نگرش جامع بر مدیریت استراتژیک

مفهوم پارادایم:

مجموعه‌ای از تفکرات، تصورات و ارزشهایی که یک بینش از واقعیت را نشان می‌دهند، بینشی که اساس راهی قرار می‌گیرد که یک جامعه خود را براساس آن ساماندهی می‌کند.

کارکردهای پارادایم:

- هر پارادایم محدوده‌ای را تعریف می‌کنند که در آن قواعدی حاکم است که توجه به آنها برای رسیدن به موفقیت لازم است.

- پارادایمها به انسان قدرت تحلیل مسائل پیچیده و نظم‌دهی به آن را ارائه می‌نماید.

انتقال پارادایم:

- با ظهور پارادایم جدید پارادایم قبلی جایگاه خود را از دست می‌دهد..

رابطه پارادایم با استراتژی

رابطه‌ای عمیق و سرنوشت‌سازی بین استراتژی و پارادایم وجود دارد.

سطوح پارادایمها در سازمانها

1- پارادایمی که فقط به یک سازمان خاص برمی‌گردد.

2- پارادایمی که به مدیریت، استراتژی و سازمان برمی‌گردد.

3- پارادایم عمومی که به باورها؛ تئوری‌ها و دانشی که به قدرت هر شخص برمیرگردد و می‌تواند پایه، رویکرد و یک مدیر باشد.

پارادایمها با ارائه انواع متفاوتی از فرصت چهره‌های متفاوتی از استراتژی را می‌آفریند که به آن اشاره می‌گردد.

1- استراتژی آگاهانه (بر مبنای پارادایم جاری شکل می‌گیرد).

2- استراتژی خلاقانه (بر مبنای پارادایم جاری راه‌حلهای جدید را جستجو می‌کنند).

3- استراتژی آینده‌نگر (بر مبنای شناخت پارادایم آینده استوار است).

4- استراتژی آئینه‌ساز (بر مبنای ساختار شکنی و خلق پارادایم جدید شکل می‌گیرد) . .

پارادایمهای شکل‌گیری استراتژی مبتنی بر علم و هنر

با بررسی دقیق نگرشهای اندیشمندان در خصوص پارادایمها، استراتژی بعنوان علم و هنر توأمان مطرح گردید.

دیدگاه‌های خلاق و ابتکاری و شهودی (راست مغز)

دیدگاه‌های تحلیلی و کمی (چپ مغز)

مکاتب اصلی (پارادایمهای) شکل‌گیری استراتژی و مدیریت استراتژیک (مینتنزبرگ)

1- مکاتب تجویزی یا پیش تدبیری (طراحی رسمی و پیش‌بینی تدابیر تحلیلی برای تحقق هدفهای بلندمدت).

2- مکاتب توصیفی یا تجربی ـ انطباقی (اقدام به موقع و منطبق با شرایط جاری ـ تدابیر غیررسمی و خلق‌الساعه).

3- مكاتب تلفيقي

مکاتب مدیریت استراتژیک

1- پارادایم تجویزی: طراحی ـ برنامه‌ریزی ـ موقعیت‌یابی.

2- پارادایم توصیفی: کارآفرینی ـ شناختی (ادراکی) ـ یادگیری ـ قدرت‌گرایی ـ فرهنگی ـ محیط‌گرایی.

3- پارادایم تلفیقی: پیکربندی (جمع‌بندی مکاتب فوق).

مکتب طراحی:

خلق استراتژی‌های بی‌نظیر و ساده که بر شکار فرصتها و استفاده از نقاط قوت استوار است.

1- جمع‌آوری و نگهداری اطلاعات.

2- شناسایی و تعیین اهداف.

3- امکان محقق‌سازی اهدا و تعیین موقعیتهای آینده.

4- توسعه استراتژی بصورت گروهی. .

مکتب برنامه‌ریزی:

برنامه‌ریزی یک فرآیند رسمی قابل مدلسازی است که می‌توان اهداف ـ برنامه‌ها ـ طرحها و بودجه را در قالب یک برنامه راهبردی در دوره‌ها و سطوح سازمانی بصورت گام بگام به اجرا گذاشت.

ویژگی‌ها:

1- توالی منطقی اقدامات در قالب یک برنامه.

2- نقش اصلی با پرسنل برنامه‌ریزی است بجای مدیران عالی.

3- بخش برنامه‌ریزی جایگاه بالاتری دارد.

4- استراتژی حاصل یک فرآیند مستمر برنامه‌ریزی است.

مکتب موقعیت‌یابی

راهبردها ناشی از نتایج تجزیه و تحلیل موقعیتهای استراتژیک می‌باشند که بیشتر به فرصت و موقیت استراتژی نسبت به تنظیم فرآیند آن تأکید دارند.

