نحوه ی پرورش قارچ
پرورش قارچ خوراکی دکمه ای- اردبیل-نمین
مقدمـه :
مواد پروتئینی ، یکی از مهم ترین اجزای مواد غذایی مورد استفاده
انسانها است. نیاز طبیعی بدن انسان به این مواد ، مبین ضرورت استفاده آنها در سبد غذایی
خانواده ها است. از دیرباز انواع گوشت ها، خصوصا گوشت قرمز منبع اصلی تامین پروتئین
موردنیاز انسان بوده است.لکن در حال حاضر ، به واسطه تغییر روش زندگی از سنتی به ماشینی
و کاهش تحرک افراد در زندگی روزمره ، استفاده از گوشت قرمز بدلیل دارا بودن مقدار زیادی
مواد چرب رو به کاهش نهاده و در عوض، استفاده از مواد غذایی ای که با داشتن مقدار کافی
پروتئین، برای سلامتی زیان آور نباشند مورد توجه واقع شده است. حبوبات ، سویا و قارچ
خوراکی مهم ترین منابع پروتئین غیر حیوانی هستند که امروزه به طور وسیع مصرف می‌شوند.
در این میان بازار مصرف قارچ خوراکی به دلیل افزایش سطح آگاهی جامعه نسبت به فواید
و روش مصرف آن ، روند رو به رشدی را تجربه می‌کند.قارچ ، به علت اینکه سرشار از مواد
پروتئینی ، گلوسیدی ، ویتامین‌ها و لیپیدها است می‌تواند غذای مناسب و کاملی برای انسان
به شمار آید. ضمن اینکه به واسطه سهولت پرورش قارچ های خوراکی می‌توان آنها را به صورت
تازه ، خشک ، کنسرو و پودر به بازار عرضه نمود.اجرای این طرح به عنوان یک فعالیت تولیدی
، ضمن اینکه گامی به سوی خود اتکایی کشور در صنایع غذایی به شمار می‌رود، می‌تواند
بسترساز اشتغال به کار نیروهای متخصص ( خصوصا در علوم کشاورزی ) و فاقد تخصص گردد.
ضمن اینکه بانوان کارآفرین نیز می‌توانند با پیاده سازی این طرح، گامی در جهت توسعه
میهن بردارند.
**************************************************روش تولـید
:مراحل پرورش قارچ خوراکی عبارتند از:الف- تهیه بذر
ب- تهیه کمپوست
پ- کشت بذر
ت- رشد ریشه‌های قارچ
ث- خاک ریزی
ج- برداشت
*************************الف- تهیه بذر:
برای تهیه بذر ، دانه های گندم را بعد از جوشاندن در کیسه های
کوچک پلاستیکی ریخته و جهت جلوگیری از هجوم میکروب های هوازی به آن ، دهانه آن را با
پنبه مسدود نموده و به مدت دو ساعت در اتوکلاو استریل می‌کنند. سپس بسته‌های فوق‌الذکر
را با ماده تلقیحی با هاگ و اسپور واریته قارچ مورد نظر تلقیح می‌کنند و سپس کیسه ها
را در محوطه با حرارت حدود 25 درجه سانتی گراد به مدت سه هفته نگهداری می‌نمایند که
در این مدت، میسیلیوم بر روی دانه های گندم رشد نموده و آماده کشت می‌باشند و این عمل
را تهیه مایه می‌نامند.
*************************ب- تهیه کمپوست:
کمپوست از اختلاط کاه ، کود مرغی، گچ، اوره و آب به نسبت 10،
5، 7 ، 4/0 و 25 حاصل می‌شود.
****************************پ- کشت بذر:
در این مرحله کمپوست تهیه شده در جعبه های چوبی ریخته شده و دانه
های گندم حاوی میسیلیوم قارچ روی آن کشت شده و پس از فشرده سازی آن را در دمای 25 درجه
سانتی گراد و رطوبت نسبی 85 تا 90 درصد نگهداری می‌کنیم.
****************************ث- رشد ریشه های قارچ:
ریشه های قارچ میسیلیوم پس از حدود دو تا سه هفته تمام محیط کشت
را فرا می‌گیرند . در این مرحله نوبت به خاکریزی می‌رسد.
************************ت- خاک ریزی :
در این مرحله، سطح تمام جعبه های حاوی کشت با خاک استریل که قبلا
آماده شده به ضخامت 3 الی 5 سانتیمتر پوشانده می‌شود. pH این خاک باید حدود 5/7 باشد . سپس دمای محیط را به 18 درجه سانتی گراد تقلیل
می‌دهند.
*********************ج- برداشت:
پس از دو تا سه هفته قارچ ها با شکل گرفتن خود ، شروع به رشد
کرده و پس از چند روز تمام سطح کشت را می‌پوشانند . برداشت قارچ در این زمان آغاز می‌گردد.
در هر دوره کشت معمولا بین پنج تا شش نوبت برداشت وجود دارد که هر نوبت حدود یک هفته
به طول می‌انجامد. بعد از پایان دوره کشت کمپوست باقیمانده مستقیما قابل فروش است.
*********** منبع : اتاق تعاون و پارس بیولوژیک و همچنین سایت
رویان بزرگترین مجله کشاورزی
==================
تولید کمپوست
هدف از توليد کمپوست، ايجاد يك محيط غذايي يكنواخت، حاوي خصوصيات
لازم جهت رشد و نمو ميسليوم قارچ و عاري از هرگونه عوامل رقيب باكتريايي، ويروسي ميباشد.
ميسليوم قارچ در انواع مختلفي از مواد گياهي و كودهاي حيواني، قادر به رشد و نمو ميباشد
كه از تركيب متناسب اين گونه مواد با هم و گذراندن مراحل تجزيه و تخمير، تركيبي همگن
بدست آمده كه مملو از حشرات و موجودات ذره‌بيني ميباشد. بسياري از اين موجودات بطور
مستقيم با ميسليوم قارچ براي دستيابي به موادغذايي رقابت كرده و مانع رشد آن ميشوند.
با توليد کمپوست، بسياري از مواد غذايي مطلوب عوامل رقيب به تدريج حذف شده اما مواد
غذايي مورد نياز ميسليوم قارچ در يك منطقه خاص جمع‌آوري شده و به مرور زمان، بستر كاشت،
آماده پرورش قارچ ميگردد. چنان كه ذيلاً مي‌بينيد، فرآيند توليد کمپوست را مي‌توان
به دو مرحله تقسيم‌بندي نمود.
مرحله اول: اصطلاحاً آن را آماده‌سازي کمپوست در هوي آزاد ناميده
و شامل مراحل اوليه از جمله مخلوط کردن و تجزيه اوليه مواد خام ميباشد (فاز یک).
مرحله دوم: در محيط سرپوشيده و ويژه‌اي كه براي اين منظور طراحي
شده‌اند (اطاق يا تونل پاستوريزاسيون) انجام ميشود. در اين مرحله، کمپوست حاصل از
مرحله اول؛ با بخار يا مواد ضدعفوني كننده ديگر، بطور كامل پاستوريزه شده و آماده انتقال
به بسترهاي كاشت ميگردد (فاز دو).
فاز یک - کمپوست سازی
مواد اوليه خام
اين مواد شامل كاه و كلش گندم، جو، يولاف، چاودار، برنج و باگاس
نيشكر ميباشد. كه از اين بين، كاه گندم به علت انعطاف‌پذيرتر بودن نسبت به ديگر مواد،
ترجيح داده ميشود، اين ويژگي كمك مهمي در تهيه ساختار كمپوست مي‌نمايد. كاه و كلش
يولاف و جو نرم‌تر از گندم بوده و سريع خيس خورده اشباع از آب ميشوند كه درنهايت شرايط
بي‌هوازي درتوده آنها ايجاد ميشود. با توجه به اين عوامل و با اعمال مديريت مناسب،
مي‌توان از تمامي انواع كاه و كلش با موفقيت کمپوست تهيه نمود.
