معرفی زیر شاخه های رشته تجربی
تكنسین پروتزهای دندانی
هدف
این رشته تربیت متخصصان موردنیاز لابراتوارهای دندانپزشكی مراكز آموزشی،
درمانی دولتی و خصوصی است. افرادی كه با ساختن عضو مصنوعی برای كار ثابت
مانند دندان مصنوعی (دندانپزشك، قالب دندان را تهیه می‌كند و متخصص
پروتزهای دندانی براساس قالب، دندان را می‌سازد) و عضو مصنوعی برای كار
متحرك مانند پلاك‌های ارتودنسی در لابراتورهای دندانسازی و كلینیك‌های
دندانپزشكی حضوری فعال دارند.
تواناییهای لازم :
تكنسین
پروتزهای دندانی كاری حساس ودقیق است و نیاز به دستانی توانمند و ماهر
دارد. در این رشته دروس فیزیك، شیمی و زیست‌شناسی دارای اهمیت است و در
نهایت داوطلبان باید توجه داشته باشند كه هدف این رشته تربیت تكنسین متخصص و
كارآمد است و از همین رو، این رشته تنها در مقطع كاردانی ارائه می‌شود.
موقعیت شغلی در ایران :
با
توجه به توانمندی‌هایی كه دانشجوی این رشته در طی تحصیل كسب می‌كند،
براحتی می‌تواند جذب بازار كار شده و شغل مناسبی به دست بیاورد.
فارغ‌التحصیلان
این رشته می‌توانند هم به صورت مستقل اقدام به تأسیس لابراتور كنند و هم
در كلینیك‌های دندانپزشكی فعالیت نمایند زیرا هر دندانپزشك عمومی یا
ارتودنتسیت بری ساخت دندان مصنوعی یا قالب‌های ارتودنسی باید با یك تكنسین
پروتزهای دندانی فعالیت كند.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
بیوشیمی
نظری، آناتومی دندان نظری و عملی، میكروب‌شناسی نظری و عملی، بافت‌شناسی
نظری و عملی، آناتومی عمومی نظری و عملی، بهداشت خانواده، فیزیك، پروتز
كامل نظری و عملی، پروتز پارسیل، ارتودنسی نظری و عملی، استاتیك نظری و
عملی، اوكلوژن نظری و عملی، لابراتور اختصاصی.
دانشگاههای پذیرنده: دانشگاههای علوم پزشكی و خدمات بهداشتی ـ درمانی تهران ، شهید بهشتی ـ تهران.
مقاطع تحصیلی: كاردانی
دوره‌ها: روزانه
دانشگاه: دولتی
تكنولوژی پرتودرمانی (رادیوتراپی)
هدف این رشته تربیت كاردان در گروه
تكنولوژی پرتودرمانی است. افرادی كه دانش لازم را در زمینه طرز تولید اشعه
ایكس و مواد رادیواكتیو و قوانین مربوط به آنها، انجام تكنیك‌های
پرتودرمانی و شیمی درمانی، روشهای حفاظت از اشعه ایكس و تشعشعات
رادیواكتیو فرا می‌گیرند و پس از فارغ‌التحصیلی می‌توانند در
پرتودرمانی‌های ساده و تخصصی و بخش‌ها و درمانگاه‌های پرتودرمانی فعالیت
كنند. گفتنی است كه تفاوت این رشته با تكنولوژی پرتوشناسی در این است كه
متخصص رادیولوژی با استفاده از دستگاه‌های تصویربرداری، از اعضای مختلف بدن
تصویربرداری می‌كند اما متخصص رادیوتراپی، از اشعه برای درمان بیماری
استفاده می‌كند و اجرای عملیات درمانی را برعهده دارد.
دانشگاههای پذیرنده:دانشگاههای علوم پزشكی و خدمات بهداشتی ـ درمانی شهید بهشتی ـ تهران، بابل.
مقاطع تحصیلی: كاردانی
دوره‌ها: روزانه
دانشگاه: دولتی
گرایش‌ها: ---
علوم تجربی
تكنولوژی پرتوشناسی(رادیولوژی)
با تولد این تكنولوژی، بشر از پوست و
گوشت گذشت و به اعماق شگفت‌انگیز بدن انسان راه یافت و توانست اجزای بدن را
بیشتر در معرض دید و بررسی قراردهد.
سخن
از دانش رادیولوژی تشخیصی است كه در سال‌های اخیر بسرعت پیشرفت كرده و
امكانات تشخیص پزشكی را به طور غیرقابل تصوری به پیش رانده است. بی‌شك به
كارگیری این دانش، نیاز به تخصص ویژه دارد؛ تخصصی كه در رشته تكنولوژی
پرتوشناسی آموزش داده می‌شود. به عبارت دیگر، رشته تكنولوژی پرتوشناسی،
نحوة تصویربرداری از اعضای مختلف بدن را برای تشخیص پزشكی آموزش می‌دهد.
دانشجویان
این رشته در ابتدا دروس پایه از قبیل فیزیك، آناتومی و فیزیولوژی را
مطالعه می‌كنند و سپس دروس تخصصی تصویربرداری پزشكی را می‌آموزند و در همین
زمینه با دستگاه‌های تصویربرداری و نحوة كارشان آشنا می‌شوند و پس از 2
سال می‌توانند به عنوان كاردان تصویربرداری، در بخشهای رادیولوژی شروع به
كار كنند.
