جزوه ومطالب مربوط به پدافند غير عامل- قدرت اله محمودلو

مقدمه ای بر پدافندغیرعامل : مقدمه

  پدافند غيرعامل با مفهوم کلی دفاع در برابر تهاجم، بدون استفاده از سلاح و درگيرشدن مستقيم، سابقه ای طولانی در تاريخ بشری به قدمت خلقت انسان دارد.   انجام اقدامات دفاع غيرعامل در ابعاد گوناگون در حال کنونی در جهت مقابله با تهاجمات دشمن(نظامی و غيرنظامی)، بلاهای طبيعی و غيرطبيعی و تقليل خسارات ناشی از حملات نظامی دشمن چون: حملات هوايی، زمينی، دريايی و غيرنظامی چون: حملات سايبری، جنگ نرم و بلاهای طبيعی چون: طوفان، سيل، زلزله و... غيرطبيعی چون: سرقت و... موضوعی بنيادی است که وسعت و گستره آن، تمامی زير ساخت های کليدی، مراکز حياتی، حساس و مهم نظامی و غيرنظامی کشور چون پالايشگاهها، نيروگاه ها، بنادر، فرودگاه ها، مجتمع های بزرگ صنعتی، مراکز بهداشتی و درمانی، قرارگاهها و مراکز عمده فرماندهی نظامی و هدايت و تصميم گيريهای سياسی، مراکز اصل مخابراتی و ارتباطی، پل های استراتژيک، صنايع نظامی، پايگاه های هوايی، سايت های موشکی، مراکز و ايستگاه های راديويی، تلويزيون، انبارهای عمده مواد غذايی و دارويی، مراکز جمعيتی و قرارگاه های تاکتيکی، مقرهای عمده آماری و پشتيبانی و .... را در بر می گيرد.   تجارب حاصله از جنگ های گذشته از قبيل جنگ 11 هفته ای سال 1999 ناتو عليه يوگسلاوی، جنگ سال 2003 آمريکا و انگليس عليه عراق، جنگ 33 روزه سال 2006 اسرائيل عليه لبنان و ديگر جنگ های نظامی و غيرنظامی مويد اين نظر است که کشور مهاجم جهت درهم شکستن اراده ملّت و توان سياسی، اقتصادی، نظامی و مديريتی کشور مورد تهاجم با اتخاذ استراتژی انهدام مرکز ثقل، توجه خود را صرف بمباران و انهدام مراکز حياتی، حساس و مهم می نمايد.   همچنين تجارب حاصله از بلاهای طبيعی به وجود آمده چون زلزله بم در سال1382، سيل گلستان در سال1380و ... در کشور عزيزمان ايران ، مويد اين نظر است کشورهای که مورد تهاجم بلاهای طبيعی قرار گرفته اند به علّت عدم رعايت اصول پدافند غيرعامل دچار خسارت زياد مالی و جانی و گاه بلندمدت قرار گرفته اند.   امروزه کشورهای که طعم خرابی و خسارات ناشی از جنگ، بلاهای طبيعی و... را چشيده اند،جهت حفظ سرمايه های ملّی و منابع حياتی خود توجه خاص و ويژه ای به دفاع غيرعامل نموده و در راهبرد دفاع خود جايگاه والايی برای آن قايل غير از حوادث و بلايای طبيعی ، موضوع تهديد های درونی و برونی توسط دشمن نيز،يکی از دغدغه های پدافند غير عامل است و در اين مبحث وزارت بهداشت و درمان و دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی وظيفه خطيری بر عهده دارد. با توجه به حساسيت اين موضوع برماست که با استفاده از رهنمودهای رهبر عزيزمان، ولی امر مسلمين و با شناخت ژرف و کامل از ابعاد مختلف پدافند غيرعامل و اتخاذ تمهيداتی برای آن، خود را به مرز آمادگی کامل برسانيم.        تعريف پدافند   پدافند در مفهوم کلی، دفع، خنثی کردن و يا کاهش تاثيرات اقدامات آفندی دشمن و ممانعت از دستيابی به اهداف خودی است. پدافند به دو بخش تقسيم می‌شود: 1) پدافند عامل 2) پدافند غيرعامل.

