8 سؤال راجع به زنگ ورزش اهميت درس ورزش از نظر معلم آشنايي يا عدم آشنايي با ورزش و بازی‌های دبستاني؛ و نظر شاگردان در اين خصوص سؤال شد كه خلاصه اطلاعات بدست آمده به شرح زير می‌باشد :

1- پرسشنامه بین 53 مرد و 49 معلم زن مدارس ابتدايي توزيع شد كه حدود 27 نفر آن‌ها ده و كمتر از ده سال و 71 نفر بين 11 تا 20 سال و چهار نفر بين 21 تا 30 سال سابقه تدريس داشتند.

2- از اين تعداد 83 نفر واحد درس ورزش و بازی‌هایی دبستاني را در مراكز تربيت معلم يا رشته آموزش ابتدايي در دانشگاه گذرانده و آموزش لازم را در اين مورد ديده بودند؛ و 19 نفر اين واحد درسي را نگذرانده بودند، و فاقد اطلاعات لازم در اين زمينه بودند.

3- از بين 102 معلم مدارس دخترانه و پسرانه فقط 30 نفر اظهار داشتند كه در زنگ ورزش، روي بازی‌های دبستاني كار می‌کنند و بقيه اين زنگ را اختصاص به ورزش فوتبال، ‌واليبال و … داده‌اند.

4- 36 نفر معلم مرد و زن بيان داشتند كه زنگ ورزش را گاهي به درس‌های ديگر اختصاص می‌دهند و 60 نفر اظهار داشتند كه اين زنگ به خود ورزش اختصاص دارد و دروس ديگري را جايگزين آن نمی‌نمایند.

5- گروهي از معلم‌ها گفته بودند در روزهايی كه شرايط جوي مساعد نيست، مجبوریم كه زنگ ورزش را تعطيل و به ساير دروس عقب مانده بپردازيم.

6- حدود 28 نفر از معلم‌ها گفته بودند كه به هيچ عنوان ورزش و بازی‌های دبستاني در آموزشگاه خود انجام نداده و نمی‌دهند؛ و 24 نفر اصلاً نام ورزش و بازی‌های دبستاني را بلد نبودند؛ و می‌گفتند بعد از فارغ‌التحصیل شدن چون اجرا نكرده ايم نام آن‌ها در ذهنمان نيست.

بعد از جمع آوري اطلاعات فوق پرسشنامه شماره دو طراحي شد كه نتايج آن به شرح زير می‌باشد :

در جواب اين سؤال كه چرا دانشجويان تربيت معلم آموزش ابتدايي بعد از فارغ‌التحصیل شدن علاقه ايي به اجراي ورزش و بازی‌هایی دبستاني نشان نمی‌دهند. دلايل زير را مطرح كرده بودند:

ـ به دلیل اين كه مدرسين آن‌ها در تدريس و تفهيم اين درس ناموفق هستند ـ نيروهاي با تجربه و با سابقه آن‌ها را دلسرد می‌کنند ـ بي توجهي اولياء و مسؤولين ورزش آموزش و پرورش ـ نمره‌ی ورزش در بين خانواده‌ها و دانش آموزان اهميتي نداردـ به اين درس در تربيت معلم بهايي داده نمی‌شودـ عدم اختصاص مربي به كار ورزش ـ جدي نگرفتن ورزش در دورة ابتدایی عدم علاقه بعضي از فارغ‌التحصیلان به ورزش ـ حجم زياد كتب درسي در مقطع ابتدایی ـ عدم آشنايي با شيوه كار در دورة ابتدايی ـ افسردگي نيروهاي فارغ‌التحصیل ـ عدم آشنايي با اهداف تربيت بدني دورة ابتدايی.

در جواب اين سؤال كه چرا دانش آموزان به بازی‌های دبستاني رغبتي ندارند. مطالب زير مطرح شد :

ـ مهيا بودن زمينه سایر بازی‌ها در مدارس ابتدايي و جامعه ـ تبليغات رسانه هاي گروهي براي ساير ورزش‌ها مثل فوتبال، واليبال و … ـ عدم نياز به وسايل خاص كم خرج و كم دردسر بودن بازي فوتبال و …ـ دسترسي راحت‌تر ـ ايجاد اين ذهنيت از طرف معلم‌ها به شاگردان ـ عدم بستر سازي در جامعه و آموزشگاه براي ساير بازی‌ها.

