همه چیز درباره سینوزیت و پاسخ به سوالات
همه چیز درباره سینوزیت
دكتر زهرا عباسپور تمیجان
شما سرفه و عطسه می كنید و احساس خستگی و درد عمومی در بدن دارید. فكر می كنید كه باید سرما خورده باشید، اما بعد، زمانی كه داروهایی كه برای بهبود علایم سرماخوردگی مصرف كرده اید، بی تأثیر بوده و به سردرد وحشتناكی گرفتار می شوید، خودتان را با عجله به پزشك می رسانید. وی پس از شنیدن شرح حال شما و معاینه صورت و پیشانی تان و احتمالاً درخواست یك رادیوگرافی سینوس، به شما می گوید كه سینوزیت دارید.
معنی ساده سینوزیت این است كه سینوس های شما عفونی یا ملتهب شده اند، اما این فقط اندكی از درد
و گرفتاری را كه در این شرایط تحمل می كنید، نشان می دهد. متخصصین معمولاً موارد سینوزیت
را به سه دسته تقسیم می كنند:
1 - سینوزیت حاد كه 3 هفته یا كمتر به طول می انجامد.
2 - سینوزیت مزمن كه معمولاً 3 تا 8 هفته طول می كشد اما ممكن است ماه ها یا حتی سال ها ادامه یابد.
3 - سینوزیت راجعه كه چندین حمله حاد در طول یك سال را شامل می شود.
علائم
محل درد بستگی به سینوسی دارد كه گرفتار شده است:
- اگر سردرد شما، صبح ها در زمان بیدار شدن از خواب بروز كند، به صورت كاملاً مشخص
به وجود مشكلی در سینوس اشاره دارد.
- درد در پیشانی، در محل سینوس های پیشانی در زمان لمس، نشان می دهد كه سینوس های
پیشانی التهاب دارند.
- عفونت سینوس های فك بالا می تواند سبب درد در فك و دندان های بالایی و دردناكی گونه ها در
زمان لمس كردن شود.
- از آنجایی كه سینوس های پرویزنی نزدیك مجاری اشكی در گوشه چشم ها قرار دارند، التهاب این حفرات
اغلب سبب تورم پلك ها و بافت های اطراف چشم ها و درد در بین دو چشم می گردد. التهاب سینوس
پرویزنی همچنین می تواند در زمان لمس كناره های بینی، ایجاد درد نماید و اختلال در حس بویایی و پری
و گرفتگی بینی را به همراه داشته باشد.
- گرچه سینوس های پروانه ای كمتر گرفتار می شوند، عفونت در این منطقه می تواند سردرد، درد گردن و
درد عمیق در بخش فوقانی سر را سبب شود. البته بیشتر مبتلایان به سینوزیت (در زمان لمس شدن )، درد
و دردناكی را در چندین نقطه تجربه می كنند و علائم آنها معمولاً به روشنی محل درگیری سینوس ها را
نشان نمی دهد. سایر علائم سینوزیت می تواند شامل تب، ضعف، خستگی، سرفه ای كه احتمالاً
شب ها شدیدتر می شود، آبریزش یا احتقان بینی باشد. به علاوه، تخلیه ترشحات مخاطی سینوس پروانه ای
یا سایر سینوس ها در پشت حلق می تواند گلودرد ایجاد كند. تخلیه ترشحات همچنین می تواند
غشاهای پوشاننده حنجره (مجرای تنفسی فوقانی) را تحریك نماید. اما هر كس كه این علائم
را داشته باشد، لزوماً سینوزیت ندارد. در موارد نادر، سینوزیت حاد می تواند عفونت مغز و سایر
عوارض جدی را به دنبال داشته باشد.
علل سینوزیت حاد
در بیشتر موارد سینوزیت حاد با یك سرماخوردگی شروع می شود كه عامل آن یك ویروس است.
این سرماخوردگی های ویروسی علائم سینوزیت را به وجود نمی آورند، اما حتماً سینوس ها را ملتهب می كنند.
هم سرماخوردگی و هم التهاب سینوس ها معمولاً در مدت دو هفته بدون درمان بهبود پیدا می كنند،
اما وجود التهاب می تواند توضیح دهد كه چرا ابتلا به سرماخوردگی احتمال ابتلا به سینوزیت حاد
را افزایش می دهد.