  پدافند عامل (Active Defense) :   پدافند عامل عبارت از رويارويی و مقابله مستقيم با دشمن و به کارگيری جنگ افزارهای مناسب و موجود به منظور دفع حمله و خنثی کردن اقدامات آفندی دشمن می‌باشد .   پدافند غيرعامل (Possive Defense) :   به مجموعه اقداماتی اطلاق ميگردد که مستلزم به کارگيری جنگ افزار نبوده و با اجرای آن می توان از وارد شدن خسارات مالی به تجهيزات و تأسيسات حياتی و حساس نظامی و غيرنظامی و تلفات انسانی جلوگيری نموده و يا ميزان اين خسارات و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد.   مجمع تشخيص مصلحت نظام پدافند غيرعامل را اين گونه تعريف می کند :   مجموعه اقدامات غير مسلحانه ای که موجب افزايش بازدارندگی، کاهش آسيب پذيری، تداوم فعاليت های ضروری، ارتقای پايداری ملّی و تسهيل مديريت بحران در مقابل تهديدها و اقدامات نظامی دشمن می شود را پدافند غيرعامل می گويند. سايست های کلی پدافند غيرعامل بر اساس سياست های کلی نظام ابلاغ شده توسط رهبر معظم انقلاب: مقام معظّم رهبری، فرماندهی کل قوّا در ارتباط با ساماندهی و ايجاد يک هماهنگی و ضمانت اجرايی در تصميمات در ارتباط با پدافند غيرعامل موارد زير را تاکييد فرموده اند:   * تشکيل کميته دائمی پدافند غيرعامل به منظور هماهنگ سازی، سياست گذاری، کنترل، نظارت و تصويب طرح های پدافند غيرعامل پروژه های عمرانی کشور در ستاد کل نيروهای مسلح.   * داشتن نگاه اجرايی و ميدانی در موضوعات بر اساس اهمّيّت و کاربرد آنان در طرح.   * تاکيد بر شناسايی مراکز درجه يک و حياتی کشور در طرح های پدافندی.   * اولويّت بندی اماکن و موضوعات بر اساس اهمّيّت و کاربرد آنان در طرح.   * داشتن نگاه اجرايی و ميدانی در موضوعات پدافند غيرعامل.   * تاکيد بر پيگيری کميته دائمی و نظارت بر اجرای طرحهای پدافند غيرعامل دستگاه های اجرايی کشور.   * به نتيجه رساندن طرح های پدافند غيرعامل در ارتباط با مسئولين اجرايی کشور.   * تاکيد بر داشتن طرح پدافند غيرعامل برای کليه پروژه ها و تاسيسات کشور.   * ايمن سازی سرمايه های اساسی (اقلام عمده دفاعی و حياتی).   * استفاده از نعمت های خدادادی (عوارض طبيعی موجود و ...).   * در اولويّت بالا قرار داشتن مسئله پدافند غيرعامل کشور.   * تاکيد بر روحيه بسيجی در اجرای پروژه ها. تاريخچه پدافند غيرعامل شکل گيری تمدن های اوّليه در جهان همواره با وقوع جنگ همراه بوده است، در طول تاريخ انسان ها از طريق پناه گرفتن در غارها، ساخت جوشن و سپر، ايجاد برج و بارو و قلاع محکم و مرتفع، حفر خندق برای حفظ جان و تامين امنيّت گروهی با هدف پيشگيری از حملات غافلگيرانه دشمن اقدام نموده اند، ‌ ديوارهای دفاعی و خاکريزهای متعلق به آغاز سکونت انسان در ايران هنوز برجاست و شکل آنها به موازات پيشرفت سلاح های تهاجمی و تدافعی در هر دوره تاريخی تکامل يافته است.   تفکر ساخت و احداث ديوارها و خطوط و دژهای دفاعی از قديم الايّام به عنوان يک اقدام دفاعی با هدف سد کردن و ايجاد مانع در مسير تهاجم دشمن و ممانعت از مواجه شدن با حملات غافلگيرانه مورد توجه دولت های مختلف بوده و عليرغم تغيير و تکامل سلاح ها و روش های تهاجمی، کماکان با تغيير شکل و کاربری آن ها متناسب با نوع تهديدات به شکل های ديگری همانند تونل ها، ‌ پناهگاه های چندمنظوره، سازه های امن زيرزمينی، ديوارها و موانع دفاعی الکترونيکی در ملاحظات دفاعی کشورها مورد توجه خاص قرار دارند.   از جمله مشهورترين ديوارها و دژهای دفاعی احداث شده در طول تاريخ بشری می توان ديوار چين(ديوار چين به طول 2415 کيلومتر در سال 364 قبل از ميلاد احداث گرديده است)، سد ذوالقرنين، ديوار گرگان (ديوار دفاعی گرگان بزرگ ترين ديوار دفاعی جهان، بعد از ديوار چين می باشد و همزمان با ديوار چين بنا شده است)، ديوار آتلانتيک (ديوار آتلانتيک، استحکامات ساحلی بود که توسط رايش سوم برای جلوگيری از تهاجم نيروهای متفقين درجنگ جهانی دوم احداث گرديد)، ديوار آنتونين، ‌ ديوار اورلئان، ديوار صلح بلفاست، ديوار برلين، ديوار ليما، ديوار ماژينو (ديوار ماژينو در مرز فرانسه و آلمان در سال 1930 الی 1935 به طول 400 مايل جهت جلوگيری از تهاجم آلمان به سرزمين فرانسه احداث گرديد)، ديوار زيگفريد، ديوار مراکش، ديوار ويتنام، ديوار لندن، ديوار کرملين، ديوار بارلو، ديوار اورشليم و … را نام برد.   سرزمين گسترده ايران باستان که ايران کنونی بخشی از آن است، به علت موقعيت جغرافيايی که ميان دو جلگه آباد بين النهرين و پنجاب سند قرار گرفته بود مانند پلی بود که طوايف مهاجم به طرف شرق يا غرب مجبور می شدند از آن عبور کنند زندگی در چنين وضعيت جغرافيايی و محيط ناامن، ايرانيان را وادار نمود تا همواره به منظور در امان ماندن از تجاوز متجاوزين، خانه های مسکونی خود را به شکل دژ کوچکی بسازند بنابراين به هر جای اين سرزمين نگاه کنيد، قلعه، برج، بارو، ارگ، کهندژ، دربند، خندق و دروازه و نظاير آن ها از ناامنی محيط زندگی و توجه و تدبير آگاهانه ايرانيان به ملاحظات دفاعی حکايت دارد. ساخت بناهای گروهی حصاردار در ايران با طرح ها و نقشه های گوناگون از سه هزار سال پيش شناخته شده است، حصار سيلک در کاشان، قلعه حسنلو در اروميه، تورنگ در گرگان ، تپه حصار در دامغان، نوشيجان تپه بين همدان و ملاير ، ‌ قلعه بلورآباد در شهرستان خوی و … از نمونه های آن می باشد.   ساخت اسب چوبی تروا توسط اوديسيوس يکی از افراد زيرک و هوشمند يونانی در سال 212 قبل از ميلاد ، پس از نوميدی سربازان از تسخير (سيراکيوز) نيز يکی از اقدامات تاريخی دفاع غيرعامل می باشد به گونه ای که امروزه از اسب چوبی تروا به عنوان سمبل و نماد فريب ياد می شود.   اعراب باديه نشين مانند ساير اقوام چادرنشين با حصار و بناهای دايمی ميانه ای نداشتند، وجود مبارک پيامبر اسلام (ص) به مديريت نظامی مفهومی واقعی بخشيد و از انواع روش ها و تاکتيک های جنگی و بهره گيری موثر از زمان، مکان و موقعيت مناسب در غزوات برای رويارويی با دشمن و شکست آن ها استفاده می کرد از جمله روش های مورد استفاده در جنگ های تهاجمی و تدافعی صدر اسلام بهره گيری از شيوه های دفاعی غيرعامل بود که به شکل های مختلف در غزوات و سرايا مورد توجه قرار می گرفت.   پيامبر اکرم (ص) در نخستين نبردی که عليه دشمن در بدر انجام داد در پاسخ به پرسش حباب بن منذر در خصوص مشروعيت فريب دشمن در جنگ فرمودند (الحرب الخدعه)، جنگ يعنی خدعه و فريب.   حضرت علی (ع) در مکان يابی صحيح و استفاده از زره و گماردن ديده بان جهت اعلام خبر، رهنمودهای ارزنده ای به شرح زير دارند:   آن گاه که در ميدان جنگ روياروی دشمن قرار گرفتيد، قرارگاه شما بايد در دامنه کوه ها، تپه ها و يا در کنار نهرها باشد تا پوشش و حفاظ شما گردد و شما را از دشمن نگهبانی کند و بايد جنگ را از يک سو و يا حداکثر از دو سو با دشمن داشته باشيد و قسمت های ديگر تکيه بر موانع طبيعی داشته باشد تا دشمن قدرت نفوذ نداشته باشد.   و اکملوا السلامه (زره خويش را کامل کنيد) و در جای ديگر می فرمايد زره پوشيده ها را در پيشاپيش لشگر قرار دهيد و آن ها که کلاه خود ندارند در پشت سر قرار گيرند (نهج البلاغه خطبه 124).   مراقبان، ‌ نگاهبانان و خبرگيرانی در قلعه کوه ها قرار دهيد و… بدانيد آن ها که در پيشاپيش سپاه حرکت می کنند چشمان لشگرند.   بهره ‌ برداری از استتار و اختفاء جهت مخفی و پنهان ‌ سازی گرچه به قدمت طول تاريخ بشری می ‌ باشد ولی اهميت آن در طول جنگ جهانی اوّل به علت ورود هواپيماهای شناسايی و عکس ‌ برداری هوايی و افزايش تدريجی دقت تسليحات آفندی، مورد توجه جدی قرار گرفت.   تا سال (1900) اکثر ارتشهای دنيا از يونيفورم و لباس ‌ های نظامی رنگی استفاده می ‌ نمودند، برای مثال ارتش فرانسه در شروع جنگ جهانی اول از لباسهای رنگی (کت آبی و شلوار قرمز) استفاده می ‌ نمود که پس از پی بردن به اهميت استتار و نقش ارزنده آن در کاهش آسيب ‌ پذيری ‌ ها و تلفات، لباس ‌ های نظامی به رنگ استتار خاکی و يا سبز، قهوه ‌ ای و يا ترکيبی از آنها درآمد و اين موضوع به تدريج در ساير کشورهای دنيا رايج گرديد.

