وقتی خون ‌فشار می‌آورد!

آیا من فشارخون گرفته‌ام؟

تشخیص این بیماری با اندازه‌گیری فشارخون در چند نوبت و با نظر پزشک قطعی می‌شود. میزان فشارخون معمولا در قالب دو عدد بیان می‌شود؛ عدد اول یا بالاتر (فشار سیستولیک) فشار وارد بر شریان‌ها در حالت انقباض قلب است. عدد دوم یا پایین‌تر (فشار دیاستولیک) همین فشار را در فاصله بین دو انقباض قلب نشان می‌دهد. در نوشته‌ها و مباحثات پزشکی، میزان فشارخون را با واحد میلی‌متر جیوه بیان می‌کنند اما در بین مردم کشور ما، سانتی‌متر جیوه رایج‌تر است. پس وقتی می‌گوییم فشارخون کسی 12 روی 8 است یعنی فشار سیستولیک او 120 میلی‌متر جیوه و فشار دیاستولیک او 80 میلی‌متر جیوه است. این میزان، همان میزانی است که اکثر متخصصان به عنوان مرز فشارخون طبیعی از آن یاد می‌کنند. اما بعضی دیگر معتقدند که مبنای محاسبه فشارخون طبیعی باید فشار سیستولیک 115 و فشار دیاستولیک 75 میلی‌متر جیوه باشد.

بدیهی است که تنها با یک نوبت اندازه‌گیری نمی‌شود به کسی برچسب این بیماری را زد و باید فشارخون را در چند نوبت و در موقعیت‌ها و زمان‌های مختلف اندازه‌گرفت.

تشخیص بیماری بر مبنای فشارخون اندازه‌گیری‌شده

	فشار سیستولیک (میلی‌متر جیوه)	فشار دیاستولیک (میلی‌متر جیوه)
فشارخون طبیعی	کمتر از 120	کمتر از 80
درآستانه افزایش	120 تا 139	80 تا 89
افزایش فشارخون (مرحله 1)	140 تا 159	90 تا 99
افزایش فشارخون (مرحله 2)	مساوی یا بیشتر از 160	مساوی یا بیشتر از 100

در تفسیر فشارخون، هم فشار سیستولیک مهم است و هم فشار دیاستولیک. البته در سنین بالای 50، فشار سیتولیک مهم‌تر است. در بین این افراد، رایج‌ترین نوع فشارخون، همان نوعی است که در آن نوع سیستولیک افزایش پیدا می‌کند اما فشار دیاستولیک طبیعی باقی می‌ماند.

وقتی می‌گوییم شخصی در آستانه ابتلا به فشارخون قرار دارد یعنی به مرور زمان میزان فشارخونش بالاتر می‌رود و چند سال بعد به بیماری افزایش فشارخون مبتلا می‌شود. افرادی که فشارخون‌شان در مرحله آستانه است، تقریبا یک نفر از هر سه نفرشان (بین 35 تا 64 سال) و یک نفر از هر دو نفرشان (بالای 65 سال) به فشار خون دچار می‌شوند.

اگر برای‌تان تشخیص فشارخون مطرح شود، احتمالا پزشک درخواست آزمایش ادرار، خون و نوارقلب هم خواهد کرد اما به ندرت به آزمایشات مفصل‌تری نیاز پیدا می‌شود.

خطراتی که در کمین بیمار است

اگر فشار وارد بر دیواره داخلی شریان‌ها بیشتر از اندازه طبیعی باشد، شریان‌ها دچار آسیب می‌شوند و به‌دنبال آن، عضو مربوطه هم آسیب می‌بیند. هر چه فشارخون بالاتر باشد و مدت زمان بیشتری هم به شکل کنترل‌نشده رها شود، آسیب وارده بیشتر خواهد بود.

افزایش فشار وارد بر شریان‌ها باعث سفت و سخت شدن (تصلب) دیواره آنها می‌شود. این امر به مرور زمینه‌ساز حمله قلبی و دیگر مشکلات عروقی خواهد بود. همچنین ممکن است رگ بزرگ و گشاد شود و باد کند که به این حالت، آنوریسم می‌گویند. درگیری رگ‌های مغز در اثر افزایش فشارخون می‌تواند باعث بروز سکته مغزی ‌شود.