در جواب اين سؤال كه چرا به عنوان يك معلم و با يك مربي ورزش در دورة ابتدايي رغبتي به اجراي ورزش و بازی‌های دبستاني نشاني نمی‌دهید موضوعات زير مطرح شد:

ـ دانش آموزان به ما اجازه نمی‌دهند ـ نبودن امكانات اجراي ورزش و بازی‌های دبستاني در مدارس ـ پر جمعيت بودن کلاس‌های درس ـ تربيت نشدن نيروي كارآمد براي اين ورزش ـ حجم كار در دورة ابتدايي ـ عدم نظارت بر ورزش ـ عدم وجود سرگروه درس ورزش ـ عدم برگزاري دورة تخصصي براي اين كار.

تحليل شواهد تأثير اقدام

الف) تأثيرات اجراي طرح در بين دانش آموزان

ـ روزهاي منتهي به اجراي جشنواره مراجعات مكرر دانش آموزان جهت شركت دادن آن‌ها در مسابقات به كارورزان عدم مقاومت دانش آموزان در زنگ ورزش براي اجراي بازی‌های دبستاني توسط كارورزان شادي و هیجان غير قابل وصف در بين دانش آموزان علی‌الخصوص در روز برگزاري جشنواره و اجراي بسيار زيبا نشان داد كه شاگردان مشتاق این‌گونه ورزش‌ها هستند قابليت كنترل بدن و كسب مهارت‌های حركتي مفيد در دانش آموزان گسترش و حفظ مطلوب و مناسب آمادگي جسماني در دانش آموزان.

ب) تأثيرات اجراي طرح در بين معلمين دورة ابتدايي

قبل از اجراي را ه حل اول و دوم، معمولاً بسيار از معلم‌ها در زمان تدريس كارورزان در زنگ ورزش، دانش آموزان را با اكراه در اختيار دانشجويان قرار می‌دادند. امّا بعد از اجراي راه حل اول، به خصوص در روزهايي كه به دلایلی بچه‌ها در حياط مدرسه نمی‌توانستند بازي كنند به كارورزان مراجعه می‌کردند و از آن‌ها در خواست می‌نمودند كه با بچه‌ها بازی‌های پرورشي را كار كنند.

ج) تأثيرات اجراي طرح در بين دانشجويان

ـ بالا بردن حس اعتماد به نفس در تدريس پي بردن به اهميت اين درس در دورة ابتدایی تلفيق تئوري و نظریه‌ها همراه با عمل در يك موقعيت عيني و واقعي، تقويت باور آن‌ها در رابطه با دروس تربيت معلم، خود باوري در دانشجويان.

