سعدي شيرازي

ابومحمد مُصلِح بن عَبدُالله مشهور به سعدی شیرازی (حدود ۵۸۵ یا حدود ۶۰۶ – ۶۷۱ یا ۶۹۱ هجری قمری) شاعر و نویسندهٔ پارسی‌گوی ایرانی است. مقامش نزد اهل ادب تا بدانجاست که به وی لقب استاد سخن داده‌اند. آثار معروفش کتاب گلستان در نثر و بوستان در بحر متقارب و نیز غزلیات وی است .

// زندگی‌نامه

سعدی در شیراز متولد شد. پدرش در دستگاه دیوانی اتابک سعد بن زنگی، فرمانروای فارس شاغل بود.

سعدی هنوز طفل بود که پدرش در گذشت. در دوران کودکی با علاقه زیاد به مکتب می‌رفت و مقدمات علوم را می‌آموخت. هنگام نوجوانی به پژوهش و دین و دانش علاقه فراوانی نشان داد. اوضاع نابسامان ایران در پایان دوران سلطان محمدخوارزمشاه و بخصوص حمله سلطان غیاث الدین، برادر جلال الدین خوارزمشاه به شیراز (سال ۶۲۷) سعدی را که هوایی جز کسب دانش در سر نداشت برآن داشت دیار خود را ترک نماید.

تحصيل در نظاميه

سعدی در حدود ۶۲۰ یا ۶۲۳ قمری از شیراز به مدرسهٔ نظامیهٔ بغداد رفت و در آنجا از آموزه‌های امام محمد غزالی بیشترین تأثیر را پذیرفت (سعدی در گلستان غزالی را «امام مرشد» می‌نامد). غیر از نظامیه، سعدی در مجلس درس استادان دیگری از قبیل شهاب‌الدین سهروردی نیز حضور یافت و در عرفان از او تأثیر گرفت. معلم احتمالی دیگر وی در بغداد ابوالفرج بن جوزی (سال درگذشت ۶۳۶) بوده‌است که در هویت اصلی وی بین پژوهندگان (از جمله بین محمد قزوینی و محیط طباطبایی) اختلاف وجود دارد.

سفرهاي سعدي

پس از پایان تحصیل در بغداد، سعدی به سفرهای متنوعی پرداخت که به بسیاری از این سفرها در آثار خود اشاره کرده‌است. در این که سعدی از چه سرزمین‌هایی دیدن کرده میان پژوهندگان اختلاف نظر وجود دارد و به حکایات خود سعدی هم نمی‌توان چندان اعتماد کرد و به نظر می‌رسد که بعضی از این سفرها داستان‌پردازی باشد ، زیرا بسیاری از آنها پایه نمادین و اخلاقی دارند نه واقعی. مسلم است که شاعر به عراق، شام و حجاز سفر کرده است و شاید از هندوستان، ترکستان، آسیای صغیر، غزنه، آذربایجان، فلسطین، چین، یمن و آفریقای شمالی هم دیدار کرده باشد.

بازگشت سعدي به شيراز

سعدی در حدود655 هجري قمري به شیراز بازگشت و در خانقاه ابوعبدالله بن خفيف مجاور شد. حاکم فارس در این زمان اتابک ابوبكربن سعد زنگي (۶۲۳-۶۵۸) بود که برای جلوگیری از هجوم مغولان به فارس به آنان خراج می‌داد و یک سال بعد به فتح بغداد به دست مغولان (در4صفر۶۵۶) به آنان کمک کرد. در دوران ابوبکربن سعدبن زنگی شیراز پناهگاه دانشمندانی شده بود که از دم تیغ تاتار جان سالم بدر برده بودند. در دوران وی سعدی مقامی ارجمند در دربار به دست آورده بود. در آن زمان ولیعهد مظفرالدین ابوبکر به نام سعد بن ابوبکر که تخلص سعدی هم از نام او است به سعدی ارادت بسیار داشت.

سرودن بوستان و نگارش گلستان

 سعدی به پاس مهربانی‌های شاه سرودن بوستان را در سال ۶۵۵ شروع نمود. و کتاب را در ده باب به نام اتابک ابوبکر بن سعدبن زنگی در قالب مثنوی سرود. هنوز یکسال از تدوین بوستان نگذشته بود که در بهار سال ۶۵۶ دومین اثرش گلستان را بنام ولیعهد سعدبن ابوبکر بن زنگی نگاشت و خود در دیباچه گلستان می‌گوید. هنوز از گلستان بستان یقینی موجود بود که کتاب گلستان تمام شد.

 نظرات درباره تاریخ تولد و وفات

بر اساس تفسیرها و حدس‌هایی که از نوشته‌ها و سروده‌های خود سعدی در گلستان و بوستان می‌زنند، و با توجه به این که سعدی تاریخ پایان نوشته شدن این دو اثر را در خود آنها مشخص کرده‌است، دو حدس اصلی در تاریخ تولد سعدی زده شده‌است. نظر اکثریت مبتنی بر بخشی از دیباچهٔ گلستان است (با شروع «یک شب تأمل ایام گذشته می‌کردم») که بر اساس بیت «ای که پنجاه رفت و در خوابی» و سایر شواهد این حکایت، سعدی را در ۶۵۶ قمری حدوداً پنجاه‌ساله می‌دانند و در نتیجه تولد وی را در حدود ۶۰۶ قمری می‌گیرند.

