آشنایی با شهرستان کوهدشت

تاریخچه شهرستان کوهدشت

شهرستان کوهدشت، با توجه به مطالعات باستان‌شناختي انجام شده در کانون هاي «سرخدم لري‌, هميان»و«سرطراحان»از پيشينه کهني برخوردار است. حمدالله مستوفي‌در«تاريخ گزيده»، از کوهدشت و «طراحان» نام برده و معتقد است که چندين قرن قبل از ورود اعراب اين شهرها از بين رفته‌اند. کشف معبد آشوري در اين منطقه بيان‌گر آن است که مردماني قبل از هزاره اول پيش از ميلاد در اين نواحي زيسته و آيين هاي ديني خود را به جاي مي آوردند.

جغرافیای کوهدشت

کوهدشت از شمال به استان کرمانشاه، از شمال باختري، جنوب و جنوب باختري به استان ايلام و از خاور به شهرستان خرم آباد محدود مي‌شود. مرکز شهرستان کوهدشت از نظر جغرافيايي در 47 درجه و 36 دقيقه درازاي خاوري و 33 درجه و 32 دقيقه پهناي شمالي و ارتفاع 1195 متري از سطح دريا قرار دارد. آب و هواي کوهدشت معتدل و نيمه خشک بوده و بيش ترين دماي هوا در اين منطقه 42 درجه و کم‌ترين دما 7- درجه است. ميزان بارندگي اين شهرستان به طور متوسط 450 ميلي متر در سال است. جنس خاک منطقه آهکي و رسي است و مهم ترين اقلام زراعي و باغي شهرستان کوهدشت شامل‌گندم، جو، بنشن، ذرت، چغندرقند، تره بار، سيب، انار، انگور، هلو، انجير و زردآلو است. دام‌داري نيز به شيوه هاي سنتي در اين شهرستان رواج کامل دارد. شهرستان کوهدشت از وضع اقتصادي نسبتا خوبي برخوردار است و محصولات کشاورزي و دام‌داري آن‌جزو صادرات شهرستان به شمار مي آيند. مسيرهاي دسترسي از اين شهرستان به اطراف را راه آسفالت فرعي کوهدشت - خرم آباد به سمت خاور به طول 94 کيلومتر و راه آسفالت اصلي به سمت جنوب باختري به طول 18 کيلومتر تا راه سراسري اصلي دزفول ـ کرمانشاه تشکيل مي‌دهد.

جمعیت و تقسیمات کشوری در کوهدشت

در حال حاضر شهرستان کوهدشت باجمعیتی بالغ بر 220 هزار نفر با مرکزیت شهرکوهدشت دارای 5 بخش 5نقطه شهری و 276 روستای دارای سکنه به شرح ذیل می باشد :

الف- بخش مرکزی :

1- دهستان کوهدشت جنوبی

2- دهستان کوهدشت شمالی

3- دهستان گل گل

ب- بخش کوهنانی :

1- دهستان زیر تنگ سیاب

2- دهستان کوهنانی

ج- بخش رومشگان :

1- دهستان رومشگان شرقی

2- دهستان رومشگان غربی

د- بخش درب گنبد :

1- دهستان بلوران

2- دهستان درب گنبد

چ- بخش طرهان :

1- دهستان طرهان غربی

2- دهستان طرهان شرقی

گویش مردم کوهدشت

اكثریت مردم شهرستان کوهدشت با دو گویش لکی و لری تکلم می نمایند .

جاذبه های طبیعی و تاریخی شهرستان کوهدشت

اين شهرستان از جاذبه هاي تاريخي و مکان هاي ديدني متعددي برخوردار است.قلعه کورگان، قلعه‌گم‌ور، قلعه سيله، قلعه کوه‌زاد، قلعه چق (جغد)، قلعه منيژه، قلعه چنگري، گنبد شاه محمد، گنبد ابوالوفا، مقبره داوود رش، دره سرطرهان، دره و غار ويزنهار، دژ زلال انگيز، تپه‌هاي چغاسبز و کفتارلو، تپه پياره، تپه‌درکه، پل گاوميشان وپل کرودختر برخي از‌مکان‌هاي ديدني و تاريخي اين شهرستان به شمار مي‌رود.

