انجیر

دید کلی

درخت انجیر که نام علمی آن فیکوس (Ficus) می‌باشد از خانواده (Moracee) موراسه است و دارای 600 گونه می‌باشد که اغلب انواع آن وحشی یا زینتی هستند مانند درخت معروف به درخت کاتوچو (فیکوس الاستیکا) که هم زینتی است و هم صنعتی. فیکوس بنگالنسیس و فیکوس رلیگیوزا انواع زینتی این گیاه می باشند که در تزئینات و به عنوان گیاه آپارتمانی مصرف زیاد دارند.

انواعی که در باغبانی از نظر مصرف میوه آن مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از فیکوس کاریکا ، فیکوس پالماتا و فیکوس پودوکاریکا. فیکوس کاریکا همان انجیر معمولی است که به عنوان میوه مورد استفاده قرار می‌گیرد. ولی فیکوس پالماتا و فیکوس پودوکاریکا بیشتر برای تلقیح انواع انجیر خوراکی کاشته می‌شوند.



 

جایگاه انجیر در آیات و احادیث

خداوند در آیه اول سوره مبارکه تین به انجیر و زیتون قسم یاد کرده است. این سوگند پرمعنایی است زیر انجیر دارای ارزش غذایی فراوانی است و لقمه‌ای است مغذی و مقوی برای هر سن و سالی و خالی از پوست و هسته و زوائد. در حدیثی از امام رضا علیه‌السلام آمده است: انجیر بوی دهان را می‌برد، لثه‌ها و استخوانها را محکم می‌کند، مو را می‌رویاند و درد را برطرف می‌کند و با وجود آن نیاز به دارو نیست. و نیز فرمود: انجیر شبیه‌ترین اشیا به میوه‌های بهشتی است.

اصل و قدمت گیاه

موطن اصلی درخت انجیر در دنیای قدیم یعنی اروپا- آسیا در نواحی مدیترانه می‌باشد و به همین جهت آن را جزء میوه‌های مناطق نیمه گرم طبقه بندی می‌کنند. درخت انجیر بسیار قدیمی است. آثار این درخت در آخر عهد دوم کرتاسه دیده شده و در عهد چهارم در اطراف دریای مدیترانه مورد کشت قرار گرفته است. در مصر از 2800 سال قبل از میلاد مسیح کاشت درخت انجیر موسوم بوده است.

یهیودیان قدیم نیز درخت انجیر را می‌شناخته‌اند و از یک نوع انجیر که فیکوس سیکوروس می‌باشد در توارت ذکر شده است. یونانیان قدیم نوع اصلاح شده این درخت را تحت نام انجیر آتیک (Attic) می‌شناخته‌اند و رومیها این درخت را با معتقدات مذهبی خود مخلوط کرده آن را نشانه سعادت و پیشرفت و ترقی روز افزون می‌دانسته‌اند.



 

مشخصات گیاه شناسی

برگ درخت انجیر پنجه‌ای و دارای 3 تا 5 لوب می‌باشد. قسمتی که به اسم میوه انجیر معروف است و مورد تغذیه انسان قرار می‌گیرد در حقیقت میوه نیست بلکه زائده مجوفی است که گلهای انجیر به تعدادی زیاد در داخل آن قرار گرفته‌اند و مواد قندی در این زایده یا رسپتاکل جمع می‌شود. گلهای نر و گلهای ماده درخت انجیر از یکدیگر جدا ولی روی یک پایه یعنی در داخل رسپتاکل واقع شده‌اند و به عبارت دیگر درخت انجیر گیاهی است یک پایه.

اگر میوه انجیر را باز کنیم و به شکل یک سطح درآوریم گلهای نر که حامل دانه گرده هستند و در کنار و به طرف خارج صفحه واقع شده و گلهای ماده که حامل تخمدان و در صورت تلقیح شدن حامل بذر خواهند بود در وسط صفحه قرار دارند. تلقیح گلهای ماده انجیر بوسیله حشرات مختلف که مهمترین آنها حشره‌ای بسیار کوچک از خانواده کالسیدیده می‌باشد انجام می‌گیرد.