كاه و كلش؛ حاوي هيدرات كربن، سلولز و تمامی مواد غذايي مورد
نياز قارچ میباشد. به عنوان مثال كاه گندم حاوي 36 درصد سلولز، 25 درصد پنتوسان و
16 درصد ليگنين ميباشد. سلولز و پنتوسان؛ هيدرات‌هاي كربني هستند كه از تجزيه آنها،
قندهاي ساده بوجود مي‌آيند. اين گونه قندها انرژي مورد نياز رشد ميكروبي را فراهم مي‌نمايند.
از طرفي ليگنين موجود در كاه و كلش و يا چوب درختان در طي مرحله اوليه کمپوست‌سازي
به ماده‌اي موسوم به كمپلكس هوموس ليگنين غني
از ازت كه منبع پروتئين است، تبديل ميشود. در مجموع، كاه ماده‌اي است با خصوصيات شيميايي
و ساختاري مناسب كه به منظور توليد کمپوست قارچ از آن استفاده ميشود.
در صورت استفاده از كاه اصطبل اسب‌ها جهت توليد کمپوست؛ که اصطلاحاً
به آن كود اسبي[1] گويند، حاوي 90 درصد كاه و 10 درصد پهن اسب ميباشد. كيفيت اين ماده
به مقدار اوره، مدفوع و مقدار عناصر پرمصرف ازت، فسفر و پتاسيم موجود در آن، بستگي
دارد. از آن جا كه 40-30 درصد مدفوع اسب حاوي موجودات ذره‌بيني (باكتري‌ها) مفيد تسريع
كننده فرآيند تخمير و کمپوست‌سازي ميباشد؛ باعث برتري اين ماده نسبت به ديگر مواد
خام کمپوست شده است.
كود اسب مورد نياز را مي‌توان عموماً از ميادين اسب‌دواني تهيه
نمود. چنانچه بجاي كاه از خاک ارّه در زير اسب‌ها استفاده گردد، در آن صورت آن را نبايد
يك ماده اوليه محسوب كرد، بلكه بايستي آن را مكمل بدانيم.
در صورتي که ماده اوليه کمپوستي از كود اسب تشكيل شده باشد، آن
را كمپوست طبيعي[2] و چنانچه ماده اصلي و اوليه کمپوستي كاه وكلش يا مخلوطي از كاه
و كلش و علوفه خشك بوده و به هيچ عنوان در ساخت آن از كود اسب استفاده نشود؛ به آن
کمپوست مصنوعي[3] مي‌گويند. به منظور جبران كمبود فسفر و پتاسيم موجود در كاه و كلش
همواره مقداري كود مرغ به عنوان مكمل به كمپوست‌هاي مصنوعي مي‌افزايند.
با توجه به ارزش غذايي ناكافي كاه و يا كود اسب و نيز پائين بودن
سرعت تجزيه و تخمير در آن، همواره بايد يك‌سري مواد بنام مكمل را به صورت فرموله با
آنها تركيب نمود. بنا به روش جلدهال[4]؛ هر يك از فرمول‌ها بر اساس مجموع ازت موجود
در هر جز تهيه و تنظيم ميشود. با استفاده از اين فرمول‌ها و رعايت اصول خاص کمپوست‌سازي؛
نسبت مطلوب جهت انجام فعاليت تجزيه ميكروبي مناسب بدست مي‌آيد كه در نتيجه؛ به حداكثر
ارزش غذايي خواهيم رسيد.
مكمل‌هاي غذايي
توليد کمپوست، در اصل يك فرآيند تجزيه ميكروبي محسوب ميگردد.
ميكروب‌ها در اجزاء تركيبي کمپوست به وفور يافت شده وبراي فعال‌سازي آنها كافيست مقداري
آب اضافه نماييم. براي تحريك بيشتر فعاليت ميكروب‌ها و افزايش رشد آنها مي‌توان مقداري
مكمل غذايي به عنوان تأمين كننده نياز پروتئيني (ازت) و هيدرات كربن جمعيت ميكروب‌ها
به مواد اوليه اضافه نماييم. تا زماني كه هيدرات كربن كافي در اختيار ميكروب‌ها قرار
دارد، مي‌توانند تقريباً از هر منبع ازت براي تأمين انرژي مورد نياز خود استفاده نمايند.
به علت تجزيه مشكل سلولز، در اصل از هيدرات كربن كاه نمي‌توان استفاده كرد و بايد آن
را از منبع ديگر- تأمين نمود. اين مكمل بايد حاوي ازت و مقداري ماده آلي باشد تا مقدار
هيدرات كربن لازم را تأمين نمايد. به اين ترتيب، در توليد کمپوست بايد از مقادير مشخص
كود حيواني و پودرهاي غذايي حيواني استفاده نمود.
در ادامه فهرستي از اجزاي تركيبي کمپوست به همراه مكمل‌هاي مجاز
بر طبق درصد ازت موجود در آنها گروه‌بندي و ارائه ميگردد. قابليت دسترسي و هزينه هر
يك از مواد موجود در فرمول‌ها، دو عامل مهم در انتخاب آنها ميباشد. اين فهرست قطعي
و جامع نبوده و مي‌توان به دلخواه از مواد مشابه هر يك نيز استفاده نمود (به ضمائم
مراجعه شود).
گروه 1: ازت بالا، فاقد ماده آلي
سولفات آمونيوم(21 درصد ازت)
اوره
(46 درصد ازت)
نيترات آمونيوم (26 درصد ازت)
به مقدار حداكثر 11 كيلوگرم در هر تن کمپوست خشك
تمام اين مواد، معدني بوده و به سرعت گاز آمونياك توليد مي‌نمايند.
از اين مواد اغلب براي نرم كردن كاه در کمپوست‌هاي مصنوعي استفاده ميشود. موقع استفاده
بايد توجه كرد كه تمامي اين مواد را به طور كاملاً يكنواخت با هم تركيب نمود. در صورت
استفاده از سولفات آمونيوم؛ بايد به اندازه سه برابر حجم آن از كربنات كلسيم (caco3)
(کود اسبی) استفاده نمود تا محيط، خنثي گردد. از اين گروه در ساخت كمپوست‌هاي طبيعي
نبايد استفاده گردد.
گروه 2: 10-14 درصد ازت
پودر خون (5/13 درصد ازت)پودر ماهي (5/10 درصد ازت)
اين مواد سرشار از پروتئين بوده اما به دليل قيمت بالا مصرف كمي
دارند.
گروه 3: 3-7 درصد ازت
جوانه مالت (4 درصد ازت)
غلات (جو) (3-5 درصد ازت)
پودر پنبه دانه (5-6 درصد ازت)
كود مرغ (3-6 درصد ازت)
تفاله انگور (5/1 درصد ازت)
تفاله چغندر قند(5/1 درصد ازت)
پوره سيب‌زميني (1 درصد ازت)
تفاله سيب درختي (7/0 درصد ازت)
ملاس چغندر قند (5/0 درصد ازت)
غوزه پنبه (1 درصد ازت)
تمامي اين مواد افزايش دهنده حرارت بسيار خوبي بوده و به اين
دليل براي تمامي کمپوست‌ها توصيه ميگردد. مقدار مصرف آن 5/12 كيلو در هر تن از تركيبات
خشك ميباشد.
گروه 5: كود حيواني (ازت خيلي كم)
كود گاوي (5/0 درصد ازت)
كود خوك (3/0 تا 8/0 درصد ازت)
از اين مواد تنها در مناطقي كه فاقد اسب يا مرغ ميباشد، استفاده
ميگردد.