ضعیف و باریک شدن عروق کلیوی، نارسایی کلیوی را درپی خواهد داشت و ضخامت، باریکی و پارگی عروق در شبکیه چشم باعث کاهش یا فقدان بینایی می‌شود.

نارسایی قلبی نیز یکی دیگر از عوارض بلندمدت افزایش فشارخون است. وقتی قلب مجبور باشد عمل تلمبه کردن خون را در برابر فشار بالاتری انجام بدهد، به تدریج ضخیم می‌شود و در درازمدت توانایی تلمبه کردن خون را از دست می‌دهد و دچار نارسایی می‌شود.

فشارخون بالا می‌تواند سوخت‌وساز بدن را دچار مشکل کند و بر فرایندهای تفکر، حافظه و یادگیری هم تاثیر بگذارد. اختلال شناختی و زوال عقل هم بین بیماران مبتلا به فشارخون بیشتر از سایرین است.

انتخاب داروی مناسب

اهمیت تشخیص و درمان به موقع فشارخون در این است که می‌توانیم از عوارض بلندمدت آن جلوگیری ‌کنیم. البته ممکن است نیاز باشد که علاوه بر درمان فشارخون، یک بیماری زمینه‌ای یا همراه آن هم، مثل دیابت، مورد توجه و درمان قرار بگیرد. هدف کلی درمان این است که فشارخون بیمار به 90/140 میلی‌متر جیوه (14 روی 9) برسد. این عدد در دیابتی‌ها و بیماران کلیوی باید به 13 روی 8 برسد.

ایجاد تغییر در عادات و سبک زندگی یکی از راه‌های کنترل فشارخون است. اما بعضی اوقات این تغییر رویه به تنهایی کفایت نمی‌کند و پزشک مجبور می‌شود از داروهای کنترل‌کننده فشارخون کمک بگیرد. تصمیم این‌که داروی شما باید از بین کدام دسته از داروهای ضدفشارخون انتخاب شود کمی پیچیده و به عهده پزشک معالج شماست. معمولا استفاده ترکیبی از دو یا چند دارو در کنار یکدیگر بهتر از نمونه‌های تک‌دارویی جواب می‌دهد. گاهی اوقات برای رسیدن به دارو یا ترکیب دارویی مناسب، پزشک مجبور می‌شود که از اصل آزمون و خطا استفاده ببرد.

اصلی‌ترین دسته‌بندی داروهای پایین‌آورنده فشارخون به این شرح است:

· داروهای افزایش‌دهنده حجم ادرار: این دسته از داروها، روی کلیه‌ها اثر می‌کنند و باعث می‌شوند که سدیم و آب بیشتری از بدن دفع شود. بسیاری از پزشکان انتخاب اول خود را از این دسته دارویی به عمل می‌آورند. فروزماید (لازیکس) و تریامترن ـ اچ از انواع داروهای مدر به حساب می‌آیند.

· داروهای بلوک‌کننده گیرنده‌های بتا: این داروها فشار روی قلب را کم می‌کنند و کمک می‌کنند قلب آرام‌تر و با فشار کم‌تری ضربان داشته باشد. داروهای آشنای آتنولول و پروپرانولول (ایندرال) از همین دسته‌اند.

· داروهای مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین: این داروها از ساخته‌شدن یک ماده شیمیایی تنگ‌کننده عروق جلوگیری می‌کنند و باعث شل‌شدن رگ‌ها می‌شوند. تجویز این دارو در بیماران نارسایی قلبی، عروق کرونر، و نارسایی کلیه توصیه می‌شود. انالاپریل و کاپتوپریل متعلق به این گروه هستند.

· داروهای بلو‌ک‌کننده‌های گیرنده‌های آنژیوتانسین 2: این داروها تقریبا مانند دسته قبلی عمل می‌کنند و مانند آنها برای درمان فشارخون همراه با نارسایی قلبی، گرفتگی عروق کرونر و نارسایی کلیه توصیه می‌شوند.

· داروهای بلوک‌کننده کانال‌های کلسیم: این دسته از داروها ماهیچه‌های دیواره عروق را شل می‌کنند. بعضی‌های‌شان ضربان قلب را هم کاهش می‌دهند. نیفدیپین (آدلات) و آمیلودیپین از همین دسته‌اند.