آب و هوای مطلوب برای درخت انجیر

به همان اندازه که درخت انجیر به گرمای زیاد مقاوم است نسبت به سرما مخصوصا در دوره جوانی حساس است و سرما یک عامل محدود کننده در کاشت این درخت می‌باشد. اثر گرما و رطوبت در میوه انجیر نسبت به نوع مصرف میوه متفاوت است. انجیرهایی که برای کنسرو و یا در شیرینی‌پزی مصرف می‌شود در هوای مرطوب محصول مرغوب‌تری می دهد تا در هوای گرم و خشک و برعکس میوه درختان انجیری که در هوای خشک و نسبتا گرم کاشته شده‌اند برای تهیه انجیر خشک مرغوب‌تر است تا آنهای در هوای مرطوب عمل آمده‌اند.

باران در موقع تلقیح بسیار مضر است و مقدار محصول را به مقدار قابل توجهی کم می‌کند. در نواحی مرطوب میوه درشت می‌شود و دم آن طویل می‌گردد ولی مقدار شیرینی میوه کم می‌شود در هوای خشک و گرم دم میوه کوتاه شده گاهی به کلی از بین می‌رود اما اندازه میوه کوچک و مقدار شیرینی آن زیاد است.



 

خاک مطلوب درخت انجیر

درخت انجیر را در انواع مختلف خاک از شنی سبک تا رسی سخت می‌توان کاشت. در اراضی شنی سبک خطر حمله نماتود بسیار زیاد است. بهترین خاک برای کاشت این درخت اراضی لیمونی است. در این نوع اراضی میوه دادن درخت به علت رشد زیاد شاخ و برگ دو یا سه سال به تاخیر می‌افتد.

ازدیاد درخت انجیر

درخت انجیر را با انواع مختلف وروش تکثیر نباتات چه جنسی و چه غیر جنسی می‌توان زیاد کرد. در ازدیاد بوسیله بذر هیچ گاه درخت جدید شبیه به پایه مادری نخواهد بود و به همین جهت نیز جز برای تحقیقات علمی و پیدا کردن انواع جدید از این طرز ازدیاد استفاده نمی‌کنند. برای ازدیاد درخت انجیر از نظر ایجاد باغ به منظور بهره برداری فقط از طرق مختلف غیر جنسی استفاده می‌شود.

طرق مختلف غیر جنسی که بیشتر در تکثیر درخت انجیر بکار می‌روند عبارتند از: قلمه ، پاجوش ، خوابانیدن شاخه و پیوند. بین این طرق ، ازدیاد بوسیله قلمه بیش از سایر روشها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ازدیاد درخت انجیر بوسیله قلمه باید از درخت سالم و قوی و شاخه رسیده انتخاب و تهیه شود.



 

آفات و بیماریهای درخت انجیر

از انواع آفات می‌توان به این موارد اشاره کرد: سیمتیس نمورانا ، هسپروفانس گریزئوس ، سفیدک انجیر ،موزائیک انجیر ، شکاف خوردن میوه انجیر و بیماری ترشیدگی میوه انجیر.

انجیر با توجه به ارزش غذایی و طبی بالا در بیشتر نقاط دنیا از جمله گرمسیری ، نیمه گرمسیری و معتدله کاشت می شود . استان فارس و شهرستان استهبان سهم عمده ای در تولید انجیر خشک در ایران و دنیا دارند .

محیط رشد : انجیر یک گیاه خزان کننده بوده که ویژه مناطق نیمه گرمسیری می باشد و به زمستان ملایم و تابستان گرم نیاز دارد . ( توجه داشته باشید که دمای پایین در زمستان کاشت انجیر را محدود می کند ) . در فصل گلدهی انجیر نباید آبیاری انجام داد و بهتر است در محیط رشد هم بارندگی وجود نداشته باشد تا حداکثر محصول دهی را داشته باشیم .

