شهر لشت نشاء
شهر لشت نشاء
لشت نشا سرزمین شالی و ماهی، دریا و جنگل، غنوده در ساحل دریا و
رودخانه‌ی سپیدرود، در شمال شرقی شهرستان رشت، منطقه‌ای با آب و
هوای معتدل و اراضی حاصل خیز، نشانه‌ها و رازهایی از گذشته‌ی دور در
سینه‌ی خود نهفته دارد. طبیعت دلپذیر و زیبا، رودخانه‌ها و استخرهای
طبیعی، فضای سبز و دل‌انگیز هر مسافر و گردشگر را مجذوب زیبایی‌های خود
می‌کند. آثار تاریخی آن نشان از تاریخ دیرینه دارد. آرامگاه‌های
مذهبی با دیوار نگاره‌ها، انسان را مسحور نقاشی‌های دیواری می‌کند.
غذاها و نان‌های محلی آن با تنوع مواد و طعم گوارا برای هر مسافر
خاطره‌آمیز است.
انواع محصولات کشاورزی و صنایع دستی آن، سوغاتی خوبی برای کسانی
است که از این منطقه دیدن می‌کنند. آیین‌های نمایشی و ورزش‌ها و
بازی‌های سنتی مانند: لافند بازی و کشتی گیله مردی و ورزا جنگ در
فصل هایی از سال سرگرمی خوبی برای اوقات فراغت کسانی است که از
منطقه دیدن می‌کنند.
لشت نشا علی رغم همه‌ی امکانات بالقوه و سابقه‌ی تاریخی نسبت به
مناطق دیگر رشد قابل توجه‌ای نداشته و به عنوان یک ده کوره باقی
مانده است، شهر لشت‌نشأ به حال خود رها شده و نسبتاً می‌شود گفت یک
بهشت رها شده است.
سیمای طبیعی – جغرافیایی
۱ – موقعیت جغرافیایی (ویژگی‌های جغرافیایی):
لشت نشا درجنوب دریای کاسپین و در ۵۱ دقیقه و ۴۹ درجه‌ی طول شرقی و
۰۸ دقیقه و ۳۷ درجه عرض جغرافیایی در شمال شرقی شهرستان رشت واقع
شده و در طول ساحل دریا در غرب رودخانه‌ی سفید قرار گرفته است. این
بخش از شمال به دریای کاسپین، از جنوب به بخش کوچصفهان، از شرق
به رودخانه‌ی سفیدرود (شهرستان آستانه اشرفیه و بخش کیاشهر) و از
مغرب به بخش خشک بیجار محدود است، با مرکز استان ۲۹ کیلومتر فاصله
دارد، مساحت آن ۱۶۲ کیلومتر مربع و مساحت مرکز آن شهر لشت نشا ۲۳/۵
کیلومتر مربع است.(۱)
تقسیم‌بندی کشوری: لشت نشا از ۱ شهر و ۳ دهستان به نام‌های: علی
آباد (زیباکنار)، جیرهنده، بالاگفشه و ۴۶ روستا تشکیل شده است. مرکز
بخش از محله‌های: جورشر، سربازار، مروان کلایه، بالامحله، سادات محله،
کوچاه، گنجا محله، چالکش، ولم، آبنده و شازده باغ تشکیل شده است.
بازار قدیمی از طریق چهار دالان به بیرون راه دارد، بازار جامع،
مسجد جامع، سه حمام عمومی، باغ امین الدوله، گلباغ (سبزه میدان)،
کارگاه پیله خشک کنی امین الضرب،بقعه‌ی آقا سید محمد رضا(معروف به
ساقی مزار) در سربازار لشت نشا قرار دارند(۲).
راه: فاصله‌ی لشت نشا تا رشت ۲۹ کیلومتر است که از طریق یک جاده‌ی
آسفالته به کوچصفهان و رشت متصل می‌شود. جاده‌ی آسفالته‌ی دیگری
از خمام و خشک بیجار عبور کرده به لشت نشا ارتباط پیدا می‌کند و از
این طریق به آستانه‌ی اشرفیه می‌رود. جاده‌ی آسفالته‌ی دیگری از
انزلی به زیباکنار و از آن جا به کیاشهر می‌رود و سواحل دریا را به
هم ارتباط می‌دهد. جاده‌ی آسفالته فرعی دیگری مرکز بخش را به
روستاهای دیگر متصل می‌کند.
- موقعیت طبیعی:
ویژگی‌های اقلیمی – آب و هوایی: اراضی لشت نشا از انواع خاک‌های
جلگه‌ای شامل: شن‌های ساحلی، خاک‌های رسوبی بافت ریز و خاک‌های چمنی
مرطوب و نیمه مردابی تشکیل شده است. پیدایش تدریجی جلگه‌ی ساحلی
دریا از جمله ولایت لشت نشا از نظر زمین‌شناسی به احتمال زیاد مربوط
به دوران چهارم جدید (هولوسن) است که از انباشت رسوب‌های آب
سفیدرود، دلتایی و رودخانه‌ای تشکیل شده است و از چند بخش اراضی
ماسه‌ای، اراضی جنگلی، اراضی باتلاقی و اراضی جلگه‌ای شکل گرفته
است. لشت نشا دارای آب و هوای معتدل و مرطوب جلگه‌ای است، میزان
متوسط گرمای سالانه‌ی آن ۶/۱۵ درجه سانتی‌گراد و ۳ درجه زیر صفر است،
اعتدال هوای ساحلی سبب می‌شود برف کمتری ببارد و اگر بارید، زیاد
پایدار نماند. انواع جریان‌های هوایی از جمله: گیله وا، بیرون گیله
وا، کنار گیله وا، دشته وا، سرتوک، خزری، گومش در آن می‌وزد.