گروه 6: علوفه خشك
يونجه (2-5/2 درصد ازت)
شبدر (2 درصد ازت)
علوفه براي افزايش دماي اوليه (تحريك فعاليت ميكروبي) کمپوست‌هاي
مصنوعي بسيار مفيد بوده و حاوي مقاديري هيدرات كربن است كه در افزايش جمعيت ميكروبي
كمك فراواني ميكند. از اين مواد مي‌توان به مقدار 20 درصد ماده خشك مواد اوليه کمپوست
استفاده نمود.
گروه 7: مواد معدني
7- الف: سولفات كلسيم (گچ: caco4
)
گچ ماده ضروري براي تمام کمپوست‌ها است و نقش اصلي آن، تسهيل
فرآيند کمپوست‌سازي است و علاوه بر اين داراي اثرات مهم ذیل ميباشد:
1. با تجمع ذرات كلوئيدي باعث بهبود ساختمان فيزيكي كمپوست شده
و در نتيجه باعث دانه‌بندي بيشتر و باز شدن ساختار کمپوست گرديد كه اين امر در نهايت
موجب تخلخل بيشتر و تهويه بهتر توده کمپوست ميگردد.
2. باعث افزايش ظرفيت نگهداري آب گرديده و از طرفي خطر رطوبت
اضافي را از بين مي‌برد، زيرا آب سرگردان موجود در توده با ذرات كلوئيدي به كاه مي‌چسبند.
3. خنثي كردن اثر نامطلوب ناشي از غلظت بالاي عناصر، k
، Mg ، P ، Na كه در نتيجه مانع پيدايش حالت چرب در کمپوست ميگردد.
4. تأمين كلسيم ( Ca ) ضروري براي متابوليسم
قارچ
5. كاهش اندك pH بالا و بهبود زه‌كشي کمپوست
مقدار مصرف گچ، برابر است با 5/22-50 كيلوگرم در هر تن کمپوست
خشک كه در صورت استفاده از كود مرغ به جاي كود اسب، مقدار آن بايد بيشتر باشد.
7- ب: آهك نرم (کربنات کلسیم)
از آهك تنها درموردي استفاده ميشود كه در تركيب کمپوست يك يا
دو ماده اسيدي (تفاله انگور:4=PH) بكار رفته باشد
و نياز به خنثي‌سازي آن باشد. دو نوع آهك وجود دارد، كلسيتيك (CaCo3)
و دولوميت (mgCo3 CaCo3). چنانچه با آزمايش
کمپوست مقدار منيزيم پائين باشد (در اثر آبياري زياد کمپوست و اسيدي شدن آن) استفاده
از دولوميت مؤثر است.
گروه 8: مواد اوليه[5]
كود اسب (9/0-2/1 درصد ازت) كاملاً پوسيده
هر نوع كاه و كلش (5/0-7/0 درصد ازت)
فرمول مناسب برای کمپوست سازی در ايران:
۱:کود مرغی ۶۰درصد
۲:اوره ۸/ درصد
۳: ملاس چغندر ۵/درصد
۴:سولفات کلسیم ۱۵درصد
horse manure .[1]
horse manure / nature .[2]
synthetic comost .[3]
kjeldhal .[4]
Starting materials .[5]
+ نوشته شده توسط غلامرضا داداشی اورنج در چهارشنبه سی ام فروردین
1391 و ساعت 12:50 | 8 نظر
اسپان‌زني و پنجه‌دواني ميسليوم‌ها
تلقيح کمپوست يا بسترها با اسپان را اسپان‌زني[1] و به احاطه
شدن بسترها با ميسليوم قارچ، پنجه دوانی[2] مي‌گويند. براي رسیدن به حداكثر عملكرد؛
نكات مهمی را بايد در اين دو مرحله رعايت نمود كه اهم آنها عبارتند از: مقدار رطوبت بستر- دماي بستر- وزن خشك بستر بازاي
هر فوت مربع از سطح كشت- مدت زمان پنجه‌دواني
مقدار رطوبت:ميسليوم قارچ در محيط خيلي خشك يا خيلي مرطوب، قادر
به رشد نخواهد بود. در بسترهاي كم آب يا خشك؛ بعلت فقدان آب لازم براي انتقال و سوخت
و ساز مواد غذايي؛ رشد ميسليومي بصورت كپه‌اي و تنك بوده و تشكيل كلاهك‌ها بسيار ضعيف
خواهد بود. و از طرف ديگر، در يك محيط بيش از اندازه مرطوب، رشد ميسليومي متوقف شده
و يا ميسليوم‌هايي بيش از اندازه نخ مانند و ضعيف توليد ميشوند. طي آزمايشات كنترل
شده كه بر روي قارچ دکمه‌اي در کمپوست طبيعي (كود اسبي) صورت گرفته؛ مشخص شد كه در
صورت انحراف رطوبت بيش از 2 درصد از حد مطلوب؛ باعث كاهش يا افت محصول خواهد شد. انحراف
بيشتر از 5 درصد معمولاً منجر به پيدايش ميسليوم‌هايي خواهد شد كه قدرت توليد كلاهك
را ندارد. لذا؛ بايستي كمپوست خشك را در مرحله اسپان‌زني اندكي مرطوب كرده و بخوبي
اين رطوبت را به تمام نقاط منتقل سازيم تا مبادا لكه‌هاي مرطوب ايجاد شوند. معمولاً
در مورد يك کمپوست بيش از حد مرطوب، مقداري گچ (CaSo4)
مي‌افزائيم تا آب اضافي آن را جذب نمايد.
دماي بستر
براي کنترل دماي بستر كاشت؛ دماسنج‌هايي را در مركز توده کمپوست
و در هواي اطاق نصب مي‌نمايند. بديهي است كه اين دو مكان؛ دماهاي متفاوتي را نشان دهند
و با فرض اين كه دماي گرم‌ترين نقطه (مركز توده بستر) برابر با 27 درجه سانتیگراد و
دماي معمولي اطاق نيز 21 درجه سانتیگراد باشد، در آن صورت دماي كل توده بايد در اين
دامنه قرار گيرد.
بسته به نوع قارچ دماي مطلوب رشد ميسليومي نيز متفاوت خواهد بود.
بعنوان مثال قارچ دكمه‌اي در دماي 25 درجه سانتیگراد؛ خيلي سريع رشد مي‌نمايد؛ در حالي
كه گونه سيلوسب براي اين منظور به دماي 30 درجه سانتیگراد نياز دارد. دماي بالاتر و
پائين‌تر از اين حد؛ رشد ميسليومي اين دو قارچ را كند ميكند و اين مورد براي تمامي
قارچها قابل تعميم است. شكل 119، تأثير درجه حرارت را بر رشد ميسليوم قارچ دكمه‌اي
نشان ميدهد. توجه كنيد كه با افزايش دماي هوا بيش از حد مطلوب، رشد ميسليوم‌ها كندتر
ميشود. بنابراين در طي پنجه‌دواني ميسليوم‌ها، هدف اصلي، حفظ دماي مناسب براي سريع‌ترين
و بيشترين رشد ميسليومي ميباشد.
وزن خشك مواد اوليه بستر
صرف‌نظر از ديگر عوامل، مقدار وزن خشك مواد اوليه بستر در هر
مترمربع از سطح كاشت؛ عامل تعيين كننده مهم عملكرد بشمار مي‌رود. توليد كنندگان عمده
قارچ دكمه‌اي، در هر فوت مربع از سطح كاشت؛ حدوداً 2-250/2 كيلوگرم و بعضي اوقات با
فشار زياد؛ تا 5/3 كيلوگرم کمپوست را جاي ميدهند. با تقسيم عملكرد كل در هر فوت مربع
به وزن خشك کمپوست در هر فوت مربع، مي‌توان كارآيي كشت را سنجيد. بنابراين؛ بعنوان
مثال: با فرض اين كه از يك فوت مربع بستركاشت؛ تا 80/1 كيلوگرم قارچ تازه برداشت نمائيم
و از طرفي با فرض اين كه در اين مساحت؛ 25/2 كيلوگرم کمپوست مصرف شده باشد؛ در نهايت
با تقسيم اين دو بر هم؛ خواهيم ديد كه كارآيي كشت محيط؛ 80 درصد خواهد بود، كه اين
مقدار براي قارچ دكمه‌اي نزديك به حداكثر پتانسيل عملكرد بوده و مناسب ميباشد..
