طرح درس جغرافي اول را هنمايي

هدف كلي: آشنايي با موقعيت ايران در جهان

هدف ورودي (رفتار ورودي): سؤال از پيش دانسته‌هاي دانش‌آموزان

هدف‌هاي جزئي: دانش‌آموزان فرا مي‌گيرند:

تعريف: قاره را

تعريف: اقيانوس را

موقعيت ايران نسبت به خط استوا

موقعيت ايران نسبت به نصف‌النهار مبدأ

موقعيت و وسعت قاره‌ي آسيا را

شناخت موقعيت ايران در جهان و آسيا

آگاهي از موقعيت ايران نسبت به خطوط فرضي استوا و نصف‌النهار مبدأ

اطلاعاتي در مورد وسعت و ميزان جمعيت ايران

وسعت و ميزان جمعيت ايران نسبت به كشورهاي همسايه

هدف‌هاي رفتاري: دانش‌آموزان پس از پايان درس بايد بتوانند:

قاره‌ها و اقيانوس‌هاي جهان را نام ببرند و روي نقشه نشان دهند.

موقعيت جغرافيايي ايران را روي يك كره‌ي جغرافيايي تعيين كنند.

وسعت و ميزان جمعيت ايران را بيان كنند.

با استفاده از نقشه‌ي جهان‌نما وسعت ايران را با كشورهاي همسايه و كشورهاي ديگر مقايسه كند.

خطوط فرضي استوا و نصف‌النهار مبدأ را روي نقشه و كره‌ي جغرفيايي نشان دهد.

موقعيت ايران را در قاره‌ي آسيا روي نقشه نشان دهد.

اقيانوس‌هاي اطراف قاره‌ي آسيا را روي نقشه نشان دهد.

قاره‌هاي مختلف را روي نقشه از نظر وسعت با هم مقايسه كند.

محتوي: صفحات 2 و 3 از كتاب جغرافياي اول راهنمايي

شيوه‌ (روش تدريس): روش فعال «ياران در يادگيري» يا «دريافت مفهوم»

رسانه: تخته‌سياه، گچ، نقشه، كره‌ي جغرافيايي

جدول زمان‌بندي

فعاليت دانش‌آموز

فعاليت معلم

5 دقيقه

دانش‌آموزان به‌صورت گروهي در جاي خود نشسته و وسايل خود را آماده مي‌كنند.

«روش ياران در يادگيري»

پس از انجام حضور و غياب و ارائه‌ي توضيحي مختصر درباره‌ي روش كار، بچه‌ها به‌صورت گروهي در مجاي خود نشسته و پس از نوشتن عنوان درس بر روي تابلو و گرفتن زمان، كار را در كلاس آغاز مي‌كنيم.

5 دقيقه

  قاره‌هاي جهان: آسيا، آفريقا، اروپا، آمريكاي شمالي و جنوبي، اقيانوسيه و استراليا.

  بزرگ‌ترين قاره‌ي آسيا است.

ارزشيابي تشخيصي:

قاره‌هاي جهان كدامند؟

بزرگ‌ترين قاره‌ي جهان كدام است؟

30 دقيقه

  با استفاده از نقشه و كره‌ي جغرافيايي قاره‌ها و اقيانوس‌هاي روي زمني را پيدا مي‌كند.

  اقيانوس‌ها و قاره‌ها را از نظر وستعت با هم مقايسه مي‌كند.

  نام قاره‌ها و اقيانوس‌ها را به ذهن مي‌سپارد.

  خط استوا و نصف‌النهار مبدأ را روي كره و نقشه پيدا مي‌كند.

  نقشه‌ي ايران را در قاره‌ي آسيا پيدا مي‌كند.

  موقعيت ايران در در جنوب‌غربي آسيا مشاهده مي‌كند.

  ايران را از نظر وسعت با كشورهاي همسايه و كشورهاي ديگر جهان مقايسه مي‌كند.

  درس را براي هم توضيح مي‌دهند.

  فعاليت‌هاي صفحه‌ي 3 را جواب داده و هر كدام از گروه‌ها سعي مي‌كنند كه در مدت كوتاه‌تري فعاليت خود را انجام دهند.

تعيين نقطه‌ي شروع و ارائه‌ي مطلب:

از بچه‌ها مي‌خواهيم كه به‌صورت گروهي نشسته و هر فرد و گروه صفحه‌ي 2 را مطالعه نموده و فعاليت‌هاي صفحه‌ي 3 را جواب داده و سپس اگر اشكالي در حل فعاليت‌ها داشتند با توضيح براي يكديگر به رفع آن بپردازند.