رودخانه‌های بزرگ و کوچکی مانند، سفیدرود، اُشمک، نورود، کلاف رود،
وزیر بکنده، حاجی بکنده، چپک چکه، پنجه علی، گفشه رود، سیارجه، توچاجو،
سیاجو و…در آن جریان دارند و اراضی آن را مشروب می‌کنند.(۳)
پوشش گیاهی: موقعیت طبیعی – اقلیمی و آب و هوای مناسب و اراضی حاصل خیز سبب رویش انواع گیاهان در لشت‌نشا شده است. انواع گیاهان پرورشی چون: برنج، صیفی جات، سبزیجات و انواع علف‌های هرز چون: واش، سروف، شوند (پلهم)و… انواع گیاهان و درختان مثل: توسکا، شب خسب، آزاد، شمشاد، افرا، پلت، توت، گردو، انجیر، انار، گوجه سبز جنگلی، بید، ازگیل و…در آن رشد می‌کنند.
جانوران و پرندگان: انواع پرندگان اهلی و وحشی در منطقه‌ی لشت
نشا وجود دارند، این پرندگان به حلال گوشت و حرام گوشت تقسیم
می‌شوند. پرندگان حرام گوشت آن هایی هستند که گوشت خوارند مثل: قوش،
کرکس، یا چینه دان ندارند مانند: کلاغ و یا هنگام پرواز دف آن‌ها از
صف‌شان کمتر است مانند قرقی و باز/ پرندگان حلال گوشت عکس پرندگان
حرام‌اند. اسامی برخی از پرندگان: اوئیل (انجیرخوار) – اوشوم (بلدرچین)
– گنجشک – اردک – سار – غاز – کبوتر انواع ماکیان محلی مثل: مرغ،
خروس، اردک، بوقلمون، غاز و…برای مصرف خانگی و فروش پرورش داده
می‌شود.
انواع چارپایان مثل، اسب، گاو، ورزا، گاومیش، نگهداری می‌شوند. انواع
سگ‌ها و گربه‌ها، جانوران آبی مثل: شنگ، ماهی و… خزندگان مثل: مار،
قورباغه، خرچنگ و…دیده می‌شوند.
سیمای تاریخی – فرهنگی
۱ – جغرافیای انسانی: سرزمین لشت نشا از مناطق قدیمی گیلان است که
سابقه‌ی تاریخی آن را بنا به آثار باستانی خرابه‌های موجود در آن
به قبل از اسلام می‌رسانند. پژوهنده‌ی فرهیخته دکتر منوچهر ستوده
نویسنده‌ی کتاب (از آستارا تا استارآباد)، که درمورد مناطق مختلف
گیلان وآثار باستانی شمال ایران پژوهش نموده، از تعدادی بقاع و
زیارتگاه در اطراف و اکناف گیلان نام می‌بردکه بقایای زمانی است
که هنوز دین مبین اسلام درکوه و دشت گیلان رواجی نداشته است. وی
از هشت موردی که در گیلان نام می‌برد، یکی از این مناطق «محل
قدیمی و باستانی ساقی مزار» در جور شر لشت‌نشا است، که امروزه بقعه‌ی
آقا سید محمد رضا در آن قرار دارد.(۴)
به روایت محلی، مردم در ساقی مزار شادمانی و پایکوبی و گشت وگذار
می‌کردند. لشت نشا در هنگام خیزش علویان در گیلان پناهگاه امنی
برای این خاندان بود. مردم لشت نشا از جنبش و مبارزات اجتماعی
داعی کبیر حسن بن زیداز نوادگان امام حسن (ع) بر علیه‌ی خوانین و
حکام دست نشانده‌ی خلفا حمایت و پشتیبانی نموده و با این که
لشت‌نشا از نظر موقعیت جغرافیایی در منطقه بیه پس، یعنی در غرب
گیلان (غرب سفیدرود)، قرار دارد، جزء اولین مناطقی بود که مذهب تشیع
را پذیرفت و به همین علت بیش از دیگر مناطق صحنه‌ی درگیری‌ها و
پیکارهای خونبار و خونین بود.(۵)
بیش از سه قرن خاندان سنی مذهب اسماعیلوند بر لشت نشا مسلط بودند.
آخرین امیر اسماعیلوند به نام امیره مسعود پسر نوپاشا، که مقر حکومت
او در کوچصفهان بود، در سال ۷۶۹ ه’ ق با قیام لشت نشایی‌ها سرنگون
شد و به قتل رسید. از این هنگام تا سال ۱۰۰۰ ه’ ق خاندان کیاییان
بر لشت نشا حکومت داشتند، مقر حکومت سلطان در لاهیجان و نایب سلطان
در لشت نشا بود.(۶) در این دوران دو قبیله‌ی اژدو و چپک در دربار
کیاییان از نفوذ زیادی برخوردار بودند و معمولاً از سران سپاه و
لشکریان بودند و قدرت فراوان داشتند و در جنگ‌های خونین و خونبار
سپاهیان بیه پس و بیه پیش بارها مورد غارت و ویرانی قرار گرفت و
ساکنان آن در جنگ‌ها به اسیری گرفته شدند.
