شهر سنندج و پارک جنگلی آبیدر

شهر سنندج در 35 درجه و17 دقیقه عرض شمالی و 47 درجه و 18 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و در ارتفاع 1570 متر از سطح دریا قرار دارد. شهرستان سنندج به مساحت تقریبی 2905 کیلومتر مربع از شمال به شهرستان دیواندره ، از جنوب به کامیاران ، از شرق به شهرستان بیجار . قروه و از غرب به شهرستان مریوان محدود می شود . این شهر از طریق 4 شریان ارتباطی با شهر های استان و مراکز استان های مجاور در ارتباط است . از نظر موقعیت سیاسی ، مطابق آخرین نقشه تقسیمات کشوری ، شهر سنندج تنها کانون شهری شهرستان سنندج می باشد .فاصله شهر سنندج تا همدان 176 تا کرمانشاه 136 و تا تهران 512 کیلومتر می باشد همچنین از طریق شهر مریوان 140 کیلومتر با خط مرزی نیز فاصله دارد

پیشینه ی تاریخی شهر سنندج :

بر اساس شواهد موجود ، احتمالاً سنندج ( سنه / سنه دژ ) از شهر های کهن و مقدس و در ارتباط با ایین زرتشت در ایران است . ارتباط این شهر و نواحی مجاور آن با اساطیر پهلوانی ایران همچون « تپه توس نوذر » از اهمیت و قدمت این شهر حکایت می کند .

موقعیت جغرافیایی مناسب این شهر در کنار رودخانه های دره بیان و قشلاق و قرار گیری آن در میان کوه های با ارتفاع نسبتاً مناسب در مکان یابی شهر بسیار منایب بوده است .

وجود قلعه حسن آباد و قله هایی مانند زاگرس ، بابا ریز و صلوات آباد در نزدیکی شهر سنندج که احتمالاً قدمت آن ها به پیش از دوره ساسانی می رسد ، نشانگر اهمیت این شهر بر اثر زلزله ویرانگر و هجوم مغولان ویران شده و از آن پس تا زمان حکومت صفوی به عنوان یک قصبه یا روستا به حیات خود ادامه داده است . شهر کنونی شهر سنندج در روزگار صفوی و در زمان حکومت شاه صفی توسط سلیمان خان اردلان والی کردستان دوباره ساخته شد و مرکز حکومت از قلعه حسن آباد ، پالنگان ، زلم و مریوان به سنندج منتقل شد.

سلیمان خان قلعه حکومتی را در بالای تپه ای در کمال استحکام بنا نمود و عمارات ، حمام ، مسجد ، بازار و چهار باغ را در خارج و در اطراف قلعه ساخت . دولت صفوی توجه خاصی به شهر سنندج به عنوان مرکز ایالت کردستان داشت همین مسئله موجب شد که زمینه حضور هنرمندان و معمارانی برجسته از اصفهان به این شهر فراهم گردد و در نتیجه معماری سبک اصفهانی که با اقلیم سنندج هم همخوانی و انطباق داشت به طور چشمگیری در این شهر گسترش یافت و عمارات با شکوهی از جمله کهن دژ و ساختمان های داخل آن و بازار سنندج با پلانی مستطیل شکل که کاملاً تحت تاثیر معماری بازار پیرامون میدان نقش جهان اصفهان بود ساخته شد احتمالاً یکی از زیبا ترین چهار باغ هایی که در ایران پس از چهار باغ اصفهان ساخته شد ، چهار باغ سنندج در شمال بازار بود این چهار باغ در دوره قاجار به محله مسکونی چهار باغ تبدیل شد البته تاثیر سبک معماری اصفهان در دوره زندیه و قاجاریه هم تداوم یافت و چهار باغ و عمارت خسرو اباد که به حق یکی از چهار باغ های زیبای ایران است در جنوب غرب سنندج ساخته شد که اکنون عمارت خسرو اباد و بخشی از چهار باغ آن باقی مانده است .

