تالاب شادگان؛ زيست‌گاه آلوده براي گردشگري
خبرگزاري ميراث فرهنگي ـ گروه ميراث فرهنگي ـ تالاب شادگان که يکي از مهمترين تالاب‌هاي بين‌المللي ايران است، در حالي به عنوان منطقه نمونه گردشگري معرفي مي‌شود که هنوز مشکلات زيادي اين اثر طبيعي و ملي را با مخاطره مواجه کرده و ساکنين همجوار آن از داشتن امکانات رفاهي و شرايط مساعد گردشگري محرومند.
تالاب شادگان در جنوب غربي ايران و در جنوب شهر شادگان از استان خوزستان واقع شده است. اين تالاب در همايش تالاب‌هاي جهان که در سال 1975، در شهر رامسر برگزار شد، به فهرست تالاب‌هاي بين‌المللي جهان پيوست و از همان تاريخ نيز سه طالاب خورموسي و خورالاميه و شادگان را با نام تالاب شادگان مي‌شناسند.
تالاب شادگان وسعتي برابر 400 هزار هکتار دارد و گفته مي‌شود که 327765 هکتار از اين طبيعت بکر به پناهگاه حيات وحش اختصاص پيدا کرده است. اين تالاب با شماره ثبتي 021R006 در فهرست تالاب‌هاي بين‌المللي کنوانسيون رامسر ثبت شده و تا کنون 152 گونه پرنده و 40 گونه پستاندار که مهمترين آنها دلفين بيني بطري بوده در آن مشاهده شده است.
تالاب شادگان در نزديکي شهري به همين نام واقع شده که به فاصله‌اي حدود 50 کيلومتر تا شهر آبادان فاصله دارد. در مجاورت اين تالاب بين‌المللي روستاهاي "سراخيه" و "رگبه" واقع شده که در واقع ساکنين اصلي اين تالاب را تشکيل مي‌دهند. مردمان بومي اين روستا بخشي از زندگي خود را به وسيله تالاب شادگان فراهم مي‌کنند که مي‌توان آن را به مشاغلي چون شکار پرندگان، صيد ماهي و ارائه سرويس‌هاي قايق سواري و گردش در تالاب براي گردشگران تقسيم کرد.
مردم اين دو روستاي از ماهي و ميگو و پرندگان موجود در اين تالاب استفاده مي‌کنند . همچنين حيوانات اهلي آنها مانند گاو، گاوميش از گياهان و ني‌هاي تالاب بهره برده و در واقع تالاب شادگان علاوه بر ارزش‌هاي بي‌شمار زيست محيطي، مکاني براي رزق و روزي بيش از يکصد هزار نفر از حاشيه نشينان و روستاييان منطقه است.
از چهارسال قبل تالاب شادگان به عنوان يکي از مناطق مورد اهميت گردشگري ديده شد و حتي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري با ايجاد تابلوي بزرگي در محل تالاب اقدام به احداث ايستگاه گردشگري تالاب شادگان کرد. اما اين اقدامات در حالي انجام مي‌گرفت که مشکلات زيست محيطي اين بستر طبيعي آغاز شده بود و مردم روستاي سراخيه به عنوان ساکنان اصلي تالاب از داشتن امکانات رفاهي محروم بودند.
در آبان ماه 1383 شهرداري آبادان 35 هزار مترمکعب از زباله‌هاي نفتي منطقه "گيسي" را از زير خاک خارج و در تالاب شادگان ريخت. اين کار طي عمليات احداث بلوار در منطقه‌اي از آبادان انجام گرفت. در کنار اين موضوع مي‌توان به بحران‌هاي زيست محيطي از قبيل عبور و نشت لوله‌هاي نفت، تخريب بافت گياهي، ورود کودهاي شيميايي و پسمانده‌هاي شيمايي و صنعتي و ضايعات کارخانه‌هاي طرح توسعه نيشکر نيز اشاره کرد.
