شهرستان هندیجان

هندیجان (هندیون ، هندیان ، هندیگان) یکی از شهرهای تاریخی ایران با قدمتی بیش از 3000 سال، در جنوب شرقی استان خوزستان و در 75 کیلومتری جنوب شرقی بندر ماهشهردر غرب شهرستان بهبهان و در شمال بندردیلم قرار گرفته است. رودخانه ای موسوم به هندیجان یا زهره این شهر را به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم می کند. ارتفاع این شهر از سطح دریا به 5 متر می رسد. بطور کلی هندیجان بندری است که در 30.15 درجه عرض جغرافیایی و 49.43 درجه طول شرقی شهرستان اهواز قرار دارد. آبادیهای هندیجان در قرون اخیر بسیار بوده اند ولی به علت بیماری طاعون در سال 1247 هجری قمری شهر هندیجان رو به خرابی نهاد.

زبان این دیار فارسی با گویش محلی (گویش بندری) است که البته تشابهات بسیاری میان این گویش و گویش اقوام بختیاری وجود دارد.

تاریخچه

آثار بدست آمده در اين منطقه نشان می دهد که در هزاره چهارم پیش از میلاد انسان متمدن در آن می زیسته است . تپه های تاریخی متعدد و نوشته های جغرافیدانان قرون اولیه اسلامی نظیر « ابودلف مهلل خزرجی » در مورد آثار تاریخی " هندیجان " که قدیمی ترین سند مکتوب در مورد آثار تاریخی " هندیجان " است شاهد دیگری بر رونق اقتصادی و زندگی اجتماعی سازمان یافته مردم این ديار در هزاره پیش از میلاد است . وجود لغات و اصطلاحات تاریخی که ریشه در زبان عیلامی دارد و آیین های نمادین حاکی از گذشته های پربار فرهنگی و غنی آن است .

در نزدیکی " هندیجان " آثار بندرتاریخی « " مهرویان یا مهروبان " » و شهر تاریخی « " ریواردشیر" » قرار داشته است كه "مهرویان" از دوره عیلامی تا قرن چهارم هجری و احتمالا تا مدتها بعد نیز بندرتجاری مهمی بوده است که از طریق آن کالاهای سرزمین های دور و نزدیک و حتی کشور چین وارد منطقه می شد و نيز مشاهده شده است که در شهر " ریواردشیر" کشتی می ساختند. این منطقه در قرون اولیه اسلامی بزرگانی چون علی بن مهزیار اهوازی را در دامان خود پرورش داده است .

وجه تسميه هندیجان

این منطقه در گذشته نامهای مختلفی داشته که از آن جمله می توان به " هندیگان " و " هندوان " اشاره کرد. این واژه پس از ورود اسلام به " ایران " به " هندیجان " و " هندیان " تغییر شکل یافته است. از دیدگاه واژه شناسی تمام این کلمات از لفظ « هند » مشتق شده اند. با توجه به دیرینگی این سرزمین به نظر می رسد لغت " هند " ریشه در زبان سانسکریت دارد که به معنای آب است . این نظر را وجود رودخانه " هندیجان " که به زهره موسوم و معنای " ایزد آب " هست بیشتر تایید می کند. بنابراین با توجه به مستندات دیگری که در این زمینه وجود دارد می توان گفت " هندیجان " به معنای سرزمین " آب " است. هرچند وجود عده ای از مردم کشور هند در این منطقه به دلیل ارتباط تجاری از طریق خلیج فارس و یا مهاجرت گروهی که در برخی از منابع اشاره می شود غیرقابل انکار است. اما بعید به نظر می رسد که وجود آنها بر وجه تسمیه " هندیجان " تاثیری گذاشته باشد.

جغرافياي تاريخي هندیجان

آثار قدیمی تپه های باستانی پهکن (پهکون) در مدخل شهر هندیجان، تپه های مارضا در جنوب هندیجان، ویرانه های بندر قدیمی و تاریخی مهروبان در قریه امامزاده عبدالله، تپه باستانی صاحب الزمان، برجی، مردو و شاه ابوالقاسم در روستای دهملا، همچنین ویرانه های روستاهای هندیجان که قدمتی 3000 ساله دارند. آثار سد بند قریه بدرانی (لب دریا) و تل گرگ در نزدیکی رودخانه و دریا که پلی نیز در آن منطقه بوده است (بر روی رودخانه زهره)، همچنین آثاری از وجود شهر باستانی بین روستای بزی و کوت مهنا می باشد که مورخان آنرا شهر دیرجان نامیده اند. آثار موجود در امامزاده سید یبر در روستای آسیاب، آثار موجود بین بندر مهروبان تا تپه کدوک (روستای باستانی) در جنوب هندیجان، همچنین آثار و پی های خانه های موجود از بندر (مهروبان) تا هندیجان که به صورت زنجیروار وجود داشته است.(در بین مردم این دیار داستانی رایج است که می گوید:"اگر بزغاله ای در مهروبان بر روی سقف خانه ها حرکت می کرده در هندیجان پایین می آمده است".)

