شناسایی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری

شناسایی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری، نیازهای اطلاعاتی آنها و اهداف آنها از استفاده از گزارش‌های مالی

هدف پژوهش حاضر، شناسایی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری، نیازهای اطلاعاتی آنها و اهدافی است که گزارش‌های مالی برای تحقق آن اهداف استفاده می‌شود. برای این منظور، پرسشنامه ای حاوی سؤال‌های مربوط به حوزه‌های موضوع پژوهش تنظیم و در اختیار نمونه‌های انتخابی از بین سه گروه به عنوان جامعه آماری قرار داده شد.

آزمودنی‌هایی که در این پژوهش مشارکت داشتند، در سه گروه طبقه بندی شدند:

گروه اول شامل معاونان اداری مالی، مدیران مالی، رؤسای حسابداری، رؤسای درآمد و مدیران حسابرسی شاغل در مناطق شهرداری شهرهایی با جمعیتی بیش از 500000 نفر،

گروه دوم اعضای شورای اسلامی این شهرها و

گروه سوم نیز شامل دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری و اعضای هیأت علمی حسابداری پنج دانشگاه هستند که از آنها به عنوان نماینده شهروندان استفاده شد.

1. مقدمه

در دهه آخر قرن بیستم که به دهه انقلاب در حسابداری و گزارشگری مالی بخش عمومی نیز موسوم است، تحولات چشمگیری در نظام‌های حسابداری و گزارشگری مالی دولت‌ها و حکومت‌های محلی کشورهای توسعه یافته و برخی کشورهای در حال توسعه صورت گرفته است.

این تحولات اساسی که عمدتاً به علت افزایش مطالبات شهروندی دایر بر حق پاسخ خواهی و تغییر در نگرش دولتمردان و سیاستمداران نسبت به ایفای مسئولیت پاسخگویی مالی و عملیاتی صورت پذیرفته است، به شکل گیری نظام نوین گزارشگری مالی در بخش عمومی منجر گردید.

این کشورها بدین دلیل موفق به طراحی و اجرای نظام نوین حسابداری و گزارشگری مالی شدند، که ابتدا چارچوب نظری و اصول حسابداری و گزارشگری بخش عمومی را تدوین و سپس نسبت به طراحی نظام حسابداری و گزارشگری مالی این بخش اقدام نمودند.

از طرف دیگر، از آنجا که اهداف حسابداری و گزارشگری مالی بر مبنای ویژگی‌های محیطی فعالیت و نیازهای استفاده کنندگان تدوین می‌شود، از این رو، گزارش‌های مالی به عنوان محصول نهایی فرایند حسابداری، تحت تأثیر ویژگی‌های محیطی و نیازهای استفاده کنندگان قرار خواهد گرفت و شناسایی استفاده کنندگان نیز برای تعیین نیازهای اطلاعاتی آنها ضروری است.

با توجه به اهمیت شناسایی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی و نیازهای اطلاعاتی آنها، هدف این پژوهش شناسایی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری‌های کشور، نیازهای اطلاعاتی آنها و اهداف آنها از استفاده از این گزارش‌ها از طریق یک پژوهش میدانی است.

2. ضرورت و اهمیت تحقیق

شهرداری‌های کشور به عنوان یکی از نهادهای بزرگ بخش عمومی ایران، به دنبال تحول در نظام گزارشگری مالی خود هستند. تحول در حسابداری و گزارشگری شهرداری‌ها، زمانی رخ خواهد داد که علاوه بر فراهم شدن بستر لازم برای آن، مفاهیم بنیادی حاکم بر این نظام روشن و مبانی نظری پشتوانه آن نیز فراهم شود.

بعلاوه گزارشگری مالی و عملیاتی حوزه وسیعی از مسئولیت پاسخگویی مالی و عملیاتی دولت و شهرداری‌ها و سایر سازمآنهای بزرگ بخش عمومی را پوشش داده و با توجه به اینکه شهرداری‌ها مؤسسات خدماتی عمومی غیر دولتی هستند، ضرورت و اهمیت گزارشگری مالی آنها بیش از پیش آشکار می‌شود.