با توجه به اينكه مطالبي در مورد قاره‌ي آسيا و اقيانوس‌هاي اطراف و كشور ايران در سال‌هاي گذشته در كتاب‌هاي درسي بيان شده بود دانش‌آموزان كمتر دچار مشكل شده و مي‌توانند فعاليت‌هاي صفحه‌ي 3 را با بحث گروهي انجام دهند و اگر اشكالي داشتند به‌صورت گروهي و در زمان مشخص رفع كنند. پس از اتمام زمان تعيين شده سؤالاتي از هر يك از اعضاي گروه‌ها مي‌پرسيم تا براي بچه‌ها توضيح دهند.

پس از توضيحات دانش‌آموزان، خود معلم مروري بر كل درس مي‌كنند و براي تفهيم بيشتر مطالب به دانش‌آموزان از نقشه و كره‌ي جغرافيايي استفاده مي‌كند و همچنين از خود دانش‌آوزان استفاده مي‌شود و براي اينكه به هدف خود برسد از يكي از گروه‌ها مي‌خواهد كه بيايد و خلاصه‌اي از درس را براي ديگران بازگو كند.

جدول زمان‌بندي

فعاليت دانش‌آموز

فعاليت معلم

3 دقيقه

دقت

جمع‌بندي:

بزرگ‌ترين قاره‌ي جهان، قاره‌ي آسيا است و ايران در جنوب غربي آن قرار دارد. ايران نسبت به خط استوا در نيم‌كره‌ي شمالي و نسبت به نصف‌النهار مبدأ در نيم‌كره‌ي شرقي زمين واقع شده است.

5 دقيقه

دانش‌آموزان به سؤالات داده شده پاسخ داده و اگر 85 درصد از دانش‌آموزان به سؤالات پاسخ صحيح دهند معلم به هدف آموزشي درس رسيده است.

ارزشيابي پاياني:

از كليه‌ي دانش‌آموزان سؤالات زير به‌صورت امتحان روي برگه مي‌گيريم.

وسيع‌ترين قاره‌ي جهان كدام است؟

ايران در كدام قاره و كدام جهت آن قاره واقع شده است؟

خط استوا و نصف‌النهار مبدأ را روي شكل نشان دهيد.

2 دقيقه

دانش‌آموزان يادداشت مي‌كنند.

تعيين تكليف:

مطالعه‌ي دروس داده شده.

با توجه به نقشه‌ي صفحه‌ي 2 (به‌ روش كتاب باز)

موقعيت آسيا، ايران و اقيانوس‌هاي اطراف آسيا را روي نقشه مشخص كنيد.

جدول زمان‌بندي

فعاليت دانش‌آموز

فعاليت معلم

5 دقيقه

دانش‌آموزان به‌صورت گروهي در جاي خود نشسته و وسايل خود را آماده مي‌كنند.

«روش دريافت مفهوم»:

پس از انجام حضور و غياب و ارائه‌ي توضيحاتي مختصر درباره‌ي روش كار، بچه‌ها به‌صورت گروهي در جاي خود نشسته و پس از نوشتن عنوان درس بر روي تابلو و گرفتن زمان، كار در كلاس آغاز مي‌شود.

5 دقيقه

قاره‌هاي جهان: آسيا، آفريقا، اروپا، آمريكاي شمالي و جنوبي، اقيانوسيه و استراليا

بزرگ‌ترين قاره‌هاي جهان
آسيا است.

... .

ارزشيابي تشخيصي:

قاره‌هاي جهان كدامند؟

بزرگ‌ترين قاره‌ي جهان كدام است؟

جدول زمان‌بندي

فعاليت دانش‌آموز

فعاليت معلم

دانش‌آموزان با توجه و دقت آماده‌ي پاسخ‌گويي مي‌شوند.

دانش‌آموزان فقط با دقت مشاهده مي‌كنند ولي در اين مرحله در اين مرحله پاسخي نمي‌دهند.

دانش‌آموزاني كه مطلب را حدس زده‌اند دست مي‌گيرند.

به ترتيبي كه در جدول بيان نموده‌ايم دانش‌آموزان پاسخ مي‌دهند.