علل سینوزیت مزمن
تعیین علت سینوزیت مزمن، دشوار است. برخی پژوهشگران فكر می كنند كه این یك بیماری عفونی است،
اما سایرین در این مورد مطمئن نیستند. سینوزیت مزمن، یك بیماری التهابی است كه اغلب در مبتلایان
به آسم بروز می كند. اگر شما آسم دارید، ممكن است سینوزیت مزمنی داشته باشید
كه در مواردی وخامت می یابد؛ اگر نسبت به موارد آلرژی زای موجود در هوا از قبیل گرد و غبار،
قارچ و گرده حساسیت دارید كه التهاب بینی ناشی از آلرژی را سبب می شوند، ممكن است مبتلا به
سینوزیت مزمن بشوید. پاسخ ایمنی به مواد خارجی موجود در قارچ ها می تواند سبب حداقل برخی از
موارد سینوزیت مزمن باشد. به علاوه كسانی كه به قارچ حساسیت دارند، ممكن است به علت آلرژی
به قارچ به سینوزیت مبتلا شوند. اگر در معرض ابتلا به سینوزیت مزمن هستید، هوای مرطوب،
به ویژه آب و هوای مناطق شمالی یا آلوده كننده های موجود در هوا و ساختمان ها
می تواند شما را دچار این بیماری كند.
تشخیص
از آنجا كه به دلیل ابتلا به بیماری هایی مثل سرماخوردگی بینی شما می تواند دچار گرفتگی و احتقان
شود، ممكن است احتقان ساده بینی را با سینوزیت اشتباه بگیرید، اما سرماخوردگی معمولاً در حدود
7 تا 14 روز طول می كشد و سپس بدون درمان، خوب می شود. سینوزیت مزمن اغلب بیشتر طول
می كشد و علائم آن به طور مشخص بیشتر از یك سرماخوردگی ساده است. پزشك با گوش دادن
به شرح حال شما، انجام معاینه بالینی، درخواست رادیوگرافی و در صورت لزوم MRI یا
سی تی اسكن می تواند سینوزیت را تشخیص بدهد.
درمان
پس از تشخیص سینوزیت و شناسایی علت احتمالی آن، پزشك می تواند درمان هایی را برای كاهش التهاب
و بهبود علائم تجویز كند.
سینوزیت حاد
اگر مبتلا به سینوزیت حاد هستید، پزشك شما ممكن است موارد زیر را توصیه كند:
- داروی ضد احتقان برای رفع پرخونی مخاط و گرفتگی بینی
- آنتی بیوتیك برای كنترل عفونت میكروبی در صورت لزوم
- مُسكـّن برای تخفیف درد
اما شما فقط برای چند روز مجاز به استفاده از قطره ها یا اسپری های ضداحتقان بینی موجود در بازار، با نسخه
یا بدون نسخه پزشك هستید.
مصرف این داروها برای دوره های طولانی تر می تواند حتی منجر به احتقان و تورم بیشتر لوله های بینی شود.
اگر عامل سینوزیت میكروبی باشد، مصرف آنتی بیوتیك ها همراه با داروهای ضداحتقان خوراكی یا موضعی
(برای بینی) می تواند كمك كننده باشد. پزشك می تواند آنتی بیوتیكی را تجویز كند كه بر شایع ترین نوع
باكتری عامل سینوزیت مؤثر باشد.
در بسیاری موارد، سینوزیت حاد بدون آنتی بیوتیک به خودی خود بهبود پیدا می كند اما در صورتی كه همراه
با سینوزیت، مبتلا به آلرژی نیز باشید، ممكن است برای تخفیف علائم آلرژی نیاز به دارو داشته باشید. اگر مبتلا
به آسم هستید و سینوزیت گرفته اید، ممكن است آسم شما بدتر شود و باید با پزشكتان در تماس نزدیك باشید.
به علاوه ممكن است پزشك شما یك اسپری كورتونی بینی همراه با سایر درمان ها تجویز كند تا احتقان، تورم
و التهاب بینی شما كاهش یابد.
سینوزیت مزمن
پزشكان اغلب درمان موفقیت آمیز سینوزیت مزمن را كار دشواری می یابند و می دانند كه علائم، حتی پس
از دریافت طولانی مدت آنتی بیوتیك ها ادامه می یابد. همانگونه كه بحث شده است، ممكن است پزشكان
برای درمان، از داروهای كورتونی مانند اسپری های كورتونی بینی استفاده كنند. بسیاری از پزشكان،
سینوزیت مزمن را به عنوان یك بیماری عفونی با آنتی بیوتیك و داروهای ضداحتقان درمان می كنند.
برخی دیگر از آنتی بیوتیك و اسپری استروئیدی بینی همراه با یكدیگر استفاده می كنند. برای
تعیین اینكه بهترین شیوه درمان كدام است، نیاز به پژوهش های بیشتری است.
در برخی بیماران مبتلا به آسم، درمان سینوزیت مزمن با آنتی بیوتیك، بهبود چشمگیر علائم را به همراه دارد.
اگرچه داروهای خانگی نمی توانند عفونت سینوسی را درمان كنند، اما می توانند علائم شما را تسكین دهند:
- استنشاق بخار از یك دستگاه بخارساز یا یك فنجان آب داغ می تواند سینوس های ملتهب را نرم كند.