گفتنی است كه اگر
مسؤول تكنولوژی رادیولوژی، آموزش لازم را ندیده باشد علاوه بر اینكه
پرتوگیری بیمار را بالا می‌برد و به او آسیب می‌رساند، تصاویر مناسبی نیز
از اعضای بدن تهیه نمی‌كند. در نتیجه، دكتر رادیولوژیست نمی‌تواند تفسیر
مناسبی از تصاویر داشته و از روی آنها تشخیص پزشكی دهد.
تفاوت
توانمندی‌های كاردان و كارشناس این رشته نیز در آن است كه در تكنولوژی
پرتوشناسی از دستگاه‌های متفاوتی استفاده می‌شود و از اعضای مختلف بدن
تصویربرداری می‌گردد. برخی از این تصویربرداری‌ها ساده است؛ مثل
تصویربرداری از دست، پا و انگشتان، اما برخی از تصویربرداری‌ها تداخلی است؛
مثل تصویربرداری از سیستم گوارش، عروق و ادرار كه این‌گونه
تصویربرداری‌ها، اختصاصی و نسبتاً دشوار می‌باشد و نیاز به دانش ویژه دارد.
در این میان تصویربرداری‌های ساده بر عهده فارغ‌التحصیلان كاردانی و
تصویربرداری‌های تخصصی و كار با دستگاه‌های m.r.i و c.p بر عهده فارغ‌التحصیلان كارشناسی است.
تواناییهای لازم :
كار
رادیولوژیست، یك كار بیمارستانی است. از همین رو دانشجوی این رشته باید حس
كار در بیمارستان و با بیماران را داشته باشد. همچنین باید بتواند
درس‌هایی را كه در طول تحصیل به صورت تئوری فرا گرفته، در كار عملی مورد
استفاده قرار دهد و در نهایت لازم است كه در درسهای زیست‌شناسی، ریاضی و
فیزیك توانمند باشد. تسلط به درسهای ریاضی و فزیك تا جایی مهم است كه برخی
از استادان رادیولوژی معتقدند كه دانشجوی این رشته باید از بین داوطلبان
گروه آزمایشی ریاضی و فنی انتخاب گردد. زیرا بدون آگاهی از اصول فیزیك كه
بر مبنای آن، كار تصویربرداری انجام می‌گیرد، امكان اشتباه در این كار
وجود دارد.
موقعیت شغلی در ایران :
كار
رادیولوژیست در مقطع كاردانی و كارشناسی یك كار اجرایی است. البته كاردان
این رشته بیشتر تصویربرداری ساده مثل تصویربرداری از دست، پا و انگشتان را
انجام می‌دهد و كارشناسان این رشته تصویربرداری اختصاصی یا تصویربرداری
تداخلی مانند تصویربرداری از دستگاه گوارش یا عروق را بر عهده دارند. در
ضمن كار با دستگاه‌هایی مثل توموگرافی و mri در محدوده فعالیت كارشناس این رشته است.
در
كل فارغ‌التحصیلان كاردانی این رشته در مؤسسه‌های تصویرنگاری و
بیمارستانها می‌توانند به عنوان مسؤول آماده‌سازی دستگاه‌های مختلف
رادیوگرافی، انجام عمل رادیولوژی، ظهور و ثبت كلیشه‌های رادیوگرافی فعالیت
كنند.
درسهای این رشته در طول تحصیل:
دروس پایه: فیزیك عمومی، تشریح، فیزیولوژی انسان، بهداشت عمومی
دروس اصلی:كمك‌های اولیه و مراقبت از بیمار در بخش پرتوشناسی، تشریح استخوان و مفاصل، اصطلاحات پرتوشناسی و ترمینولوژی پزشكی.
دروس
تخصصی:فیزیك پرتوها، فیزیك پرتوشناسی تشخصیص، رادیوبیولوژی و حفاظت در
برابر پرتوهای یونساز، روشهای پرتوگاری، رادیوگرافی با ماده حاجب، اصول
تاریكخانه، اصول نگهداری و تعمیرات مقدماتی دستگاه‌های پرتوشناسی، ارزیابی
تكنیكی فیلم‌های پرتونگاری، كارآموزی بیمارستانی.
تكنولوژی پزشكی هسته‌ای
هدف
رشته تكنولوژی پزشكی هسته‌ای تربیت افراد كارآمدی است كه بتوانند زیر نظر
پزشكان و متخصصان درمراكز تشخیصی و درمانی پزشكی هسته‌ای و نیز مراكز
آموزشی مرتبط، بیماران را در مورد چگونگی مصرف صحیح داروهای رادیواكتیو
(رادیو داروها) تجویز شده و حفاظت آنان در برابر اشعه یونساز، عملاً یاری
نمایند. تربیت این رشته با توجه به توسعه كاربرد رادیوداروها در تشخیص و
درمان بیماری‌ها و ضرورت تأمین نیروهای كمكی اهمیت بسیاری دارد.
دانشگاههای پذیرنده: دانشگاههای علوم‌پزشكی و خدمات بهداشتی ـ درمانی بابل، كرمانشاه، مشهد.
مقاطع تحصیلی: كاردانی
دوره‌ها: روزانه
دانشگاه: دولتی
گرایش‌ها: ---
_______________
تكنولوژی تولیدات دامی
یكی از مشكلات مهم دامداری ما كه همواره موجب كاهش محصولات مربوط به دام و طیور می‌شود، این است كه بیشتر مجریان برنامهها در زمینه دامداری نوین، تحصیلات لازم را ندارند، به طوری كه روشهای كار، سنتی و در حد قدیمی باقی مانده است.
تربیت كاردان در این رشته می‌تواند ضمن بهرهگیری از تواناییهای متخصصین دامداری و مرغداری، برنامه‌های كشاورزی را با راندمان كمی و كیفی بیشتری قرینسازد،
زیرا این رشته اطلاعات لازم را برای كارهای عملی دامداری و مرغداری و تهیه
شرایط و امكانات لازم براری دام و طیور در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد.