· داروهای مهارکنند‌ه‌های رنین: رنین نام آنزیمی است که توسط کلیه‌ها ترشح می‌شود و یک چرخه شیمیایی را فعال می‌کند که در نتیجه آن فشارخون بالا می‌رود. داروی جدید «تکتورنا» در این دسته قرار می‌گیرد. این دارو نسبت به دیگر انواع داروهای فشارخون، سریع‌تر عمل می‌کند و اگرچه به تنهایی نیز کاربرد دارد، اما بهتر است که همراه با یک داروی مدر تجویز شود تا اثردهی آن بیشتر شود.

اگر پزشک با تجویز این دسته‌های دارویی به نتیجه دلخواه خود نرسد، احتمالا سراغ داروهای بلوک‌کننده گیرنده‌های آلفا یا داروهایی که گیرنده‌های آلفا و بتا را یک‌جا بلوک می‌کند می‌رود. داروهای اثرگذار بر روی سیستم اعصاب مرکزی و گشاد‌کننده‌های عروقی نیز می‌توانند از دیگر انتخاب‌های پزشک باشند. وقتی فشارخون‌تان کنترل شد، شاید آسپیرین نیز به جمع داروهای‌تان اضافه شود تا از خطر اختلالات قلبی‌‌عروقی کاسته شود.

زندگی خود را عوض کنید

مصرف دارو تنها بخشی از درمان بیماری فشارخون است. اگر به این بیماری دچار هستند، باید سعی کنید که سبک و سیاق زندگی‌تان را هم تغییر بدهید. شاید لازم باشد بعضی از عادت‌های خود را ترک کنید و به جای آنها، به رفتارهایی جدید و سالم عادت کنید. متاسفانه فشارخون از آن دسته بیماری‌هایی نیست که بتوانید یک‌بار آن را درمان کنید و بعد با خیال آسوده پی کار و زندگی‌تان بروید. این بیماری تا آخر عمر نیاز به مراقبت و توجه شما دارد. برای این‌که فشارخون را برای همیشه تحت کنترل خود داشته باشید، به این توصیه‌ها عمل کنید:

· تغذیه سالم و رسیدن به وزن ایده‌آل: باید به سمت یک برنامه غذایی هدفدار و مخصوص بیماران فشارخونی رو بیاورید. این رویکرد غذایی که به نام DASH معروف است، روی مصرف میوه‌، سبزی، حبوبات و موادغذایی سبوس‌دار و لبنیات کم‌چرب تاکید دارد. مصرف پتاسیم را هم باید بیشتر کنید. در مقابل، مصرف چربی، مخصوصا از نوع اشباع‌شده، و میزان دریافتی سدیم هم باید شدیدا کنترل و محدود شود. اگرچه درحال حاضر میزان مجاز دریافت سدیم به طور روزانه 2400 میلی‌گرم عنوان می‌شود، تحقیقات نشان داده که کم‌کردن این میزان تا حد 1500 میلی‌گرم تاثیر بسیاری بر کنترل فشارخون دارد. اگر اضافه وزن داشته باشید، باید وزن خود را هم کم کنید. حتی کاهش وزن به اندازه 2 کیلوگرم هم اثر فوق‌العاده‌ای بر فشارخون‌تان خواهد داشت. ورزش را هم فراموش نکنید.

· الکل و سیگار را کنار بگذارید: مصرف الکل بر قلب اثر می‌گذارد و باعث افزایش فشارخون می‌شود. سیگار نیز با صدمه شدیدی که به دیواره شریان‌ها می‌زند، روند سفت شدن (تصلب) آنها را تسریع می‌کند. قطع مصرف این دو برای کنترل هر چه بهتر فشارخون ضروری است.

· بر استرس خود غلبه کنید: بیش از اندازه کار نکنید. فکرهای منفی و مزاحم را دور بریزید. سعی کنید روابط دوستانه خود را با دیگران گسترش بدهید. همیشه صبور و خوش‌بین باقی بمانید. خواب کافی را هم فراموش نکنید. تا آنجا که می‌توانید اضطراب را از خود دورکنید. روش‌های زیادی برای این کار وجود دارد که متدهای ریلاکسیون یک نمونه از آنها است. می‌توانید از نظر یک روان‌پزشک یا روان‌شناس هم بهره‌مند شوید. یاد بگیرید که آرام و عمیق تنفس کنید. این کار اثر چشمگیری بر روی فشارخون‌تان خواهد داشت. اگر فکر می‌کنید که به تنهایی نمی‌توانید این الگوی تنفسی را اجرا کنید، از دستگاه‌های موسوم به «رسپیرت» استفاده کنید. این دستگاه‌ الگوی تنفسی شما را تجزیه و تحلیل می‌کند و در فراگیری ریتم تنفسی مطلوب کمک‌تان می‌کند.