فصل چهارم: ارزيابي و اعتبار بخشي

ارزيابي نتايج

v پوشيدن 150 لباس ورزشي با آرم ورزش و بازی‌های دبستاني مركز تربيت معلم، توسط دانش آموزان در سطح شهرستان، بين سایر دانش آموزان مدارس تبليغات بسيار مناسبي جهت ورزش و بازی‌های دبستاني بود.
v شادي و هیجان غير قابل وصف در بين دانش آموزان علی‌الخصوص در روز برگزاري جشنواره و اجراي بسيار زيبا نشان داد كه شاگردان مشتاق اين گونه ورزش‌ها هستند.
v بعد از اجراي جشنواره مدعوين آموزشگاه هاي ابتدايي در خواست نمودند، كه اين جشنواره را فراگير كرده و به صورت وسيع بين مدارس و معلمين اجرا شود.
v بعضي از شركت كننده اذعان داشتند (در فرم‌های نظر خواهي كه در روز برگزاري جشنواره بين آن‌ها توزيع شده بود) كه بازی‌های پرورشي می‌تواند مثل بازی‌های فوتبال و يا واليبال و … جاذبه داشته باشند؛ و ما تاكنون فكر نمی‌کردیم كه چنين شور و هيجاني در دانش آموزان ابتدايي داشته باشد.
v شركت كنندگان با توجه به جذاب و جالب بودن بازی‌ها در اين جشنواره، اعتراض داشتند كه چرا از كليه مدارس و معلمين دعوت به عمل نیامده است. كه اين موضوع خود بيانگر تأثير بازی‌ها بر روي تماشاچيان بوده است.
v بعضي از معلم‌ها اذعان داشتند كه براي اولين بار است كه با اين گونه ورزش‌ها آشنایی پيدا می‌کنند و اگر در مدارس پياده شود جاي بازی‌های خسته كننده و تكراري را خواهد گرفت و رونق خاصي به ورزش ابتدايي می‌دهد.
v معلم‌ها در خواست نمودند كه اين جشنواره هر ساله تكرار گردد؛ و به عنوان يك رشته مسابقه در كنار ساير مسابقات قرار گيرد.
v دانشجويان با توجه به تأثيرات عملي اين جشنواره به عنوان يك تجربه آموزشي در خواست نمودند كه هر ساله اين جشنواره بين دانشجويان برگزار شود.
v بعضي از دانشجويان اعلان كردند نمی‌دانستیم كه كار با بچه‌ها ابتدايي اين قدر لذّت بخش باشد.
v با توجه به اين كه معلم‌ها مقطع ابتدايي، می‌بایستی در برقراري و ايجاد ارتباط عاطفي با شاگردان خود بهتر از سايرين، عمل نمايند و اين موضوع زماني تحقق پيدا می‌کند كه معلم بتواند با كودك مثل او رفتار كند، حرف بزند، حركت كند و تصميم بگيرد. در اين جشنواره دانشجويان توانستند لحظاتي در كنار دانش ـ آموزان، خود را در چنين قالبي قرار دهند و اين هنر را در خود محك زدند.
v با اعزام 150 دانش آموز دوره‌ی ابتدايي ملبس به لباس ورزشي با آرم ورزش و بازی‌های دبستاني در 150 خانواده و روانه كردن آن‌ها به كوچه و بازار و مدرسه، قطعاً در ترويج اين بازی‌ها و پايدار ماندن ميراث فرهنگي تأثير بسزايي خواهد داشت.
v تحصيل خود سنجي در دانش آموزان و دانشجويان.

پيشنهادها

1. نظارت فعال مديران دورة ابتدايي بر زنگ ورزش و تأكيد بر اهداف تربيت بدني با توجه به خصوصيات هر پايه درسي.

2. برگزاري دورة ضمن خدمت براي درس تربيت بدني ابتدايي و آموزش جدیدترین بازی‌ها دبستاني به معلمين اين دوره.

3. برگزاري جشنواره ورزش و بازی‌های دبستاني در هر سال تحصيلي بين مدارس ابتدايي.

4. دادن امكانات و وسايلي ورزشي براي بازی‌های دبستاني به مدارس به جاي امكانات ورزش‌های ديگر.

5. محوطه سازي براي اين گونه ورزش‌ها در مدارس ابتدايي.

6. گروه ارتقاء علمي منابع انساني، ورزش و بازی‌های دبستاني را جزيي از رشته هاي مسابقاتي مراكز تربيت معلم آموزش ابتدايی قرار دهند.

7. اجراي اين گونه بازی‌ها در مدارس، با کلاس‌های كم جمعيت امکان‌پذیرتر می‌باشد و با توجه به كاهش رشد جمعيت، ضرورت دارد كه جمعيت کلاس‌های درس ابتدايي را كمتر نمايند. تا امكان اجرا در كلاس درس بهتر مهيا شود.

8. برگزاري بازی‌های محلي به صورت مسابقات، توسط تربيت بدني آموزش و پرورش.

9. كارشناسي تربيت بدني به صورت رسمي و كشوري، برگزاري مسابقات ورزش و بازی‌های دبستاني را هر سال در بين آموزشگاه هاي كشور طراحي نمايد.