ورود آب ناشي از فعاليت‌هاي صنعتي در کارخانه نيشکر به تالاب شادگان از جمله ضايعات مهم زيست محيطي در اين تالاب بين‌الملي بود که به تازگي قرار شده تا اين آب به داخل خليج فارس منتقل شود. پيش از اين يک کارشناس محيط زيست با اشاره به انحراف آب آلوده نيشکر از تالاب شادگان به بستر خليج فارس گفته بود با اينکه آب آلوده دريا را هم آلوده مي‌کند اما تالاب شادگان و مردم حاشيه نشين اهميت بيشتري دارند چرا که حيات آنها به شدت در خطر است.
ورود گردشگران به داخل تالاب شادگان از ديگر مشکلات زيست محيطي اين تالاب محسوب مي‌شود. گردشگران با ريختن زباله‌هاي خود به داخل تالاب فضاي آن را به شدت آلوده مي‌کنند و چهره تالاب را دگرگون کرده‌اند. انداختن بطري‌هاي مصرف شده آب معدني و نوشابه‌ها و همچنين پلاستيک‌هاي مصرف شده به داخل تالاب شادگان از جمله مسائل و مشکلات زيست محيطي اين تالاب بين‌المللي است.
در ميان اين مشکلات، خشکسالي، معضل ديگري براي اهالي تالاب شادگان شده است. خشکسالي باعث شده تا آب تالاب پايين رفته و در بخشي از مناطق آن باعث مرگ ماهيان شده است. از طرف ديگر تغييرات اکوسيستمي از قبيل ورود آب‌هاي آلوده به بستر تالاب نيز باعث مرگ ماهيان و کم شدن تعداد آنها شده است. اين مشکلات تا کنون بر معيشت ساکنان تالاب تاثير به سزايي داشته است.
ورود گرد و غبار اخير که بيشتر نقاط استان خوزستان را با مشکلات زيادي مواجه کرده، باعث آلودگي آب تالاب شادگان نيز شده است. همچنين گرد و غبار مشکلات زيادي براي اهالي روستانشينان حاشيه تالاب نيز فراهم کرده و حتي در برخي موارد زندگي را براي آنها سخت و طاقت فرسا کرده است.
هرچند اهالي سراخيه و رگبه ساکنان اصلي تالاب شادگان هستند اما توجه چندان به وضعيت زيست محيطي و رفاهي آنها نمي‌شود. وقتي با اهالي روستا صحبت مي‌شود از نبود امکاناتي مانند فاضلاب مناسب، آب آشاميدني و نبودن بهداشت محيطي گله مي‌کنند. هرچند به تازگي فعاليت‌هايي براي برطرف کردن وضعيت فاضلاب روستا انجام گرفته اما هنوز اهالي روستاي سراخيه منتظر بهبود شرايط و اوضاع زندگي خود هستند.
روستاي سراخيه با بافتي سنتي، يکي از روستاهاي قابل مطالعه در استان خوزستان است. اين روستا به لحاظ مردم‌شناسي از اهميت زيادي برخوردا بوده و مي‌تواند بخشي از فرهنگ بومي منطقه را بازگو کند. اکثر اهالي روستا به زبان عربي صحبت مي‌کنند و نسل به نسل در کنار ساحل تالاب شادگان بدنيا آمده و زندگي کرده‌اند.
بر خلاف خيلي از روستاهاي کشور که با مشکل مهاجرت جوان‌ها مواجه شده‌اند، اهالي سراخيه روستاي خود و زندگي در کنار تالاب را به مهاجرت ترجيح مي‌دهند. نه تنها هنوز جوان‌ها در روستا ديده مي‌شوند که بسياري از آنها با ماندن در روستا و ازدواج‌هاي بومي باعث افزايش جمعيت بومي آن نيز شده‌اند.
معماري روستاي سراخيه، هنوز با دستان بومي منطقه ساخته مي‌شود و از جهت اهميت زيادي دارد. اين معماري در امتداد معماري سنتي منتطقه بوده و ساکنان روستا با استفاده از مصالحي همچون خشت و گل و ني که تالاب در اختيارشان قرار مي‌دهد خانه‌هاي خود را مي‌سازند.