در دوره‌ی صفویان به دلیل مالیات‌های سنگین و فشارها و ستم گری‌ها،
قیام‌های روستایی و مبارزات دهقانی در آن اوج گرفت، قیام روستایی
امیر دو باج به سال ۹۷۸ ه’ ق و قیام روستایی به رهبری بوسعید
میرچپک به سال ۱۰۰۲ ه’ ق، جنبش روستایی کارکیا علی حمزه در سال
۱۰۰۴ ه’ ق و قیام دهقانی به رهبری کالنجار سلطان معروف به عادلشاه
و غریب شاه در زمان شاه صفی به سال ۱۰۳۸ ه’ ق نمونه‌های آن
است.(۷) در سال ۱۰۲۱ ه’.ق به فرمان شاه عباس دو قبیله‌ی اژدرو چپک
به سیلاخور کوچ داده شدند و اراضی لشت نشا جزیی از املاک سلطنتی
قرار گرفت. این رویه تا عصر قاجار ادامه یافت.
اراضی لشت نشا به دستور فتحعلی شاه به عنوان تیول به یکی از
خواجگان حرم شاهی به نام خسروخان داده شد. خسروخان بیشتر
آبادی‌های لشت نشا را به قیمت نازل خریداری کرد. نایب الحکومه‌ی
لشت نشا حاجی کاظم خان شیروانی، که یک ارمنی تازه به اسلام
گرویده بود، برای شکایت به پایتخت رفت، اما هنگام برگشت از تهران
به قتل رسید. در سال ۱۲۳۴ ه’ ق بر علیه خسروخان شورشی به وجود آمد
که به دستور شاه به تهران احضار و اموال او مصادره و اراضی لشت
نشا خالصه اعلام گردید. ناصرالدین شاه املاک لشت نشا را به عنوان
تیول به صدر اعظم خود میرزا علی خان امین الدوله داد، امین الدوله
در لشت نشا دست به اقدامات عمرانی زد؛ اما در سال ۱۳۲۲ ه’ ق وفات
یافت و در تکیه‌ی بقعه‌ی آقا سید رضا به خاک سپرده شد، خاندان امین
الدوله حدود صد سال اراضی لشت نشا را در دست داشتند و با قدرت تمام
بر مردم حکومت کردند.
لشت نشا در هنگام انقلاب مشروطیت یکی از کانون‌های آزادی خواهی
بود و جنبش دهقانی لشت نشا با فرقه‌ی مجاهدین رشت، که آن را انجمن
اجتماعیون عامیون نیز می‌گفتند، همچنین با انجمن ابوالفضل و با دو تن
از رهبران این انجمن به نام‌های رحیم شیشه بر و سید جلال معروف
به شهر آشوب ارتباط نزدیک داشت.(۸)
مردم لشت نشا در هنگام خیزش جنگل با میرزا کوچک رهبر نهضت ارتباط
نزدیک داشت، در سال ۱۳۳۵ با حمله‌ی میرزا به عمارت هشتی، امین‌الدوله
دستگیر و به کسما برده شد وسپس با پرداخت ۶۰ هزار تومان آزاد شد.(۹)
پس از پیروزی انقلاب مشروطیت میرزا کریم خان رشتی (خان اکبر) و
برادرش سردار محیی در صدد برآمدند املاک لشت نشا را از دست امین
الدوله در بیاورند. این دعوا با پی‌گیری‌های فخرالدوله مادر امین‌ها در
زمان ریاست الوزرائی رضاخان در سال ۱۳۰۲ خورشیدی به سود خانم
فخرالدوله پایان یافت.
محمد رضا شاه در سال ۱۳۴۱ به گیلان سفر کرد و در لشت نشا سند اراضی
دهقانان را به دستشان سپرد. در عصر پهلوی بخشی از اراضی ساحلی در
اختیار شاهپور غلام رضا برادرشاه و تیمسار نصیری رییس ساواک قرار
گرفت. جنبش‌های دهقانی بر علیه عوامل حکومت از سال‌های ۱۳۲۱ تا ۱۳۳۲
در لشت نشا همه گیر شد و لشت نشا یکی از کانون‌های قیام‌های دهقانی
بود. در سال ۱۳۲۴ خورشیدی بر اثر عوامل املاک حادثه‌ی خشک بیجار رخ
داد. در این حادثه بخشی از اموال بازاریان خشک بیجار غارت و عده‌ای
زخمی و مجروح شدند و یک نفر به قتل رسید. در سال ۱۳۳۸ به‌وسیله
دهقانان چونچنان بر علیه‌ی مهدی امینی فرزندخان و در سال ۱۳۵۳ بر
علیه‌ی خاندان شاه در خشک اسطلخ قیام دهقانی رخ داد، که با مرگ
یک دهقان و دستگیری عده‌ای از دهقانان پایان یافت.