از دیگر آثار می توان اشاره ای نمود به ستونهای آجری که در اطراف هندیجان نشان دهنده حصاری بوده اند به دور شهر، یکی از این ستونها پایین تر از روستای چم رحمان در کناره رودخانه مشخص است. این ستون نیمی از آن در آب است و نیمی تا سال 1369 در خاک بود، که بر اثر ریزش کناره رودخانه مشخص شده است. قطر آن در حدود 5،4 متر است. همچنین به نظر می رسد که حصاری به شکل نیمی در هندیجان جنوبی و نیمی در هندیجان شمالی و بر دو دروازه در دو سمت رودخانه وجود داشته و نیز پلی مابین آن وجود داشته است. همچنین در سال 1369 در کناره رودخانه هندیجان بالاتر از امامزاده عباس علی سکه هایی یافت شد که در حال حاضر در میراث فرهنگی خوزستان وجود دارد. این سکه ها که بر روی آنها نوشته شده است آل بویه، نشان دهنده حکمفرمایی فرزندان آل بویه بر این نواحی است. البته اینکه حسن (رکن الدوله) بر فارس حکومت می کرده و هندیجان در آن زمان جزو پارس بوده است خود دلیل مستحکمی بر حکمفرمایی فرزندان آل بویه بر این منطقه است. از دیگر آثار باستانی موجود در این منطقه می توان به سنگهای نقوش داری اشاره نمود که در بدرانی در اعماق آب و کناره های رودخانه دیده می شود. قبرستانها نیز که برای باستانشناسان از اهمیت خاصی برخوردارند به 6 قبرستان می رسند که هر کدام مربوط به دوره ای از تاریخ است. در خصوص قبرهای این قبرستانها آنچه به چشم می خورد تفکیکی بودن قبرهاست بدین صورت که جای مردان، زنان و کودکان مشخص است. قدیمی ترین قبرستان روبروی مدرسه شوکت (عندلیب) بوده است که با پیشرفت رودخانه به طرف شمال نیمی از آن را آب برده و نیمی دیگر احتمالاً تا سالهای آینده از بین خواهد رفت.

مردم و اشتغال

ازنظر اقتصادی رودخانه " هندیجان " نقش تعیین کننده ای در زندگی مردم داشته و این تاثیر گذاری به میزانی بوده که قلمرو جغرافیایی و منطقه را نیز با نام رودخانه مشخص می کردند . رودخانه " هندیجان " که قسمتی از آن از سرچشمه(رشته كوههاي زاگرس در استان كهگلويه و بويراحمد) تا " خلیج فارس" طی می شود و هشتمین رودخانه كشور است که 448 کیلومتر طول دارد. این آبراه به عنوان یکی از مسیرهای تجارت خارجی از گذشته های دور مورد استفاده بوده است و هم اکنون نیز علیرغم کم شدن آب آن در فصول تابستان شناورهای با ظرفیت بیش از صد تن قادر به رفت و آمد در ان هستند . ضمن آنکه حاشیه ی رودخانه از دو قسمت شمالی و جنوب تا نزدیکی دریا قابل کشت است و با استفاده از آب این رودخانه انواع محصولات کشاورزی از جمله گندم، جو، دانه های روغنی، حبوبات و انواع صیفی جات کشت می شود.

بخشی از این محصولات به علاوه صنایع دستی که اکثرا از برگ درخت خرما تهیه می شود در گذشته به کشورهای " خلیج فارس " صادر می گردید . صنعت شیلات از کهن ترین صنایع در هندیجان بوده و می باشد که قدمت آن به سالها پیش می رسد . منطقه ی بحرکان که جنوب هندیجان قرار دارد نیز از مناطق مهم گردشگری و صید میگوی صورتی و انواع دیگر میگوهای مرغوب منطقه ی خلیج فارس به شمار می رود که در حوزه صیادی هندیجان واقع است . سالن عمل آوری و کارگاه انجماد و بسته بندی میگوی صادراتی و قایق های مجهز صیادان در این منطقه بیش از نیم قرن است که به صید و عمل آوری و بسته بندی و صادرات میگو اشتغال دارند و تعداد زیادی از اهالی در این راستا به کار مشغولند. ماهی های خوراکی و میگو در صید گاه های هندیجان به صورت فراوان صید می شوند که از مهم ترین آنها می توان به ماهی قباد ، راشگو ، حلوای سفید ( زبیدی )، شوریده، حلوا سیاه، شهری، شانک، هاوور، کوشک، سرخو، میش ماهی، هامور، سنگسر، سبیتی و دختر ناخدا اشاره کرد .