با وجود تحولات یکی دو دهه اخیر، در ایران تحول درخور ملاحظه ای در گزارشگری مالی بخش عمومی رخ نداده و تا زمان انجام این پژوهش، نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولت و سایر مؤسسات بزرگ بخش عمومی ایران فاقد چارچوب نظری حسابداری و گزارشگری مالی مصوب است.

هر چند که در این زمینه، تلاش‌هایی صورت پذیرفته و بیانیه مفاهیم بنیادی گزارشگری مالی و بیانیه واحد گزارشگر توسط شهرداری و پیش نویس سه بخش از بیانیه مفاهیم نظری گزارشگری مالی بخش عمومی توسط کمیته تدوین استانداردهای حسابداری دولتی سازمان حسابرسی انتشار یافته، اما به صورت رسمی ابلاغ نشده است.

چارچوب نظری به صورت معمول حاوی مفاهیم بنیادی و اهداف گزارشگری مالی است. مفاهیم بنیادی و اهداف حسابداری و گزارشگری مالی نیز بر مبنای ویژگی‌های محیطی فعالیت و نیازهای استفاده کنندگان تدوین می‌شود، که به نوبه خود مستلزم شناسایی استفاده کنندگان است.

در بیشتر موارد، مراجع تدوین چارچوب نظری و استانداردهای حسابداری استفاده کنندگان و نیازهای اطلاعاتی آنها را به روش دستوری شناسایی می‌کنند. از این رو، شناسایی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی و نیازهای اطلاعاتی آنها برای تعیین اهداف حسابداری و گزارشگری مالی بخش عمومی (شامل دولت، شهرداری، و سایر نهادهای عمومی غیر دولتی) و در نهایت، تدوین چارچوب نظری مناسب از راه انجام پژوهش‌های میدانی، از اهمیت شایانی برخوردار است.

3. ادبیات و پیشینه پژوهش

چارچوب نظری مبنایی برای تدوین استانداردهای حسابداری و مرجعی برای تجزیه و تحلیل و حل مسائل جدید است. سه ویژگی مهم چارچوب نظری مورد نظر هیأت استانداردهای حسابداری مالی عبارتند از:

1. هدف‌های حسابداری؛

2. ویژگی‌های کیفی اطلاعات حسابداری؛

3. مفاهیم اصلی(بنیادی) حسابداری

یکی از اجزای این چارچوب نظری و پیش نیاز تدوین اهداف حسابداری و گزارشگری مالی «اطلاعات مورد نیاز» است که شامل شناسایی گروه‌های گسترده ای از اطلاعات حسابداری مالی مورد نیاز است.

در بیانیه مفهومی شماره یک GASB نیز، به عنوان نخستین چارچوب مفهومی مبتنی بر پاسخگویی، تصریح شده است که ویژگی‌های محیطی فعالیت دولت‌های ایالتی و محلی و نیازهای اطلاعاتی تمام استفاده کنندگان باید در تدوین هدف‌های گزارشگری مالی مورد توجه قرار گیرد.

از بررسی چارچوب نظری مورد نظر FASB و بیانیه مفهومی شماره یک GASB این نتیجه گرفته می‌شود که استفاده کنندگان و نیازهای اطلاعاتی آنها هدف‌های حسابداری و گزارشگری مالی را تحت تأثیر قرار داده، تعیین کننده نوع چارچوب نظری حاکم بر گزارشگری هستند.

مطالعات انجام شده در مورد نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان، نشان دهنده این واقعیت است که استفاده کنندگان گزارش‌های مالی نهادهای بخش عمومی، بیشتر از این قبیل گزارش‌ها برای ارزیابی مسئولیت پاسخگویی استفاده می‌کنند.

تحقیقات متعددی در بخش عمومی با رویکردهای متفاوت به شناسایی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی نهادهای بخش عمومی، نیازهای اطلاعاتی آنها و اهدافی که گزارش‌های مالی برای تحقق آن اهداف استفاده می‌شود، پرداخته‌اند.

در این قسمت، خلاصه ای از مطالعات انجام شده بر اساس حوزه‌های سه‌گانه پژوهش که در سؤال‌های تحقیق مطرح شده‌اند، بیان می‌شود.