مقدار واقعي مواد اوليه بستر را كه مي‌توان در يك فوت مربع از
سطح كاشت فشرده ساخت به توان خنك كردن سيستم كنترل دما و دماي محيط بستگي دارد. آزمايشاتي
كه با استفاده از عناصر ردیاب در بسترهايي به عمق 90 سانتی متر انجام شده، حاكي از
اين ميباشند كه عناصر موجود از دورترين نقطه به قارچهاي در حال رشد منتقل ميشوند.
با اين وجود عليرغم كارآيي كمتر بستر رشد، عملكرد در واحد سطح (فوت مربع) افزايش يافت.
در طي مدت پنجه‌دواني ميسليوم در حال رشد؛ مقادير زيادي حرارت
توليد ميگردد كه معمولاً اوج اين حرارت (C°32) در روز
هفتم تا نهم بعد از اسپان‌زني، بوقوع مي‌پيوندد و در اين درجه حرارت ميكروارگانيسم‌هاي
گرما دوست فعال شده كه بموجب آن زمينه افزايش بيشتر حرارت فراهم ميشود. دماي بستر،
براحتي به بيش از C°38 مي‌رسد. دماهاي بين C°35-43 ، مي‌تواند
به ميسليوم بسياري از قارچها آسيب رسانده و قوه ناميه و توان توليد قارچ را كاهش دهد.
همچنين با افزايش دما؛ احتمال فعال كردن كپك‌هاي رقيب و نامناسب ساختن شرايط بستر براي
رشد قارچ نيز افزايش مي‌يابد، بنابراين بعلت افزايش احتمال گرمازايي بسترهاي عميق؛
توليدكنندگان قارچ دكمه‌اي خيلي بندرت عمق بسترها را بيش از 30 سانتیمتر و عمق مناسب
بستر را 20 سانتیمتر درنظر مي‌گيرند.
مجدداً اهميت نسبت بستر كاشت به حجم هواي آزاد اطاق كشت را خاطر
نشان مي‌سازيم (فصل 4). روش مؤثري كه مي‌توان در اين جا آن را يادآوري نمود؛ پر كردن
جعبه‌هاي كاشت به عمق 20-15 سانتیمتر و چيدن روي هم و با فاصله كم جعبه‌ها روي همديگر
ميباشد كه بدين ترتيب حرارت مورد نياز اطاق، توسط کمپوست تأمين ميشود. دماي هواي
محيط (بيرون) و توان حرارتي و برودتي دستگاه‌ها، مي‌تواند تعيين كننده تعداد ظروف كاشت
در يك فضاي مشخص باشد. عموماً مي‌توان از هواي تازه براي خنك كردن محيط استفاده نمود،
بجز در مواقعي كه دماي آن گرم‌تر از دماي اطاق باشد (تابستان).
مدت پنجه‌دواني
بعد از اتمام كلوني شدن بستر و زماني كه حدوداً 75درصد بستر سفيد
شد؛ مي‌توان اقدام به پوشاندن بستر با استفاده از يك لايه پوششي مناسب (خاك پيت) نمود
چرا كه در صورت ادامه پنجه‌دواني و عدم تحريك آن به رفتن به مرحله زايشي با خاك پوششي؛
آن دسته از عناصر غذايي باارزش كه بايد صرف توليد كلاهك شود، صرف رشد رويشي بيشتر خواهد
شد. اگر بنا به دلايلي، قرار است كه چرخه كشت به تأخير بيافتد، در آن صورت بايد بستر
كاشت را تا پيدايش فرصتي مناسب، خنك نگهداشت.
روش‌هاي اسپان‌زني (تلقيح)
طي ساليان دراز، روش‌هاي اسپان‌زني تكامل يافته‌اند. تا اواخر
دهه 1950، توليدكنندگان قارچ دكمه‌اي بطور معمولي قطعاتي از اسپان‌هاي كود حيواني يا
بذري به اندازه فندق را در سوراخ‌هايي با فواصل منظم درون كمپوست مي‌كاشتند. در اين
روش، پنجه‌دواني اسپان كند بود و مناطق دورتر از نقطه تلقيح بيشتر در معرض هجوم عوامل
رقيب قرار داشتند. تا زمان پيدايش «اسپان‌زني مخلوط»[3]، پتانسيل كامل اسپان‌هاي بذري[4]
مشخص نشده بود. در روش اسپان‌زني مخلوط، بذور اسپان را بطور كاملاً يكنواخت در تمام
بستر پخش مي‌نمائيم كه بدين ترتيب كلوني‌هايي سريع و يك دست خواهيم داشت.
مقدار اسپان‌زني استاندارد در مورد قارچ دكمه‌اي، 7 ليتر در هر
تن کمپوست يا یک چهارم لیتر در 8 فوت مربع از بستر كاشت ميباشد. در صورت ارزان بودن
و قابل دسترس بودن اسپان، بهتر است كه براي كلونيزه شدن سريع بستر از مقدار اسپان بيشتري
استفاده نمائيم و همچنين بهتر است روز قبل از اسپان‌زني؛ اسپان‌هاي به هم چسبيده را
از هم جدا كرده و بصورت دانه به دانه درآوريم. چنانچه اسپان، تازه باشد بذور به راحتي
از هم جدا ميشوند و چنانچه بخواهيم اسپان تازه را نگهداري كنيم و براي دور بعد از
آن استفاده كنيم؛ بهتر است كه اسپان‌ها را در يخچال با دماي 30درجه سانتیگراد نگهداري
كنيم.
spawning .[1]
Spawn running .[2]
Mixed spawning . [3]
Grain spawn .[4]
+ نوشته شده توسط غلامرضا داداشی اورنج در یکشنبه بیستم فروردین
1391 و ساعت 17:46 | یک نظر
راهکارهاي تولید ته(سر) سنجاقی قارچ-
از: غلامرضا داداشی اورنج
به تغيير حالت رويشي ميسليوم‌ها و ورود به مرحله زايشي يا توليد
سلولهاي پريمورديومي اصطلاحاً مرحله ته‌سنجاقي يا ميوه‌دهي مي‌گويند. پريمورديوم‌ها
يا ته‌سنجاقي‌ها در واقع همان گره هاي ميسليومي ميباشند كه در ادامه تبديل به قارچهاي
كوچك ميشوند. شرايط محيطي (دما، رطوبت، نور) لازم براي ته‌سنجاقي‌ها، كاملاً با شرايط
محيطي مرحله رويش ميسليوم‌ها، متفاوت است كه هر توليدكننده با شناخت اين عوامل؛ قادر
خواهد بود فرآيند توليد ته‌سنجاقي‌ها را كنترل نمايد.تشكيل سلولهاي پريمورديوم عمدتاً
تحت تأثير تغييرات آب و هوائي فصول مختلف سال ميباشد. بطوري كه در مناطق معتدل، اكثر
قارچها طي فصل مرطوب و خنك پائيز ميوه ميدهند، در حالي كه در مناطق گرمسير و نيمه
گرمسير اين امر در طي فصول باراني صورت مي‌پذيرد. در صورتي كه شرايط آب و هوائي منطقه
بيش از حد گرم، سرد و يا بيش از حد خشك شود، مدت ميوه‌دهي طبيعي خاتمه مي‌يابد. اين
فصول، زمان مناسب براي توسعه شبكه ميسليومي، جذب مواد غذايي و بازسازي ذخاير انرژي
توسط قارچها ميباشد. با فرارسيدن شرايط آب و هوايي سرد و مرطوب پائيز از اين ذخائر
انرژي براي حمايت از تولید محصول قارچي استفاده ميشود.