ویژگی‌ها:

1- استراتژی بر مبنای موقعیت خاص است. .

2- خلق استراتژی ساده و بنیادین.

3- فرآیند اتخاذ استراتژیک در جعبه سیاه صورت می‌گیرد.

مکتب کارآفرینی:

به درک شهودی، قضاوت و تجربه‌ها و عناصر رهبری تأکید دارد. کلیه موفقیت سازمان در دست رهبران خلاق، نوآور می‌باشد. نکته محوری چشم‌انداز است که یک نماد ذهنی از استراتژی است، و در ذهن رهبر خلق می‌شود. به فرصتها و تهدیدات توجه می‌شود و مشکلات در درجه دوم قرار دارند.

ساخت استراتژی در این مکتب بصورت جهشهای چشم‌گیر به سمت جلو و در مواجهه با عدم قطعیها توصیف می‌شود

ویژگیها:

1- استراتژی چشم‌انداز رهبری.

2- بر مفاهیم شهودی و قضاوتی و تجربی استوار است. .

3- خلاقیت جایگاه خاصی دارد. . .

مکتب شناختی ـ ادراکی

استراتژی یک نگرش است ـ ارتباط استراتژیست را با اطلاعات محیطی نشان می‌دهد. استراتژی فرآیندی اقتضایی است. افراد آنچه در ذهنشان می‌گذرد یا می‌اندیشند مطرح می‌کنند.

ویژگی‌ها:

1- استراتژی یک نگرش است.

2- فرآیند اقتضایی. .

مکتب یادگیری:

- فرآیند تنظیم استراتژی توأم با یادگیری عمومی است نه نیاز به اعمال قدرت و زور ندارد.

ویژگی‌ها:

1- بر استراتژی‌های نوظهور تأکید دارد.

2- استراتژیستها در تمام سازمان حضور دارند. .

3- فرآیندی همراه با یادگیری عمومی است. .

4- بر نوآوری و خلاقیت تأکید می‌کنند.

مکتب قدرت‌گرایی:

نگرشی است که شکل‌دهی استراتژی در قالب فرآیند نقد و بررسی حاصل می‌شود.

ویژگی‌ها:

1- شکل‌دهی استراتژی بصورت یک فرآیند نقد و بررسی.

2- تغییر و تطبیق سازمان متناسب با عوامل مؤثر داخلی و خارجی.

3- قهرمانان این مکتب کسانی هستند که قدرت را دوست دارند. .

مکتب فرهنگی:

استراتژی یک فرآیند است که ریشه در نیروهای اجتماعی و فرهنگی دارد. استراتژی حاصل توافق گروهی و آرمان مشترک است استراتژی حال تعاملات اجتماعی بر مبنای عقاید و درک مشترک اعضای سازمان است.

ویژگی‌ها:.

1- ریشه در نیروهای اجتماعی دارد.

2- بر مبنای اهداف مشترک شکل می‌گیرد.

مکتب محیطی:

تمرکز بر نیروهای بیرونی و محیطی ـ عوامل خارجی نقش آفرینان اصلی هستند. به ارتباط عوامل مؤثر محیطی و ارتباط آنها با سازمان توجه جدی شده است. عوامل اصلی مؤثر در این دیدگاه و در شکل‌گیری سازمانها عوامل بیرونی هستند. سازمانها باید کاری را انجام دهند که محیط به آنها دیکته می‌کند.

ویژگی‌ها:

1- تمرکز بر عوامل خارجی و محیطی. .

2- استراتژی بر مبنای تحولات محیطی تنظیم می‌شود. .

مکتب پیکربندی:

در این مکتب هم به بیرون از سازمان و داخل سازمان و هم به فرآیند ایجاد استراتژی توجه می‌شود. ابعاد مختلف یک سازمان و مراحل مختلف یک سازمان می‌پردازد.

ویژگی‌ها:

1- سازمان یک ساختار با ثبات از خصوصیات خودش می‌باشد.

2- دوره‌های بی‌ثبات با فرآیند تدوین استراتژی به موقعیتهای با ثبات تبدیل می‌شود.

3- حفظ ثبات سازمان با حداقل تغییر است..

مکتب مجازی‌گری:

به مؤلفه‌های قابل پیش‌بینی و غیرقابل پیش‌بینی و استفاده از تکنولوژی ارتباطات و فن‌آوری ارتباطات است.

نگرش جامع بر مدیریت استراتژیک

مطالب مشابه :

تغییر سازمانی از دیدگاه نظریه آشوب

منابع دکتری مدیریت آموزش

تئوری نظم در بی نظمی و مدیریت

نگرش جامع بر مدیریت استراتژیک

جزوه مدیریت راهبردی در روابط عمومی