1. 3. شناسایی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی:

جونز و دیگرانشهروندان، سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان و مراجع نظارتی و قانونی را به عنوان استفاده کنندگان گزارش‌های مالی دولت‌های ایالتی و محلی آمریکا با رویکرد دستوری شناسایی کردند.

آنتونی نیز با استفاده از همین روش سازمآنهای دولتی، سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان، تأمین کنندگان منابع، مراجع نظارتی و شهروندان را به عنوان استفاده کنندگان گزارش‌های مالی نهادهای بخش عمومی شناسایی کرد.

دیویدسن چهار گروه بالقوه استفاده کننده صورت‌های مالی دولت‌های ایالتی و محلی را که شامل عموم مردم، سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان، کارکنان و کارکنان بالقوه و مقامات منتخب و منصوب نهادها هستند، شناسایی کرده است.

کوپرز و لایبرند علاوه بر این چهار گروه، مدیران شهرداری و نهادهای نظارتی را نیز به عنوان استفاده کننده شناسایی کرده‌اند.

باباجانی نیز با استفاده از این روش شهروندان، نمایندگان قانونی و نهادهای نظارتی مستقل، دولت و واحدهای تابعه آن، سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان و مدیران و مقامات ارشد اجرایی را به عنوان استفاده کنندگان بالقوه و بالفعل گزارش‌های، مالی شهرداری‌های ایران شناسایی کرده است.

آتامین و گانگولیبه روش تجربی و بر اساس مطالعات دستوری به این نتیجه دست یافتند که سایر شهرداری‌ها، که با استفاده از رویکرد دستوری شناسایی نشده بودند، نیز از استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری‌های آمریکا محسوب می‌شوند.

الیچارت نیز با استفاده از این روش مدیران مالی، حسابرسان ارشد و تأمین کنندگان منابع را به عنوان استفاده کنندگان اصلی گزارش‌های مالی دولت‌های محلی اسپانیا معرفی کرد.

کوی و دیگران در تحقیقی در ارتباط با شناسایی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی دانشگاه‌های نیوزلند با رویکرد تجربی به این نتیجه دست یافتند که استفاده کنندگان درون سازمانی این قبیل گزارش‌ها بیشتر از استفاده کنندگان برون سازمانی هستند.

نتیجه تحقیقات کلارک نیز نشان دهنده این واقعیت بود که گروه عمده استفاده کنندگان گزارش‌های مالی سازمآنهای ایالت ویکتوریای استرالیا را مدیران رده‌های مختلف تشکیل می‌دهند که با نتایج تحقیق کوی و دیگران مطابقت داشت.

2. 3. شناسایی نیازهای اطلاعاتی:

باباجانی نیازهای اطلاعاتی قانونی و نظارتی، نیازهای اطلاعاتی عملکردی و نیازهای اطلاعاتی برای تصمیم گیری را به عنوان نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری‌های ایران با رویکرد دستوری شناسایی کرده است.

رابینز در بررسی میزان انطباق بین دیدگاه‌های استفاده کنندگان و تهیه کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری، در مورد اهمیت اطلاعات مختلف، به دو نتیجه کلی دست یافت:

اول، توافق بینابینی میان تحلیلگران اوراق قرضه شهرداری‌ها و مقامات مالی شهرداری در ارتباط با اهمیت نسبی این اقلام وجود دارد؛

دوم اینکه تهیه کنندگان گزارش‌های مالی از نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان آگاهی دارند، اما اهمیتی را که این اطلاعات برای استفاده کنندگان دارد، کمتر از حد برآورد می‌کنند.

جونز و دیگران برای شناسایی نیازهای اطلاعاتی، دیدگاه‌های استفاده کنندگان گزارش‌های مالی واحد‌های دولتی و ایالتی آمریکا را بررسی کردند و به این نتیجه دست یافتند که استفاده کنندگان، صورت‌های مالی را که بر اساس تئوری وجوه و سیستم حسابداری حساب‌های مستقل تهیه می‌شوند، مفیدتر از صورت‌های مالی تلفیقی می‌دانند، اطلاعات بودجه ای مفید به حساب می‌آید، مبنای تعهدی تعدیل شده مطلوب‌تر از مبنای تعهدی کامل است و نیازهای اطلاعاتی هر یک از گروه‌های استفاده کننده متفاوت است.