· فشارخون خود را در خانه اندازه بگیرید: این کار باید طبق یک روال ثابت انجام بگیرد. اندازه‌گیری‌ فشارخون در خانه این حسن را دارد که فشار اندازه‌گیری شده به اندازه واقعی بسیار نزدیک است و تحت استرس و خستگی افزایش نیافته است. این کار به شما و پزشک کمک می‌کند تا به میزان اثربخشی دارو و عوارض احتمالی بیماری آگاهی پیدا کنید.

· داروی خود را درست مصرف کنید: دارو را طبق دستور و راس ساعت مقرر مصرف کنید. اگر عوارض دارو یا هزینه‌های تامین آن آزاردهنده است، اقدام به قطع خودسرانه یا تغییر دارو نکنید. این کار باید با نظر پزشک انجام بگیرد.

· به طورمرتب نزد پزشک بروید: در درمان بیماری فشارخون یک تیم درمانی دونفره وجود دارد که اعضای آن را شما و پزشک معالج‌تان تشکیل می‌دهید. پس سعی نکنید تک‌روی کنید و کار را به تنهایی به سرانجام برسانید.

فشارسنج و انواع آن

برای اندازه‌گیری فشارخون از دستگاه فشارسنج استفاده می‌کنیم. بیشتر داروخانه‌ها و فروشگاه‌های لوازم پزشکی، دستگاه‌های فشارسنج را عرضه می‌کنند. فشارسنج‌ها را می‌توانیم به دو دسته کلی طبقه‌بندی کنیم: دستگاه‌های معمولی و دستگاه‌های دیجیتال.

دستگاه‌های معمولی تشکیل شده از یک گوشی، کاف بازویی و ضمایم آن و اندازه‌گیر عقربه‌ای. روش کار به این صورت است که کاف را باد می‌کنند و صدای عبور خون از شریان را در مراحل مختلف می‌شنوند. این نوع دستگاه‌ها از دستگاه‌های دیجیتال معمولا ارزان‌تر است.

دستگاه‌های دیجیتال به شکل تمام خودکار عمل می‌کنند. کاف به دور انگشت، مچ یا بازو بسته می‌شود و معمولا با فشردن یک تکمه خودبه‌خود باد می‌شود. دستگاه پس از مدت کوتاهی فشار خون و ضربان قلب را ثبت می‌کند و کاف به شکل خودکار از باد خالی می‌شود. نوعی که به دور بازو بسته می‌شود از دو نوع دیگر دقیق‌تر است.

هر کدام از این دستگاه‌ها، خصوصیات خاص خود را دارند اما اجزای تشکیل‌دهنده‌ آنها معمولا ثابت و عبارت است از:

· بازوبند (کاف): کاف در حقیقت یک کیسه لاستیکی است که به نسبت نوع دستگاه، به دور انگشت، مچ یا بازو بسته و باد می‌شود. باد شدن کاف یا با استفاده از یک پمپ دستی صورت می‌گیرد یا با فشردن یک تکمه و به شکل اتوماتیک. اندازه کاف یکی از مهم‌ترین چیزهایی است که باید هنگام خرید فشارسنج به آن توجه کنید. اگر اندازه آن مناسب نباشد و به سختی بسته شود، اندازه‌گیری فشارخون با مشکل مواجه می‌شود و دستگاه دقت لازم را نخواهد داشت.

· نمایشگر (گیج): در انواع غیراتوماتیک (معمولی)، نمایشگر به شکل یک صفحه عقربه‌ای و مدرج است. در انواع دیجیتال، نمایش اعداد به صورت الکترونیکی صورت می‌گیرد. در نوع جیوه‌ای که بیشتر در مطب پزشکان دیده می‌شود، نمایشگر در حقیقت یک ستون مدرج است که جیوه درون آن بالا و پایین می‌رود.