  واژه انگليسی استتار (Camouflage) از لغت فرانسوی (Camoufler) به معنی آرايش نمودن اقتباس گرديده و در سال (1917) وارد زبان انگليسی گرديد.   ارتش شوروی سابق برای هماهنگ نمودن برنامه های فريب و نيرنگ و اقدامات پدافند غيرعامل در برابر تهديدات آمريکا، در سر فرماندهی کل ارتش شوروی واحد ويژه ای را برای مديريت و اجرای برنامه های دفاع غيرعامل به نام (ماسکيروفکا) تاسيس نمود و در طول سال های 1960 الی 1983 اقدامات عمده ای از قبيل آسيب ناپذير نمودن منابع و مراکز حياتی و حساس خود را در برابر تهاجمات احتمالی ‌ ، احداث پناهگاه های عميق زيرزمينی برای مردم و هيات حاکمه سياسی، ‌ نگهداری قطعات يدکی و بحرانی در پناهگاه های مستحکم زيرزمينی، احداث شيلترهای ضد بمب و ساخت ماکت های فريب تجهيزات و تسليحات سازمانی، ايجاد مراکز فرماندهی و کنترل متحرک و طراحی ريل های متحرک جهت موشک های قاره پيمای (SS-X-24) ، ‌ ارسال اطلاعات دروغين، عايق سازی و استفاده از رنگ ها و اقلام جاذب حرارتی و راداری و … نمود.   اگر اقدامات پدافندغيرعامل را در سير تاريخی مورد مطالعه، اقدامات پيشگيرانه ملل مختلف با هدف حفظ جان، ‌ ادامه حيات و حفظ سرزمين، جلوگيری از غافلگيری و ارتقاء توان رزم محسوب نماييم، هنوز هم در آستانه قرن بيست و يکم که جهان آکنده از منازعات ژئوپلتيک بوده و نشانه ای از خاتمه ی قريب الوقوع درگيری های مسلحانه ديده نمی شود، انجام اقدامات پدافند غيرعامل توسط کشورهای مختلف استمرار داشته و جايگاه ويژه ای خود را در سياست های دفاعی کشورها و ملل مختلف به عنوان يک نياز حياتی حفظ نموده است و با روش های مختلف ادامه يافته است. اصول پدافند غيرعامل   اصول دفاع غيرعامل، مجموعه اقدامات بنيادی و زيربنايی است که در صورت به کارگيری می ‌ توان به اهداف پدافند غيرعامل از قبيل، تقليل خسارات و صدمات، کاهش قابليت و توانايی سامانه ‌ های شناسايی و آشکارساز، هدف ‌ يابی و دقت هدف ‌ گيری تسليحات آفندی دشمن و تحميل هزينه بيشتر به وی نايل گرديد. اين اصول عبارتند از:   مکان ‌ يابی استتار اختفاء پوشش فريب پراکندگی تفرقه و جابه‌جايی مقاوم سازی و استحکامات اعلام خبر  

  مکان ‌ يابی (Site Selection)   مکان ‌ يابی، انتخاب بهترين و مطلو ‌ ب ‌ ترين نقطه و محل استقرار است به طوری که پنهان و مخفی نمودن نيروی انسانی، وسايل و تجهيزات و فعاليت ‌ ها را به بهترين وجه امکان ‌ پذير سازد. بنابراين اگر مکان ‌ يابی به خوبی انجام شود، به کارگيری و استفاده از وسايل و ابزار مصنوعی جهت استتار و اختفا ضرورتی پيدا نمی ‌ کند و يا اين ضرورت به حداقل ممکن تقليل خواهد يافت.   تجربه نشان داده است که مکان يابی صحيح و مطلوب می ‌ تواند مقدار بسيار زيادی از معضلات و مشکلات استتار و اختفا را حل و فصل نموده ضمن آنکه تهديدات و آسيب ‌ پذيری ‌ های احتمالی را نيز کاهش و تقليل می‌‌دهد.     استتار و اختفا (Camouflage and Concealment)   فن و هنری است که با استفاده از وسايل طبيعی يا مصنوعی امکان کشف و شناسايی نيروها، تجهيزات و تأسيسات را از ديده ‌ بانی، تجسس و عکس ‌ برداری دشمن کاهش داده، مخفی نموده و حفاظت نمايد.   استتار، همرنگ سازی با محيط و اختفا، استفاده صحيح از عوارض طبيعی و مصنوعی زمين می ‌ باشد به طوری که تشخيص هدف توسط دشمن به سختی انجام گرفته و يا با تأخير انجام پذيرد.   پوشش (Cover)   پوشش، پنهان سازی و حفاظت تأسيسات، تجهيزات و نيروی انسانی در برابر ديد و تير دشمن می ‌ باشد.  