طبيعت در شهرستان کوهدشت
کوهدشت يکي از شهرستان‌هاي استان لرستان است که از مجموعه‌ي کوه‌ها و دشت‌ها تشکيل شده است. مهم‌ترين رودخانه‌هاي اين شهرستان را رودخانه گدارپهن که از ميان شهر مي‌گذرد و ماديان رود که از 10 کيلومتري جنوب کوهدشت مي‌گذرد؛ تشکيل مي دهند. هواي اين شهرستان معتدل و نيمه خشک بوده و بيش‌ترين درجه حرارت در تابستان‌ها 42 درجه بالاي صفر و کم‌ترين‌آن در زمستان‌ها 7 درجه‌ زير صفر است. ميزان باران ساليانه کوهدشت به‌طور متوسط حدود 450 ميلي‌متر است.غار بت‌خانه در 18 کيلومتري جنوب خاوري شهر کوهدشت، غار ميرملاس‌کوهدشت در فاصله حدود 30 کيلومتري شهر کوهدشت، غار عالي آباد که يکي از محل هاي سکونت انسان هاي پيش از تاريخ بوده است، دره سرطرهان دره و غار ويزنهار از مهم‌ترين و معروف‌ترين جاذبه هاي طبيعي شهرستان کوهدشت را تشکيل مي دهند. پوشش گياهي شهرستان کوهدشت را انواع درختان جنگلي، گياهان مرتعي و علفي تشکيل مي‌دهند. از درختان اين ناحيه بنه، بلوط، بادام کوهي و از گياهاني که کاربرد دارويي و صنعتي دارند؛ بومادران، شيرين بيان، باريحه و گون، کتيرا در حوالي شهر مي‌رويد. جنگل‌هاي موجود در اين ناحيه تنگ بوده و بيش‌تر از نوع بلوط است. چهره‌ي جانوري شهرستان کوهدشت را بز کوهي، آهو، خرس، گراز، خرگوش، گرگ، تيهو، روباه، شغال، جوجه تيغي، کبک، چلچله تشکيل مي دهند

غار بت‌خانه کوهدشت
اين غار در 18 کيلومتري جنوب خاوري شهر کوهدشت، در کوه «دمچهر» قرار دارد. قسمتي از دهانه غار به علل طبيعي بسته شده است، اما قسمتي از آن باقي است که بايد به شکل خزيده از آن گذشت و به غار وارد شد. درازاي دهانه غار، 18 متر و ارتفاع سقف آن نزديک به 20 متر است. سراسر سقف و ديواره آن به علت نفوذ آب از لايه هاي آهکي، سفيد شده است. غار، شامل دو قسمت جنوبي و شمالي است که قسمت شمالي آن وسيع تر است. وجود سنگ چخماق و سفال هاي شکسته سياه و منقوش، مويد زندگي غار نشيني در اين ناحيه است. آثار دوره هاي مختلف تمدن هاي گذشته در اين غار يافت شده و به نظر مي رسد که در آن آثار پالئولتيک نيز وجود داشته است. درازاي غار نزديک به 200 متر و پهناي آن به طور متوسط 20 متر است. اشکال زيباي استالاگميت هاي متعدد اين غار که ارتفاع برخي از آن ها به 50 متر مي رسد، موجب شده است که اين غار را «بت خانه» بنامند.

غار مير ملاس کوهدشت
اين غار در کوه «سرسرخن» در فاصله حدود 20 کيلومتري شهر کوهدشت واقع شده است. غار «ميرملاس» به مرور زمان درهم ريخته و در حال حاضر سايباني بيش، از آن باقي نمانده است. نقاشي هايي در دو طرف جنوب و شمال غار روي ديوار سايبان نقش بسته مربوط به دوازده هزار سال پيش مي باشد که در معرض عوامل طبيعي و انساني قرار دارند. بيشتر نقاشي ها، صحنه هايي از شکارگاه يا رزمگاه را مجسم مي سازند. برخي نيز، نقش حيواناتي هستند که نمي توان نوع آن ها را تشخيص داد تصوير زير نمونه اي از اين آثار مي باشد.

غار عالي آباد کوهدشت
اين غار در منطقه کوهدشت واقع شده و يکي از محل هاي سکونت انسان هاي پيش از تاريخ بوده است. غار پس از يک فرود 6 متري تا عمق 420 متري ادامه مي يابد. براي بازديد کامل از اين غار، وسايل فني کامل مورد نياز است.

دره سرطرهان کوهدشت
دره اي طولاني و وسيع است که در باختر بخش کوناني کوهدشت واقع شده است. اين دره، از جنوب به کوه «گور» که مانند ديواري آن را احاطه کرده است، محدود مي شود. در اين دره، دو طايفه به نام هاي «کوشکي» و «کراوند» زندگي مي کنند. قسمت باختري سرطرهان به رودخانه سيمره منتهي مي شود. منطقه باختري سرطرهان کوهستاني و راه هاي آن مال رو است. در دره سرطرهان، انبوهي تپه باستاني ديده مي شود. از جمله اشياي به دست آمده از سرطرهان، يک بت سنگي است که شايد به دوره ايلامي ها مربوط باشد.

