روش تدریس ریاضی

بررسی عوامل موثر در پیشرفت تحصیلی ریاضی

تهیه شده توسط حمیدرضا آتشی

روش های نوین یادگیری:

آنچه بنده تاکنون مشاهده و تجربه کرده ام به طور اختصار عرض می کنم. یکی از مواردی که در یادگیری موثر است فاده ازرسانه های جمعی و رایانه می باشد0مثلادردرس آمار و مدل سازی هنگامی معلم یه کمک (cd)مینی تب تدریس می کند یادگیری راحت تر است و محاسبه و فاکتورهای موجود مانند پراکندگی،چارکهاو غیره بسیار راحت تر و آسان تر می باشدو سریعتر میتوان مطالب را به دانش آموزان ارئه کرد البته تجزیه و تحلیل این فاکتورها به عهده معلم می باشد.

از طرفی با توجه به تجربه ای که دارم به نتیجه رسیده ام اگر هر هفته در مقاطع راهنمایی و متوسطه دو ساعت درس ریاضی آزاد به شکلی که طرح می کنم برگزار شود در ایجاد انگیزه و شور و نشاط در دانش آموزان موثر است0 از طرف مسئولین با توجه به هر سال تحصیلی فهرستی از عنوان های مختلف مباحث ریاضی مطرح شود و معلم مختار باشد هر عنوان را که می خواهد انتخاب کند و مطالبی را در مورد آن عنوان مطرح کند سپس مسائلی از خود در همان رابطه مطرح کند و آن را بین دانش آموزان به بحث و تبادل نظر قرار دهد0 حل مسائل را بعهده خود دانش آموزان قرار دهد و نحوه امتحان نیز به عهده معلم باشد و با توجه به مطالب تدریس شده امتحان گرفته شود0

من تقریبا ده سال است که در ده دقیقه آخر هر کلاس سعی می کنم یک مسئله مربوط با موضوع درسی مطرح کنم و یک نمره برای حل آن در نظر می گیرم و این کار آنقدر باعث شور و نشاط در دانش آموزان می شود که هیجان و علاقه وافر دانش آموزان به وضوح مشاهده می شودو با نظر خواهی که از آنها به عمل آمده است این کار مورد تائید اکثر آنها بوده است0

این کلاس آزاد ریاضی بدان جهت مفید است که در کلاس درس معلم امکان آن را ندارد که به مسائل جانبی بپردازد و باید به مطالب کتاب و تمرینات آن بپردازد0

مشکلات دیگر آموزش ممکن است به مسائل زیر م.ربوط شود:

1. تدریس همکاران محترم ریاضی بیش از 24 ساعت در هفته به علت کمبود دبیر و غیره

2. استاندارد نبودن کلاس ها از نظر تعداد دانش آموزان

3. آشنا نبودن بعضی از همکاران محترم با رایانه و یا در دسترس نبودن آن

4. نحوه برگزاری آزمون سراسری

5. تشویق

6. آشنا شدن با روش های نوین یادگیری

7. آشنا شدن با الگوهای یک تدریس نوین

8. قداست علم

9. عادت در یادگیری

10. تغییر یا حذف مطالب کتب درسی قبل از آن که معلم کتاب را بررسی کرده باشد

11. قدردانی از آثار و تالیفات همکاران ارجمند ریاضی

12. حذف امتحانات نهایی در پایه های پنجم ابتدایی و سوم راهنما ئی و استفاده از معلمین متخصص در رشته های ریاضی در دوره ابتدایی که راجع به بعضی موارد توضیح می دهندو موارد6و7و9 با استناد به کتاب کلیات و روش ها و فنون تدریس (آثار0000 صفوی) بیان می کنم0

