خط تركي سياقي

(تصویر : خط سیاقی، تحفه ی فعالیت مکتب خانه ها)

اشاره : توركان اويغور از متمدنترين و از پيشگامان تمدن و فرهنگ در ميان اقوام باستاني تورك بوده اند. در تاريخ توركي نام اويغورها آنچنان با مفاهيم فرهنگ و تمدن عجين و حتي مترادف شده است كه امروزه در زبان تركي مفهوم " متمدن " با كلمه " اويقار : Uyqar " ادا مي گردد (از مصدر " اويماق : Uymaq " به معني هماهنگ، سازگار و منطبق شدن). خط توركي سیاقی اويغوري كه يكي از خطوط رسمي و دولتي دولت هاي تورك حاكم بر ايران بوده است

خط تركي سياقي : در زمان هاي قديم در میان ترکان ایران و آذربایجان و... در ميان كسبه ترك با سواد خطي رياضي بنام خط سياق مرسوم بود كه به عنوان وسيله اي براي نوشتن قيمت ها و ارقام و اعداد و ياد داشت كردن اقلام نسيه به حساب مشتري بكار مي رفت. كاسب هاي بيسواد نيز با كمك فرزندان و يا ديگران اين حساب ها را يادداشت مي كردند. بخش بسيار بزرگي از اسناد تاريخي و مكاتبات دولت هاي تركي حاکم در ایران،از جمله قارا قويونلو، آغ قويونلو، صفوي، افشار و قاجار كه بالغ بر ميليون ها عدد مي شود، به خط سياق است. كلمه " سياق " از فعل سايماق ( Saymaq ) تركي به معني شمردن گرفته شده است (از همين ريشه كلمه " ساييق " در زبان تركي به معاني هوشيار، بيدار، نيمه بيدار، داراي خواب سبك، محتاط، دقيق، شمرده شده، به حساب آمده، مورد احترام.... و كلمه " ساياق " به معني نوع، طور، سبك، قاعده، روش....، است). اين خط را كه امروزه نيز در ميان بعضي از بازاريان قديمي ترك رواج دارد از بقاياي خط و الفباي قديم توركان يعني اويغوري شمرده اند. اعداد در اين خط با دو واحد قيران ( Qıran ) (از لقب فتحعلي شاه قاجار، صاحب قران) و تومه ن ( Tümәn ) یا تومان (كلمه اي تركي به معني ده هزار) حساب مي شوند و با آن مي توان تا رقم ٩٩٩٩٩٩٩ را نشان داد.

برخي خط سياق را ايجاد شده از خط سياق و يا سياقت رايج در ممالك اسلامي شمرده اند. انواع خطوط اصلي موجود در آثار و كتب خطي رايج در ممالك اسلامي در تمدن اسلامي عبارتند از: كوفي، نسخ، ثلث، محقق، ريحان، رقاع، توقيع، تعليق، شكسته تعليق، نستعليق و شكسته نستعليق. بعدها در دوره‌هاي متأخر، از سوي عثمانيان براي محاسبات ديواني، اسناد و دفاتر داخل و خرج، شيوه‌ ديگري مورد استفاده قرار گرفت كه به خط سياق و يا سياقت معروف شد. كاتبان اين خط براي اعداد و كلمات اختصاري وضع مي‌كردند كه خواندن آن براي بسياري آسان نبود. به همه حال، حتي اگر خط مورد استفاده كسبه ترك، بازمانده خط اويغوري نبوده بلكه مربوط به خط سياقت بوده باشد، باز منشايي توركي دارد. زيرا خط " سياق " (سياقت) به همراه خطوطي مانند " ديواني "، " ديواني جلي "، " رقاع "، و ..... توسط تركان عثماني و خطوط " نستعليق " و " شكسته نستعليق " توسط تركان آزربايجاني بوجود آمده اند. (خط نستعليق، تا پذيرش الفباي لاتيني، خط ملي تركان آزربايجاني بوده است).

قایناق : سوزموز


مطالب مشابه :


خط تركي سياقي

(تصویر : خط سیاقی، تحفه ی فعالیت مکتب خانه ها) اشاره : توركان اويغور از متمدنترين و از




خط و زبان تركي اويغوري٬ از خطوط و زبانهاي رسمي دول تركي حاكم بر ايران

خط اويغوري به همراه خطوط اورخون٬ عربي و لاتين يكي از چهار خطي در تاريخ است كه خط تركى سياقى




خط و زبان تركي

خط اويغوري به همراه خطوط اورخون٬ عربي و لاتين يكي از چهار خطي در تاريخ است كه خط تركى سياقى




خط و زبان تركي اويغوري٬ از خطوط و زبانهاي رسمي دول تركي حاكم بر ايران

خط اويغوري به همراه خطوط اورخون٬ عربي و لاتين يكي از چهار خطي در تاريخ است كه خط تركى سياقى




ترکان ایغور از متمدنترین ,واز پیشگامانتمدن وفرهنگ

خط و الفباي خط تركى سياقى. در زمانهاى قديم در آذربايجان و در ميان كسبه ترك با سواد




زنده باد تركستان شرقي

خط اويغوري به همراه خطوط اورخون (گؤك تورك-روني)، عربي و لاتين يكي از چهار خطي خط تركي سياقي.




ضد معماری و واسازی: اطلاعات پشتیبان برای «ویروس دریدا»

خط سوم - ضد معماری و واسازی: اطلاعات پشتیبان برای «ویروس دریدا» -




خوش‌نگاري يا خوشنويسي كامپيوتري

نوشته‌هاي استاد با سبك و سياقي منحصربه‌فرد و به دور از • آيا به جز خط نستعليق به




برچسب :