××× آشنایی با کولیس و ریزسنج ×××
قطر داخلی و خارجی یک لوله را نمی‌توان با دقت و به آسانی با یک خط کش مدرج اندازه گرفت. برای اندازه گیری دقیق‌تر آنها از کولیس استفاده می‌شود. کولیس از ترکیب یک خط کش مدرج و یک ورنیه متحرک درست شده است. خط کش ورنیه دارای دو شاخک است شاخک‌های کوچک برای اندازه گیری قطر داخل و شاخک‌های بزرگ برای اندازه گیری قطر خارجی اجسام بکار می‌رود.
خط کش برحسب میلیمتر مدرج شده ورنیه دارای درجه بندی کوچکی است که اغلب شامل 10 قسمت بوده و معادل 9 میلیمتر است یعنی 9 میلیمتر در روی خط کش کوچک‌تر است. با این نوع کولی یه آسانی می‌توانیم تا 1.10 میلیمتر را اندازه بگیریم. دقت اندازه گیری کولیس از تقسیم کردن یک درجه خط کش به تعداد تقسیمات ورنیه به دست می‌آید.
برخی از انواع کولیسها برای اندازه گیری عمق یک تیغه باریک دارند که به ورنیه متصل است و با آن حرکت می‌کند. اگر صفر ورنیه بر صفر خط کش منطبق باشد انتهای تیغه بر انتهای خط کش منطبق می‌گردد در صنعت برای اندازه گیری قطر گلوله وسیلندر و پیستون و طول وسایل مختلف از انواع کولیسها با بزرگی‌های مختلف استفاده می‌شود.
روش کار کولیس
اندازه گیری قطر یا طول
جسمی را که قصد تعیین طول با قطر خارجی آن را داریم در بین شاخک‌های ثابت و متحرک بزرگ قرار می‌دهیم بطوری که هر دو شاخک با بدنه جسم تماس کامل داشته باشندسپس به کمک ورنیه و خط کش اندازه طول جسم یا قطر گلوله را به این صورت تعیین می‌کنیم که درجات را از روی خط کش (عددی که صفر ورنیه در مقابل آن قرار دارد و یا از آن گذشته است) و کسر درجات را از روی ورنیه می‌خوانیم طوریکه، آن درجه ای از درجات ورنیه را پیدا می‌کنیم که درست در برابر یکی از درجات خط کش قرار گرفته است. 15.8
امیدوارم گیج نشده باشید مقیاس بزرگ و کوچیک رو با رنگ تفکیک کردم به تصویر هم دقت کنید
اندازه گیری قطر داخلی
برای اندازه گیری قطر داخلی مثلا قطر یک لوله دو شاخک بالایی را در داخل لوله فرو می‌برند و ورنیه را برای خط کش آنقدر جابجا می‌کنند تا دو شاخک با جدار داخلی لوله تماس پیدا کنند. کولیس تا حدی در داخل لوله می‌چرخانند تا دو شاخک بر قطر لوله منطبق گردد. در این حالت قطر داخلی را با روش قبلی از روی خط کش و ورنیه می‌خوانند.
ریز سنج
ضخامت ورقه‌های نازک و سیم‌های نازک را با اسبابی به نام ریز سنج اندازه می‌گیرند این اسباب از ترکیب یک پیچ و یک مهره مدرج ساخته شده است. در این وسیله ، مهره استوانه‌ای است تو خالی که سطح خارجی آن مدرج شده است. این استوانه به کمانی متصل است در انتهای دیگر کمان زایده‌ای وجود دارد که به آن سندان می‌گویند.
پیچ در داخل کلاهکی قرار دارد و در داخل مهره حرکت می‌کند، کلاهک پیچ بر روی سطح خارجی مهره جابجا می‌شود. در صورتی که پای پیچ 0.5 میلیمتر باشد دور کلاهک پیچ به پنجاه قسمت و اگر پای پیچ یک میلیمتر باشد دور کلاهک پیچ به صد قسمت تقسیم می‌شود به آن قسمت از پیچ که از داخل مهره خارج شده و در داخل کمان جابه جا می‌گردد زباله می‌گویند.