از عمدهترین مراكز جذب فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توان به سازمان گسترش خدمات تولیدی، مراكز خدمات كشاورزی، روستایی و عشایر، شركتهای كشت و صنعت، واحدهای تولیدی، جهاد كشاورزی، بنیاد جانبازان و بخش خصوصی اشاره
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
شیمی عمومی، ریاضیات عمومی.
دروس اصلی:
زراعت عمومی، اقتصاد كشاورزی و تعاون، مدیریت حسابداری و بازاریابی، میكروب‌شناسی، مرتع و مرتعداری، عملیات كشاورزی.
دروس تخصصی:
دامپروری، داروهای دامی (فارما كولوژی)، بیماریهای عفونی دام وطیور، بیماریهای انگلی دام و طیور، خوراك و خوراك دادن، بهداشت دام، بیماریهای مشترك انسان ودام، تلقیح مصنوعی و تشخیص آبستنی، ركورد گیری و نمونه برداری در دامپروری، طراحی ساختمانهای دامپروریبورداری، كار آموزی، كارورزی .
دانشگاههای
پذیرنده: ایلام، بیرجند، علوم كشاورزی و منابع طبیعی گرگان، محقق اردبیلی-
اردبیل، شهید باهنر كرمان، كردستان- سنندج، لرستان- خرمآباد.
مقاطع تحصیلی: كاردانی
دوره‌ها: روزانه، شبانه
دانشگاه: دولتی
گرایش‌ها: ---
شیمی
هدف :
شیمی علم اتم‌ها، پیوندها و مولکول‌هاست.
دانشی که می‌تواند خواص ماده، چگونگی تغییرات و شیوه تولید آنها را از
هسته اتم گرفته تا کهکشان‌ها بررسی کند و رشته شیمی، رشته‌ای است که به
پرورش متخصصانی می‌پردازد که با مطالعه و تحقیق و آزمایش به ابداع و نوآوری
پرداخته و یا فرآورده‌های شیمیایی را کنترل می‌کنند.
دکتر محمدحسین رفیعی استاد شیمی دانشگاه تهران در معرفی این رشته می‌گوید:
«رشته شیمی دارای دو بخش علم شیمی و صنایع شیمی است که علم شیمی به عنوان یکی از علوم پایه زیربنای علوم مختلفی همچون بیولوژی ، بیوتکنولوژی ، پزشکی ، دندانپزشکی ، داروسازی
و رشته‌های متعدد مهندسی است. اما صنایع شیمیایی عبارت است از صنایعی که
در آنها واکنش شیمیایی انجام می‌گیرد یعنی اقسام مواد اولیه تبدیل به
محصولات جدید می‌گردد که خواص این محصولات تا حدودی با مواد اولیه متفاوت
است.»
وی در ادامه می‌گوید:
«با
توجه به تعریف فوق صنایع شیمی طیف گسترده‌ای از صنایع را در بر می‌گیرد که
از آن جمله می‌توان به صنایع غذایی، داروسازی، پتروشیمی ، الیاف مصنوعی ،
بهداشتی و آرایشی و صنایع تولید لوازم خانگی اشاره کرد.»
یکی دیگر از اساتید دانشگاه در معرفی این رشته می‌گوید:
«بررسی
و مطالعه اجمالی ترکیب، ساختار و ویژگی‌های ماده و همچنین کنترل
آزمایشگاهی فرآیندهای شیمیایی، مطالب و فعالیتهایی است که در رشته شیمی در
سطح کارشناسی ارائه می‌گردد. در سطح کارشناسی ارشد و دکترا نیز دانشجویان
در گرایشهای تخصصی این رشته که عبارتند از : شیمی آلی ، شیمی تجزیه ، شیمی معدنی ، شیمی فیزیک و شیمی کاربردی به صورت عمیقتری با بخشی از علم شیمی آشنا می‌گردند تا در آینده بتوانند مرزهای دانش شیمی را گسترش دهند.»
تواناییهای فارغ‌التحصیلان
فارغ‌التحصیلان این دوره می‌توانند مسؤولیت زمینه‌های مختلف از جمله موارد زیر را عهده‌دار باشند:
1. طرح، نظارت و اجرای طرحهای تحقیقاتی کوچک و بزرگ شیمیایی در سطوح مختلف کاربردی و علمی محض، در دانشگاهها، کارخانجات و مراکز تحقیقاتی ، به منظور ارتقای کمی و کیفی محصولات مورد نیاز جامعه .
2. مسوولیت و ارائه خدمات در آزمایشگاههای کنترل کیفی، پیگیری و ارائه معیارهای استاندارد به منظور افزایش کمیت و کیفیت محصولات تولیدی و همچنین مواد مصرفی کارخانه‌ها و صنایع .
3. ارائه خدمات آموزشی در سطح دانشگاهها ، دبیرستانها و موسسات آموزشی.
4. ارائه طرحهای پژوهشی به منظور استفاده از منابع اولیه ارزنده موجود در جامعه در جهت افزایش بهره‌وری از آنها و جلوگیری از صادرات بی‌رویه مواد اولیه ارزشمند و تبدیل آنها به محصولات واسطه‌ای که ارزش اقتصادی بالاتری دارند.
5. ارائه خدمات در کارخانجات پتروشیمی ، پلاستیک ، لاستیک ، رنگ و رزین ، الیاف ، صنایع غذایی ، صنایع دارویی، بهداشتی و شوینده‌ها .
