نحوه ساخت ،ترکیبات و ویژگیهای ظروف چینی، ملامین و شیشه ای (مربوط به علوم هفتم)

ظروف ملامین

ترکیب شیمیایی مورد استفاده در تهیه این ظروف حاوی مقداری مواد ازته است و به همین دلیل، برخی شرکت ها در تقلب های غذایی خود پودر ملامین را به شیر خشک افزوده و به بازار عرضه می نمودند. مصرف این گونه شیرهای خشک در نوزادان عوارض جدی و کشنده ای به همراه داشت و امروزه به شدت نسبت به چنین تقلب هایی واکنش نشان داده می شود. به همین ترتیب، چنانچه خراش های زیادی در این ظروف بوجود آمده باشد و به ویژه هنگام صرف غذا در این گونه ظروف، احتمال ورود مواد ملامینی به غذا و ایجاد مسمومیت هایی ولو خفیف وجود دارد. از طرف دیگر، این منافذ و خراش‌های موجود در سطح ظروف ملامینی، محل مناسبی برای رشد و تکثیر انواع میکروب‌ها می شود.

علت علاقه مردم به خرید این ظروف، مقاومت آنها در برابر شکسته شدن و همچنین ارزان و سبک بودن است؛ گرچه امروزه توجه به این گونه ظروف تا حدودی کاهش یافته و با ورود ظروف دیگری نظیر پیرکس، چینی و آرکوپال، این ظروف کاربرد خویش را در مجالس و محافل رسمی از دست داده و تنها در برخی اوقات خاص نظیر مسافرت‌ها و پیک نیک مورد استفاده قرار می‌گیرند.

برای احتراز از آسیب به پوشش خارجی این ظروف، شستشوی آنها نباید توسط سیم ظرف‌شویی یا دیگر اجسام خشن صورت گیرد. همچنین، از ظروف ملامین نباید برای خرد نمودن سبزی، گوشت و حتی بریدن میوه استفاده نمود؛ زیرا ممکنست چاقو به لعاب واقع در سطح خارجی ظرف آسیب زده و علاوه بر خطرات ذکر شده، تمیز نمودن این ظروف را سخت نماید. مرور زمان نیز ممكن است باعث از بین رفتن كیفیت این ظروف یا لب‌پر شدن آنها شود و به دلیل احتمال ایجاد آلودگی، استفاده از ملامین‌های ترك‌دار و كهنه توصیه نمی‌شود.

ظروف شیشه‌ای

چنانچه موادی شامل سیلیس، كربنات سدیم، سولفات سدیم و برخی مواد معدنی دیگر با یکدیگر مخلوط شده و آنها را در کوره‌ با دمای 1500 درجه سانتی‌گراد حرارت دهند، ماده ذوب شده خمیری شکلی بدست می آید که شیشه گران آن را در قالب‌های مختلف با اشکال دلخواه مانند لیوان، استکان، بشقاب و دیس ریخته و خمیر مربوطه را در قالب به مدت چند ساعت باقی می گذارند تا ظروف شیشه ای به شکل و قالب دلخواه حاصل شود. پس از آن ظروف با احتیاط از قالب مربوطه خارج می شوند. شیشه بشدت کم محلول بوده و تنها در آزمایشگاه چنانچه پودر شیشه را در آب داغ مدتی به هم زنند، به مقدار بسیار ناچیز حل می شود. لذا، ظروف شیشه ای به دلیل عدم ورود به غذا و همچنین بخاطر این که با ترکیبات غذایی واکنش نداده و تاثیری بر مواد مغذی غذاها ندارند، ظروف مناسب و قابل استفاده ای هستند. البته لازم است در هنگام استفاده از آنها رعایت نکات احتیاطی برای احتراز از شکسته شدن و یا غیر بهداشتی شدن غذای مورد طبخ، بعمل آید.

از آنجا که شيشه بو، رنگ و مزه ای را به موادی که با آن در تماسند منتقل نمی کند، لذا نگهداری چای خشک، پودر قهوه، اوديه جات و گياهان خشک در اين ظروف مناسب می باشد. اسانس های ميوه ها و سبزيجات به کمک حلال های قوی استخراج می شوند و بسيار فرار هستند. وجود حلال در اين اسانس ها موجب می شود که ظروف پلاستيکی نازک را تخريب کنند. درصورت نگهداری اسانس ها در ظروف فلزی، حالت اسانس تغيير می کند و يا ظروف را تخريب می نمايد. در حالی که نگهداری آنها در ظروف شيشه ای بسيار مناسب است. توصيه می شود برای نگهداری اسانس ها از ظروف شيشه ای رنگی استفاده شود.