هی و آنتونیو افشای یادداشت‌های همراه را که طبق استانداردهای هیأت استاندارهای حسابداری دولتی در گزارش‌های سالیانه واحد‌های دولتی در آمریکا الزامی است، بررسی کردند و دریافتند که مصاحبه شوندگان اطلاعات در مورد هر یک از حساب‌های مستقل اصلی را مفیدتر از صورت‌های مالی تلفیقی می‌دانند. این نتیجه با یافته‌های جونز و دیگران هماهنگ است. آنها همچنین نتیجه گرفتند که مصاحبه شوندگان خواهان اطلاعات اضافی علاوه بر اطلاعات موجود در گزارش‌های مالی هستند.

دنیلز و دنیلز نیز به این نتیجه دست یافتند که سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان خواهان اطلاعاتی در مورد عملکرد و قابلیت تداوم هستند، در حالی که مقامات نظارتی و قانونی به اطلاعاتی در مورد قابلیت تداوم و عملکرد و همچنین، رعایت مقررات و بهای تمام شده خدمات علاقه‌مندند. شهروندان نیز خواستار اطلاعاتی در مورد بهای تمام شده خدمات هستند.

الیچارت در بررسی مفید بودن گزارش‌های مالی دولت‌های محلی اسپانیا به این نتیجه دست یافت که صورتحساب عملکرد بودجه (تفریق بودجه) و پس از آن به ترتیب، صورت وجوه نقد، صورتحساب بدهی، ترازنامه و صورتحساب عملکرد مفیدترین صورتحساب‌ها هستند.

3. 3. شناسایی اهداف:

جونز و دیگران در شناسایی اهداف استفاده کنندگان از استفاده از گزارش‌های مالی به این نتیجه دست یافتند که شهروندان اطلاعات مالی را برای ارزیابی کارایی و اثر بخشی فعالیت‌های دولت، مقایسه نتایج سال جاری با سال‌های گذشته، ارزیابی شرایط و عملیات مالی، بررسی رعایت بودجه و حمایت از اجرای برنامه‌ها استفاده می‌کنند.

سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان، گزارش‌های مالی دولتی را برای بررسی توانایی بازپرداخت بدهی‌های واحد دولتی استفاده می‌کنند و مقامات نظارتی و قانونی بیان کردند که از نظر آنها گزارش‌های مالی دولتی برای ارزیابی طرح‌های تأمین مالی، ارزیابی رعایت قوانین و مقررات و محدودیت‌های بودجه ای مفید است.

الیچارت به این نتیجه رسید که مدیران مالی گزارش‌های مالی را برای اهدافی، چون ارزیابی اجرای بودجه، کنترل مالی و قانونی و تصمیم گیری مفید می‌دانند، در حالی که حسابرسان نقش اصلی گزارش‌های مالی را ایفای مسئولیت پاسخگویی تشخیص می‌دهند.

در تحقیق دیگری در استرالیا، میگنت و دالی به این نتیجه دست یافتند که استفاده کنندگان اطلاعات، گزارش‌های مالی را برای تصمیم گیری استفاده می‌کنند.

4. سؤال‌های پژوهش

با توجه به اهمیت شناسایی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی و تعیین نیازهای اطلاعاتی آنها برای تعیین نوع و محتوای گزارش‌های مالی و با توجه به اینکه شهرداری تهران، به عنوان یکی از نهادهای بزرگ بخش عمومی ایران از چند سال قبل تاکنون برای ایجاد تحول در نظام حسابداری و گزارشگری مالی خود تلاش می‌کند و تحقق این امر نیازمند انجام مطالعات تطبیقی و فراهم نمودن پشتوانه نظری حاکم بر ساختار نظام حسابداری و گزارشگری است، از این رو، این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال‌هاست:

الف- استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری چه کسانی هستند؟

ب- استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری دارای چه نیاز اطلاعاتی هستند؟

ج- استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری برای چه اهدافی از این گزارش‌ها استفاده می‌کنند؟

5. روش پژوهش

برای دستیابی به پاسخ سؤال‌های پژوهش از ابزار پرسشنامه استفاده شد و نظرهای سه گروه جامعه آماری در ارتباط با سؤال‌های پژوهش بررسی شد. همان طور که قبلاً بیان شد،

گروه اول از معاونان اداری مالی، مدیران مالی، رؤسای حسابداری، رؤسای درآمد و مدیران حسابرسی شاغل در هر یک از مناطق شهرداری‌های شهرهایی که بر اساس سرشماری سال 1385 دارای جمعیتی بیش از 500000 نفر هستند، تشکیل شده است.

