درمان هیپرپلازی آندومتر Treatment of Endometrial Hyperplasia

درمان هيپرپلازى آندومتر

در طى دو دهه گذشته به نظر مى‌رسد كه سمت و سوى حركت رشته زنان به طرف كمتر جراحى كردن است. براى خيلى از بيمارى‌هاى زنان كه قبلا بى‌برو و برگرد جراحى جواب مسئله بود امروزه روزبه‌روز راه‌هاى غير جراحى جديد پيدا مى‌شود. مثل آمبوليزاسيون شريان رحمى در فيبروم‌ها، استفاده از انرژى سونوگرافى براى از بين بردن فيبروم، استفاده از IUDهاى پروژسترونى براىخو نریزی های غیر طبیعی رحمی و آدنوميوز، استفاده از آنالوگ‌هاى GnRH و دانازول واژينال براى خو نریزی های غیر طبیعی رحمی و آدنوميوز، تخريب آندومتر با روش‌هاى ساده مثل بالون محتوى آب گرم و غيره. اما هيچ‌كدام از اين روش‌ها فعلا در بين متخصصين ما مقبول نيافتاده است. احتمالا به چند دليل: بعضى از اين روش‌ها فعلا در دسترس ما نيست مثل امواج ماوراء صوت تحت كنترل MRI.

دوم اينكه بعضى روش‌ها كه نياز به مهارت خاصى دارد (مثلا استفاده از دستگاه بالون محتوى آب گرم كه دستگاهش در كشور ما هست.) كسى دنبال كسب اين مهارت نيست. سوم اينكه از اين روش‌ها به علت اينكه بسيار ساده‌اند بيماران ارزش آن را چندان نمى‌دانند و لذا حاضر نيستند براى مثلا thermoablation (تخریب مخاط رحم توسط حرارت ) كه حدود پانزده دقيقه وقت مى‌گيرد هزينه كافى را بپردازند. خبر ندارند كه قيمت دستگاه حدود پنجاه ميليون تومان است! خلاصه اينكه ما در خيلى از موارد كه مى‌توان محافظه تر بيمار را درمان كرد راديكال عمل مى‌كنيم. شايد يكى از اين موارد هيپرپلازى آندومتر باشد. البته يك نكته را نيز نبايد فراموش كرد و آن پيگيرى خود بيماران است. روش‌هاى محافظه ای نياز به اين دارد كه بيمار پس از درمان مرتب مراجعه كند كه بسيارى از بيماران ما نمى‌توانند مراجعات مرتب داشته باشند. لذا پزشك و بيمار با هم تصميم مى‌گيرند كه براى يك بار از شر قضيه خلاص شوند! و باز البته كم نبوده‌اند هيستركتومى‌هاى(خارج ساختن رحم) غير لازم كه به عوارض بزرگ و شكايت و باقى قضايا ختم شده‌اند.(comment ارائه شده توسط آقای دکتر م م اقصی ، سردبیر مجله پزشکی امروز زنان)