۲ – وجه تسمیه‌ی لشت نشا
الف – لشت نشا به روایت مردم محلی: براساس یک افسانه‌ی محلی، حاکم
بیدادگر و ستمگری به نام مروان در لشت نشا حکومت می‌کرد. مردم از
ظلم و جور او آرامش و آسایش نداشتند. سیاه چال‌ها و زندان‌های او پر
از کسانی بود که در برابر ستم او مقاومت و ایستادگی کرده بودند. از
جمله اعمال زشت این حاکم این بود که در فصل بهار دستور می‌داد
زنان شالی کار و کراچی لخت و عریان در مزارع به کار اشتغال ورزند.
این دستور موجب خشم و عصیان زنان را فراهم نمود. در یک روز بهاری
که مروان به همراه نزدیکان خود برای تماشا و سرکشی به شالیزارها
رفته بود، زنان شالی کار بر او خشم می‌گیرند و با مشت‌های پرگل به
سوی او حمله می‌کنند و با مشته‌های گل، او و اطرافیان او را می‌کُشند و
زیر خروارها گل پنهان می‌کنند و روی آن نشا می‌کنند و می‌رقصند و
پایکوبی می‌کنند و مرگ مروان را جشن می‌گیرند. از این هنگام آن
ولایت به لش در نشا معروف شد، بعدها به مرور زمان لشت نشا نام
گرفت و این افسانه و روایت سینه به سینه نقل شد تا به دوران ما
رسید. می‌گویند مروان از تبار بنی امیه بود و محل دفن او به کافر
چاه معروف گردید. برخی از مردم بر این باورند که کافر چاه مروان را
با اسب بلعید و هنوز هم زمین آن جوشش آبی دارد و زمین‌های اطراف
را مشروب می‌کند. مردم آن منطقه از لشت نشا از این رو دورش را چپر
کردند که دیگران در آن نیفتند و مدفون نشوند. مروان کلایه یکی از
محلات مرکزی لشت نشا است، که در شمال غربی شهر لشت نشا قرار گرفته و
به گواهی اهالی، گنجینه‌های قدیمی فراوانی در گوشه و کنار آن
نهفته است.
ب – لشت نشا از نظر واژه‌شناسی:
۱ – لش + ت (زمین گل آلود و خاک سیاه + پسوند ظرف مکان) + نشأ = زمین گل آلود آماده‌ی نشأ(۱۰)
۲ – لشت نشا = لشتن – در برهان قاطع لشتن = جایی که لشت و لوش
نشسته = به معنی لجن = رسوبات رودها در مصب = رسوب نشسته
۳ – لشت نشأ = نشأ یعنی نسا= سایه گاه تماشایی = نشای تماشایی =
قابل تفرج – البته در برخی نوشته‌ها، نشأ را به مفهوم لشت نشا= اشت
نسا = است نسا به معنی ستاره یا جزء اول ستاره دانسته‌اند. (رشت
شهر ستاره‌ها ص ۱۸ ریشه یابی ص ۲۰۶)
ج – بناهای تاریخی – فرهنگی: مجموعه‌ای از آثار تاریخی از
دوره‌های گذشته در لشت نشا باقی مانده است، ویرانه‌ها و خرابه‌های
قبیله‌های چپک و اژدر و خرابه‌های ساقی مزار، نقاشی‌های دیواری
بقعه‌ی آقا سید محمد یمنی و…از آن جمله‌اند. آثار تاریخی و جاذبه‌های
توریستی لشت نشا عبارتند از:
۱ – بازار قدیمی لشت نشأ، ۲ – بازار قدیمی و حمام تاریخی علی آباد، ۳ – کاخ قطبی
۴ – هتل بزرگ صدا و سیما
۵ – مسجد جامع جورشر.
۶ – بقعه اقا سید محمد رضا بن موسی الکاظم (ع) با معماری ویژه.
۷ – بقعه‌ی آقا سید عبدالله بن موسی الکاظم (ع) با نقاشی‌های دیواری قدیمی.
۸ – بقعه‌ی آقا سید حسن در بالا محله‌ی جورشر.
۹ – بقعه‌ی آقا سید امیر کیاد رولم.
۱۰ – بقعه‌ی سید حمزه در توچاه.
۱۱ – بقعه‌ی آقا سید علی کیا بن موسی‌الکاظم (ع) در جیلدان.
۱۲ – بقعه‌ی آقا سید محمد سمرقندی در بالا محله‌ی گفشه.
۱۳ – بقعه‌ی سید صالح در خشکرود.
۱۴ – بقعه‌ی آقا سید محمد یمنی در لیچاه با نقاشی‌های دیواری.
سیمای اجتماعی – فرهنگی
ترکیب قومی: اکثریت مردم لشت نشا گیلک و از نژاد سفید هستند.
مهاجرینی از ترک و کرد و کولی درمناطق مختلف لشت نشا ساکن هستند،
گالش‌ها و تالش‌ها نیز از جمله اقوام مهاجر در لشت نشا هستند. ترک‌ها از
عصر قاجار در بندر علی آباد ساکن شدند و با ساکنان بومی در
آمیخته‌اند. گالش‌ها در حاشیه‌ی رودخانه‌ی سفیدرود به دام داری
اشتغال ورزیدند، کردها نیز به عنوان کارگران مهاجر به کار پرداختند و
با ساکنان محلی در آمیخته‌اند.
زبان: زبان بومی مردم لشت نشا گیلکی با لهجه‌ی لشت نشایی است،
این زبان که هم اکنون با واژه‌های مختلف فارسی، عربی و ترکی
آمیختگی پیدا کرده، زبان میانه‌ی شرق و غرب گیلان است.