فريب (Deception)   کليه اقدامات طراحی شده حيله ‌ گرانه ای است که موجب گمراهی و غفلت دشمن در نيل به اطلاعات و محاسبه و براورد صحيح از توان کمی و کيفی طرف مقابل گردد.     فريب نظامی (Military Deception)   اقداماتی که به منظور گمراه ساختن فرماندهان تصميم ‌ گيرنده دشمن انجام می ‌ شود تا دشمن از توانايی ها، اهداف و عمليات نيروهای خودی آگاه نشود، در نتيجه به اقدام (يا عدم اقدام) خاصی مبادرت ورزد که به انجام مأموريت نيروهای خودی کمک خواهد نمود.   فريب نظامی استراتژيک (Strategic Military Deception)   فريب نظامی که توسط فرماندهان عالی نظامی و يا در حمايت و پشتيبانی از آنان طراحی و اجرا می ‌ گردد، اين فريب به منظور تأثيرگذاردن بر عمليات، سياست و خط ‌ مشی ‌ های نظامی دشمن صورت می ‌ گيرد. چنانچه اهداف فريبنده در يک طرح فريب بسيار گسترده که هدف آن سردرگمی دشمن در خصوص استراتژی اصلی و يا اهداف استراتژيک باشد، فريب استراتژيک به کار برده می ‌ شود.   پراکندگی (Dispersion)   گسترش، باز و پخش نمودن و تمرکز زدايی نيروها، تجهيزات، تأسيسات يا فعاليت ‌ های خودی، به منظور تقليل آسيب ‌ پذيری آن ها در مقابل تهديدات، به طوری که مجموعه ‌ ای از آن ها هدف واحدی را تشکيل ندهند.   تفرقه و جابه‌جايی (Separation) :   جداسازی و جابه­جايی تجهيزات حساس و ارزشمند قابل حمل از يک نقطه به نقطه ديگر جهت کاهش شناسايی و آسيب­پذيری اين اهداف مي­باشد.   استحکامات ( Fortification )   ايجاد هرگونه حفاظ که در مقابل اصابت مستقيم بمب، راکت، موشک، گلوله، توپخانه، خمپاره و يا ترکش آن ها مقاومت نموده، مانع صدمه رسيدن به نفرات و يا تجهيزات گردد.     اعلام خبر ( Early Warning ) آگاهی و هشدار به نيروهای خودی مبنی بر اين که عمليات تعرضی دشمن نزديک می باشد، اين هشدار که برای آماده شدن است ممکن است چند دقيقه، چند ساعت، چند روز و يا زمانی طولانی تر از آغاز مخاصمات اعلام گردد. تجهيزات و وسائل اعلام خبر شامل رادار، ديده بانی بصری، آژير، پيام ها و آگهی های هشدار دهنده از طريق وسايل مختلف از جمله رسانه های گروهی می باشد. اهداف پدافند غیرعامل :  1)کاهش قابليت و توانايی سامانه ‌ های شناسايی، هدف يابی و دقت هدف ‌ گيری تسليحات آفندی دشمن.   2)تقليل آسيب ‌ پذيری و کاهش خسارات و صدمات تأسيسات، تجهيزات و نيروی انسانی مراکز حياتی، حساس و مهم نظامی و غيرنظامی کشور در برابر تهديدات و حملات دشمن،وبلاهای غير طبيعی.   3)حفظ سرمايه ‌ های کلان ملی کشور.   4)حفظ توان خودی جهت ادامه فعاليت ‌ ها و تداوم عمليات توليد و خدمات رسانی.   5)سلب آزادی و ابتکار عمل از دشمن و ايجاد شرايط سخت و دشوار برای وی در صحنه عمليّات.   6)صرفه ‌ جويی در هزينه ‌ های تسليحاتی و نيروی انسانی.   7)افزايش آستانه مقاومت مردمی و قوای خودی در برابر تهاجمات دشمن و بلاهای غير طبيعی.   8)تحميل هزينه بيشتر به دشمن از طريق وادار نمودن وی به تلف نمودن منابع محدود خود بر روی اهداف کاذب و فريبنده و سلب اصل صرفه جويی قوا از وی.   9)بالا بردن توان دفاعی کشور.   10)توزيع ثروت، جمعيّت و سرمايه ‌ های ملّی در کل فضای سرزمينی کشور از طريق اعمال سياست تمرکززدايی، آمايش سرزمينی و پراکندگی زيرساختهای کليدی و مراکز حياتی، حساس و مهم توليدی محصولات کليدی (نيروگاهی، پالايشگاهی، صنعتی، نظامی، غذايی، آبرسانی،بهداشتی و ...)   11)ايجاد آمادگی ‌ های لازم مقابله با دشمن در شرايط تهديدات نامتقارن. 12)حفظ تماميّت ارضی، امنيّت ملّی و استقلال کشور .اهمیت پدافند غیرعامل :  1) موجب زنده ماندن و حفظ بقای نيروی انسانی می گردد که با ارزشترين سرمايه و موجوديت ملی کشور می باشد.   2) موجب صرفه جويی کلان اقتصادی و ارزی در حفظ تجهيزات و تسليحات بسيارگران قيمت نظامی و.. ميگردد.   3) اقدامات پدافند غيرعامل، مراکز حياتی و حساس اقتصادی، سياسی، نظامی، ارتباطی و مراکز عمده علمی و فرهنگی و... را در برابر حملات دشمن حفظ و ادامه فعاليت در شرايط بحران و جنگ را ممکن می کند.   4) اقدامات دفاع غيرعامل موجب تحميل هزينه قابل توّجه به دشمن می گردد.   5) اقدامات دفاع غيرعامل سبب به وجود آمدن تأثيرات روحی و روانی مثبت در شهروندان و رزمندگان ميگردد.   6) اقدامات دفاع غيرعامل موجب حفظ نيروها برای ضربه زدن در زمان و مکان مناسب و گرفتن آزادی و ابتکار عمل از دشمن می گردد.   7) در مقام مقايسه سه عنصر(تهاجم، دفاع عامل و غيرعامل) عنصر دفاع غيرعامل مخارج و هزينه های کمتری دارد و از نظر اخلاقی و بشر دوستی و سياسی مفهوم صلح دوستانه و تنش زا دارد.   8) اجتناب ناپذير بودن بروز جنگ های آينده و لزوم آمادگی دفاعی.   9) نيل به دفاع غيرعامل در مقايسه با دفاع عامل، ساده ترين و سهل الوصول تر و با سياست خودکفايی و عدم وابستگی کشور هم جهت است.   10) پيشگيری بهتر از درمان است. تصفيه آب در سرچشمه آسان تر از تصفيه در درياست. متخصصين زلزله شناسی ژاپنی عقيده دارند: اين زلزله نيست که موجب کشته شدن انسان های بی گناه و بروز خسارت می گردد بلکه سازه های ناامن می باشند که موجب بروز مرگ و خسارت می گردند.   11) نظريه های استراتژيک و دکتر ين های نظامی، دال بر اهمّيّت و لزوم توجه به دفاع غيرعامل می باشد.   12) اقدامات پدافند غيرعامل موجب کاهش آسيب پذيری و حفظ سرمايه های کلان موجود در يک کشور در شرايط وقوع جنگ يا بلاهای غيرطبيعی می گردد. طبیعت و پدافند غیرعامل :  با نگرشی تحقيقی و دقيق به جهان شگفت ‌ انگيز طبيعت می ‌ توان گفت که انسان،دانش و هنر دفاع غيرعامل را از مخلوقات جهان هستی به خصوص جانداران ديگر آموخته و بدون شک اين مخلوقات بوده ‌ اند که به اجداد ما راه ساختن ابزار دفاعی از قبيل سپر، زره، پناه بردن به غارها و ساختن دژها و استحکامات سنگری، استتار و اختفاء و ساير موارد را آموخته ‌ اند.   