- اسپری نمكی بینی كه می توانید آن را از داروخانه تهیه كنید، می تواند تسكین بخش باشد.
- استفاده از حرارت ملایم در اطراف بینی ملتهب می تواند شما را راحت تر كند. در صورت شكست
درمان های دارویی، جراحی می تواند تنها جایگزین در درمان سینوزیت مزمن باشد. تحقیقات نشان
می دهد كه اغلب كسانی كه جراحی كرده اند، علائم بهتر و كیفیت بهتر زندگی را تجربه كرده اند.
در كودكان مشكلات اغلب با برداشتن آدنوئیدهای مسدود كننده گذرگاه میان بینی و سینوس، برطرف
می شود. بزرگسالانی كه سال ها مبتلا به آلرژی و بیماری های عفونی بوده اند، گاه پولیپ بینی پیدا
می كنند كه تخلیه مناسب را مختل می كند. برداشتن این پولیپ ها یا اصلاح تیغه انحراف یافته بینی،
برای اطمینان از باز بودن راه های هوایی، اغلب بهبود قابل توجه علائم سینوس را در پی دارد. رایج ترین
روش جراحی كه امروزه انجام می شود، جراحی سینوس از طریق اندوسكوپی است كه در آن، منافذ
طبیعی سینوس گشاد می شوند تا امكان تخلیه را فراهم كنند. این نوع جراحی نسبت به جراحی
معمول سینوس، با برش و خونریزی كمتری همراه است و عوارض جدی آن نادر هستند.
پاسخ به پرسش ها
دکترمحسن نراقی
جراح و متخصص گوش، حلق و بینی ، جراح سر و گردن و پلاستیک بینی و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران
کار سینوس ها چیست؟
غشای مخاطی پوشاننده سینوس ها و بینی ، روزانه بیش از نیم لیتر مایع ترشح می کند. اینمایع موجب مرطوب شدن سطح مجاری تنفسی می شود و همچنین هوای تنفسی
را از ذرات ریز و میکروب ها تصفیه می کند.
متعادل کردن حرارت ، تامین رطوبت هوای تنفسی ، سبک کردن استخوان های جمجمه ،
جلوگیری از انتقال ضربه ها به عناصر داخل جمجمه، مشارکت در رشد صورت، تاثیر در
کیفیت تشدید صدا و افزایش منطقه حساسه بویایی از دیگر اعمالی است
که به سینوس ها نسبت می دهند.
عوامل ایجاد کننده سینوزیت چیست؟
عوامل ایجاد کننده سینوزیت دو دسته اند:الف – عواملی که موجب انسداد منافذ خروجی سینوس ها می شوند
که بیشتر علل در این دسته قرار دارند.
ب – عواملی که در حرکت مواد ترشحی سینوس ها اختلال ایجاد می کنند.
چه عواملی سبب بسته شدن منفذ سینوس می شود؟
-مهمترین علت بسته شدن منفذ سینوس ها ، سرماخوردگی و عفونت های ویروسی حاد است ،
که شایع ترین علت ایجاد کننده سینوزیت به شمار می آید.
-آلرژی یا حساسیت ، به دلیل ایجاد تورم و انسداد مجرای سینوس ،
عامل مهم دیگر ابتلا به سینوزیت است .
-انحراف تیغه بینی ، بزرگ شدن شاخکهای بینی ، پولیپ ، لوزه سوم ، وجود اجسام خارجی در
بینی و در موارد نادر تومورهای خوش خیم و بدخیم داخل بینی ، همگی ممکن است با مسدود
کردن راه خروج ترشحات از سینوس ، ایجاد سینوزیت کنند.
آیا هر سرماخوردگی منجر به سینوزیت می شود؟
به دنبال هر سرماخوردگی ، معمولاً مخاط سینوس ها دچار التهاب می شود ، که با بهبود
سرماخوردگی ، این التهاب نیز از بین می رود. در سنین پایین ممکن است کودک 8-6 بار در سال به
سرماخوردگی دچار شود ، اما شمار کمی از این سرماخوردگی ها به سینوزیت منجر می شوند.
پس از سرما خوردگی، در چه مواردی به خاطر شک به سینوزیت باید به پزشک مراجعه کرد؟
-علایم سرماخوردگی بیش از 14-10 روز طول بکشد ، یا به تدریج بدتر شود.
-با سردرد شدید همراه باشد.
-ورم صورت یا تغییرات چشمی ظاهر شود.
-درد صورت بیش از 4-2 روز باقی بماند.
-تب بالای 38 درجه بیشتر از 3 روز ادامه یابد.