6. مادگی برای ادامه تحصیلات در مقاطع بالاتر برای تامین کادر علمی دانشگاهها و سایر مراکز علمی.
7. کمک به توسعه صنایع دستی که در سطح گسترده‌ای در جامعه پراکنده هستند؛ از جمله ساخت رنگهای بهتر و متنوع‌تر، بخصوص استفاده از رنگهای طبیعی موجود در صنعت فرش.
8. استفاده از گیاهان دارویی فراوانی که در مملکت موجودند، به منظور استخراج و شناسایی موارد کاربرد این گیاهان به کمک متخصصان داروساز.
هدف از این دوره تربیت کارشناسانی است
که در زمینه‌های آموزش در دبیرستان، تربیت کمک پژوهشگر، آماده کردن
دانشجویان برای ورودبه دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری به منظور تامین کادر
آموزشی، پژوهشی مورد نیاز دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی ، کارشناسان مورد
نیاز صنایع شیمیایی و بی‌نیازی از کارشناسان خارجی بتوانند از عهده برآیند.
دوره دارای دو گرایش: شیمی محض ، شیمی کاربردی است. داوطلب باید در دروس
شیمی، فیزیک و ریاضی دبیرستان قوی بوده ، علاقه ، انگیزه و روحیه کاوشگری
لازم را دارا باشد. دروس به صورت عمومی ، پایه ، الزامی (مشترک بین دو
گرایش ) و اختصاصی ارائه می‌شود. بعضی دروس الزامی عبارت است از : شیمی آلی
، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک، شیمی معدنی، معادلات دیفرانسیل. علاوه بر این
دروس 32 واحد درسی در هر گرایش وجود دارد. در شاخه شیمی محض و شیمی کاربردی
20 واحد از این 32 واحد انتخابی است.
تواناییهای فارغ‌التحصیلان
بعضی تواناییهای فارغ‌التحصیلان به شرح زیر است:
عهده‌دار
شدن مسوولیت هدایت آزمایشگاهها و کمک به امر تدریس شیمی در دانشگاهها ،
همکاری در زمینه‌های پژوهشی در موسسات ذیربط و دانشگاهها، سرپرستی
آزمایشگاههای کنترل کیفیت مواد اولیه و محصولات در صنایع شیمیایی و رفع
مشکلات شیمیایی صنایع موجود ، ارائه روشهای بهتر جهت بالا بردن سطح تولید
از نظر کیفی و کمی.
با توجه به نیاز دانشگاهها
به مدرس شیمی، نیاز صنایع مختلف شیمیایی به پژوهشگر و کمبود متخصص ایرانی
برای اداره کنترل کیفیت آزمایشگاههای شیمی صنایع موجود، اهمیت این رشته
مشخص می‌شود.
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا حد دکتری در داخل و خارج از کشور وجود دارد. برخی از مراکز جذب کارشناسهای شیمی به شرح زیر است:
وزارتخانه‌های
آموزش و پرورش ، صنایع سنگین ، صنایع و معادن ، فرهنگ و آموزش عالی ،
کشاورزی ، نفت و نیز آموزشگاههای شیمی، صنایع شیمیایی و نظایر آنها .
نظر
دانشجویان : رشته شیمی از لحاظ محتوا بسیار گسترده و با اکثر صنایع به
نحوی مرتبط است، به همین دلایل زمینه‌های پژوهش و استخدام بسیار وسیع است.
گرایشهای مقطع لیسانس:
رشته شیمی در مقطع کارشناسی دارای دو گرایش «محض و کاربردی» می‌باشد.
محض و کاربردی عنوان گرایشهای بعضی از رشته‌های دانشگاهی مثل شیمی و ریاضی است اما این دو گرایش چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
دکتر جمشید مفیدی استاد شیمی دانشگاه تهران در معرفی این دو گرایش می‌گوید:
«در گرایش محض مبنای کار علم شیمی است و دانشجو درباره چهار گرایش اصلی علم شیمی که عبارتنداز : شیمی آلی ، معدنی ، تجزینه و شیمیفیزیک
دروسی را مطالعه می‌کند. اما در شیمی کاربردی ، دروس پایه شیمی کمتر
مطالعه می‌شود و دانشجو یکسری از دروس مربوط به مهندسی شیمی مثل اصول صنایع
شیمیایی و تصفیه آب و فاضلاب را می‌گذراند.»
دکتر مفیدی در مورد موقعیت شغلی فارغ‌التحصیلان این دو گرایش می‌گوید:
«
فارغ‌التحصیل شیمی محض در شروع یک فعالیت صنعتی نقش دارد چرا که او
راهکارهای تئوریک ساخت یک ماده را ارائه می‌دهد و سپس یک فارغ‌التحصیل شیمی
کاربردی و یا مهندس شیمی طراحی نیمه صنعتی ماده مورد نظر را ارائه
می‌دهد.»
دکتر پرویز رنجبر رشیدی استاد شیمی دانشگاه تهران نیز در معرفی این دو گرایش می‌گوید:
«تفاوت
این دو گرایش در نحوه نگرش آنها به علم شیمی است چون شیمی کاربردی نگرشی
کاربردی به علم شیمی دارد و می‌خواهد از آموخته‌های شیمی در صنعت استفاده
کند و به همین دلیل فارغ‌التصیلان این گرایش با مفاهیمی که در صنایع شیمی
مطرح است آشنایی بیشتری داشته و بهتر جذب بازار کار می‌شوند اما هدف شیمی
محض پرورش دانشجویانی است که کارهای تحقیقاتی انجام بدهند و با تحصیل در
دوره فوق‌لیسانس و دکترا به حل مسائل و ناشناخته‌های علمی شیمی بپردازند.