نحوه برگزاری آزمون سراسری

یکی از مواردی که در سال های سوم دبیرستان و پیش دانشگاهی در نحوه تدریس معلم تاثیر میگذارد نحوه پذیرش دانشگاه ها بر اساس آزمون سراسری می باشد و این باعث شده است دانش آموزان کمتر به درک مفاهیم ریاضی بپردازند و اثبات قضایا و چگونگی بدست آمدن یک فرمول سر باز زنند و تمایلی نشان نمی دهنددر کلاس هندسه تحلیلی هنگامی طریقه بدست آوردن فرمول فاصله یک نقطه از صفحه را تدریس می کردم در پایان یک دانش آموز پرسید آیا اثبات این فرمول در امتحان می آید در آزمون سراسری چه طور؟من گفتم خیر0 ایشان گفت:پس بهتر نبود از اول فقط فرمول را می نوشتید و می گفتید بدین ترتیب جایگزین کنیم و اگر در کلاس نکات تستی مطرح نشود دانش آموزان از کار معلم راضی نیستند پس باید در این مورد فکر اساسی برداشته شود که به مفاهیم توجه شود دیگر آنکه در کتب درسی بدون آنکه قبلا" همکاران کلاس های مورد نظر را طی کرده باشند، کتابها تغییر می کند .

قداست علم

سه چیز در متن خود از قداست برخوردار است: علم،تقوا،جهاد و باید سعی کنیم که

قداست علم را به دانش آموزان بفهمانیم0

تشویق

قدر دانی از افراد شایسته و نیکو کار و ارج نهادن به شخصیت و اعمال و رفتار آنان بسیار اهمیت دارد و فوق العاده در پیشرفت امور موثر است ،به گونه ای که ممکن است شخصی براثر تشویق دگرگون شود و کاملا"مسیر زندگی خویش را تغییر دهد و به درجاتی بس عالی ارتقاء یابد و به عکس بی اعتنائی و بی توجهی در برابر اعمال و رفتار پسندیده موجب دلسردی است و سبب می شود که افراد شور و شوق و هیجان خود را برای انجام کارهای نیک و ارزنده و کسب فضائل و محاسن از دست بدهند و رغبتی برای نیل به مقامات عالیه از خود نشان ندهند0

لذا باید توجه داشته باشیم که مبادا نسبت به نیکان و کارهای نیک نو باوگان با بی اعتنایی برخورد نماییم و ارزش و اهمیتی برای آنان در نظر نگیریم و نیز باید بدانیم که در مسابقات علمی داوری بسیار مهم است چنانکه معلوم است آن کسی که به رای داور برنده معرفی میشود این برای او امتیاز و تشویق به حساب آمده چه بسا بر اثر داوری عادلانه آن کسی که برنده محسوب شده در زمینه آنچه مسابقه داده به درجات بس عالی نائل شود0

یادگیری از کتاب تعلیم و تربیت اسلامی

یادگیری فرایند تغییر کردن،تغییر یافتن،با تغییر پذیرفتن کم و بیش دائمی است یا انجام می دهیم ایجاد می گردد0

می توان گفت بهترین تعریفی که تاکنون از یادگیری شده است ازآن هیلگارد و مارگویز است0 این دو روان شناس یادگیری را بدید شرح تعریف کرده اند:«یاد گیری یعنی ایجاد تغییر نسبتا" ثابت ،در رفتار بالقوه یاد گیرنده ،مشروط بر این که این تغییر بر اثر اخذ تجربه رخ داده باشد»

خصوصیات این تعریف یعنی تغییر نسبتا" ثابت،رفتار بالقوه و تجربه اهمیت بسزا دارد و اینها هستند که این تعریف را از دیگر تعریف های یادگیری متمایز می سازد

با استناد به تعریف فوق بطوری که از کلمه« رفتار بالقوه» برمی آید،باید گفت که یادگیری با عملکردتفاوت دارد 0 یادگیری،بر تغییرات نسبتا" دراز مدت حاصل از تجربه و تمرین دلالت دارد در حالی که عملکرد عبارت از تبدیل یادگیری به رفتار است 0عملکرد،متاثر از عوامل خلق الساعه ،چون انگیزش،مقتضیات محیط و خستگی است 0 پس بنا به اقتضای این عملکرد ممکن است یک شاخص صحیح یا ناصحیح برای یادگیری باشد0