-ترشحات بینی پس از گذشت 7-5 روز از شروع سرماخوردگی ، زرد یا سبز رنگ شود.
-ترشحات ، از ابتدای سرماخوردگی زرد یا سبز رنگ باشد و بیش از 10-7 روز ادامه یابد.
-14-10 روز بعد از برطرف شدن سایر علایم ، سرفه همچنان باقی بماند؛ به ویژه اگرخلط دار باشد.
-گوش درد (به ویژه یک طرفه) بیش از یک روز باقی بماند.
رابطه سینوزیت و لوزه سوم چیست؟
همان طور که سینوزیت سبب گرفتگی و ترشحات بینی می شود ، لوزه سوم نیز علایم مشابهی رامتظاهر می نماید . در بسیاری از کودکان این دو مورد را به سختی می توان از هم تمیز داد ، اما
معاینه دقیق پزشک می تواند علت اصلی را مشخص نماید . لوزه سوم با متوقف کردن خروج
ترشحات از پشت بینی ، فرد را دچار سینوزیت می کند. در سینوزیت نیز خروج ترشحات چرکی از
پشت بینی موجب تحریک لوزه سوم و تورم آن می شود. بنابراین هر دو :
الف – اثر متقابل بر هم دارند.
ب – ممکن است علایم شان با هم اشتباه شود.
آیا سیگار کشیدن بر سینوزیت تاثیر دارد؟
بله ، سیگار کشیدن و حتی در معرض دود سیگار بودن (مانند کودکانی که والدین سیگاری دارند) ،
فرد را به سینوزیت مستعد می کند. افزون بر سینوزیت ، عفونت های گوش میانی و حساسیت ها
نیز از بیماری هایی هستند که در کودکان در معرض دود سیگار ، بیشتر بروز می کنند.
سینوزیت حاد با چه علایمی خود را می نمایاند؟
مهم ترین علامت سینوزیت حاد در افراد بزرگسال ، درد سینوس است که برحسب سینوس مبتلا ،
محل درد نیز می تواند متفاوت باشد. درد ممکن است در گونه ، پیشانی یا اطراف و عمق چشم
حس شود. معمولاً درد با احساس سنگینی و فشار همراه است و بیشتر در ساعات بیداری رخ می
دهد. ممکن است این حالات با خم شدن بدتر شود. گاه بیمار احساس می کند مایعی در سرش در
حرکت است . ترشحات چرکی بینی که از سوراخ های بینی یا پشت گلو خارج می شود
و گرفتگی بینی از دیگر علایم شایع است.
در برخی موارد کاهش حس بویایی ، چشایی و احساس مزه بد در گلو همراه با ترشحات چرکی
پشت گلو نیز وجود دارد. ممکن است فرو بردن ترشحات در کودکان به تهوع و استفراغ منجر شود.
در برخی موارد کاهش اشتها ، تنفس بد بو و سرفه نیز وجود دارد.
گاهی ترشحات غلیظ پشت گلو موجب بسته شدن شیپوراستاش و احساس پری و صدای تق تق
در گوش می شود. ممکن است همراه با این علایم ، تب با شدت کم یا زیاد وجود داشته باشد.
چه موقع می گوییم سینوزیت مزمن شده است؟
در صورتی که علایم سینوزیت بیش از 3 ماه ادامه یابد ، یا تغییرات غیر قابل برگشت ایجاد شدهباشد ، سینوزیت به شکل مزمن در آمده است.
چه عواملی به سینوزیتهای مکرر یا مزمن منجر می شود؟
در هر فردی ممکن است یک یا چند مورد از عوامل زمینه ساز زیر وجود داشته باشد ، بنابراین لازماست در افراد مستعد تک تک این موارد بررسی شود:
الف- عفونت های مکرر ویروسی:
درخردسالانی که در مهد کودک های شلوغ نگهداری می شوند ، عفونت های مکرر موجب می شود
که پیش از رهایی از یک سرماخوردگی ها ، کودک گریبانگیر سرماخوردگی دیگر شود و مجالی
برای بهبود ترشحات بینی در فواصل سرماخوردگی نباشد.
ب- آلرژی: حساسیت به عوامل مختلف ،
از جمله عوامل استنشاقی یا غذایی می تواند عامل زمینه ساز سینوزیت باشد. آلرژی بینی
به دو شکل ظاهر می شود:
- آلرژی فصلی که در فصلی خاص مانند بهار یا تابستان آشکار و از گرده درختان ،
علف های هرز و چمن ناشی می شود.
- آلرژی دایمی ، یعنی در تمام طول سال گرفتگی و ترشح بینی وجود دارد که گرد و خاک منزل ،
موجودات ریز همراه آن به نام "مایت" ، قارچ های معلق در هوا و مواد زاید حیوانات خانگی به
عنوان عامل آن شناخته شده اند.
