برنامه کسب و کار یک صفحه‌ای

 (One Page BP)

نوشتن طرح کسب و کار - قالب و ساختار طرح کسب و کار 
• معمولاً از طرح تجاری یک صفحه‌ای "One page Business Plan" برای توضیح کلی طرح تجاری و ارائه‌ی ایده‌ی اولیه‌ی استفاده می‌شود.
• طرح کسب و کار یک صفحه‌ای شامل عناوین زیر است:
1-  (Vision) چشم‌انداز: ایده و فعالیتتان را به‌طور خلاصه شرح دهید.
• داشتن برنامه تجاری برای یک شرکت تاسیس شده حیاتی است حتی برای شرکتهایی که در مراحل مقدماتی کار هستند، زیرا:
- به مدیر شرکت یا فرد کارآفرین کمک می کند، روی طراحی و راه اندازی کسب و کارش تمرکز کند.
- یک چهارچوب منطقی که شرکت  در ۳ الی ۵ سال آینده  باید بر اساس آن عمل کند را مشخص می نماید.
- ابزار خوبی است برای انتقال چیزی که در ذهن شما می گذرد به همکاران، شرکا و سرمایه گذاران.
- یک مقیاس برای اندازه گیری پیشرفت کار در مراحل مختلف راه اندازی کسب و کار می باشد.
• یک برنامه تجاری ۱ صفحه‌ای خوب با یک بار دقیق خواندن قابل فهم است. همه اطلاعات در ۶ بخش مختصر و مفید تقسیم می شوند که باید در بخش های ۱-۶ از فرم نوشته شوند. اولین مرحله توسعه یک چشم انداز خوب برای فعالیتتان می باشد که در بخش ۱ می آید. این قسمت باید تصویری از کالا یا خدمات، مشتریان و فعالیت های شرکت مورد نظر در ۳ یا ۵ سال آینده باشد. در واقع شما باید به سوال "اگر یک نفر از مریخ کسب و کار شما راببیند، چه چیزی خواهد گفت؟" پاسخ دهید.