تعيين نقطه‌ي شروع و ارائه‌ي مطلب:

بچه‌ها من چيزي در ذهن دارم به مطالبي كه بيان مي‌كنم دقت كنيد و حدس بزنيد كه آن چيست؟

من مطالب مورد نظرم را در دو ستون آري و خير مطرح مي‌كنم اگر در ستوي آراي بيايد مثالي از آن چيزي است كه در ذهن من است و اگر در ستون خير ارائه گردد مربوط به آن نيست. بچه‌ها شما خوب دقت كنيد و پس از حدس آن، صبر كنيد هر وقت از شما خواسته شد، دست بگيريد و پاسخ دهيد.

مرحله‌ي اول:

خير

آري

كشور

اقيانوس

-

اقيانوس اطلس

(نزديك)

-

-

قاره

-

خوب تا اينجا چند نفر حدس زدند، لطفاً دست بگيريد. معلم يكي يكي تعداد فراگيراني را كه دست گرفته‌اند را مي‌شمارد اگر تعداد آنها نسبت به كل دانش‌آموزان قابل ملاحظه باشد مرحله‌ي دوم را شروع مي‌كند وگرنه بايد باز هم با ارائه‌ي مثال‌هاي ديگري مرحله‌ي اول را ادامه دهد.

خير

آري

-

-

عبور نصف‌النهار مبدأ

نزديك به اقيانوس هند

نزديك به اقيانوس آرام

-

مرحله‌ي دوم:

جدولي مانند جدول بالا پاي تخته با دو ستون آري و خير رسم مي‌كنيم و سپس مثال‌هاي خود را يكي يكي بيان مي‌كنيم تا دانش‌آموزان تعيين كنند كه جاي هر كدام از جواب‌هايشان در كدام ستون است.

مراحل اجرا (شرح چگونگي ارائه‌ي محتوي)

جدول زمان‌بندي

فعاليت دانش‌آموز

فعاليت معلم

30 دقيقه

  خط استوا از آنجا عبور مي‌كند؟ آري

  بيشترين وسعت را دارد؟ آري

  ايران در اين قاره واقع شده است؟ آري

  قاره‌ي آسيا نيست؟

مرحله‌ي سوم:

از خود دانش‌آموزان مي‌خواهيم تا خود مثال‌هايي ارائه دهند و مكان آن در جدول آري و خير را تعيين كنند.

خير

آري

-

-

-

-

عبور خط استوا

وسعت خيلي زياد

ايران

آسيا

در اين مرحله دانش‌آموزان حدس زدند كه مفهوم مورد نظر ما قاره‌ي آسيا است. بنابراين از ادامه‌ي جدول صرف‌نظر مي‌كنيم و توضيحاتي در مورد قاره‌ي آسيا و موقعيت ايران در اين قاره را روي نقشه براي دانش‌آموزان نشان مي‌دهيم و وسعت آسيا را با ساير قاره‌ها روي نقشه و كره مقايسه مي‌كنيم.

3 دقيقه

دقت

جمع‌بندي:

بزرگ‌ترين قاره‌ي جهان، قاره‌ي آسيا است و ايران در جنوب‌غربي آن قرار دارد. ايران نسبت به خط استوا در نيمكره‌ي شمالي و نسبت به نصف‌النهار مبدأ در نيمكره‌ي شرقي زمين واقع شده است. اقيانوس‌هاي اطراف آن عبارتند از: منجمد شمالي در شمال، آرام در شرق، هند در جنوب و ... .

5 دقيقه

دانش‌آموزان به سؤالات داده شده پاسخ داده و اگر 85 ذدرصد از دانش‌آموزان به سؤالات پاسخ صحيح دهند معلم به هدف آموزشي درسي رسيده است.

ارزشيابي پاياني:

از كليه‌ي دانش‌آموزان سؤالات زير به‌صورت امتحان روي برگه مي‌گيريم:

  وسيع‌ترين قاره‌ي جهان كدام است؟

  ايران در كدام قاره و كدام جهت آن قاره واقع شده است؟

  اقيانوس‌هاي اطراف قاره‌ي آسيا را با ذكر جهت بنويسيد.

  خط استوا و نصف‌النهار مبدأ را روي شكل نشان دهيد.

2 دقيقه

دانش‌آموزان يادداشت مي‌كنند.

تعيين تكليف:

  مطالعه‌ي دروس داده شده.

  با توجه به نقشه‌ي صفحه‌ي 2 «به روش كتاب باز» موقعيت آسيا، ايران و اقيانوس‌هاي اطراف آسيا را روي نقشه مشخص كنيد.