راه‌هاي درمان بيماري‌هاي غدد بزاقي

علاوه بر عفونت‌ها و تومورها، غدد بزاقی ممكن است به دلایل دیگری نیز درگیر روندهای التهابی شوند. به طور مثال، غدد بزاقی در اثر بعضی از بیماری‌های سیستم ایمنی مثل شوگرن نیز ممكن است بزرگ شوند. در این نوع بیماری‌ها، غدد بزاقی بیمار تحت حمله سیستم ایمنی بدن خود وی قرار می‌گیرد و بزرگ می‌شود و در چنین حالاتی خشكی دهان و چشم شایع است. این حالت همراه با دیگر بیماری‌های سیستمیك مثل آرتریت روماتوئید ممكن است دیده شود. دیابت نیز ممكن است باعث بزرگ شدن غدد بزاقی به‌خصوص غده بناگوشی شود. الكلی‌ها هم ممكن است به تورم غدد بناگوشی مبتلا شوند كه معمولاً دوطرفه است.

تشخیص

تشخیص بیماری‌های غدد بزاقی براساس شرح حال، معاینه بیمار و بررسی‌های آزمایشگاهی و رادیولوژیكی صورت می‌گیرد. اگر پزشك شما به انسداد مجرای غده بزاقی مشكوك شود ممكن است با بی‌حس كردن دهانه مجرا و واردكردن میل به درون مجرا تلاش كند تا مجرا را گشاد كند و امكان خروج سنگ مجرا را فراهم آورد. قبل از انجام این كار عكس رادیولوژی دندانپزشكی ممكن است محل سنگ را به جراح نشان دهد.

چنانچه توده‌ای در داخل غده بزاقی وجود داشته باشد سی‌تی‌اسكن و ‌ام‌ آر ‌ای كمك‌كننده هستند. گاهی پزشك با وارد كردن سر سوزن به درون توده با سرنگ از درون سلول‌هایی را بیرون می‌كشد. پاتولوژیست با بررسی این نمونه زیر میكروسكوپ جنس توده را مشخص ‌كرده و جراح براساس جنس توده، طرح درمانی بعدی خود را پایه‌ریزی می‌كند. در مواردی قبل از انجام رادیولوژی از طریق سوزنی كه وارد مجرای غده بناگوشی شده است داروی حاجب به درون غده بزاقی تزریق می‌شود. این كار كه به آن سیالوگرافی گفته می‌شود وضعیت مجاری غده بزاقی و محل انسداد احتمالی را نشان می‌دهد. در اين شرايط ، نمونه‌برداری از لب برای بررسی غدد بزاقی فرعی به‌منظور تشخیص بعضی از بیماری‌های سیستم ایمنی بدن سودمند است.

درمان

درمان بیماری‌های غدد بزاقی را می‌توان به 2دسته دارویی و جراحی تقسیم كرد. انتخاب روش درمانی بستگی به نوع بیماری دارد. اگر درگیری غده بزاقی در زمینه یك بیماری سیستمیك است، یعنی بیماری كه چندین عضو بدن و از جمله غده بزاقی را درگیر كرده است، در چنین حالتی باید خود بیماری سیستمیك مورد درمان قرار گیرد.

اگر مشكل غده بزاقی ناشی از انسداد مجرای آن و عفونت ناشی از آن است توصیه می‌كنیم مایعات زیاد مصرف كنید.

اگر داخل غده بزاقی توده‌ای رشد كرده باشد ممكن است لازم باشد كه توده با عمل جراحی خارج شود. اكثر توده‌های پاروتید خوش خیم هستند. جراحی‌های غده بناگوشی باید با احتیاط انجام شود تا عصب صورت كه از لابه‌لای غده بناگوشی می‌گذرد و به عضلات صورت می‌رسد آسیبی نبیند. پس از جراحی معمولاً اشعه درمانی نیز انجام می‌شود كه بهتر است این كار 6 ـ4 هفته بعد از عمل صورت پذیرد تا فرصت كافی برای ترمیم مناسب وجود داشته باشد.

در مواردی لازم است كه تمام یك غده بزاقی اصلی با جراحی خارج شود. برداشتن غده بزاقی باعث خشكی دهان نمی‌شود، اما اشعه درمانی باعث خشكی آن می‌شود كه البته با تجویز دارو می‌توان از شدت خشكی دهان كم كرد.

دكتر محمدحسن عامري

متخصص گوش، حلق و بيني

راه‌هاي درمان بيماري‌هاي غدد بزاقي

مطالب مشابه :

معرفی بیمارستان فوق تخصصی نوزادان و کودکان شهید مطهری ارومیه

اسکن غدد مختلف بدن gland ct scan

سخنرانی استاد افراسیابیان در ارومیه

روش شتلز برای تعیین جنسیت

راه‌هاي درمان بيماري‌هاي غدد بزاقي

گزارشی از روند احداث بیمارستان بین المللی تبریز

جزوه اصطلاحات بیماری کلیوی

گرمی و سردی‌ مزاج از طب سنتی تا پزشکی مدرن

همه چیز در مورد جوش صورت علت و درمان قطعی کامل آن