· گوشی پزشکی: دستگاه‌های غیراتوماتیک (معمولی) باید همراه با گوشی مورد استفاده قرار بگیرند. گوشی پزشکی اجازه می‌دهد تا صداهای مختلفی را که در اثر عبور خون از درون شریان بازویی ایجاد می‌شود، بشنویم. این صداها به صداهای «کوروتکوف» مشهورند و مبنای اندازه‌گیری فشارخون به حساب می‌آیند. تشخیص و تفسیر این صداها، صدالبته، به آموزش نیاز دارد. در انواع دیجیتال، به گوشی نیازی نیست و در داخل خود دستگاه نوعی حس‌گر تعبیه شده است که اطلاعات را بررسی و ثبت می‌کند.

اندازه‌گیری فشارخون در منزل و منافع آن

اندازه‌گیری فشارخون در منزل، توسط خود بیمار یا اعضای خانواده، خیلی اهمیت دارد. از آن‌جایی که این کار در فضای آرام و آشنای منزل انجام می‌شود، اندازه‌گیری‌های انجام‌شده به واقعیت خیلی نزدیک است. اندازه‌گیری مرتب و پیوسته فشار خون در منزل و حتی محل کار، به پزشک‌تان کمک می‌کند که در رابطه با نحوه تاثیر دارو ذهنیت صحیح‌تری داشته باشد. بعضی از دیگر منافع اندازه‌گیری مرتب فشارخون در منزل عبارت است از این‌که:

1) در حد فاصل دو ویزیت، نشان می‌دهد که تغییرات انجام‌شده در سبک زندگی و نوع دارو، تا چه اندازه بر روی درمان بیماری‌تان تاثیر داشته است.

2) مسئولیت‌پذیری‌تان را به عنوان بیمار زیاد و شما را به ادامه راه ترغیب می‌کند. به عبارت دیگر در شما انگیزه ایجاد می‌کند.

3) هزینه‌های درمانی را کاهش می‌دهد چون از تعداد مراجعات شما به پزشک و درمانگاه می‌کاهد. هزینه‌های مربوط به ایاب و ذهاب را هم به هزینه‌های ویزیت اضافه کنید.

4) به پزشک در تشخیص نوع و شدت بیماری و علل زمینه‌ساز آن کمک می‌کند.

آداب استفاده از فشارسنج

اگر قصد دارید فشارخون خود را به طور مرتب در منزل اندازه‌گیری کنید، حتما از پزشک بپرسید که در چه صورتی باید به صورت سرپایی یا اورژانسی به او یا به یک مرکز درمانی مراجعه کنید. او به شما خواهد گفت که اگر دستگاه، فشارخون شما را بالا نشان بدهد و علائمی چون سردرد شدید، درد قفسه سینه، احساس کرختی، سوزش یا خارش در صورت یا اندام‌ها داشته باشید، باید سریعا با پزشک تماس بگیرید. البته همه افراد نمی‌توانند فشارخون خود را داخل منزل اندازه‌گیری کنند؛ آنهایی که ضربان قلب نامنظم دارند از همین دسته‌اند. اما اگر شما از این دسته نیستید و از چنین دستگاه‌هایی در منزل استفاده می‌کنید، بد نیست به 20 نکته زیر دقت داشته باشید:

1) قبل از خرید دستگاه، بد نیست که نظر پزشک‌تان را هم جویا شوید.

2) افراد چاق‌ باید هنگام خرید فشارسنج به اندازه کاف آن دقت کنند.

3) بهتر است افرادی که مشکل بینایی دارند، از انواع سخنگو استفاده کنند.

4) یادتان باشد که اندازه‌های ثبت‌شده توسط دستگاه‌های دیجیتال باید هرچند وقت یک‌بار با دستگاه‌های جیوه‌ای و توسط پزشک مقایسه شود.

5) قبل از شروع به استفاده از دستگاه، از یک پزشک یا کادر پزشکی بخواهید که طرز کار آن را به شما آموزش بدهد. به آموزش‌هایی که فروشنده ارائه می‌دهد، اکتفا نکنید.

6) فشار خون خود را در زمان‌های ثابت و خاصی اندازه بگیرید؛ مثلا صبح‌ها و بعدازظهرها.

7) همیشه از یک دست ثابت (یا راست یا چپ) اندازه‌گیری را انجام بدهید. طراحی بعضی از انواع دیجیتال به شکلی است که دستگاه فقط بر روی دست چپ کار می‌کند.