از همین‌رو درسهای نظری گرایش شیمی محض بیشتر از دروس کاربردی آن است.»
امید خاکشور دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی دانشگاه صنعتی شریف نیز ضمن معرفی این دو گرایش می‌گوید:
«هرچند
که شیمی محض بیشتر به تئوری‌های عمیقتر شیمی می‌پردازد و شیمی کاربردی با
ارائه یکسری واحدهای کاربردی، ارتباط نزدیکتری با صنعت دارد ، اما این دو
گرایش در سطح لیسانس فرق زیادی با یکدیگر ندارند و اگر کسی مایل باشد از هر
دو گرایش اطلاع داشته باشد، می‌تواند در دروس اختیاری ، بعضی از واحدهای
اختصاصی گرایش دیگر را انتخاب کند. البته واقعیت این است که فارغ‌التحصیلان
شیمی کاربردی راحتتر جذب بازار کار می‌شوند که آن هم بیشتر به خاطر عنوان
این گرایش است تا معلومات فارغ‌التحصیلان آن!»
آینده شغلی ، بازار کار ، درآمد:
دکتر رفیعی در انتها می‌گوید:
«البته
باید گفت این طور نیست که هیچ فرصت شغلی برای فارغ‌التحصیلان این رشته
مهیا نباشد چون تعدادی از فارغ‌التحصیلان شیمی جذب صنایع شیمیایی مختلف مثل
صنایع رنگ‌سازی، چرم‌سازی، پتروشیمی ، موادغذایی، لوازم بهداشتی و آرایشی
می‌شوند و در بخش آزمایشگاههای کنترل کیفیت محصولات شیمیایی و یا واحد
تولید آنها کار می‌کنند.»
دکتر جمشید مفیدی نیز در مورد فرصت‌های شغلی فارغ‌التحصیلان این رشته می‌گوید:
«من
فکر می‌کنم که شیمی جزو معدود رشته‌هایی است که فارغ‌التحصیل آن می‌تواند
همیشه مشغول به کار باشد. چون هر کارخانه‌ای که دایر شود، در بخش کنترل
کیفیت کالاهای ساخته شده نیاز به یک شیمیست دارد و یا در تمام صنایع احتیاج
به فارغ‌التحصیلان شیمی داریم تا مواد اولیه را با توجه به استانداردهای
جهانی بررسی کرده و رد یا قبول بکنند.
علاوه بر
موارد فوق یک شیمیست می‌تواند در خانه خود با کمترین امکانات کارگاه کوچکی
دایر کرده و بعضی از مواد مورد نیاز جامعه را تولید کند برای مثال من فردی
را می‌شناسم که بعضی از مواد مورد نیاز وزارت دفاع را در یک کارگاه کوچک
تهیه می‌کرد.»
دکتر پرویز رنجبر رشیدی نیز در همین زمینه می‌گوید:
«فارغ‌التحصیلان
این رشته توانایی تغییر و تبدیل بر روی مواد خام را دارند و به یاری همین
توانایی، تعداد زیادی از فارغ‌التحصیلان این رشته کارگاهها یا کارخانه‌های
شیمیایی کوچک یا بزرگ دایر کرده و در کار خود نیز موفق بوده‌اند.
در
ضمن فارغ‌التحصیل شیمی می‌تواند در کارگاهها و کارخانه‌های تهیه مواد آلی ،
دارویی ،رنگها ، رزین‌ها و تهیه و ترخیص مواد معدنی کار بکند. »
ظرفیت پذیرش کل و گرایش مختلف
طی
سه سال تحصیلی 76 تا 78 بطور متوسط در هر سال 446 نفر دانشجو از گره
آزمایشی علوم ریاضی و فنی و 2772 نفر از گروه علوم تجربی در رشته شیمی
پذیرفته شده‌اند.
تواناییهای مورد نیاز و قابل توصیه
شیمی
یعنی حفظ کردن صدها فرمول، عدد و رقم . این تصور بسیاری از دانش‌آموزان
دبیرستانی است . تصوری که به اعتقاد دکتر جمشید مفیدی از دبیرستانها نشأت
می‌گیرد چرا که حجم مطالب کتاب شیمی دبیرستانی زیاد و فرصت تدریس محدود است
و به ناچار دبیران و محصلان به جای درک و استدلال مفاهیم، به سوی مسایل
ذهنی و حفظی کشیده می‌شوند. در حالی که شیمی تلفیقی از مهارتهای ذهنی و
استدلالی است و اگر کسی بخواهد در این رشته موفق گردد باید در هر دو زمینه
توانمند باشد و حتی می‌توان گفت که قدرت استدلال بیش از قدرت حافظه در این
رشته اهمیت دارد چون حافظه فقط می‌تواند به کار سرعت بدهد اما حلال مشکلات
نیست.
وی همچنین معتقد است که دانشجوی این رشته لازم است در دروس ریاضی ، شیمی و فیزیک قوی باشد و رشته شیمی را دوست بدارد یعنی از مطالعه درس شیمی لذت ببرد و خسته نشود.
«دانشجوی
شیمی باید به شیمی علاقه‌مند باشد نه این که رشته شیمی در فرم انتخاب
رشته، انتخاب چهلم و پنجاهم او باشد. همچنین دانشجو باید مثل مارگیرهای
قدیمی که مار را می‌گرفتند و از آن استفاده بهینه می‌کردند، شجاع بوده و
وسواس نداشته باشد چون بعضی از مواد شیمیایی مثل مار خطرناکند اما اگر کسی
طرز استفاده از همین مواد را بلد باشد، موادی قابل کنترل و بسیار مفید
هستند.»