راههای یادگیری

1-تقلید:انسان بسیاری از رفتارها و کردارهای خود را در مرحله آغازین زندگی از راه تقلید از والدین و اطرافیان خود یاد می گیرد 0 مثلا" سعی می کند سخن گفتن را با تقلید از دیگران در مورد تلفظ کلمات که در برابرش بار ها تکرار شده است یاد بگیرد 0 به همان گونه که تلاش می کند راه رفتن، لباس پوشیدن و آداب و رسوم را از کسانی که با او در تماس هستند بیاموزندبدین ترتیب آدمی بسیاری از عادتها و رفتارها را از راه تقلید از محیط زندگی فرا می گیرد0

کسی که از دیگران تقلید میکند او را الگو و پیشوای خود قرار می دهد و در او نسبت به خود تفوق و برتری احساس می کندلذا از او تقلید می کند و می خواهد که خودش را به مثابه او جلوه گر سازد 0 برای همین است که اعمال و رفتار افراد برجسته مورد توجه و تقلید دیگران قرار می گیرد و نظر ایشان را به خود جلب می کند 0 مثلا" والدین و اطرافیان چون در نظر کودک مهم و با عظمتند مقتدای او هستند و نیز پیامبران اسوه دیگرانند0

2-آزمایش علمی و آزمایش و خطا:آدمی از راه تجربه های علمی در رویاروئی با مشکلات زندگی و تلاش برای حل و غلبه بر آنها به فراگیری می پردازد او در مرحل زندگی پیوسته با مسائل تازه ای برخورد می کند که پیش از او نیاموخته است 0 در این هنگام می اندیشد که چه چاره ای در برابر آنها به کار برد و چه رفتاری داشته باشد 0 وی در چنین مواردی طوری عمل میکند که در شرایط مختلف رفتارهای گوناگون داشته است که البته در برخی موارد دچار اشتباه می شود .بدین ترتیب آدمی همواره از طریق آنچه روان شناسان آن را آزمایش و خطا می نامند چگونگی برخورد با مسائل جدید و راه حل مشکلاتی را که عملا" در زندکی با آنها مواجه می شود می آموزد0

3-تفکر و مشاوره:انسان ازطریق تفکر و مشاوره به یادگیری می پردازد زیرا وقتی درباره مشکل خاصی فکر یا مشاوره می کند در واقع به نوعی آزمایش و خطای ذهنی دست می زند0 او با این کار در ذهن خود یا با استمدادازآرای دیگران راه حل های گوناگون آن مشکل را مورد برسی قرار می دهد و راه های اشتباه و نا متناسب را رد می کند0 بنا بر این انسان از طریق تفکر و مشاوره برای رسیدن به هدف خود به راه های جدیدی پی می برد و به نو آوریها و ابداع های تازه ای راهنمایی می شود 0 به همین دلیل روانشناسان جدید این نوع یاد گیری را «عملیات عالی یادگیری می نامند0

4-انگیزه:انگیزه در امر یادگیری اهمیت فراوانی دارد 0 اگر برای دست یابی به هدف مشخص انگیزه ای نیرومند وجود داشته باشد انسان تلاش می کند که راه های درستی برای یادگیری و رسیدن به هدف خویش پیدا نماید0 و چنانکه با مشکلی مواجه شود با کوششی هر چه تمامتر به حل آن مشکل می پردازد تا سر انجام راه حل مناسب را بیابد0

5-پند گرفتن از رویدادهای مهم تاریخ:یکی از عواملی که تحریک انگیزه یادگیری و جلب توجه آدمی کمک می کند رویدادها و حوادث و مشکلات مهمی است که وجدان مردم را تحریک می کند و توجهشان را بر می انگیزد 0 معمولا بر اثر تحریک این گونه رویدادهای مهم آمادگی دارند تا درس و پندی را که در آنها وجود دارد بیاموزند0

6-تکرار:یکی از راه های یادگرفتن و به خاطر سپردن تکرار است و عرضه مکرر اندیشه ها و آرا به افراد معمولا"به استقرار این اندیشه ها و نظرات و تثبیت آنها در اذهانشان می انجامد0

