تفسيرسوره نصر
خلاصه تفسيرسوره نصر در الميزان <?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
" إِذا جاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَ الْفَتْحُ" كلمه" اذا" ظهور در استقبال (آينده) دارد، و اين ظهور اقتضا دارد كه مضمون آيه شريفه خبرى باشد از امرى كه هنوز رخ نداده و به زودى رخ مىدهد، و چون آن امر يارى و فتح است، در نتيجه سوره مورد بحث از مژدههايى است كه خداى تعالى به پيامبر داده، و نيز از ملاحم و خبرهاى غيبى قرآن كريم است.
و منظور از" نصر" و" فتح"- آن طور كه بعضى از مفسرين پنداشتهاند- جنس نصرت و فتح نيست، تا آيه شريفه با تمامى مواقفى كه خداى تعالى پيامبرش را يارى نموده و بر دشمنان پيروز كرده منطبق شود، مثلا با ايمان آوردن انصار و اهل يمن هم منطبق گردد، چون با آيه" وَ رَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْواجاً" نمىسازد، زيرا اسلام آوردن انصار و اهل يمن و ساير مسلمانان كه قبل از فتح مكه مسلمان شدند فوج فوج نبوده.
پس روشنترين واقعهاى كه مىتواند مصداق اين نصرت و فتح باشد، فتح مكه است، چون فتح مكه در حيات رسول خدا (ص) و در بين همه فتوحات، ام الفتوحات و نصرت روشنى بود كه بنيان شرك را در جزيرة العرب ريشه كن ساخت.
مراد از فتح، فتح مكه است. و نيز بگوييم اين سوره بعد از صلح حديبيه و بعد از نزول سوره فتح و قبل از فتح مكه نازل شده است.
" وَ رَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْواجاً" راغب در مفردات مىگويد كلمه" فوج" به معناى جماعتى است كه به سرعت عبور كنند، و جمع اين كلمه" افواج" مىآيد. و بنا به گفته وى معناى" داخل شدن مردم در دين خدا افواجا" اين است كه جماعتى بعد از جماعتى ديگر به اسلام در آيند.
" فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَ اسْتَغْفِرْهُ " از آنجايى كه اين نصرت و فتح اذلال خداى تعالى نسبت به شرك، و اعزاز توحيد است، و به عبارتى ديگر اين نصرت و فتح ابطال باطل و احقاق حق بود، مناسب بود كه از جهت اول سخن از تسبيح و تنزيه خداى تعالى برود، و از جهت دوم- كه نعمت بزرگى است- سخن از حمد و ثناى او برود، و به همين جهت به آن جناب دستور داد تا خدا را با حمد تسبيح گويد.
البته در اين ميان وجه ديگرى براى توجيه و مناسبت اين دستور هست، و آن اين است كه حق خداى عز و جل كه رب عالم است، بر بندهاش اين است كه او را با صفات كمالش ذكر كند و همواره بياد نقص و حاجت خود بيفتد، و چون فتح مكه باعث شد رسول خدا (ص) از گرفتاريهايى كه در از بين بردن باطل و قطع ريشه فساد داشت فراغتى حاصل كند، دستورش داد كه از اين به بعد كه فراغتت بيشتر است، به ياد جلال خدا- كه تسبيح او است- و جمالش- كه حمد او است و نقص و حاجت خودش، كه استغفار است- بپردازد، و معناى استغفار در مثل رسول خدا (ص) كه آمرزيده هست، درخواست ادامه مغفرت است، چون احتياج به مغفرت از نظر بقاء عينا مثل احتياج به حدوث مغفرت است، (دقت فرماييد). و اين استغفار از ناحيه آن جناب تكميل شكرگزارى است.
" إِنَّهُ كانَ تَوَّاباً"- اين جمله دستور به استغفار را تعليل مىكند، و در عين حال تشويق و تاكيد هم هست.
بحث روايتى
در مجمع البيان از مقاتل روايت كرده كه گفت: وقتى اين سوره نازل شد، رسول خدا (ص) آن را بر اصحابش قرائت كرد، اصحاب همه خوشحال گشته به يكديگر مژده مىدادند، ولى وقتى عباس آن را شنيد گريه كرد، رسول خدا (ص) پرسيد: چرا مىگريى عمو؟ عرضه داشت: من خيال مىكنم اين سوره خبر مرگ تو را به تو مىدهد، يا رسول اللَّه. حضرت فرمود: بله اين سوره همان را مىگويد كه تو فهميدى، و رسول خدا (ص) بعد از نزول اين سوره بيش از دو سال زندگى نكرد، و از آن به بعد هم ديگر كسى او را خندان و خوشحال نديد.
مؤلف: اين معنا در تعدادى از روايات با عباراتى مختلف آمده.
و بعضى در وجه دلالت سوره بر خبر مرگ آن جناب چنين گفتهاند كه: اين سوره دلالت دارد بر اينكه رسول خدا (ص) از انجام رسالات خود فارغ شده، آنچه بنا بود انجام دهد انجام داده، و دوران تلاش و مجاهدتش به سر رسيده، و معلوم است كه طبق مثل معروف" عند الكمال يرقب الزوال"، هر چيزى كه به حد كمالش رسيد بايد منتظر زوالش بود.
مطالب مشابه :
تفسیر وترجمه ی سوره لقمان آیات 34 - 1
مرکز تخصصی قرآنی - تفسیر وترجمه ی سوره لقمان آیات 34 - 1 - (به سایت گروه قرآنی امام رضا شهرک رضوی
تفسیر بعضی از سوره ها
تفسیرسوره شمس: pdf: دانلود: تفسیرسوره بلد: pdf: دانلود: تفسیرسوره لقمان: pdf:
احسان به پدر و مادر ( آیه 14 سوره لقمان )
نکته هایی از قرآن - احسان به پدر و مادر ( آیه 14 سوره لقمان ) - بحث و گفتگو و تفسیر بعضی از آیات
لقمان حکیم
ترانه های کودکان - لقمان حکیم - شعر و سرود و داستان برای کودکان و نوجوانان
کتابهای مرکز تحقیقات معلمان فلاورجان-اردیبهشت 1388-قسمت بیست و دوم
؛طه؛انبياء؛حج؛مؤمنون؛نور؛ فرقان؛ شعراء؛نمل؛قصص؛عنكبوت؛روم؛لقمان تفسیرسوره لقمان.
تفسيرسوره نصر
سوره لقمان[31] سوره سجده[32] سوره احزاب[33] سوره سباء[34] سوره فاطر[35] سوره يس[36]
برچسب :
تفسیرسوره لقمان