وسايل دفاعی غيرعامل نزد حيوانات به نحوی است که از پنج وسيله شناخته شده دفاعی که خداوند حکيم در اختيار جانوران قرار داده چهار وسيله آن، وسايل دفاعی «غيرعامل» و تنها يک وسيله آن «عامل» می ‌ باشد.   پنج وسيله فوق ‌ الذکر عبارت است از :   1)پنهان ‌ سازی و استتار 2)خود را مرده جلوه دادن 3)پوشش حفاظتی 4)تحرک و فرار 5)جنگ و مبارزه   حوزه های عملياتی در پدافند غيرعامل : حوزه های عملياتی پدافند غيرعامل حوزه وسيعی از تمام نهادها، ارگان ها، سازمانها و... را در بر ميگيرد که به اختصار اشاره می کنيم:  1. نظامی 2. بهداشت و سلامت عمومی 3.رسانه و صدا و سيما 4.مديريت بحران 5.فناوری اطلاعات 6.ارتباطات و مخابرات 7.آب و برق 8.حمل و نقل و .... حوزه های علمی در پدافند غیرعامل :   اقدامات دفاع غيرعامل حوزه وسيعی از علوم مختلف را در بر می ‌ گيرد به طوری که ساماندهی جامع آن نيازمند استفاده و بهره ‌ برداری مناسب از علوم گوناگون و متنوعی به شرح زير بوده و بايد در ايجاد ساختارهای سازمانی، طرح ‌ ريزی و اجرای پروژ ‌ ه ‌ های تحقيقاتی، بسط و توسعه آموزشهای تخصصی و اقدامات اجرايی مورد توجّه خاص قرار گيرد.  1. مهندسی جغرافيا و رشته ‌ های مربوط به آن  2.هواشناسی، تأثيرات عوامل جوّی در ديد بصری و شناسايی سامانه ‌ های کشف هدف 3.مهندسی شيمی، مواد، متالوژی، پليمر، رنگ، پايروتکنيکها و ...  4.دشمن و بلاهای طبيعی شناسی و شناخت تهديدات آنها  5.مهندسی کامپيوتر (سخت ‌ افزار، نرم افزار، شبکه و ...)  6.مهندسی ساختمان (عمران و زيرگروه آن)  7.مديريت برنامه ‌ ريزی استراتژيک 8.مهندسی مخابرات و ارتباطات و....اولويت اول پدافند غيرعامل، ايجاد امنيت و حفظ منابع انسانی است و مراکز ثقل کشور نيز بر حسب عمق آسيب و سطح تاثيرگذاری به سه دسته تقسيم مي­گردند.   مراکز حياتی (Vital Centers) :   مراکزی هستند که در صورت انهدام کل يا قسمتی از آنها، موجب بروز بحران، آسيب و صدمات جدی و مخاطره‌آميز در نظام سياسی، هدايت، کنترل و فرماندهی، توليدی و اقتصادی، پشتيبانی، ارتباطی و مواصلاتی، اجتماعی و يا دفاعی با سطح تأثيرگذاری سراسری در کشور گردد.   مراکز حساس (Critical Centers) :   مراکزی هستند که در صورت انهدام کل يا قسمتی از آنها، موجب بروز بحران، آسيب و صدمات قابل توجه در نظام سياسی، هدايت، کنترل و فرماندهی، توليدی و اقتصادی، پشتيبانی، ارتباطی و مواصلاتی، اجتماعی و يا دفاعی با سطح تأثيرگذاری منطقه‌ای در کشور گردد.   مراکز مهم (Important Centers) :   مراکزی هستند که در صورت انهدام کل يا قسمتی از آنها، موجب بروز آسيب و صدمات محدود در نظام سياسی، هدايت، کنترل و فرماندهی، توليدی و اقتصادی، پشتيبانی، ارتباطی و مواصلاتی، اجتماعی و يا دفاعی با سطح تأثيرگذاری محلی در کشور گردد.زلزله : پدافند غيرعامل در مقابل زلزله   آمادگی فردی   بايد به کارهايی که به هنگام زلزله انجام خواهيد داد کاملا فکر کنيد. ممکن است در منزل و يا در سالن اجتماعات، در حال تماشای تئاتر، در استاديوم، با دوستانتان، در حال رانندگی و يا مشغول انجام ساير کارهای روزمره باشيد. برنامه ريزی و آمادگی باعث ميشود که شما بهنگام زلزله،فردی خونسرد و آرام ولی موثر باشيد. بايد مردم نزديکترين مراکز امداد و نجات مانند کلنيکها، آتشنشانی و پليس را بشناسند.   در محط های اداری بايد:   يک کيف شامل ضروريترين وسايل را آماده کرده و در يک مکان امن و قابل دسترس قرار دهيد تا بعد از زلزله مورد استفاده قرار دهيد. مهمترين نيازها بعد از زلزله عبارتند از: تغذيه، بهداشت، عمليات نجات و کمک به ديگران که برای اين عمليات نياز به ادواتی داريم که جمع آوری آنها بعد از زلزله ممکن است غير ممکن باشد. پس بهتر است آنها را قبل از وقوع زلزله آماده کنيم و در يک کيسه و در يک مکان امن قرار دهيد.   با اين تجهيزات شما ميتوانيد خود و ديگران را بعد از زلزله تا رسيدن نيروهای امداد و نجات تا هفتاد و دو ساعت و يا بيشتر در خانه، محل کار و يا اتومبيل خود حفظ کنيد.شما بايد مايحتاج خود را بر اساس تشخيص خود در منزل، محل کار و در اتومبيل شخصيتان آماده نماييد.   وسايل ضروری   1. جعبه کمکهای اوّليه شامل باند و گاز، ابزار استريل، پماد سوختگی، آنتی بيوتيک، آسپرين، يک قيچی کوچک، قطره چشمی، و داروهای مورد نياز که هر کدام از اعضای خانواده بطور معمول در آن استفاده می کنند.     2. يک دفتر يادداشت، شامل شماره تلفن های ضروری مراکز امداد و نجات چراغ قوه و باتريهای تازه   3. راديوی ترازيستوری با باتری های شارژ شده.   4. يک کپسول کوچک آتش خاموش کن.   5. دستکش ضخيم و کفش سبک.   6. وسايل بهداشت فردی مانند حوله، صابون، مسواک، خمير دندان، پودر شوينده، دستمال.   7. انبردست و پيچ گوشتی، بيل و يک کلنگ کوچک.   8.حداقل 4 ليتر آب برای هرکدام از افراد در يک ظرف نشکن ذخيره کنيد. ظرفها بايد بصورت مرتب از نظر تازگی و سلامت کنترل شده و تعويض شوند.   9. مواد غذايی، شامل برای سه روز بر اساس تعداد اعضای خانواده مانند غذاهای کنسروی، کمپوت، بيسکويت، آب نبات و غيره.     توصيه های ايمنی قبل از وقوع زلزله در ساختمانهای اداری(خانه بهداشت)   1) در صورتی که ساختمان اداری شما بدون مقاومت لازم در مقابل زلزله های شديد ميباشد با همکاری مشاوران و افراد خبره برای مقاوم سازی اين ساختمانها اقدام نماييد.   2) قطعات دکوراسيون در سقف اتاقها را مورد بررسی قرار دهيد و در صورت نياز آنها را تعمير کنيد.   3) لامپهای مهتابی (فلورسنت) در سقف اتاقها بايد در محل خود کاملا محکم بسته شده و توسط دو سيم در دو انتها مهار شوند.   4) چراغها بايد بصورت کاملا مطمئن به سقف متصل شوند.   5) برای جلوگيری از افتادن کانالهای تهويه هوا، اين قطعات بايد در محل خود به طرز صحيحی مهار شوند.   6) بلندگوها که در قسمتهای مختلف راهروها نصب شده اند، بايد محکم بسته شوند تا تکانهای آنها به هنگام زلزله کاهش يابد. چرا که وجود آنها در ساختمان ضروری است. ( برای ارسال پيامهای ضروری).   