مذهب: لشت‌نشایی‌ها تا عصر صفویه مذهب زیدی داشتند، پس از آن شیعه دوازده امامی را پذیرفتند، اما نشانه‌هایی از عقاید ابتدایی، تقدس درخت، توتم پرستی و…در میان اهالی وجود دارد. مردم لشت نشا مثل دیگر مناطق گیلان پای بند به شعایر و آیین‌های مذهبی هستند و در ایامی از سال مراسم مربوط به این آیین را برگزار می‌کنند.
مسکن: تا چند دهه پیش مساکن بومی در شهر و روستا از مواد اولیه‌ی چوب درخت، گالی، گِل و نی ساخته می‌شد خانه‌های چوبی وزگالی (تلارخونه(Talarxona از ویژگی معماری منطقه بود. در سال‌های اخیر از مصالح امروزی مثل: سنگ و آجر، حلب و ایرانیت و سیمان و…ساختمان‌ها ساخته می‌شوند.
پوشاک: پوشاک زنان در گذشته دامن چین دار با پیراهن مخمل و روسری سفید رنگ و شلوار، چاقچور، تومان بی کونمان، روبنده، شلیته، تنبان، جلیقه بود و لباس مردان شامل: پیراهن، کمرچین، شال کمری، سینه پوش، کلاه و انواع پا افزارها مثل گالش، چاروق، پوتین، گالوش، چکمه و…بود.
خوراک: انواع غذاهای محلی، نان‌های محلی، خورش‌ها، پلوها، ترشی‌ها، شیرینی‌های محلی در لشت نشا طبخ و تهیه می‌شود.
انواع نان‌ها مثل: کشتا- Kashta نان برنجی – گیل پوتو- gilputo نان خشک کاکاKaka و…
انواع پلو مثل: باقلاپلو – عدس پلو – شوید پلو و…
انواع خورش‌ها مثل: گمج کباب- gamaj .Kabab ماهی فیویج- mahi.
fivij انار آویج – ترش کباب – غوره مسما – باقلاوابیج – خورش سماق –
باقلاقاتوق – ترش تره – فسنجان – میرزا قاسمی و…
انواع شیرینی مثل: نان نخودچی – شیرینی برنجی – حلوا ترک – سنگاسین – پلادانه حلوا و…
انواع شربت‌ها مثل: شربت سکنجبین – تمشک – شربت انار – لیمو و پرتقال
انواع مربا مثل: آلبالو – تمشک – انجیر – به – هویج – پوست پرتقال
انواع ترشی مثل: هفته بیجار – آب کونوس – آب خوج – پیاز ترشی – بادمجان ترشی، یارالماسی و…تهیه می‌شود.
سیمای اجتماعی – اقتصادی
۱ – اقتصاد سنتی:
اقتصاد لشت نشا از گذشته، برپایه‌ی مجموعه‌ای از فعالیت‌های کشاورزی،
دام‌داری، ماهیگیری و تولید کرم ابریشم استوار بوده است. انواع صنایع
دستی مانند: حصیربافی، توربافی، شال بافی، طناب ریسی، کوزه گری،
بخاری و صنایع دستی، مسگری، آهنگری و…در منطقه رایج بوده است.
ماهیگیری و تجارت وگردشگری نیز از رونق خاصی برخوردار است. ماهیگیری و
گردشگری درمناطق ساحلی، کشاورزی و دام داری و پرورش نوغان در
مناطق جلگه‌ای از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
مالکیت زمین در گذشته به صورت ارباب – رعیتی بود، پیش از اصلاحات
ارضی تنها۳/۱ از محصول آبی و ۵/۳ محصول دیمی به رعیت تعلق داشت
وافزون بر آن رعیت وظیفه داشت سهمیه‌ی ارباب را به انبارهای او
حمل کند و مخارج مباشر و سواران خان را تأمین کند، اسب‌ها و احشام
ارباب را نگهداری و علوفه‌ی آن را تأمین کند، در ساختن خانه و
ساختمان به ارباب بیگاری بدهد. وسایل سوخت ارباب را تأمین کند و در
هنگام ضروری به عنوان سرباز در خدمت ارباب باشد. با اجرای اصلاحات
ارضی زمین به دهقان تعلق گرفت و کشاورز حاصل تلاش خود را صاحب
شد.
