نگاهي به صنايع‌دستي استان قزوين
| نگاهي به صنايع‌دستي استان قزوين |
|
|
|
|
|
|
|
اختلاط فرهنگي آشکاري به دليل مهاجرت‌ها و کوچ‌هاي متعدد اقوام مختلف در اين منطقه به وجود آمده است که شايد در تمام ايران اين تنوع فرهنگي منحصر به فرد باشد. اقوام مختلف کرد، لر، ترک، تات، مراغي و .... در اين استان ساکنند و هريک از هنر و آداب و رسوم مختلفي برخوردارند. اگر بخواهيم با نگاهي کلي به بررسي مناطق مختلف بپردازيم، مي‌توانيم چندين حوزه فرهنگي مختلف را براي اين استان در نظر بگيريم. تات‌ها و ترک‌هاي شهرستان تاکستان؛ ترک‌هاي شهرستان بويين زهرا، ترک‌هاي طارم، مراغي‌هاي الموت و ساکنان روستاهاي الموت با فرهنگي نزديک به شمال کشور، لرها و کردهاي اطراف قزوين و مهاجران ساکن شهرستان‌هاي آبيک و البرز در اين دسته‌بندي قرارمي‌گيرند. در سال 1388، پس از بررسي‌هاي متعدد و در نظر گرفتن تقسيمات سياسي استان، به منظور شناسايي وضعيت گذشته و حال صنايع دستي استان، شناسايي هنرمندان و آنچه هنوز از آداب و رسوم هر قوم پابرجاست، طرح مطالعاتي شناخته شد و معرفي صنايع‌دستي استان قزوين با مشارکت بيش از 50 نفر به اجرا درآمد. اين طرح به صورت روستا به روستا همزمان در سراسر استان اجرا شد و هدف از آن نشان دادن جلوه‌اي از تاريخ و فرهنگ و هنر به جاي مانده بود، هرچند بسياري از داشته‌ها از دست رفته‌اند اما اين کار، در مقطعي از زمان توانست يادگاران گذشته، رازهاي دستان پينه‌بسته و گنجينه نقوش در گنجه مانده را بيرون بکشد. شهرستان قزوين شهرستان قزوين غني‌ترين منطقه استان از نظر صنايع‌دستي محسوب مي‌شود. اين شهرستان شامل منطقه الموت به عنوان قطب صنايع‌دستي استان و مناطق طارم، کوهين و اقبال به عنوان مرکز اختلاط فرهنگي سه قوم ترک، لر و کرد است. تا سال‌هاي اخير زندگي کوچ‌نشيني در بخش‌هايي از طارم و کوهين همچنان وجود داشت ولي اکنون ساکنان اين منطقه در روستاها ساکنند. بعضي از طوايف زندگي نيمه‌يکجانشيني دارند. از جمله عشاير ساکن در منطقه طارم مي‌توان به ايل چموش گزک اشاره کرد که در کوهستان‌هاي صعب‌العبور اين ناحيه سکونت دارند. در شهرستان قزوين به تفکيک مناطق مختلف مي‌توان به صنايع‌دستي (و پيشه‌هاي سنتي) به صورت زير اشاره کرد: طارم سفلي، ايلات قاقازان و اقبال غربي قالي‌بافي، جاجيم‌بافي، گليم‌بافي، سياه‌چادربافي، پلاس‌بافي، سبدبافي، خراطي، جوراب‌بافي، شال‌بافي، طناب‌بافي، کلاه‌بافي، خورجين‌بافي، چوب‌بري، چاقوسازي، چلنگري، زرگري، ساخت علامات و شمشير و کلاه‌خود از مهم‌ترين صنايع‌دستي اين بخش از قزوين است. الموت و اقبال شرقي حصير‌بافي، قالي‌بافي، گلدوزي، پتوبافي، درودگري، گره‌چيني، نمدمالي، چادرشب‌بافي، پن‌بافي، ريسمان‌بافي، کرباس‌بافي، خورجين‌بافي، توربافي و سوزن‌دوزي نيز صنايع‌دستي خاص الموت و اقبال شرقي است. تاکستان در اين شهرستان تات‌ها و ترک‌ها ساکنند و صنايع‌دستي شناسايي شده اين منطقه را مي‌توان قالي‌بافي، سفالگري، گليم‌بافي، رنگرزي سنتي، ژنده‌بافي، جاجيم‌بافي، جوراب‌بافي، چپري، گيوه‌بافي، تنورسازي، البسه محلي، اسپندبافي، سبدبافي، کيسه‌بافي، رودوزي سنتي، و ادوات کشاورزي معرفي کرد. آبيک صنايع دستي در شهرستان آبيک