این شهرها عبارتند از: «تهران، مشهد، اصفهان، تبریز، کرج، شیراز، اهواز، قم، کرمانشاه، ارومیه، زاهدان و رشت».

گروه دوم اعضای شورای شهر شهرهای مذکور هستند و

گروه سوم را شهروندان تشکیل داده‌اند.

توضیح این نکته نیز ضروری است، که از دانشجویان دوره کارشناسی ارشد، دکتری و اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های تربیت مدرس، تهران، شهید بهشتی، شهید چمران و علامه طباطبائی به عنوان نماینده شهروندان استفاده شد.

در این پژوهش برای انتخاب نمونه از جامعه مورد مطالعه، از روش نمونه گیری تصادفی و به علت اینکه نمونه‌ها باید از سه جامعه آماری انتخاب می‌گردید، از روش نمونه گیری طبقه ای استفاده شده است. حجم نمونه در سه گروه جامعه آماری این پژوهش بر اساس جدول مورگان تعیین و پرسشنامه پژوهش بین آزمودنی‌ها توزیع گردید. تعداد افراد جامعه، نمونه، تعداد پرسشنامه‌های برگشتی و پرسشنامه مورد استفاده در نگاره شماره 1 مشخص شده است.

6. یافته‌های پژوهش

برای شناسایی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری، ابتدا با استفاده از اطلاعات مستخرجه از پرسشنامه و انجام آزمون آماری مقایسه میانگین یک متغیری (t تک نمونه ای) این نتیجه حاصل شد که به نظر کارشناسان، میزان استفاده گروه‌های پیشنهادی پژوهشگران به عنوان استفاده کنندگان، بیشتر از حد میانگین است.

از این رو، گروه‌های مذکور می‌توانند از استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری به شمار آیند.

سپس با استفاده از آزمون رتبه بندی فریدمن مشخص شد که از نظر کارشناسان اعضای شورای اسلامی شهرها، مدیران ارشد شهرداری، مشاوران و تحلیلگران و وزارت کشور، به ترتیب می‌توانند استفاده کنندگان اصلی گزارش‌های مالی شهرداری محسوب شوند.

همان طور که قبلاً بیان شد، برای شناسایی نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری، نیازهای اطلاعاتی پیشنهادی با استفاده از مطالعات نظری مربوط و قوانین حاکم بر شهرداری‌های کشور استخراج گردید و در معرض نظرخواهی کارشناسان قرار گرفت.

نتایج آزمون‌های آماری نشان داد که پاسخ دهندگان میزان سودمند بودن این نیازها را بیشتر از حد میانگین دانسته، ولی درجه سودمند بودن این نیازها را متفاوت بیان کرده‌اند.

در ادامه با استفاده از آزمون تحلیل عاملی این نیازهای اطلاعاتی رتبه بندی گردید. نتیجه این آزمون نشان داد که به نظر کارشناسان استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری بیشتر خواهان اطلاعاتی برای ارزیابی کارایی و اثربخشی فعالیت‌های شهرداری هستند.

علاوه بر این، نتیجه این آزمون و میزان اهمیت هر یک از این موارد، بیان کننده این واقعیت است که استفاده کنندگان گزارش‌های مالی به اطلاعاتی نیاز دارند که آنها را در موارد زیر یاری رساند. این نیازهای اطلاعاتی را می‌توان در چهار گروه و بر اساس رتبه بندی به شرح زیر طبقه بندی کرد:

1. ارزیابی اثربخش بودن عملیات شهرداری، حصول اطمینان از کارایی مصرف منابع مالی و ارزیابی میزان دستیابی به اهداف تعیین شده؛

2. حصول اطمینان از رعایت محدودیت‌های حاکم بر منابع مالی و مصرف آن منابع در حدود اعتبارات تخصیص یافته؛

3. حصول اطمینان از کسب منابع مالی بر طبق مجوزهای قانونی و مصرف آن در محل قانونی و در جهت تحقق اهداف مصوب و حصول اطمینان از رعایت قوانین و مقررات در مصرف منابع مالی؛

4. مقایسه درآمدهای تحقق یافته با درآمدهای پیش بینی شده و هزینه‌های تحمل شده با اعتبارات مصوب تخصیص یافته.

