نگاهی به اوراق مشارکت فرابورسی

یکی از ملزومات یک «معامله‌گر منضبط» نگهداری مقداری نقدینگی برای استفاده از شرایط ویژه‌ای است که هر از چندگاهی در بازار پیش می‌آید. معمولاً حرفه‌ای‌ها بخشی از وجه سرمایه‌ای خود (مثلاً یک چهارم آن) را به صورت نقد در حساب سپرده بانکی یا اوراق مشارکت نگه می‌دارند تا از آن برای خرید‌ سهام یا دارایی‌های دیگر در مواقعی که قیمت بیش از حد و بر اثر عوامل موقت افت شدید کرده است استفاده کنند (مثل همین روزهای اخیر که بازار سهام بر اثر اخبار سوریه با واکنش منفی شدید مواجه شد و قیمت‌ها بیش از حد ارزان شد). این نقدینگی در اسرع وقت بایستی مجدداً برگردانده شود.

یکی از ابزارهای نگهداری نقدینگی (خصوصاً به منظور خرید در بازار سهام) استفاده از اوراق مشارکت منتشر شده در فرابورس (که تحت عناوین اوراق اجاره صُکوک یا اجاره نیز منتشر می‌شود) با نرخ سود 20% سالانه به صورت روزشمار است. این اوراق در مبالغ اسمی 100 هزار تومانی و توسط ناشران مختلفی عرضه می‌شود. ناشران (از طریق یک واسط مالی یا موسسه اعتباری) از این وجوه برای خرید کالاهای خود استفاده می‌کنند و این 20% سود تحت عنوان سود مشارکت یا «اجاره»ی آن کالاها پرداخت می‌شود. مثلاً هواپیمایی ماهان از این وجوه برای خرید هواپیماهای ایرباس استفاده نموده است. مپنا نیز از وجوه این اوراق برای تامین سرمایه درگردش پروژه‌ها استفاده می‌کند. این اوراق دارای نماد مخصوص به خود هستند، مثل نمادهای ماهان، ماهان2، صمپنا، انصا1، صامید و غیره که همگی تحت شرایط یکسانی معامله می‌شوند. زمان‌بندی پرداخت سود اوراق معمولاً 3 ماهه (مانند ماهان) یا ماهانه است مثل انصا11 و نیز ومدکو1. زمان پرداخت سود نیز می‌تواند هر یک از روزهای ماه (بسته به روز انتشار اولیه اوراق) باشد و لزوماً انتهای ماه تقویمی نیست.

مزایای این اوراق نسبت به اوراق مشارکت بانکی:

1- نیازی به جابجایی پول بین حساب کارگزاری در بورس و بانک‌ ندارید.

2- برای خرید و فروش و دریافت سود دوره‌ای نیازی به مراجعه حضوری به بانک ندارد.

3- اوراق مشارکت در بانکها مدت محدودی به فروش می‌رسند ولی در اینجا همیشه هست.

4- فروش قبل از موعد در بانک حدود 2% جریمه دارد ولی اینجا جریمه‌ای در کار نیست.

5- اوراق بانکی بی نام است و ریسک سرقت دارد ولی در اینجا این ریسک وجود ندارد.

6- معامله این اوراق حجم معاملاتتان در کارگزاری بالا می‌رود و به اعتبار شما نزد کارگزار می‌افزاید.

کارمزد «یک بار خرید و یک بار فروش» یک برگه‌ی 100 هزار تومانی در مجموع 160 تومان است (تقریباً یک دهم کارمزد معاملات سهام در فرابورس) و سود یک روزه‌ی یک برگه 547 ریال است. لذا منطقی است که حداقل این اوراق برای مدت زمانی 3 روز نگهداری شود و الا سود متعلقه از کارمزد کمتر است و از اصل پول کاسته می‌شود.