• مثالی از یک چشم‌انداز:
شرکت مرجع در شهر تهران  تاسیس خواهد شد. کارمندانش در زمینه های مشاوره آموزشی، نرم افزار، تجارت الکترونیکی، بازاریابی و پشتیبانی از سایت، مشغول خواهند شد و حدود ۱۰ نفر پرسنل خواهد داشت. مرجع امکان جستجو در پایگاه داده کاملی از آموزشگاه های ایران و اطلاعات ریز زمانبندی کلاسهای آنها را در اختیار کاربرانش قرار می دهد. بدلیل در دسترس و رایگان بودن و اینکه اولین سرویس در نوع خود در ایران می باشد از استقبال خوبی برخوردار خواهد شد. مشاوره های آموزشی که در این سایت بشکل On line  داده می شود کاملا رایگان هستند و مزایای زیادی نسبت به مشاوره های سنتی دارند. مرجع در جهت گسترش سرویسها و خدماتش در سراسر کشور کار خواهد کرد.
2-. (Mission) مأموریت: چرا این کار را شروع کرده‌اید؟
• در این بخش توضیح دهید که چرا این کالا یا خدمات را تولید می کنید، یا اصلاً چرا مشتریان حاضرند کالا یا خدمات شما را بخرند؟ این بخش تعهد و مسئولیت شما را به کار نشان می‌دهد.
• مثالی از یک مأموریت:
مرجع سرویسهای پیشرفته اینترنتی را برای نگهداری، دسته بندی و جستجوی اطلاعات آموزشگاه های کشور طراحی و پیاده سازی می کند. بخش زیادی از این سرویسهای web-base به شکل رایگان در اختیار علاقمندان و بالاخص دانش آموزان و دانشجویان قرار می‌گیرد. آموزشگاه ها برای قرار دادن اطلاعاتشان روی سایت هزینه می‌پردازند. مهمترین خصوصیات مرجع دسترسی آسان با هزینه کم، امکان جستجو و ثبت نام On line در آموزشگاه های کشور می باشد.
۳. اهداف (Objectives) شما چه هستند؟
• در این بخش سومین عنصر اصلی معین کردن اهداف کسب و کار است که نشان می دهند در چند سال آینده می خواهد به کجا برسد. اهداف باید به شکل مقاصد دقیق و قابل اندازه گیری نوشته شوند. در بسیاری از فعالیت های اقتصادی ، اهداف مالی و بازاریابی دو بخش اساسی هستند. اهداف شما نیز باید همه ابعاد کار شما را پوشش دهند و روی مقاصد مهم‌تر تکیه کنند.
• مثالی از اهداف:
افزایش میزان فروش به اندازه ۲۵٪ تا ۴۰۰ میلیون ریال تا سال ۱۳۸۴ ، ۵۰۰ میلیون ریال تا  سال ۱۳۸۵ و ۷۰۰ میلیون ریال تا سال ۱۳۸۶.
4- (Strategies) استراتژی‌های اصلی که منجر به رشد فعالیت شما می‌شوند را قید نمایید.
• در این بخش استراتژی های کار را بیاورید. در واقع استراتژی ها جواب این سوال هستند که چه عواملی در طول زمان سبب موفقیت این فعالیت خواهند شد. استراتژی ها جهت، فلسفه، معیارها و روشهای ایجاد و اداره شرکت شما را معین می کنند. استراتژی ها باید هم به عوامل داخلی و هم عوامل خارجی که روی کارتان تاثیر گذارند، توجه داشته باشند. استراتژی های خارجی یا از فرصتهای موجود برای رشد شرکت استفاده می کنند، یا بر تهدیدهای خارجی غلبه می کنند. استراتژی های داخلی به نقاط ضعف و قوت این کار از بعد فرهنگ، توانایی های موجود، کارایی و سوددهی می پردازند.
• مثالی از استراتژی‌ها:
-  استخدام بهترین ها، دسترسی به آنها در مواقع نیاز، حفظ آنها از طریق رضایت شغلی و مشارکت در سهام
-  نشانه گیری اهداف عالی با پروژه هایی به اندازه حداقل ۱۰۰ میلیون ریال.
5-  (Plans) برنامه‌های کاری خود را شرح دهید.
• در این قسمت برنامه های آتی خود را بنویسید. برنامه ها و دستورالعمل ها باید معنی دار باشند و اهمیت و میزان رشد فعالیت های شما را در طول زمان نشان دهند. ایده آل این است که برنامه ها به اهداف و استراتژی ها مربوط باشند.
• مثالی از برنامه‌ها
 - شرکت در نمایشگاه بین المللی کامپیوتر در فروردین ۱۳۸۴.
 - ساخت اولین نمونه در ۳ ماهه اول سال ۱۳۸۳.

6- (Risks) : ریسک‌های حیاتی این فعالیت و احتمال وقوع هر یک را ذکر نمایید.
• در این قسمت ریسکهای حیاتی که می توانند بر روند پیشرفت کار تاثیرگذار باشند را بنویسید و احتمال رخ دادن هر کدام را مشخص کنید. در صورتی که برای هر کدام راه حل و برنامه ای دارید، برنامه خود را توضیح دهید
 

نحوه نوشتن طرح کسب و کار (مسابقه BP دانشگاه MIT)

۱- تحقیق درباره‌ی مشتری
محصول یا خدمت خود را دست کم به سه مشتری بالقوه عرضه کنید. حداقل یکی از این افراد باید کانال توزیع بالقوه‌ی بازار هدف شما باشد. خلاصه‌ای یک یا دو صفحه‌ای از تحقیقات درباره‌ی مشتریان خود تهیه کنید. همچنین یک کپی از فرم‌های نظرسنجی استفاده‌شده و توضیحی در مورد روش نظرسنجی نیز ضمیمه کنید. مطمئن شوید اطلاعات کمّی مورد نیاز مانند تعداد مشتریان بالقوه، قیمتی که ایشان حاضر به پرداخت آن هستند، و ارزش اقتصادی محصول یا خدمات شما به مشتری، را به میزان کافی به دست آورده‌اید. همچنین داده‌های کمّی مانند روال خرید و افراد تصمیم‌گیرنده در خرید، موانع احتمالی و این‌که چرا محصول شما برای کاربران نهایی مفید خواهد بود، نیز باید جمع‌آوری گردند.