کشاورزی: کشاورز برنج کار به آب
وزمین وابسته است، حاصل خیز بودن زمین و فراوانی آب باعث رونق
کشت و زرع شده است. به دلیل رشد پوشش گیاهی مکان مناسبی برای
چرای دام‌های کشاورزان است. بارندگی فراوان در بهار و پاییز باعث
پیدایش مرداب‌ها شده که آب‌های زاید در آن ذخیره و در فصول کم آبی
مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تعداد ۵۶۱۶ بهره بردار کشاورز در مقدار زمینی به مساحت ۸۳۸۱ هکتار
مشغول کشت هستند، تولید برنج خالص حدود ۲۱ میلیون کیلو (۲۱ هزار تن)
تخمین زده می‌شود، در کل منطقه‌ی لشت نشا ۱۰۰۹ دستگاه تیلر شالی
کاری، ۴۰۴ دستگاه خرمن کوب و ۵۵ کارخانه‌ی برنج کوبی کار تبدیل
برنج را انجام می‌دهند، انواع برنج زودرس مثل: کاظمی، بی‌نام، هاشمی،
چمبا، وانواع برنج‌های سردرس مثل: سیاه دم، صدری، حسن سرا و…کشت
می‌شود. مقدار ۱۲۹۰ هکتار زمین در لشت نشا به باغ داری و صیفی کاری
اختصاص دارد، انواع حبوبات، سبزی‌ها، بادام، خربزه، هندوانه، خیار، گوجه
و بادمجان، کدو، آفتاب گردان، هویج، سیب زمینی، پیاز و سیر در لشت نشا
کشت می‌شود(۱۱). علاوه بر محصولات فوق، چای و توتون و کنف نیز در
گذشته کشت می‌شد. انواع درختان میوه چون: سیب، انار، انجیر، گوجه
سبز، آلوچه، ازگیل، پرتقال، لیمو، نارنج، بادرنگ، گردو و غیره برای
مصارف شخصی و عرضه به بازار تولید می‌گردد، باغ داری و کشت انواع
درختان مثل: صنوبر، تبریز، توسکا و…برای ایجاد درآمد تولید می‌گردند.
پرورش کرم ابریشم از گذشته‌های دور یکی از منابع درآمد مردم لشت
نشا بوده است. در استان گیلان ۳۸۱۳۶ خانوار نوغان دار به مقدار ۱۱۵۳۳۱
کیلوگرم تخم تولید می‌کنند، حدود ۱۰/۱ پیله‌ی گیلان در لشت نشا تولید
می‌شود. پرورش کرم ابریشم به روش سنتی در داخل کالبی Kalbi (طبق
لبه دار از پهن گاو) و در تلمبار صورت می‌گیرد، کرم ابریشم در هنگام
پرورش سه بار می‌خوابد که به تاب معروف است، در خواب چهارم برای
آخرین بار پوست می‌اندازد و پس از ۳۵ تا ۴۰ روز از تغذیه باز می‌ایستد و
به پیله تبدیل می‌شود، چیدن پیله به صورت یاوری با همکاری
همسایگان و نزدیکان انجام می‌گیرد که به پیله چینی یاور معروف است.
(۱۲)
صیادی: ماهیگیری و شکار بخشی از معیشت روستانشینان را تشکیل
می‌دهد. دو تعاونی پره در زیباکنار و چونچنان با بیش از صد عضو به
پره کشی و صید ماهی اشتغال دارند، همچنین درحاشیه‌ی رودخانه‌ی
سفیدرود و رودخانه‌ی اُشمک صیادی رونق دارد و انواع ماهی مثل: تاس
ماهی، فیل ماهی، کپور، اوزون برون، شیپ، سس ماهی، کفال، ماش، ماهی
سفید، ماهی آزاد، سبیلی و غیره در دریا و رودخانه‌ها شکار می‌شوند.
صید و شکار پرندگان نیز به شیوه‌های مختلف صورت می‌گیرد و بیش از
۳۲۷ نوع پرنده مثل: مرغابی، خوتکا، شلخت، چنگر، کالگن، سار، گلوآبی،
بلبل، آئیل،کاکایی، عقاب، باز و… به صورت دایمی یا موقت در مرداب لشت
نشا زندگی می‌کنند.
دام داری: پرورش طیور و دام داری و زنبور داری یکی از منابع
درآمد مردم لشت نشا است که تعداد ۲۰۳۰ رأس اسب، ۲۷۱ رأس گاو، ۳۳ رأس
گاومیش، ۱۸ رأس گاو دو رگه در روستاهای لشت نشا نگهداری می‌شود.
پرورش انواع طیور برای استفاده از گوشت و تخم و عرضه به بازار
رواج دارد، پرورش زنبور عسل به مقدار مصرف خانواده‌ها در برخی از
روستاها رایج است.
صنایع دستی: صنایع دستی و خانگی در لشت نشا سابقه‌ای کهن دارد،
ضرورت شکل‌گیری این نوع صنایع بر اساس مواد اولیه‌ی کشاورزی و
تولیدی منطقه و بوم صورت گرفته است، ابریشم کشی و ابریشم‌بافی و
گل دوزی و نقش اندازی روی پارچه با استفاده از الیاف ابریشم، طناب
ریسی با استفاده از الیاف گیاهی مثل، کنف؛ تور و دام بافی، حصیر
بافی، صنایع چوبی مثل تولید انواع وسایل و لوازم چوبی از قبیل:
صندوق و کمد، شانه و کتله (پاافزار چوبی)، لوازم آشپزی و خانه مثل:
طبجه Tabaja (طبق چوبی)، ملاقه malaqa (چمچه)، قاشق چوبی، قنده لاک
qanda.lak (ظروف چوبی مخصوص شکستن قند)، وُته Vota (شانه‌ی حصیربافی)
و…ابزارهای موسیقی مثل: تار و سه تار و سانتور به وسیله هنرمندان
پیشه ور صورت می‌گیرد.