درمان هيپرپلازى آندومتر

دکتر س. انصارى پور

چكيده

اولين قدم درمانى در هيپرپلازى آندومترکورتاژ تشخیصی( (D&Cدقيق جهت رد آتيپى( تکثیر غیر عادی ) است. هيپرپلازى بدون آتيپى اغلب خود به خود پسرفت مى‌كند و تجويز پروژسترون پس از D&C به صورت مداوم خوراكى و يا تزريقى توصيه مى‌شود. D&C مجدد پس از 4-3 ماه جهت تعيين پسرفت انجام مى‌شود و در صورت شكست درمانى، تجويز دوزهاى بالاتر پروژستين و سپس D&C مجدد توصيه مى‌شود. معمولا D&Cيك ماه پس از اتمام درمان پروژسترونى صورت مى‌گيردهيپرپلازى توأم با آتيپى پیش درامد بدخیمی محسوب مى‌شود و بهترين اقدام خارج نمودن رحم است اما در افراد خواهان حفظ بارورى، يك دوز درمان هورمونى ممكن است تجويز شود. درمان با IUDپروژسترونى (LNG-IUD) نيز در مطالعات متعدد مفيد گزارش شده است. در صورت عدم پاسخ به درمان با دوز پايين پروژسترون، در موارد آتيپى، درآوردن رحم و يا رژيم 3 ماهه با دوز بالاى پروژسترون تجويز مى‌شود كه در صورت عدم پاسخ به درمان اكيدآ درآوردن رحم توصيه مى‌شود. در صورت بهبودى مى‌توان اقدام به باردار شدن نمود اما تا زمان شروع باردارى مراقبت دقيق و بيوپسى مكرر بايد انجام شود و پس از تكميل بارورى، رحم و تخمدان‌ها بايد بر داشته شوند. در خانم‌هاى بعد از يائسگى در صورت هيپرپلازى آتيپى رحم بایستی خارج شود.در يك مطالعه توسط NIH به علت وجود هم‌زمان سرطان در بيماران مبتلا به هيپرپلازى كمپلكس توأم با آتيپى در 6/42% موارد بررسى كامل رحم حين خارج ساختن رحم و دسترسى به انكولوژيست اكيدآ توصيه شده است. روش‌هاى ديگر درمانى مثل بالون، ليزر و رزكشن هيستروسكوپي نيز معرفى شده‌اند اما هنوز به صورت روتين توصيه نمى‌شوند.

سرطان آندومتر، شايع‌ترين بدخيمى زنان در دنياى غرب، از پيشرفت مراحل اوليه هيپرپلازى آندومتر پديد مى‌آيد و بروز آن هنوز رو به افزايش است. بنابراين تشخيص صحيح و مناسب و درمان كامل هيپرپلازى آندومتر در جلوگيرى از پيدايش سرطان آندومتر ضرورى است. براساس مطالعات گذشته فقط 28-1% بيماران با هيپرپلازى آندمتر بسته به شدت آن مبتلا به سرطان آندومتر مى‌شوند. بنابراين تقسيم‌بندى بيماران به دو گروه كم‌خطر (lowrisk) و پرخطر (high risk) پيش از شروع درمان از اهميت خاصى برخوردار است. پروژستين‌ها از سال‌ها قبل به عنوان درمان استاندارد براى گروه كم‌خطر مصرف شده‌اند اگرچه واقعآ هيچ توافقى در مورد دوز، مدت درمان و روش تجويز در مقالات ذكر نشده است. IUD لونورژسترلى (LNG-IUD) غلظت‌هاى بسيار بالاى پروژسترونى در مخاط رحمى ايجاد مى‌كند كه در مقايسه با درمان خوراكى بسيار مؤثرتر گزارش شده است. درمان LNG-IUD در طى چند سال اخير بيشتر معرفى شده است ولى در بعضى كشورها هنوز استفاده از آن روتين نشده است.

((به‌طور كلى پيامد درمان هيپرپلازى آندومتر در مطالعات قبلى براساس تقسيم‌بندى WHO 94 گزارش گرديده است. در واقـع بيمـاران بـه 4 گروه ها یپرپلازی ساده simple hyperplasia (SH)و ها یپرپلازی پیچیده complex hyperplasia (CH) و ها یپرپلازی ساده توام با آتیپی ( simple atypical hyperplasia (SAH

و ها یپرپلازی پیچیده توام با آتیپی ( complex atypical hyperplasia (CAH تقسيم‌بندى مى‌شدند. در تشخيص هيپرپلازى آندومتر، سيستم تشخيصى قابل تكرار D-score، تركيب سه شكل stereological و morphometriاست كه نشان‌دهنده حجم بافت غددى، پيچيدگى ساختار و ابنورماليتى سيتولوژى است.