7-توجه: مساله توجه در یادگیری عامل مهمی به حساب می آید ؛مثلا"اگر انسان به یک سخنرانی توجه نکند نمی تواند مضمون و مفاد آن سخنرانی را درک نماید و در نتیجه در آینده مطلبی را که در سخنرانی بیان شده به یاد آورد0 به همین دلیل معلمان و مربیان همواره می کوشند که در شاگردان خود حالت توجه و دقت به وجود آورند تا درس را کاملا" درک کنند و یاد بگیرند0

8-مشارکت پی گیرانه:برای یاد گیری مهارت های حرکتی لازم است یادگیرنده به تمرین عملی مهارت ها بپردازد تا یادگیری کامل حاصل شود تمرین عملی نه تنها در یادگیری مهارتهای حرکتی مهم است که در یاد گیری علوم نظری و رفتارهای اخلاقی و فضائل و ارزشها و آداب و رفتار اجتماعی نیز اهمیت دارد؛زیرا انسان کاری را که می خواهد یاد بگیرداگر خودش انجام دهد به سرعت و دقت یادگیری او کمک می کند 0 نتایج یک تحقیقات تجربی این مساله را روشن کرده است که افرادی که بعضی از کلمات مقابل خود را می خوانند در حفظ آنها سریعتر و موفقتر از کسانی بودند که تنها معلم یا مسئول آزمایشگاه آن کلمات را برایشان میخواند و آنها گوش می دادند و نیز آنها موفقتر از کسانی بودند که معلمان ضمن خواندن کلمات تصویر همان کلمات را برای آنها روی پرده به نمایش می گذاشتند 0 نتیجه این آزمایش اهمیت مشارکت پی گیرانه را در امر یادگیری نشان می دهد0

9-توزیع یادگیری:تحقیقات تجربی روان شناسان معاصر ثابت کرده است که توزیع یادگیری یا تمرین آن ،در فاصله های زمانی دور از هم که در خلال آن فرصت هایی برای استراحت فراهم شود به سرعت یادگیری و تثبیت آن در حافظه کمک می کند 0 این تحقیقات همچنین روشن کرده است 0که یادگیری با استفاده از روش توزیع بسیار بهتر ار یادگیری به روش متمرکز است 0 روش متمرکز روشی است که در طول مدت زمانی پیوسته و بدون فاصله های استراحت صورت می گیرد

عادت

هر گاه کسی یک موضوع علمی یا یک کار عملی را آنقدر تکرار کند که در مراحل بعدی انجام و فهم آن بدون هیجگونه وقفه و درنگی صورت گیرد می گویند به آن عمل یا فهم آن مطلب عادت کرده است0بنابر این عادت ورزیدگی قبلی مو جب سرعت فهم و پیشرفت کار است که به میزان قابل توجهی در کیفیت فهم و سرعت درک و عمل تاثیر دارد0 تمرین و ورزیدگی و تکرار فراوان این نتیجه را دارد که واکنش و تاثر را تا اندازه ای غیر عادی و خود بخود می سازد 0 در این صورت است که عادت به وجود می آید و باعث می شود که مطالب بدون هیچگونه مانع و زحمتی مفهوم و میسر گردد0

الگو های یک تدریس نوین از کتاب کلیات روش ها و فنون تدریس

بنا به تعریفی که جویس و ویل از الگوی تدریس بیان کرده اند:

الگوی تدرس یک طرح کلی یا الگویی است که دانش آموزان را در امر یادگیری انواع دانش ها ،نگرش ها و مهارت ها یاری می دهد0 یک الگوی تدریس به طوری که گفته خواهد شد از یک پشتوانه نظری یا فلسفی برخوردار است و همچنین در بر دارنده مراحل ویژه ای از تدریس است که برای دست یابی به نتایج مطلوب تربیتی طراحی شده است 0

اکنون این الگوی تدریس را معرفی می کنم:

