روش نگارش و تدوین مقالات علمی- پژوهشی (1)

اشاره:<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

مرکز آموزش عالی معاونت امور اساتید، در سوم آذرماه سال 1388 اقدام به برگزاری کارگاه «روش نگارش و تدوین مقالات علمی و پژوهشی» نمود که جناب آقای دکتر قراملکی اداره ی این کارگاه را به عهده داشتند، متن حاضر چکیده ای از این کارگاه می باشد. قابل ذکر است که در ابتدای این کارگاه که بیش از بیست تن از اساتید محترم گرایش مبانی نظری اسلام حضور داشتند. رئیس محترم مرکز آموزش عالی، حجت الاسلام و المسلمین آقای دکتر کلانتری سخنرانی نمودند که خلاصه این سخنرانی نیز در همین شماره پخش اخبار نهاد درج شده است.

معارف

امیرکلام، حضرت علی(ع) فرمود: «لاسنه افضل من التحقیق»(1)

وظیفه ما در کارگاه تدوین مقالات علمی، تمرین یک کار حرفه ای است و این کارگاه، مکمل کارگاه تحقیق است که در آن به سه مطلب خواهیم پرداخت:

1) ضرورت تدوین مقاله پژوهشی :

عضویت در هیأت علمی دو مقوم دارد: یکی از آموزش و دیگر پژوهش که در یکدیگر تأثیر متقابل دارند. این پرسش را برای خودمان مطرح کنیم که سهم ما در پژوهش های استاندارد چقدر است؟ اگر سهم ما در پژوهش های استاندارد چقدر است؟ اگر سهم و حضور ما کم باشد و مقالات ما در داخل و خارج کم چاپ شود سه مشکل مهم خواهیم داشت:

1. اطلاق هیأت علمی بر ما مجاز خواهد بود نه حقیقت زیرا همانطور که عرض شد یکی از مقومات عضو هیأت علمی پژوهش است.

2. دچار بحران هویت خواهیم شد. دانشجویان و همکاران، ما را جدی تلقی نخواهند کرد و در بررسی ها، ممیزی ها و داوری ها دچار مشکل خواهیم شد.

3. مشکل ارتقاء رتبه خواهیم داشت. اگر چند مقاله علمی پژوهشی نداشته باشیم نمی توانیم ارتقاء پیدا کنیم. در عصر حاضر، جریان علم یعنی چاپ مقالات در مجلات استاندارد.

2) موانع تدوین مقاله پژوهشی:

چرا حضور استادان معارف اسلامی در مجلات علمی، پژوهشی، آکادمیک و استاندارد کمرنگ است؟ این عدم حضور علل و عوامل گوناگونی دارد که از آن جمله است:

1. عدم شناخت منابع؛

2. ناآشنایی با قواعد مقاله نویسی؛

3. پیدا نکردن سوژه؛

4. ناتوانی در برقراری ارتباط با مجلات علمی- پژوهشی؛

5. تنگ نظری ارزیاب ها؛

6. ضعف در نیاز سنجی ها؛

7. ناآگاهی از ادبیات مقالات پژوهشی؛

8. اتکاء به پژوهش های فردی به جای پژوهش های جمعی؛

9. واقف نبودن به ارزش و اهمیت کار؛

10. محدودیت ظرفیت مجلات پژوهشی؛

11. ضعف نظریه پردازی؛

12. عدم آشنایی با نحوه فیش برداری و یادداشت مطالب؛

13. جهت گیری آموزشی مقالات به جای جهت گیری پژوهشی به دلیل تخصص استادان در امر آموزش و تدریس؛

14. فقدان تصوری دقیق از پژوهش. حضرت امیر(ع) فرمود: العامل علی غیر بصیره کالسائر علی غیر الطریق لا یزیده سرعه السیر الا بعداً (2)

تصور کامل از یک فعالیت، سبب انتخاب روش کارآمد و در نتیجه، سبب موفقیت می شود. اساتید، در آموزش، تصور خوبی از معلمی دارند به همین خاطر موفق می شوند اما در موارد پژوهش تصور کاملی از آن ندارند لذا با فعالیت های دیگر خلط می شود. مثلاً مطالعه تطبیقی یعنی چه، مطالعه تاریخی یعنی چه، نقد یعنی چه و تفاوتش با مچ گیری در چیست؟ شما باید تعریفی داشته باشید که پژوهش را از تفکر، آموزش، ترویج و مطالعات پراکنده جدا سازد.

3) آیین نگارش مقالات علمی- پژوهشی تعریف پژوهش :

پژوهش، فرآیند پردازش اطلاعات است که مهم ترین ویژگی اش زایایی، باروری و تولید علم در تاریخ آن می باشد و دارای هویت جمعی است. آنچه در کتب و منابع یافت می شود داده هاست. پس از سنجش و گزینش، داده ها به اطلاعات تبدیل می شوند، با پردازش اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها در مقاله، تولید علم صورت می گیرد پژوهش، فرآیند تولید علم است برخلاف بسط اطلاعات دیگران که توسعه است نه پژوهش.

پژوهشگر مانند زنبور عسل است که چیز جدید تولید می کند نه مثل مورچه که فقط اطلاعات را جمع می کند.

شأن مقاله این است که در مقیاس تاریخ آن علم، تولید علم کند. مقاله علمی پژوهشی، باید نوآوری داشته باشد و پیدا کردن حرف جدید در تاریخ یک علم که قبلاً نبوده، کار دشواری است. این نوآوری فقط در نظریه پردازی نیست بلکه می تواند زبان جدید، روش جدید، مسأله جدید، تعریف جدید و... در تاریخ علم باشد. اگر جهت گیری مقاله ترویجی و اطلاع رسانی باشد، مجلات علمی پژوهشی آن را چاپ نمی کنند.

مراحل پژوهش :

در پژوهش، آغاز کار، روبروشدن با مشکل است. محقق باید با تاکنیک های خاصی، مشکل را به مسأله تبدیل کند. (3) سپس فرضیه بدهد، آن را آزمایش کند و به این ترتیب، به یک نظریه برسد که مسأله را حل کند. فرضیه، پاسخ اولیه محقق به مسأله است. البته روش آزمون در علوم مختلف، متفاوت است. اگر مشکل به مسأله تبدیل نشود یک فعالیت موضوع محور انجام خواهد شد در حالیکه پژوهش یک فعالیت مسأله محور است، در تحقیقات مسأله محور، امکان مغالطه کمتر خواهد بود. بنابراین مقالات بایستی جهت گیری مسأله محوری و پژوهشی داشته باشند.

منبع: ماهنامه علمی، فرهنگی، خبری معارف شماره 32

منبع: http://noorportal.net

(ادامه دارد)

روش نگارش و تدوین مقالات علمی- پژوهشی (1)

مطالب مشابه :

مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران (Irandoc)

نظر دانشجویان در مورد ایدز

پایان نامه معماری طراحی مرکز علمی پژوهشی کودکان ( پژوهش سرای دانش آموزی)

روش نگارش و تدوین مقالات علمی- پژوهشی (1)

آموزش گام به گام انجام يك پروژه تحقيقاتي

آگهی استخدام در 8 رشته مختلف در مرکز مطالعاتی و پژوهشی