به دليل موقعيت صنعتي و نزديکي اين شهر به تهران آسيب‌هاي جدي ديده است. در اين شهرستان قالي‌بافي رواج دارد، اما ساير صنايع‌دستي فراموش شده‌اند. از ديگر صنايع‌دستي‌هاي شناسايي شده مي‌توان به گليم‌بافي، قالي‌بافي، جوراب‌بافي، جاجيم‌بافي، سياه چادربافي، طناب‌بافي، نمدمالي، قلاب‌بافي، نجاري سنتي و گيوه‌بافي اشاره کرد. البرز اين شهرستان کوچک‌ترين شهرستان استان است. اکثر ساکنان روستاهاي اين شهرستان را مهاجران ساير استان‌ها تشکيل مي‌دهند که به دنبال کار در کارخانه‌هاي اين شهرستان به اين مناطق آمده‌اند. از صنايع‌دستي شناسايي شده در اين شهرستان مي‌توان به قالي‌بافي و گليم‌بافي اشاره کرد؛ ضمن اين که در شهرهاي آن شامل محمديه، البرز و الوند کارگاه‌هاي توليدي دستي ـ صنعتي با حجم قابل ملاحظه توليد مانند تراش شيشه، شيشه‌گري فوتي و ساخت آلات موسيقي قرار دارند. بويين زهرا اغلب ساکنان شهرستان بويين زهرا ترک‌زبانند و اين منطقه به لحاظ بافت گليم و قالي منطقه‌اي غني محسوب مي‌شود. بخش دشتابي بيشترين تعداد گليم‌باف را در خود جاي داده است و کمتر خانه‌اي را مي‌توان يافت که در آن گليم دست‌باف وجود نداشته باشد. هنرمندان بسياري در سراسر استان شناسايي شده‌اند که بررسي کلي وضعيت هنرمندان و صنعتگران استان نشان‌دهنده وضعيت مناسبي نيست چرا که هنر دستان هنرمندان در بسياري از روستاها رو به زوال است و هنرمندان عمدتا کهنسال هستند. بيشترين تعداد هنرمند در گروه بافته‌هاي داري و زيراندازها فعاليت مي‌کنند. در اين زمينه اداره کل ميراث‌فرهنگي قزوين تلاش مي‌کند با راهکارهاي موثر از فراموش شدن هنرهاي بومي استان جلوگيري کند. تهيه اطلس صنايع‌دستي استان و بانک اطلاعاتي نقوش بومي استان از جمله برنامه‌هاي در درست اجراي معاونت صنايع دستي استان است. منبع : سایت میراث آریا |
مطالب مشابه :
کتاب طلایی الموت
الموت ، جغرافیای الموت ، فرهنگ ، زبان و طوایف الموت، شهدای الموت ، هنرهای دستی الموت
یوسف علیخانی و تور کتاب الموت!دوست من آقای رجبی.
منطقه الموت (روستای باغدشت) - یوسف علیخانی و تور کتاب الموت!دوست من آقای رجبی. - معرفی الموت
نگاهي به صنايع‌دستي استان قزوين
الموت و اقبال کار بر گرامی این وبلاگ جهت اطلاع رسانی برای دوستاران هنر صنایع دستی و
معرفی رشته جاجیم بافی
در استان قزوين روستاهاي مناطق الموت استان قزوین ،جهت حفظ و احیائ هنرهای صنایع دستی
ملک الموت
دیشب و پریشب جناب ملک الموت تشریف فرما شده داشت چشام گرم میشد که گرمی دستی را روی انگشت
بهاریه - محمدعلی حضرتی
مرکز هنرهای و آنها برایش دستی تکان دادهاند و پدرش الموت بازگشته و از
صنایع دستی، اشتغال، گردشگری
بوی کوچ، بوی سفر، بوی راه - صنایع دستی، اشتغال، گردشگری - « آی ! بار کنید که وقت کوچه!
تاریخچه مختصر جاجیم
هنرهای تجسمی طراحی -صنایع دستی : (بخشهای مرکزی رودبار شهرستان رودبار الموت طارم سفلا
وقایع نگاری تاریخ هنرهای ایرانی بخش سوم (سری اول)
Memari group - وقایع نگاری تاریخ هنرهای ایرانی بخش سوم (سری اول) - - Memari group
مربای زغال اخته
درختهای زغال اخته در کوههای البرز منطقه الموت قزوین همینطور در خلاقیت و هنرهای دستی و
برچسب :
هنرهای دستی الموت