شهرستان بهاباد (استان یزد)

تاريخچه بهاباد در يك نگاه:

1100سال قبل:

-به نقل مقدسی: شهری آباد با باغات بسیار و خوش آب و هوا و توتیای آن به سایر ممالک صادر می شده است.

688سال قبل:

-در زمان سلطنت آل مظفر ولایت بهاباد امیری مستقل داشت.

297سال قبل:

-قلعه بهاباد و دلاورمردان بهابادی در برابر تهاجم محمود افغان مقاومت و به آنان شکستی سخت وارد کردند.

250سال قبل :

- تا این زمان شهری آباد و در مسیر شاهراه اصلی شرق به غرب کشور قرار داشت. از زمان شاه عباس صفوی این شاهراه به مسیر یزد، رفسنجان و کرمان تغییر پیدا کرد و دوره افول و عقب ماندگی بهاباد آغاز می شود.

150سال قبل:

-در دوره قاجاریه بهاباد قصبه ای بیش نبود. «فرهنگ دهخدا«

سال 1340 ه. ش:

با احداث خیابان، برق کشی، شبکه آبرسانی و تأسیس دبیرستان و برخی اقدامات توسط خیرین منطقه پیشرفت آغاز می شود.

سال 1348 :بخشداری بهاباد افتتاح گردید.

در تاریخ 7 مرداد ماه ۱۳۸۸ شهرستان بهاباد به مرکزیت شهر بهاباد از ترکیب بخشهای مرکزی به مرکزیت شهر بهاباد مشتمل بر دهستان جلگه و بخش آسفیچ در تابعیت استان یزد ایجاد و تأسیس شد.

بررسی موقعیت شهرستان بهاباد

الف- موقعیت جغرافیایی

شهرستان بهاباد به مرکزیت شهر بهاباد، زادگاه آخوند ملاعبدالله بهابادی در منتهی الیه شرق استان و به فاصله 200 کیلومتری شهر یزد و 80 کیلومتری شهر بافق، بر روی تپه ماهورهای بین دو رشته کوه با مختصات جغرافیایی 55 درجه و 36 دقیقه طول شرقی و 31 درجه و 33 دقیقه تا 32 در جه و 29 دقیقه عرض شمالی واقع شده است. از سمت شمال به شهرستان اردکان ، غرب و جنوب غرب به شهرستان بافق، شرق به شهرستان طبس و کویر لوت و از جنوب به استان کرمان محدود می گردد. این شهرستان با مساحتی معادل 8235 کیلومتر مربع و جمعيتي حدود 27800 نفر، شامل دو بخش مرکزی و آسفیج و مناطق حاصلخیز جلگه و ییلاقی بنستان و حدود 190 پارچه آبادی که 81 آبادی آن دارای سکنه و 109 آبادی آن خالی از سکنه می باشد.

بهاباد دارای آّب و هوای نیمه خشک و متوسط بارندگی 9/153 میلیمتر در سال می باشد. در قسمت غرب و جنوب دارای مناطق ییلاقی و خوش آب و هوایی است که در فصول بهار و تابستان تفریحگاه و استراحتگاه بسیاری از مردم مناطق دور و نزدیک می باشد.

ارتفاع آن از سطح دریا در مرکز 1390 متر است . این رقم در شمال دشت بهاباد کاهش می یابد و در جنوب در قله بن لخت به حدود 3002 متر می رسد. حداکثر درجه ثبت شده در منطقه 45 درجه و حداقل تا 20 درجه زیر صفر رسیده است .

تنها رودخانه دائمی بهاباد رودخانه شور در منطقه جلگه ، در شمال شهرستان جریان دارد . سرزمینهای اطراف این رودخانه از نظر ژئو مور فولوژی پدیده ای کم نظیر برای مطالعه و بررسی دانشگاهیان و پژوهشگران رشته های جغرافیا و زمین شناسی می باشد .

ب - موقعیت تاریخی :

بهاباد دارای قدمتی دیرین همپای استان کهنسال یزد که بارها با قهر طبیعت یا به دست جباران تاریخ ویران و با تلاش و عزم راسخ مردم ، تجدید بنا شده است .بر اساس شواهد ومدارک ، این شهر حدود 1100 سال قبل شهری آباد و پر جمعیت بوده که در بسیاری از کتب معتبر قدیمی از آبادی و عمران آن سخن رفته است . از جمله مقدسی جغرافی نویس مسلمان درکتاب معروف خود به نام ( احسن التقاسیم فی معرفه الا قالیم) که به تاریخ 375 هجری قمری نگارش یافته از بهاباد و روستائی در 3 فرسنگی آن به نام قواق یاد می کند و می نویسد (( قواق و بهاباد که بین آنها 3 فرسنگ فاصله است از نقاط سردسیر با باغهای بسیار و آباد و خوش آب و هوا هستند .)

به نوشته یاقوت در قرن هفتم هجری توتیای بهاباد شهرتی فراگیر داشته و به سایر ممالک صادر می شده است. هم اکنون نیز بقایایی از معادن توتیا در منطقه وجود دارد.

وجه تسمیه بهاباد را همان آبادانی آن ذکر کرده که از واژه های «به» و «آباد» تشکیل شده و چنانچه «به» را به کسر بخوانیم معنای آن آبادی بهتر و اگر با فتح بخوانیم به معنای تحسین یعنی به چه آبادی می باشد.

