فارغ‌التحصیلان رشته میکروبیولوژی چه کار می کنند؟؟

از آنجایی که این رشته به بقا و ادامه زندگی بشر یاری می‌رساند، اهمیتش با توجه به نیاز صنایع غذایی و تخمیری به کارشناسان آن، نیاز علوم پزشکی و دارویی، نیاز سازمان‌های محیط‌زیست و مبارزه با آلودگی آن، نیاز کشاورزی و دام‌پروری، نیاز دانشگاه‌ها به مدرس و محقق و... به خوبی روشن است و چند سالی است که تعداد علاقمندان این رشته در ایران رو به افزایش است به طوری که طی سه سال تحصیلی ۷۵ تا ۷۸ متوسط هر سال ۲۸ نفر داوطلب در رشته میکروبیولوژی پذیرفته شده‌اند.

عبور از سد دانشگاه، دانشجوی موفق

رشته میکروبیولوژی زیر‌مجموعه علوم پایه قرار می‌گیرد و مسلما کسانی که در دوران متوسطه رشته تجربی را انتخاب کرده‌اند در فراگیری این رشته و قبولی در دانشگاه به جهت آشنایی بیشتر با دروس مربوط به آن موفق‌ترند‌ و با کسب امتیاز و درصد بالا در درس زیست‌شناسی می‌توانند بلیط ورودی به دانشگاه را خریداری کنند. پس از ورود به دانشگاه، دانشجویی می‌تواند مراحل کسب علم در این رشته را با موفقیت پشت سر گذارد که حافظه‌ای قوی و تمرکز زیاد برای ثبت حجم فراوان مطالب تئوری داشته ‌باشد.

اهمیت رشته میکروبیولوژی در ایران

میکروبیولوژی راهگشای پیشرفت پزشکی است چرا که گسترش این علم توانسته بیماری‌های لاعلاج و مرگبار را شناسایی و درمان کند. هم اکنون در تمام دنیا مردم و دانشمندان چشم انتظار یافتن راهی از طریق این علم برای نجات انسان از چنگال بیماری‌های عفونی جدید‌‌ند.

محدودیت کار، فزونی دانشجو

با وجود اهمیت میکروبیولوژی در ایران، فارغ‌التحصیلان و دانشجوهای آن امیدی به پیدا کردن موقعیت شغلی مناسب در آینده و حال خود ندارد. تینا دلسوز بحری فارغ‌التحصیل کارشناس رشته میکروبیولوژی در مورد علت این مسئله می‌گوید: «‌بازار شغل این رشته تنها در صنایع غذایی، یعنی کارخانه‌های تولید مواد غذایی و آزمایشگاه‌های طبی وجود دارد که متاسفانه تعداد کارخانه‌ها اندک است و ورود به باقی کارها نیازمند به آشنا و رابط است‌». اما ندا کهن جدا از فضای کار محدود، به مطلب دیگری اشاره می‌کند: «‌مسئله اینجاست که عمده کار بچه‌های میکروبیولوژی مربوط به آزمایشگاه‌هاست اما متاسفانه واحدهای عملی به نسبت نیاز این رشته کمتر تدریس می‌شوند و در نتیجه یک فارغ‌التحصیل کارشناسی آمادگی لازم برای ورود به بازار کار را ندارد‌».

نیلوفر عظیمی، دانشجوی کارشناسی‌ارشد میکروبیولوژی نیز در راستای حرف دوستانش ادامه می‌دهد: «‌در واقع سهم تو از دانشگاه، دانسته‌های تئوری است و از طرفی فضای کاری فارغ‌التحصیلان میکروبیولوژی با فارغ‌التحصیلان علوم آزمایشگاهی مشترک است و از آنجایی که آن‌ها در طول دوران تحصیل خود واحدهای عملی بیشتری در مقایسه با دانشجویان رشته میکروبیولوژی می‌گذرانند، به مهارت‌هایی می‌رسند که امکان اشتغال بیشتر و بهتری را برایشان فراهم می‌کند‌».