	نرخ کارمزد خرید	مبلغ	کارمزد فروش	مبلغ
کارگزاری	0.00063	63	0.00063	63
فرابورس	0.000096	9.6	0.000144	14.4
تسویه وجوه	0.00005	5	0.00005	5
	جمع خرید:	77.6	جمع فروش:	82.4
	جمع کل کارمزد:	تومان160

تذکر: برخی منابع کارمزدی برای شرکت تسویه وجوه ذکر نکرده‌اند که در این صورت کارمزد 150 تومان خواهد شد.

سود این اوراق در سررسیدهای دوره‌ای توسط شرکت «سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه» پرداخت می‌شود و در قبل از سررسید، موقتاً توسط هر خریدار جدید به فروشنده‌ی قبلی‌ پرداخت می‌شود تا زمان تسویه‌ی آن با شرکت سپرده‌گذاری فرا رسد.

همه‌ی این اوراق دارای بازارگردان هستند که موظف است در پایان هر جلسه معاملاتی سفارش‌های فروش در قیمت اسمی را جمع‌آوری کند. لذا این اوراق ریسک نقدشوندگی هم ندارند و حداکثر طی یک روز کاری قابل فروش هستند.

در زمان سر رسید سود، نماد طی اطلاعیه‌ی ناظر بازار بسته می‌شود و سود متعلقه‌ی این دوره به حساب آخرین دارنده‌ی آن واریز می‌شود (مثل سود مجمع سهام). این کار توسط شرکت سپرده‌گذاری انجام می‌شود و سود به همان شماره حساب بانکی که به کارگزاری اعلام کرده‌اید واریز می‌شود. روز کاری بعد، نماد مجدداً بازگشایی می‌شود و اوراق دوباره قابل معامله می‌شوند.

از روز بازگشایی به بعد، سود اوراق به صورت روزانه و بصورت اتوماتیک محاسبه می‌شود و در قیمت اسمی برگه گنجانده می‌شود (هرچند نمایش داده نمی‌شود). یعنی وقتی برگه‌ای را خریداری کنید که مثلاً 10 روز از آخرین تسویه‌ی آن گذشته باشد، علاوه بر 100 هزار تومان وجه اسمی برگه، 625 تومان دیگر هم از موجودی شما نزد کارگزار کسر می‌شود که 78 تومان آن بابت کارمزد خرید و 547 تومان بابت سود انباشته شده بابت این 10 روز در اوراق است که از جانب شما به دارنده‌ی قبلی داده می‌شود و شما از خریدار بعدی یا در صورت نگهداری تا روز سررسید دوره‌ای، از شرکت سپرده‌گذاری و تسویه وجوه می‌گیرید. بعد از تسویه سود در سر رسید و بازگشایی، سود انباشته‌ی اوراق صفر می‌شود.

حتماً باید متوجه شده باشید که خرید اوراق در روز پایانی قبل از بسته شدن نماد به منظور گرفتن سود آن (مشابه سود تقسیمی سهام در مجمع) بی معنی است؛ چرا که سود اوراق در هر زمان در قیمت آن مستتر است و از هر خریدار جدید گرفته شده و به فروشنده قبلی حواله می‌شود تا اینکه در روز تسویه به دارنده نهایی پرداخت شود.

نگاهی به اوراق مشارکت فرابورسی

مطالب مشابه :

*- فروش اوراق مشارکت 22 درصدی وزارت راه و شهرسازی

اوراق مشارکت مسکن 1 (وام مسکن بانک مسکن در بورس)

اجرای عملیات آزاد راه ارومیه - تبریز با فروش اوراق مشارکت

تفاوت وام مسکن با اوراق مشارکت بانک مسکن چیست؟

چرا اوراق فروش اختیار تبعی جذاب‌تر از اوراق مشارکت است؟

نگاهی به اوراق مشارکت فرابورسی

نظارت بر انتشار اوراق مشارکت در نظام حقوقی ایران

فروش 900 میلیارد ریال اوراق مشارکت در بانک صادرات ایران

*- استقبال از معاملات اوراق مشارکت