پ- دود سیگار و آلودگی هوا.ت- اختلالات سیستم دفاعی بدن.ث- برگشت مواد غذایی از معده بهمری که موجب سوزش سر دل می شود؛ ممکن است زمینه سینوزیت
را نیز در کودکان فراهم کند.
ج – اختلالات ساختمانی داخل بینی و تغییرات ساختاری منافذ سینوس ها که ممکن است
مادرزادی یا اکتسابی باشد.
چ- بزرگی لوزه ی سوم در خردسالان.
ح- وجود اجسام خارجی در بینی : ترشح چرکی یک طرفه و بدبو از بینی خردسالان دال
بر وجود جسم خارجی در بینی است .
خ- ممکن است تومورهای بینی و سینوس با علایمی شبیه سینوزیت مزمن تظاهر نماید و
چهره خود را زیر این نقاب فریبنده پنهان کند.
د- گاهی عوامل قارچی با برانگیختن واکنش های ایمنی بدن ،
زمینه ساز سینوزیت مزمن می شود.
سینوزیت مزمن چه علایمی دارد؟
در سینوزیت مزمن شدت علایم کم تر است و معمولاً درد یا تب وجود ندارد. از علایم سینوزیت
مزمن، گرفتگی بینی و ترشحات مداوم از بینی و پشت گلو است . ممکن است کاهش حس
چشایی و بویایی همراه با بوی بد دهان نیز وجود داشته باشد. سرفه های مزمن و تغییرات رفتاری
در کودکان نیز گاهی از سینوزیت مزمن ناشی می شود.
آیا سینوزیت همیشه با سردرد همراه است؟
خیر، در بسیاری از موارد سینوزیت مزمن، سردرد وجود ندارد و در بسیاری از سردردها
نیز اثری از سینوزیت دیده نمی شود.
معمولاً افراد هر نوع سر دردی را به سینوزیت نسبت می دهند و چون برای خوب شدن آنچه که به
تصورشان سینوزیت است، آنتی بیوتیک های زیادی مصرف می کنند و نتیجه ای نمی گیرند، این
تفکر نادرست بر ایشان مستولی می شود که سینوزیت درمان شدنی نیست. در معاینه دقیق این
دسته از بیماران مشخص می شود که سردردشان با سینوزیت هیچ ارتباطی ندارد، یعنی در واقع
آنان به سینوزیت دچار نیستند و مشکل شان از علل دیگری ناشی می شود. به طور کلی سردرد،
علامتی شایع برای بسیاری از اختلالات جسمی و عصبی است و در رسیدن به تشخیص سردرد
باید همه علل را در نظر گرفت. گاهی اوقات منشأ برخی از سردردها را باید در بینی و سینوس
جست و جو کرد، اما این به مفهوم سینوزیت چرکی نیست . برای نمونه ، بعضی افراد
( به علل مختلف) دچار آلرژی بینی یا تورم مخاط بینی هستند و در مواقعی که ورم بینی
افزایش یابد، منافذ سینوس ها بسته شده و ممکن است ایجاد درد کند،
بی آنکه هیچ عفونتی در کار باشد . برخی افراد به محض مواجهه با باد سرد یا هوای خشک،
دچار سردرد می شوند. در این افراد ممکن است تورم پدیدار شده در بینی ، به طور موقت
و زودگذر موجب شود که ساختمان های مختلف داخل بینی با هم تماس پیدا کنند
و درد ایجاد شود. این دردها نیز نشانه سینوزیت نیست. توصیه ساده برای کسانی که به
این قبیل دردها دچار می شوند، این است که موقع درد، به جای قرص
مسکن ، تنها از بخور ساده استفاده کنند. ساده ترین روش انجام این کار، آن است که یک ظرف آب
جوش را پس از برداشتن از روی منبع حرارتی در مقابل خود قرار دهند، پارچه ای روی سر خود
بکشند، آن گاه هوای اشباع از رطوبت را استنشاق کنند. این عمل به باز شدن
منافذ سینوس ها و روان شدن ترشحات کمک می کند.
آیا وجود ترشحات پشت گلو نشانه سینوزیت است؟
خیر، در بیشتر افرادی که تنها مشکل شان ترشحات پشت گلو است ، سینوزیت مطرح نیست. بهطور کلی طی 24 ساعت ، پوشش سینوس ها و داخل بینی مقادیر زیادی مایع ترشح می کند. این
مایع هم رطوبت مجاری تنفسی را تامین می کند و هم عمل تصفیه
ذرات و مبارزه با میکروب ها را عهده دار است.