7) محل قرار دادن سيستم های مخابراتی و ارتباطی بايد بدقت بررسی شود و از ايمنی آنها اطمينان حاصل گردد.   8) برقراری سيستم ارتباطی داخل ساختمان از طريق تلفنهای بيسيم و قابل حمل در هر قسمت عمل جمع آوری اطلاعات از افراد و وضعيت محل را به راحتی امکان پذير ميسازد.   9) کپسولهای آتشنشانی به همراه راهنمای استفاده از آنها در فواصل معينی قرار دهيد و کارمندان را از محل و نحوه استفاده ازآنها آگاه سازيد.   10) مکانهای آسيب پذير داخل ساختمان از قبيل آزمايشگاهها و کارگاهها را شناسايی کرده و آنها را ايمن نموده و اشياء را در محل خود ثابت نماييد.   11) در تمام طبقات و اتاقها ليست اسامی کارمندان را تهيّه نماييد.   12) نقشه ای از تمام مکانهای مهم، اتاقها، راهروها، راه پله ها و موقعيت انبارها تهيّه نماييد.   13) ليستی از تمام دارايی ها و وسايل قسمتهای مختلف برای برآورد خرابی های احتمالی پس از زلزله تهيّه نماييد.   14) ليستی از شماره تلفنهای ضروری شامل آتش نشانی، بيمارستانها و درمانگاهها تهيه نماييد.   15) با همکاری کارمندان در بخشهای مختلف تجهيزات اداری حجميم مانند کامپيوترها و دستگاههای کپی را با بستهای فلزی و يا کمربندهايی ببنديد، چرا که احتمال جابجايی آنها بهنگام زلزله وجود دارد و ممکن است باعث انسداد دربها و راههای خروجی شوند.   16) با همکاری کارمندان قفسه ها، فايلها و کتابخانه ها را بصورت مناسبی به ديوار متصل نماييد.   17) اشياء سنگين را در قفسه های بايگانی قرار ندهيد چرا که احتمال سقوط آنه وجود دارد.   18) از کارمندان بخواهيد که ميزهای کار خود را در کنار پنجره ها و يا زير لامپها و اشياء آويزان قرار ندهند.   19) پارتيشن ها را در مکان خود با بست فلزی ببنديد.   20) مطمئن شويد که کارمندان درب فايلها را وقتی که استفاده نميکنند، قفل کنند.   21) با هم همکاری نماييد، اشيايی مانند آبگرم کن که احتمال اشتعال آنها وجود دارد را کنترل نماييد.   22) بايگانی و انبار نقاطی هستند که بدليل وجود اشياء قابل اشتعال در آنها مستعد آتشسوزی بعد از زلزله شديد هستند.   23) سعی نماييد مواد قابل اشتعال مانند روغن و گاز را از وسايلی مانند کاغذ، کيسه پلاستيکی و کارتن ها دور نگه داريد و اقدامات احتياطی در مقابل آتشسوزی را در اين مکانها انجام دهيد و نيز تجهيزان اتفاء حريق در جنب آنها نصب نماييد.     از آنجا که آزمايشگاه محل نگهداری مواد خطرناک و قابل اشتعال است، لازم است که توصيه های ايمنی را مانند بايگانيها و انبارها در آزمايشگاه هم در نظر بگيريد. همچنين حتما مواد آزمايشگاهی خطرناک و قابل اشتعال را در ظروف پلاستيکی و نشکن قرار دهيد.     همه کارمندان بايد   1) همه کارمندان بايد طراحی راههای فرار در اداره خود را مطالعه کنند.   2) وقتی که وارد اتاقی ميشوند بايد تمام راههای فرار، محل کپسول آتش خاموش کن و همچنين جعبه کمکهای اوّليه را کاملا بدانند.   3) وقتی از يک بخش به بخش ديگری منتقل ميشوند بايد پله ها و پله های اضطراری را بشناسند.   4) کارمندان بايد وسايل شخصی و ضروری خود را به همراه يک جفت کفش در يک جعبه جداگانه، درداخل کمد خود قرار دهند تا به آسانی به آن دسترسی داشته باشند.   5) تمام شماره تلفنهای ضروری را روی يک کارت همواره در کيف پول خود داشته باشند.   6) زير ميز هميشه بايد يک مکان مشخص (180 سانتيمتر مربع) برای لحظه خطر وجود داشته باشد.     نکات زير بسيار مهم هستند:   1) آموزشهای ضروری کمکهای اوليه با همکاری هلال احمر.   2) تشويق کارمندان به شناخت دقيق کليه مکانهای ساختمان، مخصوصا مکانهای ناامن و راههای اضطراری.   3) آموزش استفاده از آتش خاموش کن به کارمندان و نحوه خاموش کردن آتش با آنها.   4) آگاه کردن کارمندان از محل تجهيزات آب، گاز، و الکتريسيته برای قطع جريان آنها در مواقع ضروری.   سیل : پدافند غيرعامل در مقابل سيل   پديده ها و يا بلايای طبيعی همانند سيل هميشه تاريخ وجود داشته و در هر دوره ای با وقوع آن مشکلاتی برای بشريت به وجود آورده اند و تقريبا اينگونه می توان گفت که بشر هيچگاه قادر به جلوگيری از وقوع اين پديده ها نبوده است. اگرچه با گذر زمان و پيشرفت علم از ميزان خسارات مادی و جانی آن تا حدود زيادی کاسته شده است.    آشنايی با راه های مقابله با سيل   باران شديد، ذوب برفها، تغيير بستر رودخانه‌ها و تخريب سدها و آب‌بندها، از جمله عواملی هستند که ممکن است باعث بروز سيل گردند. چنانچه در مناطقی زندگی می‌کنيد که در معرض خطر سيل هستند، رعايت موارد زير را کمک کننده خواهيد يافت. در مناطق شمالی کشورمان، در چند سال اخير، به دليل تخريب گسترده جنگلها، خطر بروز سالانه سيل افزايش چشمگيری يافته است. ساکنان اين مناطق، لازم است به پيش‌بينی های سازمان هواشناسی کشور توجه لازم را مبذول دارند.     پيش از وقوع سيل   1) به تعداد کافی آجر و گونی و به مقدار کافی شن و ماسه در اداره داشته باشيد.   2) اسناد، کاغذها ومدارک مهم خود را در کيسه‌های پلاستيکی و در مکانی امن نگهداری کنيد.   3) چنانچه ورودی‌های اداره يا پنجره‌ها در معرض خطر سيل هستند، لبه‌های آنها را با کيسه‌های شن و ماسه بپوشانيد .   نکته مهم:   رايانه ها،فرشها و اشيايی گرانقيمت را به طبقات بالاتر و يا سطوح مرتفع منتقل نماييد.     