از آنجا که این اطلاعات عمدتاً بر مسئولیت پاسخگویی مالی و عملیاتی تاکید دارند، می‌توان چنین نتیجه گرفت که استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری‌ها به اطلاعاتی نیاز دارند که آنها را در ارزیابی مسئولیت پاسخگویی مالی و عملیاتی کمک کند.

برای شناسایی اهداف استفاده کنندگان از استفاده از گزارش‌های مالی شهرداری نیز ابتدا با استفاده از تک نمونه ای مشخص گردید که میزان t آزمون اهمیت هر یک از این اهداف بیشتر از حد متوسط است. سپس با استفاده از آزمون فریدمن مشخص شد که هدف استفاده کنندگان از استفاده از گزارش‌های مالی شهرداری در درجه اول ارزیابی مسئولیت پاسخگویی مالی و در درجه دوم، ارزیابی مسئولیت پاسخگویی عملیاتی و پس از آن تصمیم گیری‌های اقتصادی است.

7. محدودیت‌های پژوهش

به طور کلی، عموم پژوهش‌ها از مشکلات و محدودیت‌هایی برخوردارند که عمدتاً غیر قابل اجتناب هستند. پژوهش حاضر نیز از مشکلات و موانعی برخوردار بوده که اهم آنها به شرح ذیل هستند:

1. محدودیت‌های ذاتی مرتبط با پرسشنامه شامل:

الف: احتمال بازنگشتن پرسشنامه‌ها، به ویژه آنهایی که با پست (کتبی یا الکترونیکی) ارسال می‌شود؛

ب: احتمال عدم درک مفاهیم و محتوی سؤال‌ها پرسشنامه و بروز ابهام برای پاسخگو؛

ج: عدم همکاری و تکمیل پرسشنامه توسط پرسش شوندگان؛

د: اثرگذاری روحیات و موقعیتی که فرد پاسخ دهنده در آن قرار دارد، بر پاسخ‌های داده شده.

2. پراکندگی اعضای جامعه آماری در سراسر کشور و در نتیجه، مشکلات مربوط به توزیع پرسشنامه بین آنها.

8. نتیجه گیری و پیشنهادها

در این پژوهش اعضای شورای اسلامی شهرها، مدیران ارشد شهرداری، مشاوران و تحلیلگران و وزارت کشور به عنوان استفاده کنندگان اصلی گزارش‌های مالی شهرداری شناسایی شدند.

انتخاب این گروه‌ها به عنوان استفاده کنندگان اصلی گزارش‌های مالی شهرداری تا حدود زیادی با قوانین و مقررات حاکم بر شهرداری‌های کشور سازگار است.

این در حالی است که شهروندان که صاحبان اصلی حق هستند، در این پژوهش در رتبه نهم قرار گرفته‌اند و شاید علت این امر را بتوان به دانش کم شهروندان از تخصص حسابداری و عدم دسترسی مستقیم آنها به گزارش‌های مالی شهرداری‌ها نسبت داد.

نتایج این پژوهش میدانی، ضمن اینکه یافته‌های مطالعه باباجانی (1388) را تأیید کرد، اما در این پژوهش سایر شهرداری‌ها نیز به عنوان استفاده کنندگان از گزارش‌های مالی شناخته شدند که در مطالعه مذکور به آن اشاره ای نشده بود.

همچنین، شناسایی مدیران شهرداری به عنوان یکی از استفاده کنندگان اصلی گزارش‌های مالی شهرداری، نتایج پژوهش‌های تجربی و دستوری پیشین (دیویدسن؛ جونز و دیگران؛ آتامین و گانگولی؛ کوی و دیگران؛ کلارک، و ماک) را تأیید می‌کند.