خاک مورد نیاز شنی رسی بوده با PH در حدود 6 تا 7.5 که برای رشد انجیر مناسب است . مقاومت این گیاه نسبت به خشکی و شوری زیاد ، حساسیت آن به کمبود آهن و روی زیاد نیست ولی به سدیم و بور حساس است .

ازدیاد : روش ازدیاد به وسیله بذر ، قلمه ، پاجوش ، پیوند . البته ازدیاد با بذر به ندرت انجام شده و مخصوص مراکز تحقیقاتی می باشد . توسط قلمه های چوب 2 الی 3 ساله به راحتی تکثیر می شود . طول قلمه ها در حدود 40 سانتیمتر بوده که در اواخر زمستان جدا می گردند .

انواع انجیر : خوراکی و غیر خوراکی می باشد

انواع انجیر خوراکی : ازمیر ، معمولی ، سان پدرو

انجیر استهبان از نوع ازمیر می باشد که محصول دوم آن اقتصادی و قابل استفاده است . ارقام آن عبارتند از انجیر سیاه ، سبز ، شاه انجیر و کشکی

انجیر های معمولی به صورت پارتنوکارپیک تولید شده و نیازی به گرده افشانی ندارد . ( انجیرهای سیاه موجود در بازار )

انجیر های غیر خوراکی به نام " بر " نامیده شده که زمستانه ، بهاره ، تابستانه دارند و از نوع بهاره آن برای " بردهی " یا گرده افشانی درخت انجیر استفاده می شود

برای گرده افشانی از زنبور " بلاستوفاگا " استفاده می نمایند که درون میوه های انجیر غیر خوراکی زندگی می نمایند .

بازار فروش انجیر : بازار فروش محصولات کشاورزی در ایران هیچ تضمینی ندارد . اما به طور کلی در مورد انجیر های معمولی به دلیل کمی زمان انبار داری آن و توان کم حمل و نقل بایستی به بازار فروش نزدیک باشید . ( قیمت آن هم در شیراز برای مصرف کننده به صورت نوبرانه و کیفیت محصول از 1500 تا 300 تومان می باشد البته در تابستان 84 )  اما در مورد انجیر های خشک به دلیل داشتن خاصیت انبارداری و توان حمل و نقل و از همه مهمتر وجود بازار در خارج از کشور قابل تامل بیشتری است . اما مراقبت و نگهداری بیشتری نیاز دارند .


مطالب مشابه :


انجیر

انجیر استهبان از نوع ازمیر می باشد که محصول ( قیمت آن هم در شیراز برای مصرف کننده به




انجیر

انجیر استهبان از نوع ازمیر می باشد که محصول دوم آن اقتصادی و قابل ( قیمت فروش آن را در دست




نجات46میلیاردی انجیرستان استهبان

برای جلوگیری از نابودی بزرگترین انجیرستان کشور در استهبان انجیر تسهیلات ارزان قیمت




انجیر

انجیر استهبان از نوع ازمیر می باشد که محصول دوم آن اقتصادی و ( قیمت فروش آن را در دست




شهرستان استهبان

وبلاگ جامع شهرستان قرآنی استهبان توان به انجیر و بسیار گران قیمت و




انجیر

انجیر استهبان از نوع ازمیر می باشد که محصول دوم آن اقتصادی و قابل استفاده است . قیمت محصول :




باغبانی انجیر

انجیر استهبان از نوع ازمیر می باشد که محصول ( قیمت آن هم در شیراز برای مصرف کننده به




فواید درمانی میوه‌های قرآنی

در این جشنواره یک کیلو خرمای فارس ۳۵۰۰ تومان تا ۴۵۰۰ تومان، انجیر استهبان قیمت ‌های




قیمت خرمای جهرم از قیمت کاه هم کمتر است/ کشاورزان شهرستان در شرایط بسیار سختی هستند

حضور وزیر، مشکل قیمت خرمای جهرم حل از استهبان مقام دوم تولید انجیر استان را دارد و




برچسب :