این مایع به طور دایم در جریان است، حدود هر 15 دقیقه تعویض و پس از خروج از سینوس ها، از
سوراخ های پشتی بینی به فضای پشت گلو وارد می شود . سپس بی آنکه متوجه شویم ، به
سوی معده جاری می شود . این جریان ، پدیده ای طبیعی است و گواه بیماری خاصی نیست.
ممکن است عوامل مختلفی سبب شود که این مایع بیش از حد غلیظ و چسبناک شده و به راحتی
این مسیر را طی نکند. در این صورت ممکن است فرد آزرده و مجبور شود که پی در پی آن را از
گلویش خارج کند، یا به اصطلاح گلویش را صاف کند. عواملی همچون خشکی و آلودگی هوا نیز می
توانند این حالت را پدید آورند. گرچه ممکن است یکی از علایم سینوزیت، ترشحات زیاد و چرکی
پشت گلو باشد، باید دقت داشت که هر ترشحی را به حساب ترشح چرکی نگذاشت . همان طور که
در مورد تاثیرات محیطی اشاره شد، ممکن است عوامل غیر عفونی
مانند آلرژی نیز موجب ازدیاد این ترشحات شوند.
هر چند هم این ترشحات غلیظ باشند، رنگ سفید یا شفاف آنها احتمال وجود عفونت باکتریایی را کم
می کند، حتی زرد یا تیره شدن رنگ ترشحات نیز می تواند بدون وجود عفونت دیده شود. بنابراین
بهتر است که بیماران ، در صورت مشاهده ترشحات پشت گلو، پیش از استفاده غیر ضروری از
آنتی بیوتیک های مختلف ، به پزشک متخصص مراجعه کنند، تا با معاینه دقیق داخل بینی و پشت
گلو، علت اصلی آن مشخص شود.
سینوزیت ممکن است چه عوارضی را در برداشته باشد؟
سینوزیت می تواند سه دسته عارضه ایجاد کند:الف – عوارض محدود به خود سینوس ، که مهم ترین آنها تجمع ترشحات در پشت منفذ بسته شده
ی سینوس است. این ترشحات به تدریج غلیظ و چسبنده می شود و ممکن است عفونت چرکی نیز
به آن اضافه گردد.
با افزایش تدریجی ترشحات و خارج نشدن آن ، بر ساختمان های مجاور فشار وارد می شود و
علایمی مانند جابه جایی چشم تظاهر می نماید .
ب- عفونت به کاسه چشم گسترش می یابد و موجب تورم پلک و در حالات شدید، تجمع چرک در
فضای کاسه چشم می شود. در این حالت لازم است اقدامات درمانی فوری
در جهت مهار عفونت سینوس صورت گیرد.
پ – عوارض مغزی مانند مننژیت و آبسه های مغزی.
میزان شیوع سینوزیت مزمن چقدر است و آیا آماری در این مورد وجود دارد؟
سینوزیت مزمن بیماری شایعی است . برای نمونه در سال 1995 شایع ترین بیماری مزمن در آمریکاسینوزیت مزمن اعلام شده است و در دهه اخیر نیز، میزان آن افزایش یافته است . شاید این
افزایش تا اندازه ای مربوط به پیشرفت های اخیر در زمینه تشخیص بهتر و دقت بیشتر پزشکان در
کشف این بیماری باشد.
سینوزیت چگونه تشخیص داده می شود؟
- تشخیص سینوزیت حاد در بیشتر مواقع از روی علایم بیمار و با معاینه ی دقیق وی ،بدون نیاز به عکسبرداری امکان پذیر است .
- در سینوزیت مزمن، معاینه دقیق داخل بینی تا حد زیادی به تشخیص کمک می کند . در صورتی
که پزشک به سینوزیت مزمن مشکوک باشد، دو روش تشخیصی کمکی ، اطلاعات بیشتری را در
اختیار قرار می دهد . یکی از این دو روش ، آندوسکوپی تشخیص بینی و سینوس و
دیگریسی.تی.اسکن است . البته سی . تی . اسکن باید زمانی انجام شود، که عفونت بیمار مهار
شده و بیمار در بهترین وضعیت ، از نظر درمان دارویی قرار داشته باشد؛ زیرا در صورتی که سی
.تی .اسکن به هنگام عفونت ویروسی یا سرماخوردگی انجام شود، تغییراتی را در سینوس ها
نشان می دهد که کاملا حاد بوده ، پس از مدت کوتاهی برطرف می شود و نمی تواند مبنای
تصمیم گیری برای اقدامات درمانی باشد.