8) فشارخون خود را بلافاصله بعد از بیدارشدن از خواب اندازه‌گیری نکنید. تا یک ساعت یا بیشتر صبرکنید. البته اگر صبح‌ها بعد از خواب نرمش می‌کنید، اندازه‌گیری را حتما قبل از نرمش انجام دهید. به علاوه، بد نیست بدانید که معمولا فشارخون هنگام صبح بالاتر از دیگر زمان‌ها است.

9) نیم ساعت قبل از اندازه‌گیری سیگار نکشید و نوشیدنی‌های کافئین‌دار (چای، قهوه، نوشابه) نخورید.

10) با مثانه پر سراغ فشارسنج نروید. پر بودن مثانه باعث افزایش مختصر فشارخون می‌شود.

11) قبل از اندازه‌گیری، به مدت 3 تا 5 دقیقه بنشینید و استراحت کنید.

12) هنگام اندازه‌گیری، در حالت راحت بنشینید. حتما به دیوار یا صندلی تکیه کنید و پاهای خود را روی هم قرار ندهید.

13) دست باید در یک وضعیت راحت و در سطحی هم‌ارتفاع با قلب باشد. برای بالابردن سطح دست از بالش یا کوسن استفاده کنید.

14) در حین اندازه‌گیری، صحبت نکنید.

15) کاف باید بی‌هیچ واسطه‌ای روی دست را بپوشاند. نمی‌شود آن را روی لباس بست. اگر آستین لباس تنگ باشد، تا زدن و بالا بردن آن می‌تواند روی بازو فشار بیاورد و از دقت اندازه‌گیری کم کند. در چنین حالتی بهتر است دست خود را از آستین بیرون بیاورید.

16) سه دقیقه بعد از اولین اندازه‌گیری، یک اندازه‌گیری دیگر انجام دهید تا از صحت آن مطمئن شوید.

17) اگر دستگاه به طور خودکار اندازه‌ها را ثبت نمی‌کند، یا اگر بیش از یک نفر از دستگاه استفاده می‌کند، حتما نتایج مربوط به خود را به طور جداگانه در کاغذی یادداشت کنید.

18) یادتان باشد که فشار خونی که پزشک با دستگاه‌ جیوه‌‌ای خود و در مطب از شما می‌گیرد، ممکن است کمی بالاتر از اندازه‌گیری شما باشد. گاهی عامل این اختلاف فشار، استرس و اضطرابی است که شما در مطب پزشک تجربه می‌کنید. از این پدیده با نام «فشارخون روپوش سفید» یاد می‌شود.

19) گاهی فشارخون دست غالب تا 5 میلی‌متر جیوه (یا نیم سانتی‌متر جیوه) بالاتر از دست دیگر است. دست غالب یعنی دستی که با آن بیشتر کار می‌کنید.

20) فشارخون دست چپ نیز معمولا کمی بیشتر از دست راست است اما اختلاف فشار دو دست در هیچ حالتی نباید بیشتر از 10 میلی‌متر جیوه (معادل 1 سانتی‌متر جیوه) باشد. اگر چنین بود، حتما به پزشک خود اطلاع بدهید.

فشارخون خود را چند وقت یک‌بار اندازه‌گیری کنیم

این‌که افزایش فشارخون را در همان اوایل شروع بیماری تشخیص بدهیم خیلی مهم است. چون با تشخیص و درمان به موقع است که می‌توانیم از عوارض بلندمدت جلوگیری کنیم. با توجه به اهمیتی که تشخیص زودرس فشارخون دارد، این سوال پیش می‌آید که افرادی که درحال حاضر فشارخون طبیعی دارند باید چند وقت یک‌بار فشارخون خود را اندازه‌گیری کنند؟

در پاسخ به این پرسش، متخصصان پیشنهاد می‌کنند که افراد دارای فشارخون طبیعی (یعنی کمتر از 80/120 میلی‌متر جیوه)، هر دو سال یک‌بار برای اندازه‌گیری فشارخون خود اقدام کنند و افرادی که در مرحله آستانه (بین 80/120 تا 90/140 میلی‌متر جیوه) قرار دارند، باید این کار را سالی یک‌بار به انجام برسانند. احتمال این‌که فشارخون در این دو دسته از افراد ظرف کمتر از 1 تا 2 سال تشدید شود، اندک است. اما کسانی که به بیماری‌های کلیوی، قلبی‌عروقی و یا دیابت دچارند یا سابقه سکته‌های مغزی را داشته‌اند باید در فواصل نزدیک‌تری فشارخون خود را اندازه‌گیری کنند.