۲- تحقیق درباره‌ی رقبا
رقبای بالقوه خود را شناسایی کرده و ابعاد رقابت را تحلیل نمایید. مشکلات توزیع و احتمال تشکیل یک اتحاد استراتژیک را بیابید. چه کسانی متحدان بالقوه شما هستند؟ خلاصه‌ای یک تا دو صفحه‌ای از تحقیق درباره‌ی رقبای خود تهیه نمایید.

۳- نوشتن درباره‌ی بازار، اهداف و استراتژی‌ها
این اولین قسمت عمده‌ی طرح کسب و کار شماست و بر پایه اطلاعات گردآوری شده در تحلیل مشتریان و رقبا تهیه می‌شود. یک مستند ۳ تا ۵ صفحه‌ای که قابلیت کمی‌سازی فرصت‌های بازار را داشته باشد، تهیه نموده و هرگونه شواهدی مانند پیش‌بینی بازار، نقطه‌نظرات مشتریان، داده‌های نظرسنجی، بریده جراید، مشخصات محصول و یا مستندات بازاریابی را ضمیمه‌ی آن نمایید.

۴- نوشتن درباره‌ی عملیات
مستندی ۳ تا ۵ صفحه‌ای تهیه کنید که امکان‌پذیری اجرای کسب و کار جدید را نشان دهد. عوامل کلیدی موفقیت آن در دستیابی به اهدافش چیستند؟ چگونه این اولویت‌ها را در برنامه‌ریزی‌های اجرایی‌تان لحاظ می‌کنید؟ برای مثال چگونه افراد را استخدام می‌کنید و به دنبال چه نوع افرادی هستید؟ چگونه محصول خود را توسعه می‌دهید، نیروی فروش تشکیل می‌دهید، همکاران توزیع را می‌یابید، مکان کسب و کار خود را انتخاب می‌کنید، تبلیغات انجام می‌دهید، از حقوق مالکیت معنوی خود محافظت می‌کنید و محصول خود را تولید می‌نمایید. ریسک‌های مهم و چگونگی مصون ماندن کسب و کار از گزند این ریسک‌ها در طول زمان را مشخص سازید. به طور خلاصه، تصویر دقیقی از روند عملیات کسب و کارتان در گذر از امروز به فردا ترسیم نمایید.

۵- نوشتن درباره‌ی تیم
خلاصه‌ای ۲ تا ۳ صفحه‌ای از تیم کاری تهیه کنید که توانایی‌های اعضای تیم را در پیگیری و به نتیجه رساندن کسب و کار نشان دهد. معمولاً گفته می‌شود سرمایه‌گذاران روی ایده‌ها سرمایه‌گذاری نمی‌کنند بلکه روی افراد سرمایه‌گذاری می‌کنند. در برگه‌ای جداگانه، درصد شراکت سهم افرادی که تیم را بوجود آورده‌اند از شرکت را مستند سازید.

۶- نوشتن درباره‌ی مسائل مالی
تحلیل مالی کاملی از کسب و کارتان شامل ارزش‌گذاری شرکت ارائه دهید. مطمئن شوید همه فرضیات را مورد توجه قرار داده‌اید. تحلیل‌های مالی اهداف مالی را به صورت کمّی تعیین می‌کنند و استراتژی کسب و کار را مشخص می‌سازند.