پ- موقعیت فرهنگی – اجتماعی:

مردم بهاباد به خاطر ریشه دار بودن سنتهای مذهبی و عمق اعتقادات دینی، اصالت اجتماعی و مذهبی خود را حفظ نموده و مردمی سخت کوش، مقاوم و در عین حال مؤمن و متعبد ، مهمان نواز ، خونگرم ، خوش فکر ، سلحشور و همگی شیعه اثنی عشری و شیفته مکتب اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام می باشند.

عالم ربانی و فقیه منطقی ملا نجم الدین عبدالله بن شهاب الدین حسین بهابادی یزدی شارح متفکر منطق و صاحب حاشیه معروف به حاشیه ملاعبدالله که از علمای بنام سده دهم هجری و سالیان متمادی حاکم شهر نجف و مفتخر به تولیت آستان مقدسه حضرت امیر المومنین علی (ع) بوه است ، از این منطقه برخاسته و در اواخر عمر ساکن این شهر بوده و هم اکنون مرقد پاکش زیارتگاه مردم درمنطقه مرکزی بهاباد است .

علما و بزرگان دیگری مانند فخر الواعظین ، حاج مهدی ، میرزا خلیل الله وزیر خطه یزد در دوره شاه عباس صفوی، میر محمد سعید رضوی معروف به میر ماه پیشانی، شیخ عبدالعلی و ... در این منطقه پرورش یافته اند.

با وجود بعد مسافت از مراکز علمی و آموزشی بزرگ، دانش آموختگان مقاطع گوناگون دانشگاهی از بهاباد، رقمی قابل توجه را نسبت به جمعیت تشکیل می دهند. در سال 1375 رتبه اول کنکور سراسری در دانشگاهها آقای دکتر محمد مهدی اخوان بهابادي بوده است و امروزه درصد پذیرفته شدگان در آزمونهای علمی و دانشگاهی کشور نسبتاً قابل قبول می باشد. همچنین در رشته های حفظ و قرائت قرآن کریم ، نهج البلاغه ، احکام و.... مقامات ممتازی در سطح كشور کسب شده است.

هم اکنون با افتتاح دانشگاه آزاد اسلامی تعداد زیادی از مشتاقان تحصیلات عالی در این واحد اشتغال به تحصیل داشته و حوزه علمیه سفیران هدایت هم فعالیت خود را آغاز نموده و متقاضیان علوم دینی، مشغول به فرا گرفتن علوم حوزوی می باشند .

در جریان اوج گیری انقلاب اسلامی مردم بهاباد حضور قابل توجه ای داشته و در ایام دفاع مقدس با تقدیم 156 شهید گلگون کفن و 600 نفر جانباز ایثارگر و 27 نفر آزاده سرافراز گوشه ای از دین خود را ادا نموده اند .

ت- موقعیت اقتصادی :

دشت بهاباد یکی از مناطق حاصلخیز استان یزد می باشد و غنی بودن نسبی سفره های زیر زمینی باعث رونق کشاورزی و در کنار آن دامپروری و دامداری شده و مردم بهاباد اکثراً به کشاورزی اشتغال داشته و از دسترنج خود ارتزاق می نمایند.

مهمترین محصولات کشاورزی بهاباد گندم ، جو ، پنبه ، زعفران ، زیره ، بادام ، پسته ، انگور ، زرد آلو و انار می باشد که پنبه و زعفران آن در کنار انگور و پسته از مرغوبیت خاصی برخوردار است . همچنین در زمینه صنایع دستی، قالی بافی رونق خاصی دارد.

در بخش منابع طبیعی انتخاب بهاباد به عنوان منطقه پایلوت اجرای طرحهای NAP وMENARID از طرف کنوانسیون مقابله با بیابانزايی سازمان ملل متحد U.N.C.C.D و سازمان جنگلها و مراتع کشور و طرحهای تحول و توسعه و کارآفرینی و اشتغالزايی از طرف وزارت کار و امور اجتماعی، جهاد دانشگاهی و شرکت صراط میثاق، تحولی مؤثر در اقتصاد پایدار منطقه ایجاد خواهد کرد .

بهاباد از حیث معادن و ذخایر زیر زمینی و منابع خدادادی منطقه ای غنی و مستعد است. معادن آهن ، اورانیم ، ذغال سنگ ، آزبست ، پنبه نسوز و سنگهای تزئینی از مهمترین معادن منطقه می باشد که بعضاً مورد بهره برداری قرار نگرفته است.

ث- جاذبه های تفریحی :

مناطق ییلاقی غرب و جنوب بهاباد که عمدتاً در مناطق بنستان و آسفیج واقع شده است، نظیر درّه ها و روستاهای خوش آب و هوای فودیج، دوقله، عظیم آباد، جنگل، همیجان، درند، تقی آباد، جنّت، فردوسیه، بهدان، بنیز، تقویه و ... در نوع خود بسیار جذاب است و می تواند از تفرجگاههای مردم استان به حساب آید.

همچنین در صورت ایجاد و تأمین امکانات رفاهی و خدماتی در تمامی فصول به ویژه در فصل های بهار و تابستان می تواند از کانونهای مهم گردشگری محسوب گردد.

شهرستان بهاباد (استان یزد)

مطالب مشابه :

آشنایی با شهر ستان سرخه

خبر// اين مرد کيست؟

تاریخچه شهرستان مشکین شهر

جیرفت تمدنی خاموش اما کهن

شهرستان شادگان(استان خوزستان)

شهرستان بهاباد (استان یزد)

شهرستان مسجد سلیمان

معرفی چهره های برجسته و ماندگار شهر شال در عرصه های مختلف علمی دینی سیاسی ورزشی کشاورزی صنعتی و ...