اهالي دو روستاي رگبه و سراخيه در دو سوي تالاب شادگان زندگي مي‌کنند. به همين علت هنگامي که در ميان تالاب حرکت مي‌کنيد در هر دو طرف، حيواناتي اهلي مانند گاو‌ها و گاميش‌ها را مي‌بينيد که از گياهان تالاب براي غذا استفاده مي‌کنند. همچنين در طول مسير و در اطراف تالاب آلاچيق‌هاي ساخته شده که هم مورد استفاده اهالي و هم مورد استفاده گردشگران است.
ارائه سرويس‌هاي گردشي به گردشگران از جمله مشاغل اهالي سراخيه شده است. آنها گردشگران با قايق‌هاي خود به داخل تالاب مي‌برند و نقاط مختلف آن را نشان مي‌دهند. گشت و گذار در پيچ و تاب تالاب و ميان علف‌هاي خودرو و نيزارها از جمله لذت‌هاي گردشگري در اين تالاب بين‌الملي است. گردشگران هنگام گردش در تالاب مي‌توانند حتي پرندگان و حيواناتي را که سال‌هاست در اين بستر آبي زندگي مي‌کنند را هم ببينند.
با اين وصف اما تالاب شادگان براي رسيدن به يک منطقه نمونه گردشگري راه درازي در پيش دارد. اين راه نيازمند توجه مسئولان استان و کشور است. در کنار رسيدگي به اين تالاب بايد به اهالي و ساکنان آن هم توجه داشت. کساني که اگر روزي روستاي خود را ترک بکنند، منجر به مرگ اين تالاب ارزشمند مي‌شود.
مطالب مشابه :
واحد استاني دانشگاه جامع علمي – كاربردي مازندران
دانشگاه علمی کاربردی رامسر، نور شهرها 4 تا 8 مرکز علمی ـ کاربردی
تالاب شادگان؛ زيست‌گاه آلوده براي گردشگري
دانشگاه جامع علمی دانشگاه جامع علمی کاربردی واحد 2 و 22 1975، در شهر رامسر برگزار شد
کنار گذر, تالاب انزلی را از بین می برد!
دانشگاه جامع علمی دانشگاه جامع علمی کاربردی واحد 2 و 22 كنوانسیون رامسر
وضعیت مصاحبه.شرایط . هزنیه و تراز لازم برای دوره های بین الملل مازندران - رامسر
سرفصل دروس دانشگاه علمی کاربردی. رامسر جهت ازسهمیه خاص در دانشگاه (هیئت علمی
رییس دانشگاه پیام نور استان :دانشگاه پیام نور رامسر از مراکز علمی موفق مازندران است.
رییس دانشگاه پیام نور استان :دانشگاه پیام نور رامسر از مراکز علمی های کاربردی
برنامه مرحله اول همایش زائران 94-93
دانشگاه علمی-کاربردی حج و زیارت تنکابن- عباس آباد- رامسر. 12/10/93 جمعه 30/9
تصاوير ديدني: زيباترين كشور جهان
دانشگاه جامع علمی کاربردی دانشگاه جامع علمی کاربردی واحد 2 و 22 وبلاگ شهر رامسر
مطالعه طرح ملي حفاظت از تالاب شادگان آغاز شد
دانشگاه جامع علمی دانشگاه جامع علمی کاربردی واحد 2 و 22 کنوانسيون رامسر بوده و يکي از
ثبت نام بدون کنکور در مقطع کارشناسی پیوسته،کارشناسی ناپیوسته و کاردانی(پیوسته-ناپیوسته) در واحد رام
آزاد اسلامی واحد رامسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامسر در -علمی کاربردی
ثبت نام کنکور سراسری در واحد رامسر
روابط عمومی دانشگاه آزاد واحد رامسر: رشته کاردانی ناپیوسته علمی کاربردی
برچسب :
دانشگاه علمی کاربردی رامسر