برفک دهان
.استوماتیت کاندیدیاز یا برفک دهان به شکل برجستگی‌های سفید خاکستری در روی مخاط دهان و زبان بروز کرده که با کندن این ضایعات مناطق خونریزی‌دهنده ایجاد میشود ضایعه اغلب اگزودای سفید دارد. برفک دهان به دلیل از بین رفتن باکتری‌های مفید موجود در دهان ایجاد میشود و با این وضع قارچ‌های کاندیدای موجود در دهان رشد بیش از حد پیدا میکنند و بصورت برفک در دهان دیده میشوند. برفک دهان اکثرا توسط قارچ کاندیداآلبیکانس و گاه توسط قارچ‌های کاندیدا گلابراتا و کاندیدا تروپیکالیس ایجاد میشود. [۱]
این بیماری نباید با لوکوپلاکیا اشتباه گرفته شود. ضایعات لوکوپلاکیا بیشتر در کناره‌های زبان است، در حالی که ضایعات برفکی معمولا در روی زبان و سایر نفاط دهان دیده میشود.
محتویات |
در کودکان
برفک دهان اغلب در نوزادان دیده میشود. در نوزادان اغلب به دنبال عبور از کانال زایمانی و بعلت وجود کاندیدا در آنجا نوزاد دچار این بیماری میشود. [۲]
درمان در کودکان
درمان با قطره نیستاتین یا کلوتریمازول موضعی برای حداقل ده روز است.
در بزرگسالان
عامل این بیماری مخمر کاندیدا آلبیکانس است. برفک دهان در انسان‌های سالم نیز ممکن است رخ دهد، اما در بزرگسالان اکثرا عوامل زیر زمینه‌ساز بیماری هستند:
- استرس : استرس شدید و طولانی در بدن باعث آزاد شدن هورمون کورتیزول میشود. این هورمون با کاهش ایمنی بدن و افزایش قند خون، میتواند موجب ایجاد برفک دهان شود.[۳]
- کسانی که در دوره‌ای از آنتی بیوتیک یا دهانشویه‌های ضد باکتری استفاده کرده‌اند.
- به عنوان عفونت فرصت طلب در بیماران دچار ضعف ایمنی مانند ایدز
- کسانی که دیابت دارند.
- کسانی که از دندان مصنوعی استفاده میکنند.
- زنان باردار.
- کسانیکه دچار نقص در هضم غذا هستند.
بیشتر بیماران بدون علامت هستند ولی ممکن است هنگام غذا خوردن درد داشته باشند یا در آغاز ابتلا از طعم بد دهان گله داشته باشند.
پاپیلای سطح پشتی زبان محل ابتدایی توده شدن این ارگانیسم در حفره دهان ناقلان سالم دارای دندان است. [۴]
درمان در بزرگسالان
- درمان در بالغین از ترکیبات استروئیدی و فلوکونازول استفاده میشود. داروهایی مانند نیستاتین، میکونازول، آموفوتریسین بی.
- مصرف محلول دهانشویه نیستاتین در کم کردن برفک دهانی موثر است. نیستاتین دهانشویه مورد استفاده از دسته پلی‌ان‌ها و در حقیقت یک ترکیب آنتی‌بیوتیک ضد قارچی تتراماکرولیدی می‌باشد. مصرف بصورت ۴ بار در روز است.[۵]
- مصرف دهانشویه کلرهگزیدین بدون الکل نیز در کم کردن برفک دهانی موثر است. مصرف این دهانشویه بصورت دو بار در روز است. دهانشویه کلرهگزیدین، یک دهانشویه آنتی‌سپتیک است که توسط بسیاری از مطالعات بالینی و آزمایشگاهی، به عنوان یک داروی موضعی ضد باکتری و قارچی کاندیدا معرفی شده‌است.[۶]
رژیم غذایی ضد کاندیدا [۷]
باتوجه به اینکه قارچ‌های کاندیدایی در محیط شیرین و اسیدی رشد میکنند، برای مقابله با آنها باید رژیم غذایی خود را کمی تغییر دهید و از مصرف غذاهای اسیدی و قنددار خودداری کنید از جمله:
- پنیر مانده
- کلیه مشروبات الکلی (آبجو، لیکور، شراب و...)