آندوسکوپ چیست؟
این روزها از آندوسکوپی بینی و سینوس، بسیار صحبت می شود. آندوسکوپ بینی ، لوله فلزیظریف و باریکی است که در داخل آن دستگاهی دقیق شامل عدسی ها و منشورهای مختلف
تعبیه شده است . یک طرف آن داخل بینی یا سینوس می شود و طرف دیگر آن ، مقابل پزشک یا
دستگاهی قرار می گیرد که مناظر مورد معاینه را روی صفحه نمایش نشان می دهد. در حقیقت
آندوسکوپ همچون تلسکوپ عمل می کند و از ساختمان های داخل بینی و سینوس منظره و
دیدی عالی به جراح می دهد. در سال های اخیر، استفاده از آندوسکوپ در عرصه تشخیص و
درمان بیماری های بینی و سینوس تحولات چشمگیری ایجاد کرده است . به کمک آندوسکوپ
تشخیص بیماری های سینوس دقیق تر شده است و علت اصلی سینوزیت مزمن در بسیاری
از موارد روشن می شود.
هدف آندوسکوپی بینی و سینوس چیست؟
آندوسکوپی بینی و سینوس با دو هدف انجام می شود . هدف اول تشخیص است که در این مواردآندوسکوپی تشخیصی بینی و سینوس با بی حسی ساده صورت می گیرد و حتی در کودکان نیز
قابل انجام است . هدف دوم ، درمان بیماری های بینی و سینوس است . در این موارد، عمل
جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس در اتاق عمل و تحت مراقبت های ویژه انجام می گیرد.
در آندوسکوپی تشخیص بینی و سینوس چه مواردی کشف می شود؟
در حقیقت آندوسکوپی تشخیصی بینی و سینوس ، معاینه دقیق و تمام عیار وضعیت داخل بینیو سینوس هاست . به کمک آن می توان به مسیرهای مختلف داخل بینی وارد شد و عللی را
که موجب گرفتگی بینی یا سینوزیت شده است، تشخیص داد. در آندوسکوپی تشخیصی ، پزشک
به کمک آندوسکوپ ابتدا کف بینی و آن گاه حفره بینی را بررسی می کند. در این میان مشکلات
زیر شاخک پایین بینی کاملاً قابل تشخیص خواهد بود. برای مثال در برخی موارد مشاهده شده
است که شاخک پایینی بینی در قسمت پشتی بسیار متورم است و راه تنفس را می بندد. در
هنگام آندوسکوپی بینی ، لوزه سوم را می توان به طور دقیق و مستقیم مشاهده و میزان بزرگی
و نقش آن را در گرفتگی راه تنفس ارزیابی کرد. سپس از مسیر بالاتر در مجاورت شاخک میانی،
وضعیت سینوس هایی را که دور دست ترند(مانند سینوس اسفنوئید) مورد بررسی قرار داد.
همچنین در هر قسمتی از مسیر، وضعیت تیغه بینی از نظر وجود انحراف قابل ارزیابی و قضاوت
است. برخی از انحراف های تیغه بینی در لابه لای شاخک های بینی پنهان شده،
تنها با آندوسکوپ قابل مشاهده است.
سومین مسیر آندوسکوپی ( و مهم ترین آن ) راهی است که به سوی ساختمان های زیر شاخک
میانی منتهی می شود. این قسمت که به اختصار اُ- ام- سی(مجموعه ی گذرگاه های سینوسی)
نامیده می شود، مسؤول تخلیه ترشحات اکثر سینوس هاست؛ یعنی سینوس های پیشانی، فکی
و اتموئید پیشین همه به یک ناحیه کلیدی با نام اُ- ام- سی تخلیه می شوند . بنابراین هر اختلالی
دراین ناحیه مهم که زیر شاخک میانی قرار دارد، می تواند به درگیری منفرد یا همراه با هم این
سینوس ها منجر شود.
در آندوسکوپی تشخیصی ، با ارزیابی دقیق ناحیه اُ- ام- سی می توان بر مسند قضاوت نشست
که آیا در این ناحیه ضایعه ای غیر قابل برگشت وجود دارد یا خیر؟ برای مثال، وجود ترشحات چرکی
نشانه سینوزیت است و به احتمال زیاد به درمان طبی پاسخ می دهد، اما وجود پولیپ های وسیع
در ناحیه زیر شاخک میانی حکایت از آن دارد که باید از جراحی آندوسکوپی بینی مدد جست.
آیا در درمان سینوزیت مزمن، جراحی بینی و سینوس با استفاده از آندوسکوپ
بر روش های دیگر ارجحیتی دارد؟
پاسخ این سوال در کیفیت و چگونگی دسترسی به سینوس ، در این روش ها نهفته است .در جراحی های متداول ، معمولاً سینوس فکی از راه های غیر از مجرای اصلی سینوس، باز
می شود. امروزه ثابت شده است که جهت حرکت مایعات ترشح شده داخل سینوس، همیشه
به سوی مجرای خروجی اصلی است و حتی اگر سوراخی بزرگ در محلی غیر از سوراخ اصلی
ایجاد کنیم ، باز هم ترشحات تمایل دارند، از همان سوراخ اصلی مسدود شده خارج شوند.