راهكار اصلي توليد ته‌سنجاقي
در محيط‌هاي سربسته و گلخانه‌اي تحت شرايط مشابه محيط طبيعي؛
باردهي قارچها صورت مي‌پذيرد. از همآوائي و انطباق و يا چند عامل محيطي (دما، رطوبت،
نور)، محيطي مناسب براي پرورش قارچها فراهم ميشود. اكثر قارچهاي زراعي در دماهايي
كمتر از دماي مطلوب رشد ميسليوم‌ها به بار مي‌نشينند. اگر دقت كنيد در طبيعت همراه
با افت جزئي حرارتي و افزايش رطوبت در هنگام بارندگي؛ قارچها از دل خاك سربرمي‌آورند.
رطوبت براي جذب مواد غذايي توسط ميسليوم‌ها ضروري است. از طرفي بخار آب دور تا دور
قارچها، محيط زيستي كوچك و مرطوب بسيار مناسب براي رشد سلولهاي پريمورديومي فراهم
مي‌نمايد. ميزان تحمل سلولهاي پريمورديا؛ نسبت به درصد Co2
بسيار اندك بوده و به هواي تازه فراواني نياز دارند. تمامي قارچها در مرحله رويشي
ميسليوم‌ها نيازي به نور ندارند (ميسليوم‌ها در طبيعت، تا چندين سال زنده در زير خاك
باقي مي‌مانند) اما در مرحله زايشي بسياري از گونه‌ها جهت توليد ته‌سنجاقي و بلوغ قارچهاي
خود به نور مناسب و كافي نياز دارند. تنها در صورتي كه تمامي اين عوامل محيطي برآورده
شوند؛ قارچها تشكيل خواهند شد. توليدكنندگان، محيطي مصنوعي ايجاد مي‌كنند كه تمامي
اين شرايط مطلوب در آن ايجاد ميشود بطوري كه بهترين و مناسب‌ترين محيط ممكن براي رشد
و نمو قارچها فراهم ميشود. امروزه راهكارها و شرايط ايجاد سلولهاي پريمورديومي، براي
گونه‌هاي زراعي قارچ، كاملاً تعريف شده و مهيا ميباشد.
روش‌هاي مذكور از نظر نحوه اجرا با هم يكي است اما تنها در بعضي
نيازهاي محيطي با هم اختلاف دارند. با فرض اين كه شرايط غذايي بستر كاشت در دو يا چند
محيط عين هم باشد، در آن صورت عوامل همچون آب، رطوبت، دما ، هواي تازه، مقدار Co2
و نور و رابطه متقابل بهينه اين عوامل با يكديگر نقش بسزائي در فرآيند باردهي قارچها،
ايفا مي‌نمايند. تغيير جزئي در هر يك از اين عوامل، مي‌تواند مانع عملكرد مناسب فرآيند
باردهي و يا توقف آن گردد. بنابراين توليدكننده چنانچه بخواهد چرخه كاشت تا برداشت
مناسبي داشته باشد، بايد نظارت دقيقي بر شرايط و عوامل محيطي درون اتاق كشت اعمال نمايد.
روش‌هاي ايجاد سلولهاي پريمورديوم (ته سنجاقی)
در مرحله توليد ته‌سنجاقي‌هاي قارچ دكمه‌اي؛ نقش عوامل محيطي
از اهمیت خاصي برخوردار ميباشد و از آن مي‌توان بعنوان الگوئي مفيد جهت ايجاد سلولهاي
پريمورديومي در بسياري از گونه‌ها بويژه گونه‌هايي كه در آنها لايه پوششي استفاده ميشود،
استفاده نمود. در هر يك از مراحل زير نكات مهم بصورت تيتروار و پررنگ نوشته شده و سپس
نكات موضوعي به تفصيل بيان ميشود. از آنجائي كه جنس Agaricus و بسياري از قارچهاي خوراكي زراعي، نيازي به نور ندارند .
مرحله اول: آماده‌سازيبعد از پوشاندن بسترها، براي ايجاد رشد
يكنواخت و يكدست ميسليوم‌ها در سطح لايه پوششي، يك‌سري نكات را بايد رعايت نمود. بعد
از رشد كامل ميسليوم‌ها در ميكروكليماي اطراف لايه پوششي و اطاق رشد بايد موارد زير
را بدقت اعمال نمود:
1- حفظ رطوبت مطلوب خاكپوش.
2- تخلخل و زبري مناسب خاكپوش.
3- ميزان رطوبت نسبي اطاق رشد در حد لازم (95 درصد) باشد.
4- تاريكي كامل محيط كشت.
در طي كلوني‌بندي لايه پوششي بايد شرايط آن را براي تحريك و توليد
ته‌سنجاقي، مهيا نمود. رفته‌رفته مقدار رطوبت را به حد مطلوب رسانده و ميكروكليماي
بستر را در حد بسيار مرطوب (95%) نگه مي‌داريم. طبق خاصيت موئينگي، آب از عمق بستر
به سطح لايه پوششي آمده و از آن جا، از طريق تبخير به هوا منتقل ميشود. با ادامه اين
روند؛ رطوبت مورد نياز رشد ته سنجاقي‌ها كه در لايه پوششي قرار دارد، كاملاً تخليه
ميشود، بنابراين، رطوبت لايه پوششي و اطاق، هر دو بايد در حد 95% باشد، هر چه مقدار
رطوبت بيشتر باشد، به همان اندازه تبخير آب نيز كمتر خواهد بود.
بعد از برقراري رطوبت مطلوب درون لايه پوششي و هواي اطراف آن؛
نوبت به آماده‌سازي سطح لايه پوششي مي‌رسد. در اين مرحله چه در آغاز و چه بعداً بايد
سطح لايه پوششي را بصورت جوي و پشته‌هاي بسيار كوچكي درآوريم كه در نتيجه اين عمل از
يك طرف سطح تشكيل ته‌سنجاقي‌ها افزايش يافته و از طرفي محيط مرطوب و مناسبي براي تشكيل
آنها فراهم شده و از همه مهم‌تر به پخش گازهاي متابوليكي كمك ميكند.
مرحله2: تغيير شرايط محيطي-پيش‌زمينه‌تشكيل‌سلول‌هاي‌پريمورديوم
هنگامي كه كف تمام شيارهاي لايه پوششي پوشيده از ميسليوم گرديد،
توليد كننده مي‌تواند مقدمات تشكيل ته‌سنجاقي را طي 3-2 روز فراهم نمايد. عمده كارهاي
اوليه بقرار زير ميباشد:
1. كاهش دماي هواي محيط و بستر كاشت تا مقدار مطلوب براي باردهي
2. حفظ رطوبت در حد 95%
3. كاهش مقدار Co2 اطاق با تهويه هواي
تازه
4. هر 12 ساعت به 12 ساعت، لامپ اطاق را خاموش و روشن مي‌كنيم.