از طرف دیگر، عده‌ای، از جمله محیط طباطبایی در مقالهٔ «نکاتی در سرگذشت سعدی»، بر اساس حکایت مسجد جامع کاشغر از باب پنجم گلستان (با شروع «سالی محمد خوارزمشاه، رحمت الله علیه، با ختا برای مصلحتی صلح اختیار کرد») که به صلح محمد خوارزمشاه که در حدود سال ۶۱۰ بوده‌است اشاره می‌کند و سعدی را در آن تاریخ مشهور می‌نامد، و بیت «بیا ای که عمرت به هفتاد رفت» از اوائل باب نهم بوستان، نتیجه می‌گیرد که سعدی حدود سال ۵۸۵ قمری، یعنی هفتاد سال پیش از نوشتن بوستان در ۶۵۵ قمری، متولد شده‌است. اکثریت محققین (از جمله بدیع‌الزمان فروزانفر در مقالهٔ «سعدی و سهروردی» و عباس اقبال در مقدمه کلیات سعدی) این فرض را که خطاب سعدی در آن بیت بوستان خودش بوده‌است، نپذیرفته‌اند. اشکال بزرگ پذیرش چنین نظری آن است که سن سعدی را در هنگام مرگ به ۱۲۰ سال می‌رساند! حکایت جامع کاشغر نیز توسط فروزانفر و مجتبی مینوی داستان‌پردازی دانسته شده‌است، اما محمد قزوینی نظر مشخصی در این باره صادر نمی‌کند و می‌نویسد «حکایت جامع کاشغر فی‌الواقع لاینحل است». محققین جدیدتر، از جمله ضیاء موحد ، کلاً این گونه استدلال در مورد تاریخ تولد سعدی را رد می‌کنند و اعتقاد دارند که شاعران کلاسیک ایران اهل «حدیث نفس» نبوده‌اند بنابراین نمی‌توان درستی هیچ‌یک از این دو تاریخ را تأیید کرد.

وفات سعدي

وفات سعدی را اکثراً در ۶۹۱ قمری می‌دانند. ولی عده‌ای از جمله سيدحسن تقي زاده احتمال داده‌اند که سعدی در حدود ۶۷۱ قمری فوت کرده‌است. محمد قزوینی در نامه‌ای به تقی‌زاده می‌نویسد که احتمال ۶۷۱ بسیار قوی است ولی آن را «خرق اجماع مورخین» و «باعث طعن» می‌داند.

آرامگاه سعدی

سعدی در خانقاهی که اکنون آرامگاه او است و در گذشته محل زندگی او بود، به خاک سپرده شد که در ۴ کیلومتری شمال شرقی شیراز، در دامنه کوه فهندژ، در انتهای خیابان بوستان و در کنار باغ دلگشا است. این مکان در ابتدا خانقاه شیخ بوده که وی اواخر عمرش را در آنجا می‌گذرانده و سپس در همانجا دفن شده‌است.


مطالب مشابه :


ورود به سیستم گلستان....

23 ژانويه 2011 ... دوستان عزیز. از آنجایی که سایت دانشگاه کلا خرابه برای ورود به سیستم گلستان دانشگاه بیرجند از آدرس زیر استفاده نمایید: از قسمت پیوندهای




خروس اصيل آقا بابك بيرجند

CaspianRooster - خروس اصيل آقا بابك بيرجند - A Place to Introduce Unique Persian Roosters. ... آقا بابك بيرجند · آقا مهدی گلستان · آقاي ايلي · آقاي زماني تبريز




اعضای هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه بیرجند

24 جولای 2013 ... دانشگاه بیرجند - دانشکده روانشناسی دانشگاه بیرجند. ... دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه بیرجند ... سیستم جامع گلستانبیرجند.




دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه بیرجند

15 آوريل 2013 ... ... فعالین علمی فرهنگی دانشجویی و ... دانشگاه بیرجند - دانشکده روانشناسی دانشگاه بیرجند. ... سیستم جامع گلستانبیرجند · دانشگاه علوم پزشکی




سعدي شيرازي

مدرسه رنگين كمان بيرجند - سعدي شيرازي - آموزش و پرورش ابتدایی اساس توسعه ... آثار معروفش کتاب گلستان در نثر و بوستان در بحر متقارب و نیز غزلیات وی است .




تاریخچه دانشکده علوم تربیتی و روان­شناسی دانشگاه دولتی بیرجند

11 مه 2012 ... دانشکده روانشناسی دانشگاه بیرجند - تاریخچه دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه دولتی بیرجند - فعالین ... سیستم جامع گلستانبیرجند.




المپیاد ورزشی دانشجویان دختر بیرجند

8 جولای 2012 ... دانشگاه بیرجند - دانشکده روانشناسی دانشگاه بیرجند. ... دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه بیرجند ... سیستم جامع گلستانبیرجند.




دکتر محمدرضا اسدی یونسی

3 دسامبر 2013 ... دانشکده روانشناسی دانشگاه بیرجند - دکتر محمدرضا اسدی یونسی - فعالین علمی فرهنگی دانشجویی و ... دانشگاه ... سیستم جامع گلستانبیرجند.




سفرنامه خراسان جنوبی قسمت اول (بیرجند)

قصّه گو - سفرنامه خراسان جنوبی قسمت اول (بیرجند) - كوله باري از قصّه و سفر - قصّه گو. ... رامیان طبیعت سبز گلستان · سرک - لیلی حکیم · کوله پشتی نارنجی.




دانشگاه بيرجند رتبه نخست مسابقات علمي كشور را كسب كرد

سیستم گلستان دانشگاه بیرجند ... تيم دانشجويي دانشگاه بيرجند در سومين مرحله برگزاري مسابقات ‏علمي، فرهنگي و ورزشي دانشگاههاي سراسر کشور که بصورت




برچسب :