ناهمواری و توپوگرافی

شهر سنندج از نظر طبیعی محصور بین تپه هایی در یک جام فضائی قرار گرفته است به طوریکه کوه ها و تپه های ( آبیدر ، کوچکه رش و توش نوذر ) که ادامه سلسله جبال زاگرس هستند در اطراف این شهر کشیده شده اند . و در پاره ای از نقاط از جمله جنوب غربی و شمال شرقی رشد و گسترش شهر را محدود کرده اند . همچنین شاخه ای از رودخانه گریاشان در بستر طبیعی این شهر جریان دارد که نهایتاً به رودخانه قشلاق می پیوندد و ضلع شرقی شهر را محدود می سازد . رودخانه قشلاق تا چند سال قبل با آب دهی فراوان خود از 3 کیلومتری شهر عبور می کرد ولی امروزه با گسترش و توسعه فیزیکی شهر این رودخانه از کنار شهرک های معلم ، دگران و ... قرار گرفته اند و حجم آب دهی آن نیز به دلیل کمبود نزولات جوی به شدت پایین آمده است . بخش های زیادی از شهر سنندج بر روی تپه هایی واقع شده اند که مشهورترین آن ها اولیابگ ، شیخ محمد صادق ، بهارمست ، تاقی شاهی شیخ محمد باقر و تپه روسی می باشد متوسط ارتفاع شهر سسندج از سطح دریا 1535 متر و در پست ترین نقطه 600 متر میباشد ارتفاع کوه آبیدر در بلند ترین نقطه 2550 متر و ارتفاع تپه های داخلی بین 1620 متر تا 1850 متر متغییر می باشد و کترین ارتفاع شهر از سطح دریا 1480 متر می باشد . وضعیت توپوگرافی شهر و کوه های اطراف آن باعث گردیده است که شهر به صورت طبیعی در یک دره نسبتاً مسطح محصور گردد و قطعاً شکل گیری در جهات دیگری گسترش پیدا کرده است و همچنین شکل گیری شبکه معابر و خیابان های اصلی و فرعی ، کوچه ها و محلات بر حسب شیب زمین بوده و حتی بیشتر قسمت های شهر (ساختمان ها ) به صورت پله بندی و تراس بندی استقرار یافته و غیر از محلات نو ساز ( چون اکثر شهرک های تازه ساخت اطراف شهر ) اغلب کوچه ها باریک و پر پیچ و خم و پله ای می باشند

آبیدَر

آبیدَر (کردی: ئاویه‌ر) نام کوهی است مشرف به شهر سنندج در غرب ایران با ارتفاعی حدود ۲۵۵۰ متر.

کوه آبیدر به عنوان یکی از تفرجگاه‌های اصلی مردم شهر سنندج به شمار می‌رود. برخی از مکانهای گردشگری مشهور آن عبارت‌اند از کاني شفا، ماماتکه، گویزه کویر، خضر زنده (خیرزنه)، تاقه‌دار، امیریه، هفت آسياب، بان شلانه، كچك(سنگ) قرآن، كاني كچك و قله آبيدر كه پناهگاهي هم براي كوهنوردان در آنجا ساخته شده است.

آن چه مورد محبوبیت این کوه شده‌است، نزدیکی آن به شهر سنندج، بلند بودن آن نسبت به تپه‌های اطراف و از همه مهم‌تر، وجود چشمه‌های زیر زمینی فراوان آن می‌باشد. در واقع واژه آبیدر (آب‌به‌در) به معنی جایی است که از آن آب فراوان تراوش می‌کند. نزدیکی این کوه به شهر تا آن حد است که در دامنهٔ آن احداث مسکن صورت گرفته و هم اکنون نیز در جریان است. افراد بسیاری (به ویژه در تعطیلات) به این تفرجگاه می‌روند و از منظره شهر سنندج دیدن می‌کنند.

در دامنه ی کوه پارک جنگلی بسیار زیبایی احداث شده که سالانه تعداد زیادی از گردشگران رو به سمت خود می کشد و مکان هایی برای کمپینگ مسافرین در نظر گرفته اند علاوه بر این امکانات سینمای صحرایی و روباز این مجموعه که بزرگترین سینما صحرایی جهان به شمار می رود هم از دیگر امکانات این مجموعه می باشد به همراه رستوران ها و کافی شاپ های متنوع که در قسمت های منختلف این پارک تعبیه شده اند.

همچنین مجسمه هایی که در قسمت های مختلف این پارک تعبیه شده اند از زیبایی های خاص این مجموعه توریستی می باشد.

شهر سنندج و پارک جنگلی آبیدر

مطالب مشابه :

مشهد به تهران مسير اول 880 كيلومتر، مسير دوم935كيلومتر

شهر سنندج و پارک جنگلی آبیدر

روستای توریستی و باستانی شمس آباد را بهتر بشناسیم(به قلم آقای اسدی )

فیزیک 5.1.94