(12 ساعت روشن؛ 12 ساعت خاموش)
بلافاصله بعد از نفوذ ميسليوم‌ها به سطح لايه پوششي بايد با مه‌پاشي
اندك آب روي آن را خيس نمود. رشد و نمو ناهمگن ميسليوم‌ها در لايه پوششي معمولاً نمايانگر
عمق نامتناسب لايه پوششي ميباشد. با لكه‌گيري و مرمت نواحي كم عمق، مي‌توان به گسترش
يكدست ميسليوم‌ها كمك كرد. توجه كنيد؛ هر چه توزيع ميسليوم‌ها در شيارهاي سطح پوششي
يكنواخت‌تر باشد؛ به همان اندازه هم، توليد ته‌سنجاقي‌ها و يكدست‌تر و در نهايت محصول
چين اول و دوم بيشتر خواهدشد.زمان دقيق توليد سنجاقي‌ها بسته به رقم قارچ و ميزان تجربه
توليد كننده از يك محيط به محيط ديگر، فرق ميكند. بعضي ارقام تا يك ماه بعد از شوك
دمائي اوليه به رشد رويشي خود ادامه ميدهند؛ در حالي كه ديگر ارقام، بلافاصله بعد
از شوك دمائي از رشد مي‌افتند. به اين دليل، بعضي از توليدكنندگان زماني كه 20درصد
شيارهاي سطحي خاكپوش از ميسليوم سفيد گرديد. شروع به توليد ته‌سنجاقي نموده در حالي
كه ديگران تا زماني كه 90درصد شيارها از ميسليوم سفيد نشده صبر مي‌كنند. معمولاً ظرف
مدت 48-12 ساعت بعد از ديدن اولين ميسليوم‌ها در ته شيارها؛ توليد ته‌سنجاقي‌ها شروع
ميشود.
اولين قدم در فرآيند توليد ته‌سنجاقي؛ كاهش دماي بستر و هواي
اطراف آن (هواي اطاق كشت) ميباشد كه به آن شوك دمائي مي‌گويند كه از طريق تهويه حجم
زيادي از هواي تازه خنك صورت مي‌گيرد. (در مورد قارچ دكمه‌اي اين افت دمائي به مقدار
C°3 (از 21 به C°18) ميباشد.) دماي بستر كاشت هميشه چند درجه گرم‌تر از دماي
هواي اطاق ميباشد. مدت زمان اين كاهش دما بسته به كل حجم بستر و دماي هواي ورودي ميباشد.
ظرف مدت 48 ساعت بايستي دماي بستر را به دماي باردهي رساند كه در نتيجه اين امر، رشد
رويشيكاهش يافته و شرايط باردهي فراهم شود.
هواي تازه باعث برطرف ساختن Co2
و ديگر گازهاي متابوليكي از اطاق ميشود. از آنجائي كه قارچ دكمه‌اي، نمي‌تواند در
غلظت Co2 بيشتر از 2000 ppm رشد مناسبي داشته باشد، لذا كاهش
مقدار Co2 هواي اطاق به كمتر از 2000 ppm از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. در صورت عدم دفع Co2
از اطاق؛ توليد ته‌سنجاقي يا بعبارت ديگر سنجاق‌زني صورت نخواهد گرفت و در صورت بالا
بودن مقدار Co2؛ ميسليوم‌ها كل سطح لايه پوششي را فراگرفته
و حالتي را تحت عنوان پوشش ايجاد مي‌كنند
+ نوشته شده توسط غلامرضا داداشی اورنج در چهارشنبه شانزدهم فروردین
1391 و ساعت 17:47 | نظر بدهید
دقت بيشتر درآبياري در اين مرحله رشد از قارچ
تصوير قارچ فلاش يك.آبياري خاك قبل ازاين مرحله بايد بسيار با
احتياط وبه صورت كاملا اسپري باشد .
+ نوشته شده توسط غلامرضا داداشی اورنج در سه شنبه پانزدهم فروردین
1391 و ساعت 14:13 | 10 نظر
اتاق پرورش قارچ
سیستم‌های توليد قارچدر گذشته؛ پرورش دهندگان قارچ خوراكي، باتوجه
به مساعد بودن عوامل اقليمي بويژه دما و رطوبت، اقدام به توليد اين محصول در محيط‌هاي
باز و به روش كاملاً طبيعي مي‌نمودند. البته امروزه نيز بسياري از توليدكنندگان خرده
پا و يا روستايي در بعضي از نقاط جهان از اين روش براي پرورش گونه‌هايي نظير قارچ چيني،
استروفا و شي‌تاكه استفاده مي‌نمايند.
امروزه براي توليد قارچ دكمه‌اي، تنها از روش مصنوعي يا گلخانه‌اي
كه در آن عوامل اقليمي تحت كنترل است، استفاده ميشود. در آغاز، پيشگامان توليد اين
نوع قارچ در فرانسه، اقدام به پرورش آن در معادن سنگ آهك دره لوار[1] در نزديكي پاريس
مي‌نمودند كه اين اماكن به لحاظ برخورداري از دما و طوبت ثابت، مكاني بسيار مناسب جهت
كشت قارچ به شمار مي‌رود. در اوايل قرن نوزدهم، آن زمان كه پرورش خانگي قارچ در حال
شكل‌گيري بود؛ كنترل دو عامل محيطي اصلي ـ رطوبت، دما ـ بيشتر مدنظر محققان قرار داشت.
مطالبي كه در ادامه ارائه ميگردد؛ مي‌تواند اطلاعات مفيدي را
جهت طراحي و تجهيز سالن؛ اطاق و يا به طور كلي محيط پرورش قارچ در اختيار توليدكنندگان
عزيز، قرار دهد.
ساختار
ساختار اصلي اطاق پرورش قارچ از چوب يا بلوكه بتوني با کف سيماني
تشكيل ميگردد. براي خروج آب اضافي از كف اطاق، آبراهه‌هايي بايد در كف آن تعبيه نمود.
در صورتي كه جنس كف اطاق از چوب باشد، بايد سطح آن را با پلاستيك ضخيم پوشاند. ديوارهاي
دروني، سقف و كليه سطوح چوبي روباز را بايد با رنگ اپوكسي، استخري و يا حتي روغني براق
معمولي پوشاند. توصيه ميشود، رنگ سطوح داخلي را روشن (سفيد براق) انتخاب نماييد تا
علاوه بر تشديد روشنايي محيط داخلي؛ كوچكترين ذرات آلودگي كپك را نيز بتوان ديد.
در اطاق كشت، مهم‌ترين عامل، حفظ دماي ثابت است. لذا؛ عايق‌بندي
ديوارها و سقف از اهميت بالايي برخوردار ميباشند. بهتر است درجه مقاومت ديوارها (R)
را 11 يا 19 و سقف را 30 درنظر گرفت تا از هدررفتن انرژي جلوگيري كرده و مانع نفوذ
رطوبت شود. در اين ميان مي‌توان از ورقه‌هاي فايبرگلاس يا استيروفوم به ضخامت
5/2-8 سانتي‌متر استفاده نمود و با توجه به رطوبت بالاي اطاق پرورش و به منظور جلوگيري
از تعريق بخار بر سطح اين صفحات، از يك لايه پلاستيك به ضخامت 2-4 ميلي‌متر بين ديوار
و لايه عايق مذكور استفاده مي‌نمايند
اطاق كشت بايد كاملاً مسدود و بدون كوچكترين روزنه‌اي باشد تا
هيچ گونه آفت يا اسپور يا عامل بيماريزائي نتواند وارد آن شود و از طرف ديگر كنترل
شرايط اقليمي درون اطاق (دما، رطوبت و تهويه) آسانتر گردد. لذا ضمن ساخت، طراحي و بررسي
نهائي اطاق، هر گونه ترك، شكاف يا روزنه‌اي را به دقت ببنديد.
بسياري از مردم مي‌توانند اطاقك‌هاي زيرزمين يا منزل خود را با
تغييراتي به اطاق مناسب پرورش قارچ تبديل نمايند. اين افراد براي حفاظت ديوارهاي منازل
خود از آسيب رطوبت مي‌توانند از پوشش‌هاي پلاستيكي بر روي ديوارها و سقف و بستن كليه
منافذ و درزها استفاده نمايند. چنانچه ديوار اين گونه اطاق‌ها مستقيماً با هواي آزاد
در تماس باشند به منظور جلوگيري از تعريق بين ديوار و پلاستيك بواسطه نوسانات دمايي
بالا، محفظه‌هاي پلاستيكي با فاصله زياد نسبت به ديوارهاي اطاق، درون اطاق درست مي‌نمايند.