- شکلات
- میوه‌ها (خشک و تازه)
- غذاهای تخمیر شده
- قارچ
- سرکه و ترشی جاتی که سرکه دارند (پیاز ترشی، خیارترشی)
- پاستا
- انواع مواد شکر دار (شیرینی جات ، عسل ، شربت‌ها)
- ادویه جاتی که شکر و سرکه دارند (سس کچاپ، سس استیک...)
- سبزیجاتی مانند خیار و چفندر و کنسرو‌های گوجه
- گوشت‌های هورمونی
- فست فود و غذاهای آمادهٔ فریزری
آفت دهان یک بیماری ویروسی و خود محدود شونده است زخمهایی با نمای سفید و درد ناک که اطراف آن قرمز و ملتهب است بروز این بیماری پس از ترسهای ناگهانی و استرس بی خوابیهای شبانه و کاهش مصرف سبزیها و ویتامینها بویژه ویتامین ث افزایش می یابد همیشه پیشگیری مقدم بر درمان است برای پیشگیری از بروز آفت دهان رعایت نکات زیر ضروری است:
- دندان های خود را روزانه حداقل دو بار مسواک بزنید و مرتب از نخ دندان استفاده کنید تا تمیزی و سلامتی دهان و دندان ها حفظ شود.
- حتی المقدور سعی کنید استرس نداشته باشید.
- از تماس نزدیک با افراد دچار عفونت خودداری کنید.
- دقت کنید که آفت، بیشتر بعد از خوردن چه نوع غذایی رخ می دهد.
- از خوردن غذاهایی که به نظر باعث آغاز حمله می شوند، خودداری کنید.
بروز آفت پس از مصرف آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف و قوی افزایش می یابد سعی کنید در زمان مصرف ای داروها ماست تازه مصرف کنید بویژه انواع حاوی پروبیوتیک بهتر است
درمان
- تنها راه درمان آفت راجعه (برگشت پذیر)، رعایت مواردی است که باعث صدمه و تحریک مخاط دهان می شود، مثلا از مصرف غذاهای سفت و خشن مانند برنج برشته شده (ته دیگ) و یا مسواک زدن به طرز ناصحیح، خوردن گردو و غذاهای محرک خیلی سرد و خیلی داغ خودداری شود.
- همچنین بهتر است آزمایش هایی جهت اندازه گیری آهن خون و ویتامین B12 و اسید فولیک نیز داده شود تا چنانچه کمبودی از این لحاظ در بدن وجود دارد، برای همیشه برطرف گردد. اگر علائم دیگری مثل زخم در ناحیه ی تناسلی و مشکل چشمی یا مفصلی وجود نداشته باشد، موارد یاد شده کفایت می کند.
- عموما بیماری در اکثر بیماران با گذشت عمر بهبود یافته یا دفعات عود کم می شود. در صورتی که در یک فرد بالغ آفت شروع یا تشدید شود، بایستی به یک عامل زمینه‌ای یا ضعف ایمنی مشکوک شویم.
- ابتدا بایستی بیماری هایی که آفت معمولاً به همراه آنها دیده می شود یا عوامل مستعد کننده ی عمومی برای ایجاد آفت رد شوند. درمان همیشه رضایت بخش نیست، ولی رعایت بهداشت دهان و استفاده از دهان شویه ی تتراسایکلین، می تواند به بهبودی بیمار کمک نماید. ترا سیکلین با کشتن میکروبهایی که ویروس برای تکثیر خود بر آنها سوار می شود و همچنین اثر ضدالتهابی باعث بهبود آن می شود
- در صورتی که ارتباطی بین بروز آفت با یک ماده ی غذایی( مثل گردو ، پسته و ... ) دیده می شود، بایستی آن ماده ی غذایی از رژیم غذایی بیمار حذف شود.
- امکان دارد توصیه به کشت زخم شود تا بتوان آفت را از زخم هرپسی (تب خال) افتراق داد، یا احیاناً اگر عفونت باکتریایی ثانویه وجود داشته باشد، آن را تشخیص داد.