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
رشته شیمی در ایران تا مقطع دکترا تدریس می‌شود.
دوره کارشناسی ارشد شیمی دوره‌ای با گرایشهای تخصصی در پنج گرایش «شیمی آلی ، شیمی تجزیه ، شیمی معدنی ، شیمی فیزیک ، شیمی کاربردی ) است.
دوه دکترای شیمی نیز پس از دوره کارشناسی ارشد در دو بخش «آموزشی و پژوهشی» ارائه می‌گردد.
رشته‌های مشابه و نزدیک به این رشته
این رشته دارای واحدهای مشابه با رشته مهندسی شیمی می‌باشد.
وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر
شهرام سعادت دانشجوی این رشته نیز با اشاره به اشتغال‌زایی این رشته می‌گوید:
«شیمی
رشته‌ای است که هم برای فارغ‌التحصیلان شیمی و هم برای افراد مختلف جامعه
فرصت شغلی ایجاد می‌کند. برای مثال با ایجاد هر شغل در صنعت پتروشیمی حدود
بیست شغل در صنایع پایین دستی و وابسته به وجود می‌آید.»
دکتر رفیعی در تایید این سخن می‌گوید:
«تنها کافی است وضعیت واردات کشور خودمان را بررسی کنیم تا به واقعیت سخن لینوس پاولینگ
پی ببریم. چون درحال حاضر کشور ما هر ساله حدود 5 میلیارد دلار صرف خرید
3500 کالای شیمیایی می‌کند. یعنی ما یک کیلو نفت را 10 سنت می‌فروشیم آن
وقت یک کیلو از مواد شیمیایی را 40 هزار ، 50 هزار و حتی بعضی از داروهای
شیمیایی را تا 100 هزار دلار خریداری می‌کنیم .
این
در حالی است که کشور ما به دلیل داشتن هیدرو کربن‌ها، منابع معدنی و
همچنین نیروی انسانی متخصص می‌تواند کالاهای شیمیایی بسیاری را تولید کند.
کاری که چین انجام داد و توانست با کمترین امکانات ، بازار کالاهای شیمیایی
دنیا را قبضه کند. »
وی در ادامه می‌گوید:
«در
ضمن باید توجه داشت که خرید کالاهای شیمیایی نه تنها به بودجه کشور فشار
سنگینی وارد می‌کند بلکه فرصت‌های شغلی صدها فارغ‌التحصیل رشته شیمی را نیز
از بین می‌برد. افرادی که باید با استفاده از منابع اولیه کشور به تولید
کالاهای شیمیایی بپردازند. »
نکات تکمیلی
رشته
شیمی از جمله رشته‌هایی است که داوطلبان دو گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی
و علوم تجربی می‌توانند آن را انتخاب کنند. البته مواد امتحانی و ضرایب
این رشته در هر گروه آزمایشی متفاوت است و دانشگاهها نیز برای داوطلبان هر
گروه ظرفیت پذیرش ویژه‌ای در نظر گرفته‌اند
رشته باغبانی
مقدمه
رشته
باغبانی یکی از مهمترین رشته های کشاورزی است که داوطلب گروه آزمایشی علوم
تجربی می تواند آن را انتخاب کند. با توجه به افزایش روز افزون جمعیت و
احتیاج غذایی آنها، رشته باغبانی با تولید حدود 40% مواد غذایی، نقش مهمی
در تأمین مواد غذایی مورد نیاز بشر دارد. تخصصی شدن پرورش گیاهان و درختان
میوه نیاز به استفاده بهینه از ابزار و امکانات و همچنین استعدادهای جوان
دارد. به منظور تربیت نیروی متخصص، در آزمون سراسری، رشته مهندسی باغبانی
برای تربیت متخصص در زمینه های تولید محصولات باغبانی، شامل درختان میوه ،
سبزیها، درختان زینتی، گل کاری و طراحی فضای سبز ارائه می گردد.
1- مهندسی باغبانی
تعریف و هدف
مهندسی
باغبانی یکی از رشته های اصلی مجموعه کشاورزی است که در سطح کارشناسی در
بسیاری از دانشکده های کشاورزی دانشگاههای معتبر کشور ارائه می گردد. هدف
از ارائه این رشته تربیت نیروهای زبده ای است که بتوانند در زمینه های
مختلف پرورش و تولید محصولات باغی، سبزی و صیفی، گلهای زینتی، طراحی فضاهای
سبز و... فعالیت نمایند.
اهمیت و جایگاه در جامعه
اساسی
ترین نیاز هر فرد، تأمین نیاز غذایی اوست. با توجه به محدود بودن زمین و
آب برای جوامع رو به رشد، باید حداکثر محصول را از زمینهای زیر کشت به دست
آورد. محصولات باغبانی در دنیا، علاوه بر تأمین بخشی از غذای مورد نیاز
بشر، در تأمین سلامتی انسان جایگاه ویژه ای دارد. تولید گلها و گیاهان
زینتی سبب انبساط و شادی روح انسان و تقویت سلامت روانی افراد می شود. با
توجه به وابستگی کشورمان به صادرات نفت، تولید محصولات باغبانی می تواند
یکی از مهمترین منابع ارزی کشور باشد و جایگزین درآمد نفت شود. در حال حاضر
نیز این بخش یکی از مهمترین منابع ارز آوری کشور محسوب می گردد. با توجه
به این مطالب، جذب فارغ التحصیلان این رشته در وزارت کشاورزی و سازمانهای
وابسته و همچنین بخشهای خصوصی نظیر شرکتهای سهامی زراعی و... اهمیت قابل
ملاحظه دارد و نیاز خاص به این رشته را- حتی در مقایسه با سایر رشته های
کشاورزی- به وضوح نشان می دهد.