كه در اين صورت ديگر نيازي به ايزوله كردن اينگونه محفظه‌ها نيست. دالانها، زيرزمين‌ها
و گاراژها را مي‌توان به اين ترتيب به راحتي به محيطي سازگار با پرورش قارچ‌هائي مانند
صدفي و شي‌تاكه تبديل نمود.
جديدترين نوع ساختارهاي پرورش قارچ يك نوع گلخانه پلاستيكي ايزوله
است كه در ساخت آنها، از لوله‌هاي فلزي گالوانيزه مخصوص استفاده ميشود. نحوه ساخت
اين گلخانه‌ها به اين ترتيب است؛ ابتدا بعد از انتخاب مکاني مناسب و هموار، لوله‌هاي
گالوانيزه 4-5/4 را به صورت نيم دايره خم داده و طرفين آن را مستقيماً داخل زمين يا
درون ديواره‌هاي جانبي به ارتفاع يك متري از سطح زمين مهار مي‌نمايند. سپس براي ايزوله
كردن بيشتر ديواره‌هاي جانبي؛ صفحات استيروفوم (پلي‌استيرين) ضخيم به ضخامت 5/2-8 سانتي‌متر
را به طور عمودي و به عمق 30-60 سانتی متر داخل زمين (طرف خارج ديواره‌ها) كرده تا
از سرد شدن كف سالن جلوگيري نمايد. فاصله لوله‌ها از همديگر حدوداً 2 متر بود. عرض
دهانه 4-8 متر، درب آن يك لنگه (5/1 متر) يا دو لنگه و يا كشوئي (2متر) ميباشد. ارتفاع
مناسب؛ 3 متر و طول آن بسته به عرض دهانه تا 100 متر نيز مي‌رسد.
پوشش اين گلخانه‌ها چند لايه است، به اين ترتيب كه ابتدا، اسكلت
لوله‌ها را با سيم‌هاي مفتولي نازك به فاصله نيم متري از هم بافته، سپس روي آن پلاستيك
ضخيم (6-5 mm) كشيده (پوشش داخلي)؛ سپس روي آن را با سيم مفتول
5/2، شبكه‌بندي كرده تا ضمن استحكام اسكلت؛ بتوان روي آن؛ يك لايه ايزوله فايبرگلاس
(15-5/7 mm) يا چوب پنبه (10-5 mm)
قرار دهيم. بالاخره روي لايه عايق را ابتدا يك سيم‌كشي سبك كرده تا مبادا بر اثر باد،
اين پوشش به هم خورد و در آخر روي آن را يك پلاستيك سياه رنگ مي‌كشيم كه در صورت لزوم
مي‌توان روي پلاستيك را پوششي آلومينيومي نيز كشيد تا درمقابل اشعه آفتاب مقاوم گردد.
در بعضي مناطق دنيا وحتي ايران با استفاده از سالنهاي آماده وبا
تغييراتي جهت عايق بندي و طراحي كانالهاي خاص ورود وخروج هوا اقدام به پرورش قارچ خوراكي مي كنند.
روش‌هاي توليد قارچ
روش قفسه‌اي[2]
ايج‌ترين روش در مکان‌‌هاي مسقف امروزي بوده كه در آن راندمان
توليد مطلوب است و از حداقل فضا؛ حداكثر استفاده را مي‌توان با قفسه‌بندي حساب شده‌اي
نمود. اسكلت قفسه‌ها، معمولاً آلومينيومي يا پروفيل‌هاي آهن است كه بصورت چندين ستون
عمودي ضخيم‌تر در فواصل مشخص بوده كه روي آنها تيرهاي افقي با ضخامت كمتر جای گرفته
و روي آنها قفسه‌ها آرام مي‌گيرند: عرض قفسه‌ها در حالت دو طرفه[3] نهايت تا 140 سانتي‌متر
است و در حالت يك طرفه[4] (كنار ديوارها) حداكثر تا 70 سانتي‌متر ميباشد. عرض راهروي
اصلي 1 متر و راهروهاي فرعي 60 سانتي‌متر ميباشد. فاصله طبقات از همديگر تا 40 سانتي‌متر
و طبقه اول تا سطح زمين بايد حداقل 20 سانتي‌متر فاصله داشته باشد. كف قفسه‌ها را مي‌توان
توري گالوانيزه آغشته به نوعي ضدزنگ يا رنگ‌هاي اپوكسي بهداشتي و يا الوارهاي چوب نرم
كه با پوشش نقتنات مس اندود شده انتخاب نمود. عرض اين الوارها؛ 20-15 سانتي‌متر و ضخامت
آنها بسته به طول طبقات تا 5/3 سانتي‌متر اختيار ميشود. به منظور تهويه و رهكش مناسب؛
بين الوارها را 2 سانتي‌متر فاصله ميدهند. تخته‌هاي جانبي قفسه‌ها را بسته به عمق
بستر كاشت 20-15 سانتي‌متر درنظر مي‌گيرند. در اين روش با عمق بستر 20 سانتي‌متر در
هر مترمربع مي‌توان تا ۸۰ كيلوگرم کمپوست آماده را مصرف كرده كه از اين مقدار کمپوست
نيز چيزي در حدود 20-15 كيلوگرم قارچ در شرايط ايده‌آل برداشت ميشود.
روش جعبه‌اي[5]
اين روش براي اولين مرتبه در سال 1936 توسط دكتر جيمز سيندن[6]
در آمريكا براي قارچ دكمه‌اي پايه‌گذاري شد. اين روش، برخلاف روش قبلي متحرك بوده،
به اين معني كه در آن تعدادي جعبه با اندازه استاندارد 15×100×50 سانتي‌متر به صورت
شطرنجي طوري روي هم قرار مي‌گيرند كه فاصله جعبه بالايي از پائيني 35-40 سانتي‌متر
باشد. با اين روش، روند توليد قارچ را مي‌توان مكانيزه نمود به اين نحو كه پاستوريزاسيون،
پر كردن جعبه‌ها، اسپان زني، خاكپوش تا برداشت در كمترين زمان ممكن، با حداقل دخالت
انسان و با بهترين كيفيت صورت مي‌گيرد.
از ديگر تفاوتهاي موجود بين دو روش قفسه و جعبه‌اي، نوع پاستوريزاسيون
آنها است. به اين ترتيب كه در روش قفسه غالباً تمام مراحل كشت از پركردن بسترها با
کمپوست خام تا برداشت در يك اطاق (اطاق كشت) به صورت يك مرحله‌اي انجام ميشود، اما
در روش جعبه‌اي، جعبه ها نخست در يك اطاق جداگانه موسوم به اطاق يا تونل پاستوريزه،
كاملاً پاستوريزه شده سپس به اطاق كشت منتقل ميشود و در آن جا اعمال اسپان‌زني، خاك‌دهي
و برداشت صورت مي‌گيرد که با اين ترتيب مي‌توان در هر سال تا 6 چين برداشت كرد. مهم‌ترين
عاملي كه بايد مدنظر پرورش‌دهنده خانگي قرار گيرد، قابليت حمل و نقل جعبه هاست، به
طوری که وزن پر هر جعبه نباید از 40 کیلوگرم تجاوز نماید تا حمل و نقل آن آسان شود.
همچنين با استفاده از اين روش، كنترل موارد بهداشتي و نظافت محيط كشت و خود جعبه‌ها،
بهتر صورت گرفته ، بطوري كه به علت عدم يك اسكلت ثابت در اطاق رشد، به راحتي مي‌توان
آن را تميز و ضدعفوني نمود.
2 . loire ؛ از کوههای مرکزی فرانسه سرچشمه
گرفته و به اقیانوس اطلس در غرب این کشور ریخته و از رودهای مهم آن بشمار می رود – مترجم.