اگر پیچ یک دور بپیچد در نوع اول زباله ریزسنج نیم میلیمتر جابجا می‌شود بنابراین وقتی پیچ به‌اندازه یک درجه بپیچد دهانه ریزسنج به اندازه یک صدم میلیمتر باز یا بسته می‌شود. بنابراین با استفاده از ریزسنج دقت‌اندازه گیری تا میلیمتر بالا می‌رود.
روش کار ریز سنج
برای اندازه گیری جسم مورد نظر را از بین زبانه و سندان قرار می‌دهند و پیچ کلاهک آنقدر می‌چرخانند تا جسم با زبانه و سندان تماس پیدا کند. برای چرخاندن کلاهک پیچ ، پیچ مرز گرد را می‌پیچانند پس از تماس با زبانه با جسم ، پیچ هرز گرد صدا می‌کند. با شنیدن صدا عمل پیچاندن را متوقف می‌کنند. در غیر این صورت از حساسیت اسباب کاسته می‌شود درجات میلیمتر داروی مهره و درجات صدم میلیمتر داروی کلاهک پیچ می‌خوانند. درجه‌ای ازکلاهک پیچ خوانده می‌شود که در امتداد خط افقی مهره قرار دارد.
بدست آوردن دقت اندازه گیری
برای اینکه دقت اندازه گیری وسیله های بالا رو بدست بیاریم به دو مقدار نیاز داریم
مقدار اول : که برابر با کوچیک ترین اندازه ای هست که خط کش اصلی می تونه اندازه گیری کنه یعنی کوچک ترین درجات موجود روی خط کش اصلی.
مقدار دوم : برابر با طول ورنیه است یعنی باید ببینیم ورنیه به چند قسمت تقسیم شده
حالا دقت دستگاه میشه حاصل تقسیم مقدار اول به مقدار دوم
مثال: به همین آخرین تصویر دقت کنید
کوچک ترین طولی که خط کش اصلی می تونه اندازه گیری کنه 0.1 سانتی متره.(یا 1 میلی متر) و ورنیه به 10 قسمت اصلی تقسیم شده. حالا با تقسم 0.1 بر 10 به "دقت دستگاه" میرسیم که در این مثال میشه یک صدم سانتی متر (یا یک دهم میلی متر).
آبانماه ۱۳۸۶ بود در این مورد مطلب فارسی خیلی کم بود جست و جوی گوگل نتیجه خاصی نمیداد. ویکی پدیا بد نبود.سعی کردم کامل ترین مقاله هایی که در این مورد جاهای مختلف بود با بیانی ساده تر کنار هم بزارم براتون واصلا فکرش رو هم نمیکردم که به لطف شما این مطلب بشه جزو صفحه اول جست و جوی گوگل.الان هم دیماه ۹۲ هستش تصویر کار با ریز سنج رو که اون زمان هیچ سایتی نداشت اضافه کردم.
یادتون نمیره که نظر بدید مگه نه ؟؟؟!!!
این شبکه اجتماعی جدید، فیس‌بوک را بازنشسته می‌کند!
مطالب مشابه :
آموزش کاردستی با وسایل دوریختنی
کمرنگ و پررنگ سبز و قهوه ای استفاده شده است که حالت سایه روشن به کار دور تا دور و وسط کار
××× آشنایی با کولیس و ریزسنج ×××
در صورتی که پای پیچ 0.5 میلیمتر باشد دور کلاهک پیچ به پنجاه قسمت و اگر پای پیچ روش کار ریز
جا کلیدی با لوازم دور ریختنی
جا کلیدی با لوازم دور نکات ریز خانه
موارد ایمنی در آزمایشگاه
حادثه ساز قرار داده و موجب شده که موضوع پیشگیری از حوادث محیط کار و دور از حرارت ریز
جیک و فیکسچر(قید و بست)
جیگ یک ابزار تولید می باشد که نه تنها قطعه کار را تعیین محل می فلزی باوسایل مخصوص
برچسب :
کار باوسایل دور ریز