× 0439/0 + 6229/ 0D-score=

× 9943/3 - (volume percentage stroma)

- Ln (standard deviation shortest nuclear axis)

(outer surface density glands) × 1592/ 0

Ln = Logarithm natural

چندين مطالعه نشان داده‌اند كه تقسيم‌بندى D-scoreموجب انتخاب بيماران با احتمال بالاى سرطان (D-score<0) و احتمال خيلى پائين سرطان (D-score>1) مى‌شود، مطالعات نشان داده‌اند كه سيستم D-score ماركر پيش‌بينى‌كننده بهترى نسبت به تقسيم‌بندى WHOبراى پيش‌بينى ابتلا به سرطان است)).

از تعداد كل 370 بيمار با تشخيص اوليه هيپرپلازى آندومتر در شمال نروژ 258 بيمار تحت پيگيرى طولانى‌مدت قرار گرفتند. پس از تقسيم‌بندى D-scoreيكى از سه روش درمانى زير انتخاب گرديد: 1ـLNG-IUD ، 2 ـ MPA با دوز پائين و 3ـتحت نظر .

از 370 بيمار با هيپرپلازى آندومتر، فقط 10 بيمار مبتلا به سرطان آندومتر در ابتداى ورود به مطالعه كه همگى متعلق به گروه پر خطر (D-score < 0) بودند، رحم آنها خارج شد. پس از آن در طى پيگيرى در هيچ گروهى، هيچ مورد سرطان گزارش نگرديد. پس از 6 ماه درمان، بيوپسى آندومتر مجددآ تكرار شد و نتايج حاصل از درمان با LNG-IUD به‌طور آشكار مؤثرتر از درمان خوراكى با پروژسترون و درمان انتظارى بود (هم در گروه D-score>1 و هم D-score 0-1) پس از 108-56 ماه نيز درمان با LNG-IUD مؤثرتر از درمان با پروژسترون خوراكى و درمان انتظارى بود.

مقايسه درمان خوراكى با پروژسترون با درمان انتظارى هيچ‌گونه تفاوتى را نشان نداد. نتايج محققين از مطالعه فوق نشان‌دهنده اين بود كه درمان با LNG-IUDدرمان انتخابى براى هيپرپلازى آندومتر مى‌باشد.