نفت

هندیجان تحت عملیات حفاری جهت کشف نفت قرار گرفت و سال 1967 میلادی وجود نفت در این منطقه ثابت شد . مقدار تولید نفت خام در سال 1973 از پنج حلقه چاه ، هشت میلیون و 335 هزار بشکه در 1974 از هشت حلقه چاه به طور متوسط روزانه 22 هزار بشکه و در سال 1975 از پنج حلقه چاه به طور متوسط روزانه چهارده هزار بشکه و از ابتدا تا پایان سال مذکور چهل و دو میلیون بشکه نفت خام با درجه سبکی 28 استخراج شده است . در سال 1965 میلادی در رگ سفید که از روستاهای هندیجان است دو حلقه چاه توسعه ای حفر شد و در سال 1966 تولید نفت خام آن 1/4 میلیون بشکه بوده در سال 1367 شمسی بر حسب بشکه 7/9 میلیون و در سال1968 نفت تولیدی 10/7 میلیون بشکه و در سال 1969 مقدار تولیدی نفت از سه حلقه چاه 8/5 میلیون بشکه و در سال 1970 به چهارده میلیون بشکه رسیده است.سال 1971 از دو حلقه چاه 13/2 میلیون بشکه و در سال 1972 از نه حلقه چاه بیست و یک میلیون بشکه و در سال 1973 از چهارده حلقه 72 میلیون و 352 هزار بشکه در سال 1974 و در سال 1975 از چهارده حلقه چاه به طور متوسط روزانه 214 هزار بشکه ، در سال 1976 از 21 حلقه چاه به طور متوسط روزانه 222 هزار بشکه و از ابتدا تا پایان سال 1976 نفت خام استخراج شده 414 میلیون بشکه با درجه ی سبکی 29 بوده است . در خلیج بحرکان هندیجان در چند ساله ای اخیر با حفر چاه های زیر دریایی نفت فراوانی کشف شده است که با ساختن اسکله های متعدد و تأسیسات لازم کشتی های نفت کش به آسانی پهلو می گیرند و بارگیری می کنند و نفت آنها را به خارج صادر می کنند و گویا این نفت از قابلیت بسیار خوبی برخودار می باشد .

تفریحگاهها

رودخانه " هندیجان " علاوه بر نقشی که در کشاورزان وتجارت منطقه دارد از نظر زیبایی های طبیعی نیز قابل توجه است. درفصل تابستان و اوایل بهار که حاشیه آن به طول چندین کیلومتر پوشیده از گیاهان و گلهای زیبا می شود می توان گردشگران بسیاری را جذب نماید . سواحل طولانی " خلیج فارس " علاوه برآنکه امکان اجرای طرحهای پرورش آبزیان را میسر می سازد این استعداد را نیز دارد تا همچون گذشته نقش خود را در توسعه تجارت خارجی بازیابد . ضمن آنکه جزایر آن واز جمله جزایر دیره و بنه که زیستگاه پرندگان بومی و مهاجر هستند می توانند با جاذبه های متنوع خود زمینه های گردشگری در منطقه گسترش دهند . همچنين هندیجان نقاط بسیاری برای گردش و تفریح دارد که می توان به دو روستای دهنو و کوههای اطراف ( زاگرس ) ، ساحل زیبای بندر بحرکان در کنار خلیج فارس ، حاشیه سواحل رودخانه زهره ، پارکها و باغستانهای اطراف هندیجان که در ماه های انتهایی زمستان و ابتدای بهار از زیبایی و جلوه خاصی برخوردار می باشند، اشاره نمود.

شهرستان هندیجان

وجه تسميه هندیجان

جغرافياي تاريخي هندیجان

مردم و اشتغال

نفت

تفریحگاهها

مطالب مشابه :

نام جاهای دیدنی خوزستان

شهرستان هندیجان

جاهای دیدنی مازندران

مکان های دیدنی استان خوزستان

جاهای دیدنی استان کرمان

هندیجان دانلود برتر سه نوع دانلود عالی

دانشگاه ازاد هندیجان و دانلود...جرات دارید...؟!

هندیجان دانلود بازي" Despicable Me"