تحمیدیه آغازین فارسی سال سوم راهنمایی

ملکا ذکر تو گویم که تو پاکی و خدایی نروم جز به همان ره که توام راه نمایی
سنایی غزنوی

معنی لغات : ثنا:ستایش
جلال:بزرگی
کبریا:شکوه،بزرگی
کران:ساحل
مدح:ستایش معنی :
پروردگارا همیشه تو را یاد می کنم چون تو پاکی و خدایم هستی. فقط به همان راهی که تو به من نشان داده ای می روم.

آرایه :
ملک : استعاره از خدا
مصراع اول : تلمیح به آیه ی : الحمدلله ربّ العالمین
مصراع دوم : تلمیح به آیه ی : اهدنا الصّراط المستقیم ، صراط الذّین انعمت علیهم

نکته دستوری :
ملکا = ملک + ا : منادا + حرف ندا
بیت دارای 6 جمله است.

توجه :
مصراع دوم را به دو صورت می توان خواند.
1. راهنَمایی
2. راه نُمایی

تاریخ ادبیات : سنایی غزنوی در قرن 5 می زیسته و از آثار وی می توان به « حدیقة الحقیقة » و « سیر العباد الی المعاد » اشاره کرد.

الهی

به نام خداوند جان و خرد کزین برتر اندیشه بر نگذرد

معنی :
با نام خدایی که خالق جان و خرد است ، شروع می کنم ، زیرا که از این بالاتر اندیشه ای نمی تواند بگذرد.

قالب شعر :مثنوی

آرایه :
خرد و اندیشه : مراعات نظیر
اندیشه = اندیش + ه : مشتق
خداوند = خدا + وند : مشتق

خداوند نام و خداوند جای خداوند روزی ده رهنمای

شاهنامه فردوسی

معنی :
خداوندی که به انسان مقام و جایگاه داد و به او روزی داد و هدایتش کرد. *****

خدایا ، به شناخت تو زندگانیم و به نصرت تو شادانیم ، به کرامت تو نازانیم ، به عزّ تو عزیزانیم !

نوع نثر :مسجّع

معنی : ای خدا ، با شناخت تو زنده هستیم و به یاری تو خوشحالیم ، به بزرگی تو افتخار می کنیم ، به عزّت تو گرامی هستیم.لغت :نصرت : یاری کردن . یاری دادن
کرامت : بزرگی ورزیدن
نازانیم : افتخار می کنیم
عزّ : ارجمندی و بزرگی
آرایه :
نصرت و عزّ : مراعات نظیر
زندگانیم ، شادانیم ، نازانیم ، عزیزانیم : سجع
تکرار «م» : واج آرایی

خدایا ، نه شناخت تو را توان ، نه ثنای تو را زبان ، نه دریای جلال و کبریایی تو را کران ، پس تو را مدح و ثنا چون توان ؟

کشف الاسرار ، میبدی
معنی :
ای خدا ما توان شناخت تو را نداریم و نه می توانیم تو را ستایش کنیم ؛ عظمت و بزرگی تو پایانی ندارد. آیا مدح و ستایش تو را می توان انجام ؟

آرایه :
توان ، زبان ، کران و توان : سجع
دریای جلال و کبریا : اضافه تشبیهی

نکته :
پس تو را مدح و ثنا چون توان ؟ : استفهام انکاری

***** سپاس باد یزدان دانا و توانا را که آفریدگار جهان است و داننده ی آشکار و نهان است و راننده ی چرخ و زمان است و دارنده ی جانوران است و آورنده ی بهار و خزان است و درود بر محمّد مصطفی (صلّی الله علیه و آله و سلّم) که خاتم پیغامبران است و آفرین بر اصحاب اوی و اهل بیت و گزیدگان اوی که خلق را به راستی پند دادند و به یزدان راه نمودند و طریق مبطلان بر نوشتند و بساط حق بگستردند.
الأبنیه عن حقائق الأدویه ، ابو منصور موفّق هروی

معنی :
شکر خدای دانا و توانایی را که خالق جهان است و از هر چیز آشکار و پنهان با خبر است و آسمان و زمان را هدایت می کند و مالک جانوران است و بهار و پاییز را خلق می کند و سلام بر محمّد مصطفی ( درود و سلام خدا بر او خاندانش باد) که آخرین پیامبر است و آفرین بر یاران او و خانواده اش و برگزیدگان وی که مردم را به راه راست نصیحت کرد و به خداوند دعوت کرد و راه باطل را از بین بردند و فرش حقیقت را پهن کردند.

نوع نثر :
ساده و روان و علمی

لغت :
سپاس : حمد و شکر و نعمت
چرخ : آسمان و فلک
راننده : که عمل راندن انجام دهد
صاحب : یار ، مالک
یزدان : یکی از نامهای خداوند تبارک و تعالی جل شأنه
خزان : پائیز. برگ ریزان
مصطفی : برگزیده
خاتم : آخر هر چیزی و پایان آن
اصحاب : جمع صاحب ، یاران
اهل بیت : مردم خانه ، خاندان
گزیدگان : برجسته ها ، ممتاز ها
خلق : مردم
پند : نصیحت
طریق : راه
مبطلان : باطل کنندگان
بساط : فرش ، سفره

آرایه :
جهان ، نهان ، زمان ، جانوران و خزان : سجع
آشکار و نهان : تضاد
بهار و خزان : تضاد
بهار و خزان : مجازاً فصل ها
راننده چرخ و زمان : تلمیح به اعتقاد گذشتگان
دادند ، نمودند ، بر نوشتند و بگسترند : سجع
مبطلان و حق : تضاد
را و راه : جناس
صلّی الله علیه و آله و سلّم : تضمین

نکته :
دانا ، توانا ، آفریدگار ، داننده ، راننده ، دارنده و آورنده : مشتق
را در جمله اول : حرف اضافه به معنی بر
گزیدگان : (گزید + ه + گ + ان) : مشتق
پند ، طریق ، بساط : مفعول

تحمیدیه آغازین فارسی سال سوم راهنمایی

مطالب مشابه :

گام به گام علوم تجربی سوم راهنمائي

کمک درسی ادبيات فارسي سال اول دبیرستان - گام به گام

درسهای سال دوم راهنمایی

آزمون آغازین درس زبان انگلیسی سال سوم راهنمایی-استان خوزستان-مهر1390

کمک درسی دینی سوم راهنمایی - گام به گام

نمونه سوال دوم راهنمایی

نمونه سوالات انشا سال سوم نوبت اول

دانلود کتاب های جدید التالیف سال 93-92 به همراه راهنمای معلم

تحمیدیه آغازین فارسی سال سوم راهنمایی