قالي ايراني با پشم گوسفند ايراني درخشش جهانی دارد

قالي ايراني با پشم گوسفند ايراني درخشش جهانی دارد

قريب به 70% پشم گوسفند ايراني در قاليبافي مصرف ميگردد.شناخت و معرفت نسبت به ويژگيهاي پشم گوسفندان و مزايا و محدوديتهاي آنها مي تواند بخشي از مشكلات فراروي قالي ايران را برطرف نمايد.انجام اقدامات اساسي در فرايند تهيه خامه قالي اعم از تقويت نژادهاي مناسب ،رعايت اصول پرورش پشم و پشم چيني،سورت و شستسشوي علمي،ريس و رنگرزي مطلوب در افزايش ارزش افزوده قاليبافي موثر است. دردو دهه اخير بدليل اختلاف قيمت شديدي كه بين پشم و گوشت بوجود آمده انگيزه پشم چيني بهنگام ذبح گوسفند كاهش يافته،درنتيجه يكي از مهمترين چالشهاي فرش ايراني كاربرد پشم دباغي شده درقاليبافي است.خروج پشم از مرزهاي شرقي و واردات آن به خاطر بخش نساجي و استفاده از اين الياف در فرايند تهيه خامه قالي ابهام دارد!بنا بر اين موضوع فراوري و پرورش پشم يكي از مهمترين موارد موثردر كيفيت قالي است.استفاده از پشم مناسب در توليد خامه قالي از بسياري عيوب فرش همچون دورنگي،رگه دار شدن ،نمدي شدن ،بري بري شدن ،ذرتي شدن ،عدم شفافيت رنگي جلوگيري نموده ضمن آنكه چگونگي استفاذه از آن نقش موثري در قيمت تمام شده فرش بافته شده دارد . از دويست نوع نژاد گوسفندي كه بصورت شناخته شده در سراسر جهان پراكنده شده اند بالغ بر 28 نژاد مختلف گوسفند در ايران مورد شناسايي قرار گرفته اند كه عبارتند از: بلوچ ، سنجابي ،مهرباني ،شال ،مغاني ،كلكوهي ،قره گل ،كبود شيراز ،قزل ،افشاري ،تركي ،ماكويي ،فراهاني ،كرماني ،بختياري ،سنگسري ،نائيني ،زندي ،لري ،كردي ،زل ،جمهور ،تركا شوند مريوان ،خويي ،وارتيه شاهپور ،اروميه ،مكري سياه . از ميان نژادهاي فوق الذكر پشم نژادهاي بلوچي ، كلكوهي ، بختياري ، ماكويي ، به رنگ سفيد و گوسفند نژاد فراهاني داراي پشم متمايل به سفيد نخودي و نژادهاي كرماني ، تركي ، افشاري و مغاني داراي پشمي به رنگ سفيد متمايل به شكري و مابقي نژادها پشم آنها به رنگ هاي متنوع ميباشد . مطابق با آمارهاي موجود در وزارت جهاد كشاورزي بالغ بر هفتاد ميليون راس گوسفند در ايران وجود دارد كه بيشترين فراواني به ترتيب مربوط به گوسفندان بلوچي با2/ 29.%، سنجابي با8/10%، مغاني با7/9%، قره گل خاكستري با 9%، كردي 9/6%، زل 2/6%، قره گل سياه6% و لري بختياري 2/5% . توليد پشم در گوسفندان نژادهاي مختلف متفاوت بوده كه بيشترين توليد مربوط به گوسفند نژاد بختياري بين 3-4 كيلوگرم و نژادهاي خراساني گوسفند بلوچي 5/1-5/2 كيلوگرم ، قره گل با 2-3 كيلو ، كردي 5/1-2 كيلو و مغاني با 5/1-5/2كيلو توليد پشم دارند بيشترين درصد راندمان پشم گوسفندان ايراني مربوط به واريته رضائيه با 74-94% و كمترين آن مربوط به واريته مكري با 44% مي باشد . نسبت پشم سفيد به پشم رنگي و الوان نيز در بين استان هاي مختلف متفاوت است استان كرمانشاه با نسبت 95% پشم سفيد به الوان و پس از ان استان هاي خراسان ، اذربايجان ، خوزستان ، كردستان و و مازندران به ترتيب با 85%،75%،50%،30%و 10% پشم سفيد نسبت به پشم الوان در رده هاي بعدي قرار دارند. از نقطه نظر نرمي و زبري پشم گوسفندان ايراني را به سه گروه نرم ، نيمه زبر و زبر طبقه بندي مي نمايند كه پشم نرم بيشتر در خراسان و بخش هايي از استان هاي كرمان و خوزستان ، پشم نيمه زبر بيشتر در استان هاي مازندران ، كردستان و تعدادي از شهرهاي استان خراسان توليد ميگردد . با توجه به شاخص هاي مرغوبيت پشم براي قاليبافي منجمله ظرافت ، نرمي ، جعد ، رنگ ، رنگ پذيري و شفافيت رنگي به ترتيب گوسفندان بلوچي خراسان ، عربي اهواز ، كرمانشاه ، ماكويي توليد كننده مرغوبترين پشم مي باشند . با عنايت به اينكه بالغ بر هفتاد ميليون راس گوسفند در ايران وجود دارد بنابراين اگر محصول نهايي هر گوسفند را معادل يك كيلو پشم شسته اماده ريس فرض نماييم و چنانچه 70% پشم توليدي را قابل مصرف در قاليبافي فرض شود سالانه بالغ بر هفتاد هزار تن پشم در ايران توليد ميگرددكه چهل و نه هزار تن آن آماده مصرف در قاليبافي است . از طرف ديگر چنانچه توليد فعلي فرش را بصورت ميانگين سالانه پنج ميليون متر مربع فرض و براي توليد هر متر مربع فرش معادل چهار كيلو پشم ( با در نظر گرفتن افت ريسندگي )در نظر بگيريم تنها معادل بيست هزار تن پشم مورد نياز بخش قاليبافي است . ملاحظه ميگردد كه نه تنها نيازي به واردات پشم براي تهيه خامه فالي نمي باشد كه بخش قابل توجهي از پشم توليدي را ميتوان در ساير بخش هاي زير مجموعه نساجي يا سابر دستبافته ها مورد استفاده قرارداد. واردات پشم بمنظور تهيه نخ ظريفتر يا تهيه خامه نرمتر و مخلوط نمودن با پشم داخلي انجام ميگردد كه تحقق اين مورد با توجه بيشتر به نژادهايي كه توليدكننده پشم مرغوبترين ميباشند امكانپذير ميباشد .

منبع: سایت علمی پژوهشی فرش ایران

قالي ايراني با پشم گوسفند ايراني درخشش جهانی دارد

مطالب مشابه :

گوسفند قزل

مشخصات گوسفند نژاد قزل

گوسفند نژاد افشاری

انواع نژاد گوسفند

نژاد های مختلف گوسفند

پرورش گوسفند

خصوصیات چند نژاد گوسفند

قالي ايراني با پشم گوسفند ايراني درخشش جهانی دارد