پس از شروع سيل   در صورت امکان، در منزل يا اداره بمانيد: چنانچه در ساختمان قابل اعتمادی زندگی می‌کنيد، در آن بمانيد، اگر می‌توانيد، به طبقات فوقانی برويد، به اندازه کافی غذا، آب، لوازم ضروری همراه داشته باشيد. اشياء گرانبها و اسناد مهم را با خود برداريد. چنانچه وقوع سيل را پيش‌بينی نکرده بوديد يا سرعت بالا آمدن آب بسيا ر زياد است، به گونه‌ای که فرصت جمع‌آوری و حمل اشياء گرانبها را نداريد، آنها را به سطوح بالاتر منزل مثل طاقچه‌ها منتقل کنيد. به ياد داشته باشيد که سيل، می‌تواند زيرسازی ساختمانها را تضعيف کند و ساختمانهای تضعيف شده را ويران نمايد. همواره از سلامت کامل ساختمان منزل و اداره خود اطمينان حاصل کنيد. به سطح آب در محيط اطراف خود توجه داشته باشيد تا بتوانيد تخمينی از بالا آمدن سطح آب و ميزان پيشرفت سيل داشته باشيد. تا زمانی که از سلامت منابع آب يا آب لوله کشی اطمينان حاصل نکرده‌ايد، از آبی که ذخيره کرده‌ايد استفاده نماييد. در صورتی که می‌خواهيد منزل يا اداره را ترک نماييد: به ميزان کافی آب، مواد خاکی و وسايل ضروری به همراه خود داشته باشيد. پوشاک کافی به همراه داشته باشيد. گاه ممکن است تا چند روز، مجبور باشيد در محيط باز باقی بمانيد.       چگونه کمک بخواهيد   در صورتی که پيش‌بينی می‌کنيد سطح آب، بيش از حد بالا بيايد و زندگی شما را به مخاطره بياندازد، به فکر روشی جهت کمک خواستن باشيد.از سطوح بلند مثل طبقات فوقانی، لبه پشت بام و حتی لبه پنجره‌ها استفاده کنيد و با تکان دادن پارچه و اشياء براق و رنگهای مشخص و حتی فرياد زدن کمک بخواهيد.چنانچه طوفان شديد وجود دارد يا احتمال تخريب سقف می‌دهيد، از رفتن به قسمتهای ميانی پشت‌بام خودداری کنيد. همچنين اگر سقف پشت بام شما شيبدار است، حتی‌المقدور از رفتن پشت بام اجتناب کنيد .     چنانچه بيرون هستيد   در هنگام عبور از ميان آب، بسيار مراقب باشيد. تنها ارتفاع ۱۵ سانتی‌متر آب با جريان شديد کافی است تا تعادل شما را بهم بزند. در صورت امکان، از يک تکه چوب جهت تخمين مسير پيرامون خود و سطح زير آب استفاده نماييد. از تردد در نزديک سدها و آب‌بندها پرهيز کنيد. تماس خود را با آب باقيمانده از سيل به حداقل برسانيد چرا که احتمال آلودگی شديد آن، قابل توجّه است .   طوفان : پدافند غيرعامل در مقابل طوفان   طوفان   عبارت است از آشفتگی جوی با اختلال در فشار موجود با گستردگی طوفان ‎ های تورنادو (عرض 1 کيلومتر) تا گردبادهای حجيم (عرض 2 تا 3 هزار کيلومتر) را گويند.   گاه بر اثر حرکت شديد باد که در جريان دو جبهه هوای سرد و گرم توليد می ‎ شود به قدری شدّت آن زياد است که به صورت امواج هوايی سريع به حرکت در می ‎ آيد و در مسير خود باعث قطع درختان، خرابی ساختمان ‎ ها و شکستن شيشه ‎ ها می ‎ شود و مناطق وسيعی را در هم می ‎‎ کوبد. سرعت حرکت طوفان گاه به صدها کيلومتر در ساعت می ‎ رسد.     طوفان ‎ ها، که در نقاط مختلف دنيا به صورت گردباد، بادهای دريايی و يا تند باد ديده می ‎ شوند، ممکن است گردبادی با سرعت چرخش 100 تا 400 کيلومتر در ساعت و سرعت جابجايی 50 تا 70 کيلومتر در ساعت ايجاد کنند. طوفان ‎ ها اغلب با باران ‎ های شديد و سيل همراه ‎ اند.   گردبادهای دريايی که از اقيانوس ‎ های مناطق حاره منشأ می ‎ گيرند قدرت تخريبی زيادی دارند. اين گردبادها در اوايل تابستان و اواخر پاييز بيشتر ديده می ‎ شوند و معمولاً بين 7 تا 15 درجه عرض شمالی يا جنوبی در دو طرف خط استوا رخ می ‎ دهند. در اين مناطق به طور متوسط سالانه 40 گردباد دريايی بزرگ ثبت می ‎ شود.   اعلام آگاهی قبل از وقوع طوفان، ميزان مرگ و مير و ناتوانی را محدود نموده و مجروحين دارای جراحات سطحی و بی ‎ اهميت خواهند بود.     انواع طوفان   الف) طوفان شن : عبارت است از صعود پرقدرت شن و ذرات گرد و غبار در اثر بادهای سخت و طوفانی که به سمت ارتفاعات به حرکت درمی ‎ آيد.   ب) طوفان ‎ های رعد آسا : عبارت است از ابرهای کومولوس حجيمی که در آنها مراکز بارالکتريکی گسترش يافته است.   ج) طوفان شديد: عبارت است از طوفان ‎ های مخرب و متمرکز که در سطح زمين ايجاد می ‎ شوند علامت مشخص کننده اين نوع طوفان ابرهای متراکم و پراکنده لوله ‎ ای شکل است که تا سطح زمين گسترش يافته و در مسير خود مخرب ‎ ترين اثرات را ايجاد می ‎ کند.   د) طوفان ‎ های استوايی : اين گونه از طوفان ‎ ها در درياهای آزاد ايجاد شده و از ويژگی ‎ هاهی آن خسارات ناشی از بادهای شديد، ريزش شديد باران، امواج طوفانی دريا، امواج ساحلی شديد، سيل دريايی، سيل رودخانه ‎ ای،‌ رعد و برق و طوفان ‎ های رعد آسا است.   و) امواج طوفانی : بالا آمدن ناگهانی آب دريا در اثر وزش بادهای شديد و فشار کم اتمسفر، منجر به ايجاد امواج طوفانی می ‎ گردد. اين امواج گاه با اسامی دريای طوفانی، امواج طوفانی با امواج ناشی از جزر و مد شناخته می ‎ شوند.           قبل از وقوع طوفان چه بايد کرد؟   1- در مناطقی که توفان موسمی و مسبوق به سابقه است بايد زمان خاص آن را، با توجه به اطلاعات قبلی، پيش بينی کرد.   2- از مقاوم بودن محل سکونت خود در برابر توفان مطمئن شويد. در مناطقی مانند حاشيه های کوير و مناطق بادگير، تمام ساختمان ها بايد گنبدی شکل ساخته شوند.   3- خطر شن روان در مناطق شنی و کويری از حوادث زيانبار است که با کاشتن و پرورش گياهان خاص منطقه می توان آن را مهار کرد.   4- ذخيره آب و غذا (ترجيحاً به صورت کنسرو) به اندازه مصرف سه روز آماده کنيد و در کيف نجات قرار دهيد. در صورتی که غذا به صورت کنسرو نباشد بايد هر دو هفته يک بار تجديد شوند.   5- پناهگاه مناسبی انتخاب کنيد. زيرزمين منازل، زير پله ها و يا وسايل سنگين و پابرجا، که دور از ديوارهای خارجی و پنجره ها قرار دارند، مکان های خوبی برای پناه گرفتن از توفان هستند.   6- اگر قصد تعمير و اصلاح خانه خود را داريد بايد به مستحکم کردن يک اتاق داخلی در مقابل بادهای توفانی توجه کنيد.   7- درختان خشک شده و شاخه های پوسيده آنها را قطع کنيد تا خطر افتادن تنه درختان بر روی خانه کاهش يابد.   8- با هم قرار ملاقات بگذاريد تا بعد از توفان مطمئن شويد هيچ کس گم نشده است يا نياز به کمک ندارد.   