نیازهای اطلاعاتی شهروندان را می‌توان در دو دسته نیازهای اطلاعاتی قانونی و نظارتی و نیازهای اطلاعاتی عملکردی طبقه بندی کرد.

به عبارت دیگر، می‌توان گفت که استفاده کنندگان، گزارش‌های مالی شهرداری را با هدف ارزیابی مسئولیت پاسخگویی مالی و عملیاتی استفاده می‌کنند.

نیازهای اطلاعاتی قانونی و نظارتی از مبانی قانونی، نظیر قانون شورای اسلامی شهرها، قانون شهرداری و آئین نامه مالی شهرداری‌ها ناشی می‌شود.

نگاهی اجمالی به مقررات حاکم بر شهرداری‌ها، نشان دهنده این واقعیت است که نیازهای اطلاعاتی مورد تاکید در این قبیل مقررات عمدتاً از نوع اطلاعاتی است که در حوزه مسئولیت پاسخگویی مالی طبقه بندی می‌شود.

این در حالی است که قوانین و مقررات حاکم بر شهرداری‌های ایران از قدمت درخور ملاحظه ای برخوردار است. به همین علت، مبانی قانونی مسئولیت پاسخگویی عملیاتی از قوانین و مقررات حاکم بر شهرداری‌های کشور قابل ردیابی نیست.

با توجه به اینکه یکی از هدف‌های اصلی استفاده از گزارش‌های مالی شهرداری ارزیابی مسئولیت پاسخگویی عملیاتی است، از این رو، لازم است که سیستم حسابداری و گزارشگری مالی شهرداری‌ها به گونه ای طراحی و اجرا شود که بستر لازم را برای تأمین اطلاعات مورد نیاز مسئولیت پاسخگویی عملیاتی فراهم آورد.

نتیجه این پژوهش در ارتباط با نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان یافته‌های مطالعه باباجانی (1388) را که به صورت دستوری در کشورمان انجام شد، تأیید می‌کند.

علاوه بر این، نتایج این پژوهش در زمینه اهداف استفاده کنندگان از استفاده از گزارش‌های، مالی با یافته‌های باباجانی، ماک، جونز و دیگران، جونز و پوگلیسی، و الیچارت، که به این نتیجه دست یافتند که استفاده کنندگان گزارش‌های مالی، از این گزارش‌ها در درجه اول برای ارزیابی مسئولیت پاسخگویی مالی و عملیاتی استفاده می‌کنند، هماهنگ بوده و با نتایج تحقیق میگنت و دالی در استرالیا که گزارش‌های مالی در درجه اول برای هدف تصمیم گیری مفید ارزیابی شد، در تضاد است.

شهرداری تهران در اجرای یک پروژه تحقیقاتی مبتنی بر مطالعات تطبیقی نظری و قانونی، با رویکرد دستوری به شناسایی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری و نیازهای اطلاعاتی آنها پرداخته و بر اساس نتایج آن بیانیه مفاهیم گزارشگری مالی شهرداری‌ها را تدوین نموده است.

نتایج این تحقیق میدانی که عمدتاً منطبق با مفاد بیانیه است، می‌تواند پشتوانه ای برای نتایج آن تحقیق تطبیقی و قانونی فراهم آورد.

علاوه بر این، نتایج پژوهش حاضر می‌تواند به عنوان پشتوانه ای برای تدوین مبانی نظری و اصول فراگیر حسابداری و گزارشگری مالی منطبق با ویژگی‌های محیطی فعالیت‌های شهرداری‌ها استفاده شود.

در پایان، ذکر این نکته مهم نیز ضروری است که انجام تحقیقات میدانی در این زمینه برای سایر نهادهای بزرگ بخش عمومی نظیر دولت می‌تواند برای تدوین مبانی نظری حسابداری و گزارشگری مالی دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی راه گشا باشد

شناسایی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری

مطالب مشابه :

گزارش کار در شهرداری...

حسابداری شهرداری ها

حسابداری هزینه در شهرداریها

حسابداری شهرداریها

شناسایی استفاده کنندگان گزارش‌های مالی شهرداری

سازمان شهرداری تهران

دانلود پایان نامه حسابداری در شهرداری ها

انتشار صورتهای مالی شهرداری تهران در سال 85