تاثیر اینترنت بر صنعت غذا

آن چه در زیر می آید، چکیده یکی از مقاله های برگزیده شانزدهمین کنگره منطقه ای علوم و صنایع غذایی است که فروردین ماه امسال در گرگان برگزار شد. به زودی، متن کامل این مقاله، در بخش مقالات فودنا در دسترس خواهد بود.

ورود صنعت غذا به اینترنت را می­توان مهم­ترین پدیده­یاین صنعت در سال­های اخیر دانست.اینترنت سرشار از اطلاعات است؛ تقریباً در همه­ی نقاط جهان در دسترس همگان است و می­توان هر نوع اطلاعاتی را در هر زمینه و با هر زبانی به دست آورد. اینترنت اکنون به طورگسترده برای تبادل اطلاعات مورد استفاده قرار می­گیرد. بسیاری از شرکت­ها وب سایت دارند و عمدتاًدر آن به معرفی محصولات خود می­پردازند؛ از این رو تهیه، تامین و معامله­ی محصولاتی نظیر مواد شیمیایی و فرآورده­های غذایی را می­توان از مهم­ترین فعالیت­های خدماتی اینترنت دانست؛با این همه، در حال حاضر نقشی جزیی را در صنعت ایفا می­نماید و بیشتر به یک وسیله ی ارتباطی تبدیل شده است.<?XML:NAMESPACE PREFIX = O />

اگر چه آینده ی هیچ صنعت و فعالیتی کاملاً قابل پیش­بینی نیست؛ اما کاربران اینترنت دایماً در حال افزایش­اند و به نظر می­رسد که ادامه­ی حیات شرکت­ها (نظیر شرکت­های فعال در صنعت غذا) منوط به توجه و سرمایه­گذاری در زمینه­ی اینترنت و تجارت الکترونیکی باشد. اینترنت، حقیقتاً در حال جهانی­کردن تولید و ایجاد ارتباط میان فروشنده و خریدار در سراسر جهان در همه­ی زمینه­هاست. تولیدکنندگان در زمینه­ی بهینه­کردن زنجیره­ی تولید و فروش محصولاتشان، رقابت گسترده ای با هم دارند؛ تا آن جا که اگر تولیدکننده­ای به اینترنت به عنوان مهم­ترین استراتژی در تولید و عرضه­ی محصولات توجه نکند؛از عرصه رقابت کنار زده می­شود.

وب ارتباطگسترده­ای میان تولیدکننده و مصرف­کننده به ­خصوص در زمینه نیازمندی­های مصرف­کننده برقرار می­کند؛ از این رو بسیاری از سایت­های تجاری در جهت حذف دلال­ها و واسطه­ها حرکت می­کنند. در برخی از سایت­ها، نمایش تجاری مجازی ارایه می­شود که ترکیبات غذایی، بسته­بندی، تجهیزات فرآوری و شرکت­های تهیه و تامین آن­ها را نشانمی­دهد. در اینزمینه بالغ بر 3000 شرکتدر سراسر جهان وجود داردکه کاربر (مشتری) می­تواند مشخصات شرکت و محصولات آن­ها را به دست آورده، با مناسب­ترین آن­ها تماس برقرار نماید. تعداد زیادی از شرکت­های فعال در زمینه­ی غذا، محصولات خود را به صورتOnlineبه فروش می­رسانند و یا حداقل یک کاتالوگ معرفی محصولاتشان را بدین طریق در دسترس مصرف­کنندگان و خریداران قرار می­دهند.