در مقاله مرورى ديگر توسط Brun و همكارانش در سال 2006 تشخيص هيستروسكوپى و بيوپسى را نسبت به سونوگرافى واژينال، سونوهيستروگرافى يا كورتاژ ارجح دانسته است. هيپرپلازى آندومتر بدون آتيپى كه واكنش رحم به تحريك استروژن تنها مى‌باشد، معمولا به پروژستين‌ها پاسخ مى‌دهد. روش داخل رحمى (LNG-IUD) مؤثرتر و تحمل آن بهتر از درمان خوراكى است. در موارد عدم پاسخ به درمان، جراحى نگهدارنده مانند (تخریب آندومتر، تخریب حرارتی) و در مواردى كه مشكل ديگر علاوه بر هيپرپلازى آندومتر وجود دارد، جراحى راديكال (در آوردن رحم) توصيه مى‌شود. در موارد هيپرپلازى آندومتر به همراه آتيپى، كه در واقع نئوپلاسم داخلى اپى‌تليالى (EIN) تعريف مى‌شود،خارج نمودن رحم توصيه مى‌شود. به عقيده اين محققين به دليل عدم وجود پروتكل‌هاى درمانى خاص در مقالات، روش‌هاى مختلف درمانى جهت درمان هيپرپلازى آندومتر پيشنهاد شده است. آگونيست‌هاى GnRH، دانازول يا مهاركننده‌هاى آنزيم آروماتاز مؤثر شناخته شده‌اند اما همگى داراى عوارض جانبى و هزينه بالا هستند. تخریب اندومتر Endometrial ablation ممكن است اولين خط درمانى در فردى كه دچار خونريزى غير طبيعى و هيپرپلازى آندومتر بدون آتيپى است، باشد. درمان طبى ممكن است گزينه انتخابى براى خانم جوانى كه دچار هيپرپلازى آندومتر به همراه آتيپى و خواهان بارورى است، باشد. در مطالعه‌اى توسط Hahnو همكارانش سال 2009 در 35 بيمار با مراحل اوليه گريد1، آندومتريال آندومتريونيد آدنوكارسينوما كه خواهان درمان نگهدارنده يا حفظ بارورى بودند، تحت درمان با مدروکسی پروژسترون يا مژسترول (از 2006-1996) قرار گرفتند. ميانگين مدت پيگيرى، 39 ماه (108-5 ماه) بود. 9/62% بيماران بهبودى كامل يافتند. بهبودى نسبى در 9/2% و بيمارى پايدار در 3/34% بيماران مشاهده شد. ميانگين مدت زمان جهت بهبودى كامل 9 ماه بود. از 22 بيمار با بهبودى كامل 9 (9/40%) عود بيمارى داشتند و ميانگين فاصله زمانى عود 12 ماه بود. 10 بيمار (3/83%) از 12 بيمار با بهبودى كامل كه حامله شدند، 8 حاملگى منجر به تولد زنده شد. هيچ ناهنجاری مادرزادى در نوزادان ناشى از درمان با پروژستين مشاهده نشد، نتايج محققين از درمان نگهدارنده با پروژستين‌ها، انتخاب درمانى خوب در بيماران با مراحل اوليه آدنوكارسينوم آندومتريال آندومتريونيد با تمايز خوب كه خواهان حفظ بارورى و يا نگه داشتن رحم مى‌باشند، گزارش شده است.

در مطالعه‌اى ديگر توسط Haimovich و همكارانش سال 2008تأثير Mirena ( (LNG-IUD ) در خانم‌هاى قبل و بعد از يائسگى با هيپرپلازى آندومتر بدون آتيپى بررسى شده است.

این بیماران پس از جاى‌گذارى LNG-IUDبيماران حداقل تا 2 سال پيگيرى شدند. تغيير ميزان خونريزى رحمى به چهار صورت توصيف شد (1 = قطع کامل خونریزی 2 = ناچيز، 3 = نرمال، 4 = زياد). پس از شروع درمان، ميزان خونريزى از ميانگين 3 به 2 پس از 3 و 6 ماه و 1 پس از 24 ماه رسيد.نمونه برداری آندومتر پس از 12 ماه انجام گرديد كه در 3/93% بيماران آندومتر آتروفيك و آندومتر ترشحى در 7/6% آنها گزارش گرديد. پس از 24 ماه، در 100% خانم‌ها، آندومتر آتروفيك گزارش شد. به عقيده محققين، LNG-IUD روش درمانى مؤثر و مناسب در درمان خانم‌هاى قبل و بعد از يائسگى با هيپرپلازى آندومتر بدون آتيپى مى‌باشد.

در مطالعه‌اى ديگر توسط Varma و همكارانش سال 2008بيماران مبتلا به هيپرپلازى آندومتر تحت درمان با LNG-IUDقرار گرفتند و به مدت طولانى پيگيرى شدند. به عقيده محققين ميزان پسرفت خودبه‌خودى براى مبتلايان به هيپرپلازى بدون آتيپى 72% و هيپرپلازى توأم با آتيپى 54% گزارش شده است. لذا به دليل افزايش بالقوه ريسك سرطان در بيماران مبتلا به هيپرپلازى آتى‌پيك، عمومآ خارج نمودن رحم توصيه مى‌شود. مگر در موارد نازائى و يا افزايش آشكار ريسك جراحى، اما در مورد درمان هيپرپلازى بدون آتيپى توافق جامع وجود ندارد. از آنجايى كه پاسخ به درمان پروژستينى در اين گروه بالا بوده و درصد بالايى از بيماران بدون درمان، بهبودى خودبه‌خود مى‌يابند و از طرفی ريسك سرطان آندومتر و سرطان هم‌زمان رحم نيز در اين افراد پايين است، در واقع در آوردن در اين گروه over-treatmentمحسوب مى‌شود.