‌بهاره سودمند نیز که فارغ‌التحصیل این رشته است، کمی فراتر می‌رود و از تجربه شخصی‌اش برای یافتن کار سخن می‌گوید: «‌روزی که برای استخدام به آزمایشگاه یکی از بیمارستان‌ها مراجعه کرده ‌بودم به محض اینکه متوجه شدند من فارغ‌التحصیل کارشناسی میکروبیولوژی‌ام و به کار با دستگاه‌ها مسلطم، تعجب کردند. چون هیچ کدام از فارغ‌التحصیلان این رشته توانایی کار با دستگاه‌ها را ندارند‌».

زگهواره تا گور دانش بجوی

تقریبا همه جوان‌ها آرزوی گذشتن از سد دانشگاه را در سر دارند‌، اینکه با تحمل چه فشار و صرف چه میزان انرژی موفق می‌شوند تا خود را به آن سوی درهای دانشگاه برسانند، جای خود دارند. اما پس از عبور از این دیوار سخت، دانشجویان به 2 دسته تقسیم می‌شوند، کسانی که تصمیم می‌گیرند‌ بلافاصله بعد از اخذ مدرک کارشناسی وارد بازار کار شوند و دسته‌ای که مصمم می‌شوند از صخره‌های سخت به قله دانش صعود کنند و با قدم‌های سنگین تا به دست آوردن کارشناسی ارشد و دکترا پیش روند. متاسفانه مدرک‌گرایی این روزها باعث شده تصمیم گروه اول گاهی به دیده تنبلی و کم‌توانی نگریسته شود و از همه بدتر زمانی است که این انتخاب محدود و حد فراوانی در انتخاب شغل ایجاد کند. یکی از مشکلاتی که فارغ‌التحصیلان کارشناسی میکروبیولوژی از آن نام می‌برند به دست آوردن شغل مناسب بر اساس مدرک تحصیلی بالاتر است.

الناز در این باره توضیح می‌دهد: «‌از آنجایی که هر سال بر تعداد فارغ‌التحصیلان میکروبیولوژی افزوده می‌شود و همان طور که سایر دانشجوها گفتند کار با برخی رشته‌های نزدیک به این رشته مشترک است، بهتر است هر فارغ‌التحصیلی تلاش کند تا ارشد قبول شود و بعد از آن وارد مرحله دکترا شود تا بتواند با پایه حقوقی خوب در یک آزمایشگاه فعالیت کند. در غیر این صورت چناچه تمایل یا انگیزه‌ای داشته باشد می‌تواند به عنوان معلم زیست در دبیرستان‌ها تدریس کند‌».

‌بهاره نیز در این باره می‌گوید: «‌حتی برای شرکت در کنکور کارشناسی‌ارشد نیز باید همه جوانب را سنجید چرا که ما در چند امتحان کنکور می‌توانیم شرکت کنیم که یکی وابسته به وزارت علوم و دیگری، وزارت بهداشت است؛ یکی هم کنکور دانشگاه آزاد است. تنها کارشناس ارشد با اخذ مدرک از وزارت بهداشت می‌تواند پس از فارغ شدن از درس به همراه 2 دکتر پاتولوژ، اقدام به تاسیس آزمایشگاه کند و مدارک دانشگاه آزاد و وزارت علوم از این امتیاز بی‌بهره‌اند‌».

از آنجایی که نیاز به علمی تحت عنوان میکروبیولوژی در تمام دنیا با گذشت هر لحظه بیشتر احساس می‌شود، می‌توان با قرار دادن امکانات فعالیت و فراهم کردن فضای اشتغال مناسب و اولیه از پتانسیل‌های انرژی جوانان مشتاق استفاده کرد. در میانه گفت‌وگو با این دانشجویان و فارغ‌التحصیلان مدام این جمله را تکرار می‌کردند که با وجود علاقه‌‌شان به این رشته، چنانچه پیشاپیش از بازار کساد کار آن مطلع می‌شدند هرگز پا به این راه نمی‌گذاشتند.حاصل این ناامیدی  وارد شدن به حوزه‌های شغلی بی‌ارتباط با رشته تحصیلی، مهاجرت یا تغییر رشته است که از دست رفتن و اتلاف سرمایه‌های ملی را دربر دارد.