10. كارشناسي تربيت بدني از دادن امكانات ورزشي به مدارس كه ساير ورزش‌ها را در مقطع ابتدايي تقويت و بازی‌های دبستاني را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، خودداري نمايد.

فهرست : منابع

منابع :

رحيمي ارسنجاني، اسكندر، (بی تا). ورزش و بازی‌های دبستاني. شیراز. انتشارات دانشگاه شيراز. صص 71ـ78ـ 90

حسني، زهرا؛ (1378) . آمادگي جسمانی. (تمرین‌های كاربردي در ورزشی). تهران. انتشارات سمت. صص:12ـ16ـ40

حميدي، مهرزاد، (1383). ورزش و بازی‌های پرورشی. دفتر برنامه ريزي و تأليف كتب درسی. وزارت آموزش و پرورش. صص: 4ـ 10 ـ12

كديور، پروين، (1379). آموزش مسؤوليت به كودكان. مشهد. انتشارات آستان قدس رضوی. ص:99

لطف آبادي، حسن، (1379). روان شناسي رشد 1 . تهران. انتشارات سمت. صص:39ـ50

نوابي نژاد، شكوه، (1382). كودك و مدرسه. تهران. انتشارات رشد. ص:58

اسناد و مدارک

اسامي دانشجويان شركت كننده در جشنواره

نام آموزشگاه	نام بازي	نام دانشجو	رديف
سعدي	جهت يابي	رضا راضي جلالي	1
حافظ	رد كردن توپ	مصطفي رجب پور	2
حافظ	زو	اسماعیل رحماني	3
حافظ	ياور و ياسر	محمد زارعي نسب	4
حافظ	وسطي دايره اي	هادي زنگنه نژاد	5
حافظ	توپ به ديوار	احمد ساكي	6
حافظ	لی‌لی امدادي	رضا ساكي	7
حافظ	بنشین و پاشو	مهدي سالاري مقدم	8
حافظ	هفت سنگ	عادل سخراوي	9
حافظ	موش و گربه	ستار سواري	10
حافظ	مين كاري و مين يابي	عزيز سواري	11
حافظ	مسابقه دو گوني	عبدالمحمد شريفي	12
حافظ	تور ماهي گيري	مهدي شريفي	13
حافظ	اوستا و شاگرد	كمال شفيعي	14
حافظ	وسطي	محمد شمشيري	15
سعدي	توپ و طناب امدادي	هاشم شوهاني زاده	16
سعدي	چند نفر باهم	مصطفي صالحي	17
سعدي	دم كشي	عبدالله صديق پور	18
سعدي	دستش ده	مسلم صفري	19
سعدي	دوچرخه سواري	محمد ظاهري	20
سعدي	كانگورو	مهدي عادليان	21
حافظ	چوپان و غازها	مسلم عاقل مير رضايي	22
سعدي	تور ماهيگيري	شهرام عالي پور	23
سعدي	وسطي	هوشنگ عالي پور	24
سعدي	پادشاه	حمزه عباسي فرد	25
سعدي	كانگورو	مهدي عبيداوي	26
سعدي	موش و گربه	سجاد عزيزي	27
سعدي	ماشين راني	علي عسكري	28

ورزش و بازی‌های دبستانی میراث فراموش شده

فصل اول :طراحي و برنامه ريزي

فصل چهارم: ارزيابي و اعتبار بخشي

اسناد و مدارک

نام بازي

مطالب مشابه :

ورزش

آیا می دانید؟

تنيس روي ميز (پينگ پنگ)

ظریف ترین نقاشی که تا حالا دیدید ! اين نقاشي رو ببينيد حتما لذت خواهيد برد.

برگزاری مسابقه نقاشی درجاسک بمناسبت هفته جهانی ایدز باحضور فرماندار

ورزش و بازی‌های دبستانی میراث فراموش شده

هفته ی بهداشت وسلامت روان

نتایج مسابقات فرهنگی هنری وتربیت بدنی دبستان ستار زاده

چند نقاشی با مداد

نکات قابل توجه درمورد نقاشی در پایه های چهارم وپنجم