این موضوع اهمیت باز کردن مجرای اصلی خروج ترشحات سینوس را نشان می دهد . در جراحی
از طریق آندوسکوپ ، این امکان وجود دارد که با داخل کردن آندوسکوپ به درون بینی ، مجرای
خروجی سینوس ها را از همان راه اصلی باز کنیم. حتما مشکلات این عمل برای بیمار، کم تر از
عمل هایی است که در آنها از روش های برش های زیر لب و برداشتن استخوان سینوس استفاده
می شود. با این نوع عمل های جراحی می توان عملکرد سینوس را به حالت طبیعی برگرداند.
از این رو به نام جراحی عملکردی آندوسکوپی هم معروف اند.
آیا جراحی بینی و سینوس با استفاده از آندوسکوپ، عوارضی هم دارد؟
این روش جراحی به تجربه ، مهارت و دقت زیاد جراح نیاز دارد. مشکلات زیر ، عمل جراحی بینیو سینوس با استفاده از آندوسکوپ را به یکی از دشوارترین عمل های جراحی بدل ساخته است:
الف- در ساختمان عناصر تشریحی داخل بینی و سینوس ها، پیچیدگی و ظرافت خاصی نهفته
است . عناصر حیاتی و مهمی چون عصب بینایی و سرخرگ اصلی تغذیه کننده مغز ،
درست در دیواره سینوس ها جای گرفته اند.
ب – جراح مجبور است آندوسکوپ را در یک دست نگاه دارد و تنها با یک دست امکان کار دارد.
پ- کوچک ترین خونریزی مانع دید از طریق آندوسکوپ می شود.
ت- از آنجا که محدوده دید آندوسکوپ باریک است ، امکان آسیب عناصر تشریحی نزدیک به هم
و عوارض ناگوار وجود دارد. با وجود تمام دشواری های این روش، بیماری که توسط جراحی خبره
تحت عمل جراحی قرار گیرد، تا حد زیادی می تواند مطمئن باشد که پس از عمل با مشکلات مواجه
نخواهد شد و عوارض ناشی از عمل جراحی نیز بسیار اندک خواهد بود.
اساس دیدگاه جدید در زمینه درمان سینوزیت مزمن چیست؟
بیشتر بیماری های سینوس با برقراری مجدد ارتباط سینوس با فضای بینی ( ورود هوا و خروجترشحات) برطرف می شود. رفع عامل گرفتگی ، موجب بهبود کارایی سینوس و درمان سینوزیت
می شود. در روشهای نوین ، هدف اصلی رفع علت گرفتگی است،
نه تغییراتی که خود زاییده گرفتگی اند.
بین درمان سینوزیت و آسم چه ارتباطی وجود دارد؟
در کسانی که هم به آسم دچارند و هم به سینوزیت ، درمان سینوزیت بهبود قابل ملاحظه آسم
و کاهش نیاز به استفاده از داروهای ضد آسم را به همراه خواهد داشت.
http://www.tebyan.net
مطالب مشابه :
آدرس مطب اساتید دانشگاه ایران بیمارستان فیروزگر
جراح کلیه و مجاری دکتر سهیلا امینی مقدم گوش و حلق و بینی.
جلو آوردن چانه
دکتر سادات اخوی جراح دندانپزشک - دکتر دراین افراد نیمه میانی صورت و بینی خیلی جلوتر از
آدرس و تلفن پزشكان متخصص نوار عصب و عضله
جراح بینی. مرکز جامع دکتر کامران بهمن دکتر فرید رضایی مقدم.
بیوگرافی پروفسور سمیعی/برترین جراح مغز واعصاب در تمام دنیا
بیوگرافی پروفسور سمیعی/برترین جراح مغز دوم بهمن و گوش و حلق و بینی با همکاری
بیانیه پزشکان تأمین اجتماعی فارس در حمایت از دکتر موسوی
برای آن پیش بینی * دکتر شبنم نام آوری- جراح و متخصص * دکتر مجید صفائی مقدم
پزشکان فوق تخصص خون وسرطان
دکتر حسینی مقدم جراح دهان و فک و گوش و حلق و بینی جراح و متخصص چشم
حرکات اصلاحی برای افتادگی شانه ها
جراح بینی تهران. کفش ارتباط با دکتر شجاعی در بهمن ۱۳۹۳. دی
همه چیز درباره سینوزیت و پاسخ به سوالات
وبلاگ دکتر خلیل هفته چهارم بهمن جراح و متخصص گوش، حلق و بینی ، جراح سر و گردن و پلاستیک
برچسب :
دکتر بهمن مقدم جراح بینی