ظروف چینی

اينها در واقع نوعی از سراميک هستند که مورد استفاده جهت تهيه، سرو و صرف غذا واقع می شوند و همچون سراميک در طی دو مرحله پخته و آماده عرضه می شوند. در اولين مرحله خاک چينی بصورت گل در آورده شده و درون قالب ها شکل داده می شود (مثل به شکل ديس يا بشقاب) و در کوره حرارت می بيند. سپس با لعاب خاصی پوشانده شده و دوباره در کوره قرار می گيرد. در هر دو مرحله عمليات پخت با دمای بيش از 1000 درجه سانتيگراد انجام می شود.

اين ظروف را بر اساس فرآيند توليدشان (از جمله فرآیند حرارتی، دمای پخت، درصد جذب آب و شفافیت یا نورگذری) تقسيم بندی می نمايند.

استاندارد مربوط به ظروف چينی از سال 1353 در كشور تهیه شده و سپس در سال های بعدی تجدیدنظرهایی در آن بعمل آمده و بمرور تكمیل شد.

ظروف پیركس:

اصول تولید اين ظروف نيز مشابه با ظروف شیشه‌ای معمولی بوده و تنها با گذراندن یک مرحله تولیدی خاص، مقاومت این ظروف در برابر حرارت افزایش می يابد و بنابراين می توان این ظروف را برای پخت و پز و نگهداری غذای گرم به کار برد.

از آنجا که شیشه در کل رسانای خوبی نیست، انتقال حرارت در این ظروف بسرعت و به طور یكنواخت صورت نمی‌گیرد و به همين دليل هنگامی که از این ظروف برای پخت مواد غذایی بر روی شعله گاز استفاده می شود، لازمست غذا به طور مداوم به هم زده شود تا انتقال حرارت در ماده غذایی بطور مناسب صورت گيرد.

این ظروف برای نگهداری انواع مواد غذایی گرم، اسیدی (نظیر ترشی‌جات)، قليايی (حاوی جوش شيرين يا ديگر مواد قليايی) و معطر مناسب هستند. پخت و پز مواد غذایی در اين ظروف بر روی شعله مستقیم گاز و يا در دستگاه مایکروویو نيز قابل انجام است؛ گرچه لازمست از ريختن آب يا غذای سرد بر روی آنها هنگامی که بسيار داغ هستند، احتراز شود و نيز ظروف داغ بطور ناگهانی به فريزر منتقل نشوند.

ظروف آرکوپال:

اين گونه از ظروف چينی که زيبايی مشابه ديگر ظروف چينی و استحکامی بيش از آن را داشته و در عين حال سبک و تاحدودی شفاف هستند، موجب اقبال عمومی به آنها گرديده است. درواقع، این ظروف از شیشه زیباتر و نشكن‌تر و همچنين از چینی سبك‌تر است.

برای تولید این ظروف، مواد اولیه ظروف شیشه‌ای را به همراه برخی مواد معدنی تا دمای 1500 تا 1600 درجه سانتیگراد حرارت می‌دهند تا ذوب شود. مراحل تولید این ظروف تا این مرحله مشابه سایر ظروف شیشه‌ای است. ولی در مرحله انتهایی که مرحله قالب ریزی است به جای قالب‌ریزی معمول در سایر ظروف، از دستگاهی مشابه سانتریفوژ استفاده می‌شود که با استفاده از نیروی گریز از مرکز ظروفی نازک را شکل می‌دهد. این ظروف نيز همانند ظروف پیرکس در مقابل حرارت مقاومت قابل توجهی دارند.

برگفته از وبلاگ دکتر احمدرضا درستی متخصص تغذیه

نحوه ساخت ،ترکیبات و ویژگیهای ظروف چینی، ملامین و شیشه ای (مربوط به علوم هفتم)

مطالب مشابه :

تاثیر ظروف غذا بر سلامتی انسان

نحوه ساخت ،ترکیبات و ویژگیهای ظروف چینی، ملامین و شیشه ای (مربوط به علوم هفتم)

كاسه‌ای با نقش لیمو (آموزش نقاشی روی ظروف چینی)

با غیرت ها ایرانی می خرند

تاثیر ظروف غذا بر سلامتی انسان

نظرات كارشناسان درباره ظروف مناسب براي پخت و پز و سرو كردن/نظرات كارشناسان درباره ظروف مناسب براي پخ

مدل های جدید سرویس چینی

فروشگاه سارال . فروش اینترنتی ظروف آرکوپال

تاثیر جنس ظرف غذا بر سلامت مادر و جنین

ظروف قابل استفاده در ماکروفر