۷- نهایی کردن طرح کسب و کار
طرح کسب و کار خود را با یک صفحه جلد و خلاصه‌ی مدیریتی که نکات برجسته‌ی کسب و کار، زمان‌بندی مراحل بعدی و ارزیابی مختصری از ریسک‌های اصلی در آن است مشخص می‌سازد، کامل کنید. یک طرح کسب و کار جامع شامل قسمت‌های: بازاریابی و استراتژی، عملیات، تیم و مسائل مالی است و ممکن است اطلاعات دیگری را نیز در بر داشته باشد که به مستقیماً به مخاطبان طرح (یعنی بنیان‌گذاران، سرمایه‌گذاران بالقوه، مشاوران، مشتریان بالقوه، همکاران، کارمندان و حتی همسران و اعضای خانواده آنها) مربوط می‌شود.

۸- ارائه‌ی شفاهی طرح کسب و کار
یک ارائه‌ی ۱۵دقیقه‌ای برای گفتن محاسن فرصت کسب و کارتان آماده کنید. این ارائه احتمالاً فرصت اول و آخر شما برای فروختن ایده‌ی شما به یک گروه از سرمایه‌گذاران علاقمند به سرمایه‌گذاری روی کسب و کار شما است. این ارائه باید بیان‌کننده‌ی عناصر اصلی کسب و کار شما باشد اما بهتر است متفاوت با خلاصه‌ی مدیریتی باشد. از جلوه‌های بصری برای مخاطبین خود استفاده کنید. سرمایه‌گذاران را با تحلیل دقیق بازار و داده‌های قابل اعتماد تحت تاثیر قرار دهید. باید انتظار پرسش‌های حضار را داشته و برای پاسخ‌گویی آماده باشید.
 
راهنمای تهیه و تدوین برنامه کسب و کار (Business Plan) شرکت‌های مشاوره مدیریت توسعه کارآفرینی

اجزای برنامه کسب و کار (BUSINESS PLAN)
• برنامه کسب و کار دارای بخش‌های مختلفی است که هر یک به تشریح عملکردهای گوناگون شرکت می‌پردازد.
• برنامه کسب و کار شرکت شامل ۸ قسمت اصلی می‌باشد:
1- خلاصه اجرایی، مدیریتی و معرفی شرکت
2- چشم انداز، ماموریت و اهداف طرح
3- تحلیل SWOT
4- طرح سازمان
5- طرح خدمات
6- طرح مخاطبین
7- طرح مالی
8- ضمائم
۱- خلاصه اجرایی، مدیریتی و معرفی شرکت
برنامه کسب و کار  معمولاً با خلاصه اجرایی، که در آن نکات برجسته طرح مطرح شده است، آغاز می‌شود.
1- خلاصه اجرایی
عناوینی که باید در این بخش مورد توجه قرار گیرند شامل موارد زیر می‌باشد:
- اهداف و ضرورت ایجاد شرکت
- بیانیه ماموریت/ ماموریت
- کلیدهای موفقیت
- تاریخچه شرکت
- مدل عملیاتی مرکز (فرایند اجرایی)
- مالکیت معنوی/ فکری
- خدمات
- نتایج مالی مورد انتظار
- موقعیت محلی