اینترنت ممکن است هزینه معاملات را از طریق کم­کردن هزینه­های تجارت، هزینه­های انتقال و جا به جایی و یا هر دو کاهش دهد. هزینه­های تجاری در صورتی کاهش می­یابد که جست­وجو برای خریدار و فروشنده تسهیل گردد. هزینه­های پستی کاهش یابد، گفت­وگو و مذاکره میان خریدار و فروشنده­هایی که به لحاظ جغرافیایی به یکدیگر نزدیک نیستند؛ تسریع و تسهیل گردد و کنترل معاملات به آسانی انجام گیرد. هنگامی که معاملات شامل کالاهایی باشد که قابل تبدیل به سیستم­های دیجیتالی گردد (نظیر پول و اطلاعات)، بیشترین کاهش در هزینه­های تجاری حاصل می­گردد. علاوه بر آن، از آن جا که هزینه­های مکاتبات و ارتباطی در اینترنت مستقل از حجم اطلاعات و مسافت بین فرستنده و گیرنده است. مسافت و فاصله­ی جغرافیایی در انجام جستجو و برقراری مذاکرات اهمیتی ندارد. کاهش هزینه به وسیله تجارت الکترونیکی می­تواند بسیار چشمگیر باشد. به عنوان مثال، شرکتFord  انتظار دارد که هزینه­های خرید را با استفاده از روش جدید، به ازای هر معامله، از 100 دلار به 10 دلار کاهش دهد. گاهی کاهش هزینه­های ناشی از انجام تجارت الکترونیکی به صورت تخفیف قیمت کالا نمود می­یابد.

در گذشته اطلاعات حاصل از تحقیق بر روی غذا، فقط در نشریات و مجلات علمی یافت می­شد که دسترسی به این اطلاعات و داده­ها نیازمند دسترسی به کتابخانه مناسب و کامل بود و دسترسی به نتایج حاصل از برنامه های کنترل توسط دولت­ها، فعالیت­های نظارتی و طرح­های ارزیابی سلامت و ایمنی غذا، حتا مشکل­تر می­نمود. پیدایش و رشد سریع اینترنت به همراه قابلیت دسترسی و بهبود کارایی کامپیوتر شخصی، قابلیت دسترسی به اطلاعات علمی را به طور شگفت انگیزی بهبود بخشیده است. شبکه­های اینترنت مملو از اطلاعات است و هم اکنون، اینترنت به طور گسترده­ای برای تبادل اطلاعات در زمینه­های علمی نظیر یافته­های آزمایشگاهی، برنامه­های تحقیقاتی، کامپیوتر، نرم­افزار و حتا نشریات علمی الکترونیکی مورد استفاده قرار می­گیرد. اینترنت همچنین برای تقویت فعالیت­های علمی گروهی به کار می­رود.

امروزه اطلاعات غذایی موجود، به گروه هایی شامل  مجامع علمی آکادمیک، فرآورده­های غذایی، زنجیره­ی غذایی ( نظیر فرآوری غذا، ایمنی غذا و ...)، تجارت غذا، سازمان­های نظارتی، منابع مرجع (نظیر نشریات، چکیده­های علمی و ...) تقسیم می­شوند. همچنین از طریق وب می­توان درموردسمینارها ونشست­های بین­المللی در زمینه­های مختلف اطلاع کسب نمود. برخی از سایت­ها اطلاعات جامعی در مورد  ترکیبات غذایی و نیز عوامل سمی غذاها در اختیار قرار می­دهند.در گذشته، استفاده ازتبادل الکترونیکی اطلاعات (EDI) به کمپانی­ها این امکان را می­داد کهبا یکدیگر تبادل اطلاعات نموده، به سمت تکمیل زنجیره­ی تامین محصولاتشان حرکت نمایند.اما استفاده از EDIبرای شرکت­های کوچک، به دلیل هزینه­ی بالای آن­ها امکان­پذیر نبود. با ظهوراینترنت شرایط تغییر کرد؛ چرا که اینترنت توانست ارتباطات را از طریق تبادل داده­هابهتر و اقتصادی­تر از هر زمان دیگری تقویت نماید. پیدایش اینترنت و در دسترس بودن آن، قدرتشرکت­هایی را که ارتباطات الکترونیکی را در انحصار خود داشته­اند و توازن قدرت را به سمتخود مایل کرده بودند، کاهش داده است.

اشتراک اطلاعات و برقراری ارتباط در هر موقع لازم،به وسیله­ی سیستم­هایی که توسط اینترنت فعالیت یافته و پشتیبانی می­شوند،باب جدیدی درروابط میان تولیدکننده و مصرف­کننده بازکرده است.

منبع: فودنا