9- همواره بنزين در باک اتومبيل خود داشته باشيد.   10- احتياط های لازم برای پيشگيری از خطر وقوع حريق را به عمل آوريد و به هيچ وجه در منزل مواد آتش زا نگهداری نکنيد.   11- خانه، خانواده و اموالتان را در برابر توفان بيمه نماييد.     در صورت بروز طوفان   1. برای اطلاع از وضعيت و گرفتن دستورات لازم به راديو، تلويزيون و يا اعلام بلندگوهای عمومی گوش فرا دهيد.     2. پنجره ‎ های خانه را با تخته بپوشانيد (بر روی پنجره ‎ های بزرگ و پهن به منظور پيشگيری از خرد شدن، نوار چسب ‎ های مناسب بچسبانيد).   3. لوازم و ابزاری را که بيرون هستند به داخل بياوريد.   4. غذا و آب ذخيره کنيد، راديو و چراغ قوه همراه داشته باشيد.   5. جريان برق، آب و گاز را قطع کنيد (امکان شروع هر گونه حريق را از بين ببريد).   6. در منزل بمانيد و به پنجره و درها نزديک نشويد (به محکم ‎ ترين قسمت خانه پناه ببريد)   7. تماشای طوفان سهل ‎ انگاری است، وقتی که امواج طوفان درست بالای سر شماست مرحله آرامش است بزودی باد شديد از سمت ديگر بر خواهد خواست.   8. بعد از طوفان به خارج از منزل نرويد (به آرامش پس از وقوع طوفان اعتماد نکنيد، اين آرامش بيش از چند دقيقه طول نخواهد کشيد،‌ در داخل منزل و پناهگاه باقی بمانيد زيرا طوفان شديد از جهت مخالف باز خواهد گشت).   9. جز در مواقع ضروری رانندگی نکنيد.   10. اگر فرصت نداريد به پناهگاه برويد در نزديکترين نهر يا جوی آب دراز بکشيد و سر خود را با دست بپوشانيد.   11. به دليل نامنظم بودن طوفان ‎ های استوايی، اغلب اوقات پيش ‎ بينی محل و زمان دقق وقوع طوفان غيرممکن است.   12. چنانچه دستور ترک محل صادر شود، بايد فوراً به آن عمل نماييد.   13. از ساحل و ساير مناطقی که احتمالاً در معرض خطر جزر و مد است دور شويد، طوفان ممکن است موجب جاری شدن سيل گردد پس، از جاده ‎ هايی استفاده کنيد که از رودخانه ‎ ها دور باشند.   14. درجه برودت يخچال را افزايش دهيد تا در صورت قطع برق، مواد غذايی برای مدت طولان ‎ تری قابل نگهداری باشند.   15. اثاثيه خارج از منزل را به داخل منزل بياوريد (سطل زباله – آنتن و ...).   16. از تلفن فقط در موارد ضرورت استفاده نماييد.   17. بعد از بروز طوفان از مناطق خطر و آسيب ‎ ديده دوری نماييد.   18. اگر احساس می ‎ کنيد که به سقف خانه فشار می ‎ آيد و در حال خراب شدن است پنجره ‎‎ ای را باز کنيد.       رعايت نکات ايمنی هنگام وقوع طوفان   1- جريان برق، آب و گاز را با رعايت اصول ايمنی قطع کنيد.   2- فوراً دستگاه های گازسوز يا نفت سوز را خاموش کنيد.   3- اگر وقت کافی داريد پنجره های منزل خود را با تخته های محکم ببنديد ؛ می توانيد برای تقويت پنجره ها از نوار چسب استفاده کنيد.   4- برای حفاظت درهای بيرونی از بست های قوی استفاده کنيد.   5- از در و پنجره دور شويد تا از خطر پرتاب شيشه شکسته در امان بمانيد. مراقب درختان و تيرهای برقی که آسيب ديده و يا احتمال سقوط دارند باشيد.   6- هر چيزی را که ممکن است در داخل و خارج خانه به اطراف پرت يا شکسته شود در جای خود محکم کنيد.   7- اگر مقامات مسئول به شما توصيه کرده اند که محل مسکونی تان را تخليه کنيد اين کار را فوراً انجام دهيد.   8- اگر در خارج از منزل گرفتار توفان شديد، فوراً به پناهگاه برويد. به عنوان آخرين چاره در يک گودال، حفره يا مجرای آب بخوابيد.   اگر قصد تعمير و اصلاح خانه خود را داريد بايد به مستحکم کردن يک اتاق داخلی در مقابل بادهای توفانی توجه کنيد.   9- اگر هنگام وقوع توفان داخل اتومبيل هستيد در سمت راست جاده و در محل مطمئنی توقف نماييد و موتور خود را خاموش کنيد. جهت وسيله نقليه را در مسير باد قرار دهيد. سپس پنجره اتومبيل را کمی پايين بياوريد تا تعادل فشار در اتومبيل بر قرار شود.   10- اگر امکان خارج شدن از اتومبيل و پناه بردن به نقطه امن وجود دارد اين کار را انجام دهيد.   11- چون بعد از توفان های شديد خطر سيل و طغيان آب های جاری و راکد وجود دارد اصولی را که در مورد سيل گفته شد حتماً رعايت کنيد.   12- به ياد داشته باشيد اگر آرامش خود را حفظ کنيد در موارد اضطراری بهتر عمل خواهيد کرد.   13- سواحل و ساختمان های بلند را ترک کنيد زيرا اين مکان ها خطرناک هستند. در ساختمان های کم ارتفاع يا زيرزمين ها و پناهگاه ها پناه بگيريد.     در هنگام وقوع طوفان يا اعلام وقوع طوفان   1. وقتی که در ناحيه شما طوفان ‎ های توأم با رعد و برق وجود دارد، برای دستيابی به آخرين اطلاعات اضطراری که از سوی مقامات مسئول محلی اعلام می ‎ شود، راديو و يا تلويزيون خود را روشن نماييد. گوش به زنگ شنيدن (جديدترين) اطلاعيه ‎ های منتشره در مورد احتمال وقوع گردباد، يا اعلام وقوع گردباد باشيد.   2. سيستم هشدار در مورد گردباد که در محله يا منطقه شما موجود می ‎ باشد را بشناسيد. اکثر نواحی مستعد گردباد به يک سيستم آژير مجهز می ‎ باشند. فرق بين نوع آژير در هنگام


مطالب مشابه :


جزوه ومطالب مربوط به پدافند غير عامل- قدرت اله محمودلو

دوره های ضمن خدمت فرهنگیان شهرستان مرند - جزوه ومطالب مربوط به پدافند غير عامل- قدرت اله




آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی 1

معبر سایبری آزمایشگاهی گیاه شناسی ، جلد اول، تالیف مارگارت بالباچ، لارنسی سی. بلیس




استقرار ۲۰۰ نیروی آمریکایی در اردن

ظـهـورنـیـوز - استقرار ۲۰۰ نیروی آمریکایی در اردن - رمز موفقیت هدف را به درستی تشخیص دادن




تحقیق جامع درباره شیطان پرستی

(رن بلیس اربع رنات، اولهن یوم لعن و حین اهبط الی الارض و حین بعث گروه سایبری ترویج




برچسب :