۲- چشم انداز، ماموریت و اهداف طرح
- چشم انداز طرح
- ماموریت طرح
- اهداف طرح
۳- تحلیل SWOT
• در این بخش از برنامه کسب و کار  مهم‌ترین راهبردها و راهکارهای اولویت‌دار و عوامل حیاتی موفقیت در ایجاد و توسعه شرکت، بررسی و تحلیل قرار گیرد.
• برای دستیابی به این مهم، ابتدا  فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در خارج از سازمان و در سطح کشور و سپس نقاط قوت و ضعف درون‌سازمانی مورد بررسی قرار گرفته، سپس با استفاده از یکی از فنون موجود در مدیریت راهبردی به نام تحلیل SWOT، مهم‌ترین راهبردها و راهکارها استخراج گردیده‌ است.
• مهم‌ترین فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در فضای کشور برای ایجاد شرکت
• مهم‌ترین نقاط قوت و ضعف شرکت  برای ایجاد واحدهای مشاوره
• راهبردهای SO با توجه به نقاط قوت و فرصت‌ها
• راهبردهای ST با توجه به نقاط  قوت و تهدیدها
• راهبردهای WT با توجه به نقاط ضعف و تهدیدها
• راهبردهای WO با توجه به نقاط ضعف و فرصت‌ها
• راهبردهای SWOT با توجه به نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات
۴- طرح سازمان
- طرح سازمان  موارد گوناگونی به شرح زیر را در برمی‌گیرد:
- معرفی تیم مدیریتی و تجربیات آنها
- نمودار سازمانی و شرح وظایف
- راهبردهای مدیریتی و شیوه‌های اداره سازمان
- نحوه  تعامل بخشهای مختلف شرکت
- برنامه‌های استخدام و آموزش کارکنان
- ضوابط پرداخت حقوق و مزایا
- فهرستی از رویه‌ها، دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌ها
- نحوه بهره‌گیری از فنّاوری اطّلاعات در فرآیندهای سازمان
- برنامه زمان‌بندی اجرای طرح و تعیین گام‌های اجرایی اولیه
۵- طرح خدمات
در این راستا شرح موارد ذکرشده زیر از اهمیت به‌سزایی برخوردار است:
- راهبردهای شرکت در ارائه خدمات
- خدمات قابل ارائه توسط مرکز در هر یک از مراحل رشد  و واحدهای مشاوره
- بیان وجه تمایز خدمات نسبت به سایر شرکتها
- راهبرد و برنامه‌های آتی جهت توسعه و ارتقای خدمات
- تعرفه‌های تعیین‌شده و نحوه ارایه خدمات (با یارانه, رایگان,.....) و نحوه بازگشت این هزینه‌ها
- نحوه تأمین خدمات (برون‌سپاری و درون‌تأمینی)
- نحوه ارزیابی میزان اثربخشی خدمات
- نحوه بهره مندی از فنّاوری اطّلاعات در ارایه بهینه خدمات
۶- طرح مخاطبان (بازاریابی(
• این طرح انواع، گستره و مشخصات مخاطبان احتمالی شرکت را بیان نموده و شامل فهرستی تفصیلی از بخش‌بندی مخاطبان، تجزیه و تحلیل آنها، نیازسنجی و... خواهد بود. این طرح می‌تواند در موفقیت شرکت نقشی حیاتی ایفا کند.
- بخش‌بندی مخاطبان
- نیازهای مخاطبان
- شیوه پذیرش و ارزیابی بنگاهها
- شیوه ارزیابی عملکرد بنگاهها
۷- طرح مالی
مهم‌ترین عناوینی که در بخش مالی برنامه کسب و کار شرکت مطرح می‌باشند، عبارتند از:
- شاخص‌های مالی کلیدی
- منابع و موارد استفاده از سرمایه
- تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر
-  تجزیه و تحلیل نسبت‌های تجاری
- بیانیه سود و زیان پیش‌بینی‌شده
- بیانیه جریان نقدینگی
- ترازنامه
- بیانیه درآمد و طرح‌های بلند مدت

9- طرح خرید (مواد اولیه و تجهیزات)
- مدیریت وام
9- ضمائم
ضمائم برنامه کسب و کار به قرار ذیل می‌باشد:
- کاربرگ‌های اجرایی
- اسناد و مدارک پشتیبانی
- در صورتی که قبلاً امتیازی کسب شده، آماده‌ کردن یک نسخه از قرارداد اعطای امتیاز و تمام مدارک پشتیبانی که توسط امتیازدهنده تهیه شده است.
- یک نسخه از مجوزها و دیگر مدارک قانونی
- یک نسخه از مشخصات سرمایه‌گذارهای اصلی
- یک نسخه از مشخصات مؤسسان و مدیران مرکز
- رونوشت نامه‌های درخواست از طرف متقاضیان خدمات مرکز
- یک نسخه از موافقتنامه‌ها و قراردادها با سرمایه‌گذاران
- اساسنامه
- رویه‌ها، دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌ها 
- برنامه زمانبندی اجرای طرح و انجام فعالیتها