اين افراد به درمان خوراكى با پروژستين‌ها به خوبى پاسخ مى‌دهند اما از سوى ديگر پذيرش پايين بيماران و عوارض جانبى سيستميك ممكن است موجب كاهش تأثير درمانى گردد. LNG-IUD ممكن است بدون معايب پروژستين‌هاى خوراكى موجب درمان موفقيت‌آميز هيپرپلازى گردد.

در طى مطالعه‌اى ، 114 بيمار مبتلا به خونريزى غير طبيعى رحمى بالاتر از 40 سال و مقاوم به درمان (مانند Tranexamic acid ، OCP يا پروژستين خوراكى)، خانم‌هاى يائسه تحت درمان با HRT يا تاموكسيفن با هيپرپلازى بدون آتيپى، درمان‌هاى پروژستين خوراكى، LNG-IUD و يا خارج نمودن رحم پيشنهاد شد و افرادى كه كانديد جاى‌گذارى LNG-IUDشدند وارد مطالعه مذكور گرديدند (9 نفر). به خانم‌هاى با هيپرپلازى توأم با آتيپى، نيز در آوردن رحم توصيه شد و در صورت رد جراحى نيز درمان خوراكى با پروژستين و يا LNG-IUS پيشنهاد شد و افراد كانديد LNG-IUS وارد مطالعه شدند (9 نفر). افرادى كه نيز يائسه شده و به علت HRTدچار هيپرپلازى بدون آتيپى شده بودند پيشنهاد قطع HRT و استفاده از LNG-IUD و يا قطع HRT و پروژستين خوراكى و يا ادامه HRTو LNG-IUD شدند. افرادى كه كانديد دريافت LNG-IUDشدند (22 نفر) در مطالعه وارد شدند. بررسى بافت شناسی 3 و 6 ماه پس از گذاشتن LNG-IUD و سپس هر 6 ماه با استفاده از Pipelle سرپايى انجام شد. LNG-IUD در شرايط زير خارج و خارج ساختن رحم توصيه گرديد.

-هيچ گونه شواهد مبنى بر بهبودى نسبى يا كامل پس از 12 ماه استفاده از IUD وجود نداشته باشد.

-شواهد سرطان آندومتر و يا پيشرفت هيپرپلازى آتيپي به سمت سرطان وجود داشته باشد.

-پس از پسرفت هيپرپلازى، برگشت مجدد بافت شناسی اوليه وجود داشته باشد.

در بين 105 خانم كه با LNG-IUD درمان شده بودند (16 نفر ساده، 80 نفر كمپلكس و 9 نفر آتيپي)، 94 نفر پسرفت داشتند (15 نفر ساده، 73 نفر كمپلكس و 6 نفر آتيپي) و 11 نفر هایپرپلازی مداوم داشتند (1 نفر ساده، 7 نفر كمپلكس، 3 نفر آتيپي) كه 1 نفر مايل به ادامه درمان با Mirena بود و 10 نفر رحم آنها خارج شد (1 نفر سرطان آندومتر داشت). از 94 نفر كه دچار پسرفت شده بودند، 87 نفر عود نداشتند اما 7 نفر برگشت هيپوپلازى داشتند (1 نفر ساده، 4 نفر كمپلكس و 2 نفر آتيپي) كه 5 نفرشان با Mirena پيگيرى شدند و 2 نفر رحم خارج شد و از بين 87 نفر كه عود نداشتند، 68 نفر Mirena را ادامه دادند، 8 نفر Mirena و هم‌زمان استروژن دريافت نمودند، 1 نفر به دليل سرطان تخمدان رحم خارج شد و در 10 نفر نيز به دلخواه بيمار، درآوردن رحم انجام شد. به‌طور كلى در 90% ( 105 94 ) خانم‌ها طى 2 سال، پسرفت هيپرپلازى حاصل شده بود و 96% اين افراد در طى همان سال اول پسرفت داشتند. از 22 بيمار با HRT توأم با هيپرپلازى، به جز يك نفر، همه با LNG پسرفت هيپرپلازى داشند. همان يك نفر (هيپرپلازى كمپلكس) رحم خارج شد كه پاتولوژى، پسرفت هيپرپلازى را در واقع نشان داد.