بعضی موارد بین آفت و برفک خلط مبحث پیش می آید برفک یک بیماری قارچی با ضایعات منتشر سفید رنگ و بدون درد است که درمان قطره نیستاتین بهبود می یابد
- دهان را روزانه 3 بار یا بیشتر با محلول نمک (نصف قاشق چای خوری نمک در یک لیوان آب حل شود) شستشو دهید، البته به شرط اینکه خیلی دردناک نباشد.
- زخم ها را مرتباً با کمک گوش پاک کن یا چیزی شبیه به آن که آغشته به پراکسید هیدروژن 2درصد باشد، پاک کنید.
- اگر آفت در اثر خشن بودن دندان، بریس یا دندان مصنوعی ایجاد شده باشد، بایستی به دندان پزشک مراجعه شود، زیرا تا زمانی که این نوع مشکلات برطرف نشود آفت دهان خوب نمی شود.
عواقب مورد انتظار:
اکثر زخم های آفتی بدون برجای گذاشتن جوشگاه در عرض 2 هفته خوب می شوند. حملات مکرر آفت شایع هستند. آفت ممکن است به صورت یک زخم حداکثر 3-2 بار در سال تا بروز بدون وقفه ی چندین زخم در سال، رخ دهد.
داروها:
- بی حس کننده‌های موضعی برای تخفیف درد مناسب است.زل لیدوکایین مفید است ولی نباید قورت داده شود غرغره شربت دیفن هیدرامین به عنوان یک آنتی هیستامین و بیحس کننده موضعی مفید است
- خمیر حاوی یک مشتق استرویید به همراه تریامسینولون استوناید(تریادنت ایرانی و adcrtylخارجی )، اگر به محض شروع زخم مالیده شود، می تواند از بروز درد جلوگیری کند.
- دارویی که برای حمله ی قبلی آفت تجویز شده است را نگاه دارید. در صورت بروز مجدد آفت، بلافاصله آن را مصرف کنید. درمان هر چه قدر زودتر آغاز شود، آفت خفیف تر خواهد بود.
دهانشویه های گیاهی پرسیکا میرتکس ریواکس نیز مفیداست
رژیم غذایی:
محدودیتی برای آن وجود ندارد، مگر پرهیزاز غذاهایی که آفت را بدتر می کنند. هنگام بهبود آفت هر چه می توانید بیشتر مایعات بنوشید و یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید.
مصرف ویتامین ث و میوه های تازه بروز آفت را کمتر می کنذ
برای تخفیف درد، مایعات را با نی بنوشید. مواد غذایی که کمتر باعث درد می شوند،عبارتند از: شیر،ژلاتین مایع، ماست و بستنی.
در این شرایط به پزشک مراجعه کنید:
- در صورتی که درجه ی حرارت بدنتان به 9/38 درجه سانتی گراد یا بالاتر برسد.
- اگر علی رغم درمان، آفت در عرض 3 روز بهبود نیابد.
- در صورتی که درد در حین درمان، تخفیف نیابد و قابل تحمل نباشد.
- اگر کودکی که دهانش آفت می زند، وزن کم کند.
مطالب مشابه :
ما کدام یک از مزاج ها را داریم؟
تمایل به خوردن ترشی هامثل لواشک و سرکه و هم چنین است و اگر زیاد شود مزه دهان شیرین می
برفک دهان
استوماتیت کاندیدیاز یا برفک دهان به شکل برجستگی‌های سفید خاکستری در سرکه و ترشی جاتی که
حالات افراد برای طبعهای مختلف
هیرسوتیسم دارند- باردار و زرد شدن زبان- زبر و خشک شدن زبان- تلخ شدن دهان ترشی و اقلام ترش
تشریح دستگاه گوارش بدن انسان
علمی-درسی - تشریح دستگاه گوارش بدن انسان - دهان . نقش دهان در گوارش از یک سو تشخیص کیفیت غذا
علائم مزاجها
زبان بدون علامت و گاهی تیره , دهان شور یا بی مزه (صبح ناشتا) , ترشی طعم دهان , ترش
برچسب :
ترشی دهان