سطوح رشته
ردیف نام دانشگاه کاردانی کارشناسی ارشد دکترا
1 آزاد- استهبان
2 آزاد- تبریز
3 آزاد- جهرم
4 آزاد- جیرفت
5 آزاد- رشت
6 آزاد- رفسنجان
7 آزاد- ساوه
8 آزاد- شیراز
9 آزاد- شیروان
10 آزاد- علوم و تحقیقات تهران
11 آزاد- محلات
12 آزاد- مرند
13 آزاد- مهاباد
14 آزاد- میانه
15 آزاد-ابهر
16 آزاد-تاکستان
17 آزاد-خوراسگان
18 آزاد-مراغه
19 ارومیه
20 بوعلی سینا همدان
21 تبریز
22 تربیت مدرس
23 تهران
24 خلیج فارس
25 زنجان
26 شاهد تهران
27 شهیدچمران اهواز
28 شیراز
29 صنعتی اصفهان
30 علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
31 فردوسی مشهد
32 گیلان
33 مازندران
34 هرمزگان- بندرعباس
35 ولیعصر رفسنجان
36 کشاورزی مراغه
درسهای رشته
ردیف نام درس ردیف نام درس
1 آبیاری عمومی
2 آفات مهم درختان میوه
3 آفات و بیماریهای مهم گیاهان زینتی، صیفی و سبزی
4 آمار و احتمالات
5 ازدیاد نباتات
6 اصلاح و بذرگیری گل و سبزی
7 اصول اصلاح نباتات
8 اصول باغبانی
9 اصول تبدیلی و نگهداری فرآورده های کشاورزی
10 اصول و ترویج و آموزش کشاورزی
11 اقتصاد کشاورزی
12 اکولوژی
13 بیماریهای گیاهی
14 بیماریهای مهم درختان میوه
15 بیوشیمی عمومی
16 جلسه بحث
17 چایکاری و تکنولوژی چای
18 حاصلخیزی خاک و کودها
19 حشره‌شناسی و دفع آفات
20 خاک‌شناسی عمومی
21 دامپروری عمومی
22 درختان و درختچه های زینتی
23 رابطه آب و خاک و گیاه
24 ریاضیات عمومی
25 زراعت عمومی
26 ژنتیک
27 سبزیکاری خصوصی
28 سبزیکاری عمومی
29 شیمی آلی
30 شیمی عمومی
31 طراحی باغ و پارک
32 طرح آزمایشات کشاورزی 1
33 علف‌های هرز و کنترل آنها
34 عملیات کشاورزی
35 فیزیولوژی بعد از برداشت
36 فیزیولوژی گیاهی
37 فیزیک عمومی 38 گلکاری
39 گیاهشناسی 1(فیزیولوژی و تشریح )
40 گیاه شناسی 2 (سیستماتیک و مرفولوژی)
41 ماشینهای کشاورزی
42 ماشینهای برداشت محصولات باغی
43 مسئله مخصوص
44 مساحی و نقشه برداری
45 میوه‌های ریز
46 میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری
47 میوه های مناطق معتدله
48 هوا و اقلیم شناسی
49 کارآموزی
صنعت و بازارکار
تواناییهای لازم برای داوطلبان این رشته و ادامه تحصیل در آن
برای
ادامه تحصیل در این رشته- با توجه به کمیت و کیفیت دروس ارائه شده در این
دوره- داوطلب باید از دانش بالایی در زمینه های علوم پایه، شیمی، فیزیک
و... برخوردار باشد. همچنین توان جسمی، قدرت تجزیه و تحلیل و دقت کافی در
مسائل را داشته باشد. شایان ذکر است تقریباً اکثر کارها و فعالیتهای این
رشته در خارج از محیط شهری و باغهاست و توان نسبتاً بالایی را می طلبد.
تواناییهای فارغ التحصیلان
همان گونه که اشاره شد فارغ التحصیلان این رشته می توانند پس از پایان تحصیلات مسؤولیتهای متفاوتی به عهده بگیرند، از جمله:
محاسبه، ساخت و اجرای گلخانه های تولید گل و سبزی، شاسی های گرم و سرد، خزانه های تولید نشا و سایر ادوات ثابت باغبانی.
نظارت و اجرا در کاشت باغهای پیشرفته و همچنین تولید ارقام جدید میوه و سبزی و... .
فعالیت در زمینه های تحقیقات کشاورزی در بخش باغبانی.
طراحی باغ و پارک و فضای سبز شهری و نظارت و اجرای طرحهای فضای سبز ، چمن کاری و گل کاری.
انجام بسیاری از کارهای نقشه برداری برای اجرا و ایجاد دقیق باغها و فضای سبز.
تولید نهال و پرورش گل و ایجاد نهالستان و گلستانهای پیشرفته.
مقدمه
در جهان امروز غذا نقش اساسی و استراتژیکی را بازی می کند بسیاری از کشورها به خاطر کمبود مواد غذایی تمام حیثیت و شرف خود را به اجبار به استعمارگران برده اند اگر کشوری از نظر تولید مواد غذایی بتواند در حد خوبی قرار گیرد و خودکفا شود پس از آن یا بهتر بگوییم هم زمان با آن باید توجه جدی به علوم تغذیه نماید ، صرف غذا خوردن و معده را از غذا انباشته کردن اگر ضرر نداشته باشد مطمئنا سودمند نخواهد بود . در تعاریفی که از علوم مرتبط به تغذیه شده آن را علمی دانسته اند که نیازهای غذایی بدن را از نظر کیفی و کمی تعیین می کند و بیان می کند که چگونه می توان سالم زیست.