الگوی تدریس به روش کاوشگری گروهی

الگوی کاوشگری گروهی از اندیشه های جان دیوئی،هربرت تلن،ویلیام هرد کیلپاتریک و گردون هولفیش و فیلیپ اسمیت نشات گرفته است 0 این الگو از فرایند های مبتنی بر آزادی و روش علمی تشکیل یافته است و معلم هنگام آموزش به شیوه کاوش گری گروهی مراحل زیر را دنبال می کند:

1. برای ایجاد انگیزه دانش آموزان را با یک مسئله مواجه می سازد0

2. به دانش آموزان به اندازه کافی فرصت می دهد تا پیرامون مسئله فکر کنند واکنش نشان دهند و اظهار نظر نمایند0

3. فعالیت ها را با فهمیدن مسئله و کاری که باید صورت گیرد گروهبندی افراد،طرز کار گروه ها ،در نظر گرفتن جا و مکان برای کار گروهی ،تعیین و تدارک وسائل ،مواد و منابع و تعیین وقت سازماندهی میکند0

4. گروه ها مطالعات خود را انجام میدهند0

5. گروه ها پیشرفت کار خود،مراحل کار و نیاز های گروهی را گزارش می دهند و به گزارشها گوش می دهندو به سایرین کمک میکنند0

6. در صورت لزوم کار گروهی در روزهای دیگر دنبال می شود0

یک معلم به طور خلاصه باید با استفاده از الگوی آموزش مستقیم مراحل زیر را طی کند:

1. مرور یادگیری قبلی

2. بیان هدف درس

3. توضیح یا نمایش مفهوم یا مهارتی که بایستی آموخته می شد با استفاده از اشیاءعینی

4. کنترل میزان درک و فهم دانش آموزان

5. دادن تمرین گروهی و راهنمایی آنها

6. طرح سئوال های کوتاه جواب برای حصول اطمینان از فهمیدن

7. ارائه بازخورد در موارد لازم

8. ارائه تمرین های اضافی

9. نظارت بر کار دانش آموزان و کمک به آنها در موارد ضروری

10. ارائه تمرین مستقل

11.ارزشیابی از کار دانش آموزان

· چکیده مقاله

عنوان:بررسی عوامل موثر در پیشرفت تحصیلی ریا ضی

نام و نام خانوادگی:احمد تلافیان

نشانی محل کار و تلفن:شهرستان نیشابور،مدیر خانه ریاضیات و سر گروه ریاضی شهرستان نیشابور

6614089 - 09151537090

بحث در مورد آزمون سراسری و تاثیر آن در سالهای سوم و پیش دانشگاهی

· موانع یادگیری و پیشنهادات جهت رسیدگی به آنها1)تدریس بیش از حد بعضی دبیران2)استاندارد نبودن کلاس ها از نظر تعداد دانش آموزان3)آشنا نبودن با فن آوری و تکنولوژی در مورد بعضی همکاران4)نحوه پذیرش دانشگاه ها

5)تشویق6)قداست علم7)عادت در یاد گیری8)تغییر یا حذف بخشی از کتب درسی بدون گذراندن دوره ضمن خدمت مربوط به آن9)قدر دانی از آثار و تالیفات دبیران ریاضی10)حذف امتحان نهایی در پایه های پنجم ابتدایی و سوم راهنمایی

· تشکیل کلاس های آزاد ریاضی با شرایط ذکر شده در متن مقاله جهت ایجاد انگیزه،شور،نشاط و نوآوری در دانش آموزان

· برگزاری کلاس های ضمن خدمت قبل از تغییر کتب درسی

· معرفی یک الگوی تدریس نوین به روش کاوشگری گروهی

روش تدریس ریاضی

مطالب مشابه :

روش تدریس ریاضی

روش تدریس

بهترین روش برای تدریس ریاضی دوره ابتدایی

انواع روش های تدریس ریاضی

نگاهی به روش های تدریس ریاضی

روش تدریس و روشهای یادگیری ریاضی ششم ابتدایی

روش تدریس ریاضی

انواع روش های تدریس ریاضی

بهترین روش تدریس کدام است ؟

بحث در روش تدریس ریاضی