اماکن مذهبی کوهدشت

گنبد شاهزاده محمد (ع) کوهدشت
در انتهاي شمالي طرهان، بر دامنه کوههاي «تت» و «درامار» کنار رود سيمره گنبد و مقبره شاه محمد واقع شده که زيارتگاه مردم لرستان و کرمانشاه است. سبک ساختمان مقبره شبيه تاق مسجد جامع بروجرد است. اصل بنا چهار گوش است که در بالا به هشت ضلعي تبديل شده است. ديوار هر ضلع با کاشي هاي مشبک زينت داده شده است گنبد آن درگذشته دو جداره بوده که امروزه تنها گنبد زيرين آن باقي مانده است.گلدسته ها، استوانه اي شکل اند که در انتهاي هر يک از آنها، تزييناتي با آجر به صورت زيک زاک ايجاد شده است. تاريخ بناي آن 1322 هجري قمري است که اين تاريخ بر سنگي در ديواره خاوري مقبره نوشته و نصب شده است. در اصلي مقبره به سوي شمال باز مي‌شود و اندازه هر لنگه در 60×110 سانتي متر است. هر دو لنگه در روکشي از نقره دارند که آيات و اشعاري با خط نستعليق بر آن‌ها حک شده و در فاصله‌هاي خطوط نقش هايي منظم و ريزه کاري‌هاي بسيار جالب توجه وجود دارند. بر حاشيه آن‌ها چند بيت از مرثيه مشهور محتشم کاشاني با خط نستعليق نوشته شده است. قبر ضريحي از ورشو به طول و عرض 2×2 متر دارد. گنبد مقبره از آجر ملاط و کاشي ساخته شده است. در فاصله 5/5 متري ديوار حرم، چهار اتاق براي سکونت زايران بنا شده است.

گنبد ابوالوفا کوهدشت
اين مقبره در 25 کيلومتري باختر شهر کوهدشت، بر دامنه کوهي به نام «بره کاظم» واقع شده ابوالوفا در اواخر سده هفتم يا در نيمه اول سده هشتم مي زيسته است.

مقبره داوود رشید کوهدشت
در شمال خاوري کوهدشت و بر دامنه يک کوه، مقبره‌اي قرار دارد که به «داوود رش» مشهور است. مقبره مربع شکل است و اضلاعي به طول هفت متر دارد. از هر گوشه در داخل مقبره، دو يال در جهت تاق گنبد به طرفين باز مي‌شود. تاق برحسب هشت قسمت اصلي بنا شده و ارتفاع گنبد که نزديک به 9 متر است از سنگ و گچ ساخته شده است.اين مقبره نيز از جمله زيارتگاه‌هاي منطقه است . در اطراف مقبره يک گورستان کهنه و قديمي است که بر سنگ يکي از قبرهاي آن تاريخ 1118 هجري با تصاويري مبهم کنده کاري شده است.

آموزش عالی

درحال حاضر این شهرستان دارای 5 مرکز دانشگاهی به شرح ذیل می باشد

1- دانشگاه پیام نور

2- دانشگاه آزاد اسلامی

3- دانشگاه جامع علمی کاربردی واحد فرهنگ و هنر یک لرستان

4- دانشگاه جامع علمی کاربردی

5- دانشگاه غیر انتفاعی نوآوران

لازم به توضیح است در حال حاضر بیش از 14 هزار دانشجوی کوهدشتی در مقاطع مختلف تحصیلی در دانشگاههای داخل و خارج شهرستان مشغول به تحصیل می باشند .همچنین براساس مصوبه دور دوم سفر هیات دولت اقدامات لازم برای احداث دانشکده علوم پایه شهرستان صورت گرفته است .

نشریات

در حال حاضر دو هفته نامه سیمره در سطح وسیعی در سطح شهرستان و استانهای غرب کشور با تیراژ گسترده ای منتشر و توزیع میگردد .

مراکز فرهنگی

1- مجتمع فرهنگی هنری ارشاد اسلامی

2- کانون نور

3- کانون صبا

تشکل غیر دولتی گلبانگ اندیشه

برگرفته از سایت فرمانداری کوهدشت و استانداری لرستان

آشنایی با شهرستان کوهدشت

مطالب مشابه :

برنامه هفتگی ترم سوم

اعلام نمرات ناتمام دانشجویان

آشنایی با شهرستان کوهدشت

فهرست اسامی پذیرفته شدگان نهایی رشته های نیمه متمرکز دانشگاه علمی کاربردی مقاطع کاردانی و کارشناسی

دانشگاه‌های استان لرستان

معرفی كميسيون تخصصي شوراي تحقيقات

شجره سیدمحمدابوالوفای کوهدشت.