به عقيده نويسندگان، اين بزرگ‌ترين تحقيق منتشر شده راجع به تأثير LNG-IUD بر هيپرپلازى آندومتر بوده است و اولين مطالعه در مورد استفاده از LNG-IUD در بيماران يائسه تحت درمان با هورمون درمانی و دچار هيپرپلازى مى‌باشد. البته به دليل نداشتن گروه كنترل (درمان انتظارى) يا كوهورت (درمان پروژستين خوراكى) داراى اشكال است.

به‌طور كلى پسرفت هيپرپلازى 92% و 67% براى دو نوع بدون آتيپى و آتيپى ذكر شده است. به عقيده نويسندگان پسرفت 92% در شكل بدون آتيپى ناشى از LNG-IUDشبيه پسرفت استفاده از درمان پروژستينى خوراكى (93%) و بالاتر از پسرفت خودبه‌خودى در درمان انتظارى (72%) است. پسرفت شكل توأم با آتيپى به‌طور آشكار فرقى با پسرفت درمان انتظارى نبوده است (54%) و يافته ديگران مبنى بر پسرفت بهتر هيپرپلازى بدون آتيپى در استفاده از LNG-IUD را نسبت به هيپرپلازى آتيپى نشان مى‌دهد. به عقيده نويسندگان موفقيت اين مطالعه، انگيزه‌اى قوى براى انجام مطالعات تصادفی جهت بررسى تأثير درمان طبى و جراحى در هيپرپلازى آندومتر مى‌باشد.

در مطالعه‌اى جديد توسط Hongzhen و همكارانش سال 2008لتروزول به عنوان درمان اوليه براى هيپرپلازى آندومتر در خانم‌هاى جوان معرفى شده است. نتايج اين مطالعه نشان داده است كه خانم‌هاى قبل از يائسگى با هيپرپلازى آندومتر با يا بدون آتيپى را مى‌توان با موفقيت با لتروزول به تنهايى درمان نمود. اگر چه تعداد افراد مطالعه به چند مورد محدود بوده است اما لتروزول درمانى را مى‌توان‌براى‌درمان‌نگهدارنده خانم‌هاى‌جوان، اميدبخش دانست.

در مطالعه‌اى تأثير آناستروزول (مهاركننده آروماتاز) در درمان خانم‌هاى چاق يائسه يا هيپرپلازى آندومتر با يا بدون آتيپى، نشان داده شد. Burner و همكارانش نيز نشان دادند كه تركيب پروژستين و آناستروزول ممكن است مؤثرتر از پروژستين تنها براى درمان نگهدارنده سرطان آندومتر با تمايز خوب در خانم‌هاى جوان چاق باشد. چاقى شايع‌ترين و مهم‌ترين فاكتور پيدايش هيپرپلازى آندومتر و سرطان آندومتر مى‌باشد. آندروژن‌ها توسط آنزيم آروماتاز به استروژن‌ها تبديل مى‌شوند، آنزيمى كه اساسآ در بافت‌هاى چربى توليد مى‌شود.