Laminate, shelving .[2]
Centerpole .[3]
Double support .[4]
Tray .[5]
Dr. James Sinden .[6]
+ نوشته شده توسط غلامرضا داداشی اورنج در دوشنبه چهاردهم فروردین
1391 و ساعت 13:3 | نظر بدهید
سالن سنتي
یکی از عوامل مهم در امر تولید قارچهای خوراکی نحوه طراحی واحداث سالن های پرورش قارچ از نظر ابعاد ونقشه وراه هاي ورود وخروج
هوا وعايق بندي سالن ومحل استقرار وسايل گرمايشي
.سرمايشي وهوا دهي است بطوری که با بهترین
کمپوست واسپان با وجود سالن غیر اصولی به علت
عدم توانایی در کنترل شرایط لازم برای رشد در مراحل مختلف دوره کشت میزان برداشت محصول
به طور چشمگیری پایین می اید درعوض با اتخاذ تدابیر خاص در زمان ساخت سالن می توان
با کمترین زحمت وبا مدیریت اسان وبا خیال راحت در فصول مختلف سال به امر پرورش قارچ
مبادرت ورزید پس دراحداث سالن های کشت مخصوصا در نوع سنتی ونیمه صنعتی دقت لازم به موارد ذكر شده لازم وضروري مي باشد.
سالن سنتی روستای اورنج عکس ازغلامرضا داداشی (كمپوست تهيه شده
از منابع محلي وبه صورت دست ساز )
+ نوشته شده توسط غلامرضا داداشی اورنج در شنبه دوازدهم فروردین
1391 و ساعت 0:25 | 11 نظر
ارزش غذایی قارچ
1- قارچها منابع خوبي از مواد معدني ي آهن، سلنيوم، پتاسيم، مس، كلسيم و فسفر ميباشند.
(به ويژه سلنيوم)
2-قارچها حاوي ويتامينهاي B1,B2,B3,B7,B12 و ويتامين D و C ميباشند. برخي از قارچها حاوي ويتامين A وE نيز
ميباشند.
3-قارچها غني از فيبر ميباشند.
4-قارچها كم كالري (13 كيلو كالري در هر 100 گرم)، بدون چربي
و فاقد سديم و كلسترول ميباشند.
5-قارچها غني از پروتئين گياهي و اسيد نوكلئيك ميباشند. 1تا
3 درصد قارچها را پروتئين تشكيل داده است. ميزان پروتئين قارچها از سبزيجات و حبوبات
بيشتر است. پروتئين قارچ 70 تا 90 درصد قابليت هضم دارد و ارزش پروتئين قارچ بالاتر
از سبزيجات و پايين تر از گوشت ميباشد.
6-قارچها حاوي آنتي اكسيدان و پلي فنولها ميباشند.
7-پتاسيم موجود در قارچها از موز نيز بيشتر است. پتاسيم در ريتم
طبيعي قلب، تعادل مايعات بدن، كاركرد صحيح عضلات و اعصاب نقش مهمي دارد.
8-مصرف قارچ احتمال بروز سرطان پروستات و بيماريهاي قلبي عروقي
را كاهش ميدهد. به علت وجود سلنيوم (سلنيوم به همراه ويتامين E تشكيل آنتي اكسيدانها را در بدن ميدهند كه موجب بي اثر شدن راديكالهاي آزاد
ميشوند) و ساير آنتي اكسيدانها. همچنين سلنيوم در كاركرد غده تيروئيد و سيستم توليد
مثل مردان نقش دارد.
9-مصرف قارچها موجب تقويت سيستم ايمني بدن ميشود.
10-مصرف قارچ باعث تجزيه كلسترولها ميشود. (به خاطر داشتن كيتين(CHITIN))
11- مصرف قارچ به علت داشتن ژرمانيوم باعث افزايش انرژي و رفع
خستگي ميشود.
12-مصرف قارچ از ضد كم خوني (به علت دارابودن ويتامبن B12)
و ضد پوكي استخوان است (به خاطر دارا بودن ويتامين D)
نكته: 90 درصد وزن قارچ را آب تشكيل ميدهد.
نكته:كيتين بدون تجزيه و گوارش از روده عبور ميكند.
نكته:ارزش پروتئين قارچ بين پروتئين گياهي و حيواني قرار دارد. قارچ حاوي 8 نوع اسيد آمينه ضروري بدن
است.
نحوه انتخاب، نگهداري و پخت قارچ:
1-هنگام خريد قارچهاي داراي بافت سفت و محكم، با رنگ يكنواخت
و فاقد لكه را انتخاب كنيد. سطح كلاهك نبايستي چسبناك باشد. سطح كلاهك بايد خشك (نه
پلاسيده) باشد.
2-هنگام خريد به زير كلاهك دقت كنيد و قارچهايي را خريداري كنيد
كه تيغه هاي لامل آن كاملا بسته باشد.
3-چنانچه قسمت تيغه هاي لامل از يكديگر فاصله داشته و باز باشند
نشانه كهنگي قارچ ميباشد.
4-از خريد قارچهاي تغيير رنگ داده، صدمه ديده، ترك دار و داراي
لكه هاي نرم خودداري كنيد.
5-پس از خريد ،قارچها را از بسته بندي ي وكيوم شان خارج كنيد
.چراكه قارچها درون بسته بندي آب جذب كرده و روند فاسد شدن آنها تسريع ميشود.
6-پس از خريداري قارچها، آنها را از بسته بندي خارج و درون يك
ظرف تميز قرارشان دهيد، سپس روي قارچها را با يك حوله و يا دستمال كاغذي بپوشانيد و
درون يخچال قرار دهيد. (از قرار دادن قارچها در درون ظروف دربسته خودداري كنيد)
7-قارچها را حداكثر 4 روز ميتوانيد در يخجال نگه داري كنيد.
8-تا زماني كه قصد مصرف و يا پختن قارچها را نداريد از شستن آنها
خودداري كنيد.
9-از آنجايي كه قارچها به آب بسيار نفوذپذيرند، نبايد هنگام تميز
كردنشان زياد از آب استفاده كرد، چراكه قارچها قوام خود را از دست ميدهند.
10-قبل از آماده سازي و مصرف اقدام به تميز كردن قارچها كنيد.
براي اينكار ميتوانيد از يك برس و يا مسواك
تميز و يا يك حوله ي كاغذي مرطوب استفاده كنيد. و يا آنها را زير جريان آب سرد بگيريد
ولي فورا با يك حوله خشكشان كنيد.
11- براي جلوگيري
مطالب مشابه :
آموزش پرورش قارچ خوراکی
آموزش پرورش قارچ آموزش وبلاگ انجمن علمی دانشجویی زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه لرستان.
نحوه ی پرورش قارچ
نحوه ی پرورش قارچ وزارت آموزش وپرورش لرستان. معاونت آموزش متوسطه استان
قارچ
قارچ ایران (فقط برای سفارش بذر و کلاس آموزش قارچ) انجمن صنفی پرورش دهنگان قارچ خوراكي .
بازديدمديركل محترم آموزش وپرورش استان لرستان ازآموزش وپرورش منطقه اشترينان
مدیر کل آموزش و پرورش لرستان در جمع کارکنان آموزش و مدیر کل آموزش و پرورش اضافه قارچ تک
جواب بروجردی ها به مقاله خرم ابادی ها
پرورش قارچ. مندرج در هفته نامه ی " آفتاب لرستان" مطبوع مرکز استان آموزش بوکس| پرورش
روش تدریس علوم تجربی پایه ی سوم ابتدایی2
آموزش ابتدایی آموزش و پرورش کل آموزش و پرورش استان لرستان. کپک ها، قارچ ها و
برچسب :
اموزش پرورش قارچ لرستان