صنایع جدید: ایجاد صنایع جدید و تکنولوژی نو با توجه به ساختار عقب
مانده‌ی جامعه‌ی ما درمنطقه‌ی کوچکی چون لشت نشا کاری بعید و محال
به نظر می‌رسد. در اواخر دوره‌ی قاجار کارخانه پیله خشک کنی و
ابریشم کشی در لشت نشا تأسیس شد که بیش از صد کارگر در آن اشتغال
به کار داشتند. با رکود تولید ابریشم این کارخانه تعطیل شد. اما بنا
به ضرورت کشاورزی و تولیدی تعداد ۵۵ کارخانه برنج کوبی و تبدیل
برنج، تعداد ۱۱ کارخانه‌ی چوب بری و ۱۵ کارگاه، تعداد ۳ کارخانه‌ی آرد
کوبی، یک کارخانه‌ی ماکارونی سازی به نام توم (اکنون تعطیل است)،
یک کارخانه‌ی کلوچه‌سازی به نام کیمیا، یک کارخانه‌ی میخ سازی، یک
کارخانه‌ی تبدیل ماهی کیلکا، همچنین کارگاه‌های آلومینیوم سازی،
موزاییک سازی و چندین کارگاه تراشکاری در گوشه و کنار لشت نشا
مشغول فعالیت هستند.
۲ – بازرگانی و خرید و فروش:
بازار لشت نشا مرکز خرید و فروش و از فعال‌ترین مراکز داد و ستد در
گیلان است. بازار جامع لشت نشا به سبک سنتی ساخته شده است،
نقشه‌های میدان و راسته‌ها مستطیلی است و به وسیله‌ی چهار دالان به
بیرون راه دارد. در بازار لشت نشا انواع برنج، پیله‌ی ابریشم و
انواع تولیدات منطقه داد و ستد می‌شود. هفته‌ای دو بار در روزهای
شنبه و سه شنبه در لشت نشا بازار هفتگی تشکیل می‌گردد، در روزهای
بازار فروشندگان دوره گرد از سرتاسر گیلان به لشت نشا رفته و بساط
خود را پهن می‌کنند، در این بازار انواع محصولات کشاورزی و دامی،
میوه و خوراکی، لوازم خانگی، ابزارهای کشاورزی پوشاک و لوازم مورد
نیاز مردم مبادله می‌شود. در بازارهای هفتگی افزون بر خرید و فروش،
بازار معرکه گیران، پهلوانان، کولیان، نوازندگان دوره گرد از رونق
خاصی برخوردار است، در فصولی از سال تعزیه، لافند بازی و کشتی گیله
مردی برگزار می‌شود.
در بندر زیباکنار نیز هفته‌ای یک بار در روزهای پنج شنبه بازار
هفتگی تشکیل می‌گردد و مردم روستاهای اطراف، همچنین مسافران در این
بازار شرکت کرده و کالاهای مورد نیاز خود را تهیه می‌کنند، در بازار
زیباکنار فروش انواع ماهی نیز رایج است.
گردشگری: لشت نشا همه‌ی شرایط جذب گردشگر را دارد، ساحل دیدنی زیبا کنار برای هر مسافر خاطره‌آمیز و مسحور کننده است، هر ساله هزاران نفر مسافر به خاطر استفاده از طبیعت زیبا و ساحل دریا و آب دریا از منطقه دیدن می‌کنند. ساحل دریا، مرداب‌های زیبا و طبیعی، ساحل پرجذبه‌ی رودخانه‌ی سفید رود، بازارهای شلوغ و پرازدحام هفتگی، زیارتگاه‌های قدیمی، آثار تاریخی، پارک جنگلی لشت نشا و…از مناطق دیدنی هستند.
سیمای آموزش و بهداشت
۱ – فعالیت‌های آموزشی:
فعالیت‌های آموزشی و تدریس، پیش از تأسیس مدارس جدید در مساجد و
مکتب خانه‌ها صورت می‌گرفت. مکتب داری از جمله مشاغل آموزشی بود، در
سال ۱۳۲۲ ه’ ق یک مدرسه‌ی ابتدایی به وسیله‌ی میرزا علی خان
امین الدوله مالک لشت‌نشأ تاسیس شد. در سال ۱۳۰۱ خورشیدی تعداد ۲
معلم و۶۴ دانش‌آموز و در سال ۱۳۰۳ تعداد ۲ معلم و ۱۱۹ دانش‌آموز در لشت
نشا مشغول تحصیل بودند. تا سال ۱۳۴۱ لشت نشا دارای چند مدرسه
ابتدایی در لشت نشا، علی آباد، روستای نوده و بالاگفشه بود،
مهم‌ترین مدرسه‌ی لشت نشا مدرسه‌ی ناصرخسرو بود. در سال ۱۳۳۷ خورشیدی
یک دبیرستان ۱ کلاسه با ۵۴ نفر دانش‌آموز مشغول تحصیل دایر شد، با
اجرای اصلاحات ارضی در روستاهای مختلف، مدارس ابتدایی تأسیس و
سپاهیان دانش به روستاها فرستاده شدند. در سال ۱۳۴۵ حدود ۵/۶۰ درصد و
در سال ۱۳۶۵ حدود ۹/۷۱ درصدمردم لشت نشا باسواد بودند. هم اکنون
(۱۳۸۷) تعداد ۵۲ دبستان با ۲۵۸ کلاس، ۱۹ آموزشگاه راهنمایی با ۸۸ کلاس، ۳
دبیرستان با ۳۸ کلاس و ۱ آموزشگاه فنی و حرفه‌ای با ۴ کلاس مشغول
فعالیت‌اند.