در مورد تغذیه مناسب صحبت فراوان و اهمیت آن آشکار است. علم تغذیه نسبتا علم جوانی است و در عین حال که رشته مجزایی است تا حد زیادی به یافته‌های شیمیایی، بیوشیمیایی، میکروب شناسی پزشکی و زیست شناسی وابسته است و در تحقیقات علمی این رشته ها شرکت می کند.
در حال حاضر این رشته در سه مقطع کارشناسی پیوسته، کارشناسی ارشد ناپیوسته، دکتری در کشور ارائه می‌گردد و طول دوره اول آن 8 ترم تحصیلی است.
در این رشته علاقه به علوم تغذیه و دقت عمل در آزمایشگاهها و کسب تجربه و کار آموزی حائز اهمیت است.
از دروس دبیرستانی که کاربرد بیشتر در این رشته دارند، می توان زیست شناسی و شیمی را نام برد. ضریب زیست شناسی 4 و ضریب 2 برای شیمی، فیزیک و ریاضیات می باشد.
سطوح رشته
ردیف نام دانشگاه
1 آزاد- تهران
درسهای رشته
ردیف نام درس ردیف نام درس
1 آمار حیاتی
2 آموزش تغذیه
3 اصطلاحات پزشکی و بیمارستانی
4 اصول اپیدمیولوژی
5 اصول و روشهای نگهداری مواد غذایی
6 اقتصاد و برنامه‌ریزی تغذیه
7 اکولوژی تغذیه
8 بررسی وضع تغذیه
9 بهداشت عمومی
10 بهداشت و مسمومیت‌های غذایی
11 بیماریهای ناشی از سوء تغذیه و اپیدمیولوژی آن
12 بیوشیمی متابولیسم
13 بیوشیمی مقدماتی
14 تاثیر فرآیندها بر ارزش غذاها
15 تشریح و فیزیولوژی
16 تغذیه اساسی 1
17 تغذیه اساسی 2
18 تغذیه در دورانهای مختلف زندگی
19 تغذیه گروههای ویژه
20 تنظیم برنامه غذایی
21 جامعه شناسی
22 جلسه بحث
23 رژیم درمانی 1
24 رژیم درمانی 2
25 روانشناسی
26 زبان تخصصی
27 زیست‌شناسی
28 شیمی
29 شیمی آلی
30 شیمی مواد غذایی
31 فیزیولوژی تغذیه
32 فیزیک عمومی
33 مدیریت بخش غذایی
34 میکروب‌شناسی عمومی
35 میکروب‌شناسی مواد غذایی
36 نقش تغذیه در خدمات بهداشتی
37 کارآموزی در عرصه
صنعت و بازارکار
بخش تغذیه بیمارستانها، مسؤولیت فنی کارخانجات تولید مواد غذایی، همکاری در کلینیک‌های رژیم درمانی با همکاری پزشکان غدد داخلی، همکاری در تعیین رژیم برای گروههای مختلف از جمله ورزشکاران، بیماران خاص، کارگران و. . . مشغول به کار هستند.
بطور کلی می‌توان گفت فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی این رشته از توانائی‌ها و مهارتهای زیر برخوردارند.
برنامه ریزی غذایی برای بیماران در بیمارستانها و مراکز بهداشتی.
شرکت در فعالیتهای تغذیه‌ای مراکز همگانی.
بررسی و تحقیق و آموزش مطالب مربوط به تغذیه در واحدهای آموزشی و تحقیقاتی.
انجام خدمات تغذیه‌ای برای واحدهای دست‌اندرکار تغذیة جامعه.
تنظیم و اجرای برنامه‌های آموزش تغذیه عمومی.
تنظیم یک رژیم غذایی مناسب برای افراد چاق و لاغر و افراد مبتلا به بیماریهای خاص از جمله بیماریهای کلیوی، دیابتی، نقرس و. . .
مطالب مشابه :
طراحی صنعتی
معرفی زیر شاخه های رشته ها ، اقتصاد و مدیریت تولیدات صنعتی، جامعه‌شناسی صنعتی
زیر شاخه های تجربی
معرفی زیر شاخه های رشته ها رشته اقتصاد صنعتی. رشته کتابداری در شاخه پزشکی. رشته مدیریت
معرفی زیر شاخه های رشته تجربی
معرفی زیر شاخه های و تعاون، مدیریت یک فعالیت صنعتی نقش دارد چرا که او
مدیریت فازی در بازاریابی
مدرس دانشگاه در زیر شاخه های مدیریت منــابع انسانی مدیریت صنعتی شمال مديريت صنعتي شيراز
تعارض در محیط کار
مدرس دانشگاه در زیر شاخه های مدیریت منــابع انسانی فرهنگ صنعتی.
معرفی گرایش های مختلف مدیریت
مدیریت صنعتی هر یک از زیر شاخه‌های فوق ضمن تبعیت از اصول بازاریابی این امکان را فراهم
رشته های فنی
معرفی زیر شاخه های رشته ها * متالوژی عمومی و شناخت مواد صنعتی * سازمان و مدیریت
زیر شاخه‌های علم اقتصاد
زیر شاخه‌های علم * اقتصاد صنعتی * اقتصاد مدیریت
معنای واژه سیرو سلوک
مدرس دانشگاه در زیر شاخه های مدیریت منــابع انسانی بزرگ صنعتـی ایران ( فولادمبارکه ،
برچسب :
زیر شاخه های مدیریت صنعتی