در مطالعه مذكور، سطوح پايين استراديول در همه بيماران مشخص شد در خانم‌هاى قبل از يائسگى، تخمدان‌ها منشأ اصلى استراديول هستند. به عقيده محققين، لتروزول در خانم‌هاى غير چاق جوان موجب كاهش سطوح در گردش استروژن مى‌شود و ممكن است نقش اساسى در مهار هيپرپلازى آندومتر داشته باشد.

جالب آن كه در 4 خانم جوان باقطع پریود ثانويه در مدت زمان مصرف سه ماهه لتروزول، يك يا دو بار پريود اتفاق افتاد و اين نشان مى‌دهد كه لتروزول موجب اوولاسيون و توليد پروژسترون مى‌شود كه خود تأثير مهم در مهار هيپرپلازى دارد. در دو مطالعه توسط Mitwally و Casper تجويز دوز منفرد mg20 لتروزول يا دوز روزانه mg5/2 به مدت 5 روز موجب اوولاسيون مى‌شود.

اينكه آيا مهاركننده‌هاى آروماتاز موجب كاهش سنتز استروژن در آندومتر مى‌شوند نياز به بررسى دارد.

به عقيده محققين جهت تأثير لتروزول، نياز به تجربه بيشتر و پيگيرى طولانى‌مدت بيماران حداقل به ميزان 24 ماه مى‌باشد.

خلاصه

1 –بافت شناسی1 هيپرپلازى آندومتر براساس يافته‌هاى سلولی غير طبيعى و ساختار بافتى به سه دسته ساده ، پیچیده و هيپرپلازى آتيپي تقسيم مى‌شود.

2 ـآتيپى سلولی مهم‌ترين فاكتور پيش‌بينى‌كننده براى پيشرفت به سمت كارسينوم محسوب مى‌شود.

3 ـدر حدود 3-1% هيپرپلازى بدون آتيپى در طى 10 سال به سمت سرطان پيش مى‌روند در حالى كه 30-8% هيپرپلازى با آتيپى در طى 9 سال به سمت سرطان پيشرفت مى‌كند.

4 ـبه دليل افزايش احتمال پيشروى هيپرپلازى آتيپي، معمولا در اين دسته افراد، خارج نمودن رحم پيشنهاد مى‌شود. مگر در موارد خاص نازائى و يا خطر بالاى جراحى.

5 ـدر درمان هيپرپلازى بدون آتيپى، هنوز پروژستين‌ها، بيشترين ميزان را به خود اختصاص مى‌دهند. اگرچه تركيبات ديگر مثل مهاركننده‌هاى آروماتاز، دانازول، آگونيست‌هاى GnRH نيز پيشنهاد مى‌شوند.

6 ـطبق مطالعات اخير، درمان موضعى هيپرپلازى آندومتر با LNG-IUD) Mirena) مقبوليت بيشترى داشته و تأثير آن معادل و يا بيش از درمان خوراكى با پروژستين خوراكى بوده است

.متن کامل مقاله وذکر منابع آن به قلم نگارنده در مجله پزشکی امروز زنان (مجله 15 ـ سال هشتم ـ زمستان 88 ـ صفحه 73) به سردبیری جناب آقای دکتر ملک منصور اقصی به آدرس ذیل درج گردیده است:

http://www.magiran.com/magtoc.asp?mgID=3196&Number=4&Appendix=0

درمان هیپرپلازی آندومتر Treatment of Endometrial Hyperplasia

مطالب مشابه :

قرص كلوميفن و بارداري

سوال: حاملگی و قرص لتروزول

آمپول hcg در بدنسازی؟

تراپی بعد از مصرف دوره های استروئیدی جهت حفظ حجم

مروری بر علل ناباروری

طرز استفاده از قرصهای ضد بارداری

درمان هیپرپلازی آندومتر Treatment of Endometrial Hyperplasia

زشکی و بهداشت - مقالات

روش تحقیق,پاورپوینت,پایان نامه,مقاله,پروژه,دانلود,رایگان,سمینار,پروپوزال,انجام