۲ – بهداشت:
دوا و درمان در گذشته به شیوه‌ی سنتی با گیاهان دارویی بود و گیل
تجربه نام داشت.در لشت نشا یک عطاری گیاه دارویی وجود داشت که
نیازهای دارویی و درمانی مردم را برطرف می‌کرد، انواع بیماران با
گیاهان درمان می‌شدند، بیماری‌های روحی با سر کتابSar.ketab
«دعانویسی» درمان می‌شد.
اولین پزشک به نام غلامحسین طبیب به دستور میرزا علی خان در لشت
نشا شروع به کار نمود(۱۴)، اولین درمانگاه در سال ۱۳۳۸ خورشیدی در
لشت‌نشا تأسیس شد ونیز در سال ۱۳۵۶ خورشیدی یک درمانگاه و آزمایشگاه
بهداشتی در لشت نشا و چندین درمانگاه در شهر لشت نشا و در مراکز
دهداری‌ها نیز درمانگاه‌هایی تأسیس شده است، همچنین پزشکان در
مطب‌های خصوصی خود به درمان بیماران اشتغال دارند.
سیمای فرهنگ و هنر
لشت نشا در یک صد ساله‌ی اخیر چهره‌های برجسته‌ای در عرصه‌ی علم و
دانش و هنر به جامعه‌ی فرهنگی ایران و گیلان تقدیم نموده است.
مطالعه در زمینه شرح حال و زندگی این مشاهیر و مفاخر نیاز به یک
مطالعه‌ی همه جانبه دارد. در این مقاله به دو مورد علم و دانش و
هنر اشاره می‌رود:
چهره‌های علمی و فرهنگی:
از مشاهیر علمی و فرهنگی جناب دکتر محمد علی فائق مدیر مسئول
ماهنامة گیلان ما و دو فصل نامه «ره آورد گیل» هستند که بیش از نیم
قرن در عرصه‌ی فرهنگ گیلان تلاش می‌کنند، وی همچنین مؤ‌سس «انجمن
مهرورزان گیل» هستند.
پروفسور بهمن مهری که از چهره‌های ماندگار علمی و ریاضی هستند، که
تألیفات چندی در عرصه‌ی علم ریاضی دارند و از استادان برجسته‌ی
رشته‌ی ریاضی هستند.
پروفسور حسین نوحدانی در رشته‌ی فیزیک اتمی چهره‌ای شناخته شده و
دانشمندی صاحب نام هستند. پروفسور شادمهر ملک پور که مدرک فوق
دکترای شیمی آلی پلیمر از دانشگاه فلوریدای آمریکا دارند: پژوهشگر
نمونه‌ی دانشگاه صنعتی اصفهان و تألیفات متعددی در عرصه‌ی علم
شیمی دارند.
دکتر رمضان علی صادق زاده فوق تخصص رشته‌ی کاربرد مخابرات در
مهندسی پزشکی، دکتر محمد علی نقوی استاد دانشگاه گیلان و مؤ‌لف
کتاب‌های متعدد در عرصه‌ی علم پزشکی و همچنین از پروفسور قدوسی
می‌توان نام برد.
از مشاهیر هنری لشت نشا می‌توان از خواننده و پژوهشگر عرصه‌ی موسیقی فولکلور فریدون پوررضا، غلام رضا امانی نوازنده چیره دست ویلون، منصور صارمی نوازنده‌ی سنتور، عزت الله صمصام تعزیه گردان، فرامرز دعایی خواننده، زنده یاد سید علی زیباکناری خواننده، اصغر حیدری خواننده و جهانشادخان نوازنده.
مطالب مشابه :
گذری برتاریخ لشت نشاء
مساحت بخش لشت نشاء ۱۶۲ کیلومتر مربع و فومن و معاون آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی لشت
شهر لشت نشاء
شهر لشت نشاء. آزاد، شمشاد، افرا نقوی استاد دانشگاه گیلان و مؤ‌لف
لشت نشا
گذري برتاريخ لشت نشاء. آزاد اسلامی فومن و معاون آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی لشت
استان گیلان
رودسر دانشگاه ازاد اسلامی واحد استانه اشرفیه دانشگاه آزاد اسلامی لشت نشاء دانشگاه آزاد
نام و کد رشته های دوره کارشناسی ناپیوسته کنکور دانشگاه آزاد سال 1391
نام و کد رشته های دوره کارشناسی ناپیوسته کنکور دانشگاه آزاد سال 1391 مرکز لشت نشاء-
منوگرافی روستای چپک ناظمی محله درلشت نشا
دانشگاه ازاد صنوبر ، آزاد ، گردو در قرن هفتم در لشت نشاء ساکن بوده و بخش
دانستنی های ضروری در مورد زراعت برنج به کوشش آقای بهرام فرضی پور
وبسایت اختصاصی شهرداری لشت نشاء. در اثر گوگرد بتدریج آزاد می شودکود دانشگاه تهران . 6
سخنرانی روز پرستار-دکـتر حسن تاميني
چون رشت، خشكبيجار، لشت نشاء، سنگسر، كوچصفهان شهر لشت نشا ( شنبه دانشگاه آزاد
نتایج مسابقات کشوری الگوههای برتر تدریس علوم تجربی در سال تحصیلی 91/90
پرستاری دانشگاه آزاد لشت نشاء.
برچسب :
دانشگاه ازاد لشت نشاء