اگر پیش از این برای‌تان تشخیص بیماری فشارخون مطرح شده باشد ـ یعنی فشارخون‌تان برابر یا بالاتر از 14 روی 9 بوده باشد ـ باید در رابطه با فواصل اندازه‌گیری با پزشک مشورت کنید.

بخورنخورهای فشارخون

1) برخي مواد غذايي مي‌‌توانند به طور طبیعی فشارخون را پایین بیاورند. كرفس، پياز، سير، شنبليله، چاي سبز، خرما، گلابي، زيتون و برگ‌زيتون، تره فرنگي، سويا، گوجه فرنگي، گريپ‌فروت و ليموترش از این جمله‌اند. مصرف این مواد اصلا به معنی قطع درمان دارویی نیست. بد نیست برای مصرف آنها نظر پزشک خود را هم جویا شوید، به‌خصوص در رابطه با گریپ‌فروت. آب گریپ‌فروت می‌تواند غلظت داروهای بلوک‌کننده کانال‌های کلسیم را بالا ببرد و عوارض جانبی آنها را تشدید کند.

2) تامین پتاسیم بدن برای بیماران مبتلا به فشارخون ضروری است چون در غیاب این عنصر، توازن سدیم و پتاسیم به نفع سدیم برهم می‌خورد و فشارخون تشدید می‌شود. موز، آناناس، زردآلو، انجير، گريپ‌فروت، هلو، انگور، آلو، سيب‌زميني، سير، براكلي، كدو سبز، قارچ، گوجه‌فرنگي، انواع سبزيجات و حبوبات از منابع خوب پتاسيم هستند.

3) افزایش مصرف نمک رابطه مستقیم با افزایش فشارخون دارد. از آن‌جایی که در حین طبخ از نمک استفاده می‌شود، دیگر لزومی ندارد که شما هنگام صرف غذای خود دست به نمک‌دان ببرید. می‌توانید از گلپر، آويشن، نعناع خشك یا كنجد به جاي جانشين‌هاي نمك استفاده كنيد. در تهیه غذاهای آماده و نوشابه‌ها نیز سدیم فراوانی به کار می‌رود. سوسيس، كالباس، كنسرو گوشت، انواع برگرها و ساير فرآورده‌هاي گوشتي، سبزي‌هاي كنسروشده در آب‌نمك، زيتون شور، چيپس و ساير تنقلات شور، ماهي دودي يا كنسروشده، انواع سس‌، ‌سوپ‌‌ها و کنسروهای آماده، عصاره‌های گوشت و بسیاری دیگر از مواد غذایی فرآوری‌شده حاوی مقادیر بالای نمک هستند.

4) محصولات لبنی (شير، ماست، پنير) كلسيم فراوانی دارند. ویتامین‌های متنوعی هم در آنها وجود دارد. اما باید سراغ انواع كم چرب آنها بروید.

5) حبوبات سرشار از فيبرهاي محلول در آب هستند و استفاده از آنها می‌تواند به کاهش فشارخون کمک کند و صدالبته به عنوان منبع تامین‌کننده پروتئین مورد نیاز بدن به حساب بیایند.

6) در بین انواع گوشت‌ها، ماهي بهترين انتخاب است. چربی ماهی نه تنها موجب عوارض قلبي‌عروقي نمي‌شود، بلكه به سلامت قلب و عروق كمك مي‌كند.

7) نوشیدنی‌های حاوي كافئين از قبيل قهوه، چاي و نوشابه‌هاي كولادار سبب افزايش فشارخون مي‌شوند و بايد در حد اعتدال مصرف شوند. می‌توانید به جاي آنها از انواع چاي و دم‌كردني‌هاي گياهي یا دوغ کم‌نمک استفاده كنيد.

8) كره، خامه، سس، مارگارين، دنبه، چربي‌هاي هيدروژنه و روغن‌هاي جامد را از برنامه غذايي‌تان کنار بگذارید. به جاي آنها از روغن زيتون یا دیگر انواع روغن‌هاي گياهي مايع و روغن‌ماهي استفاده كنيد. مغز‌ها و دانه‌هاي گياهي مثل گردو را وارد برنامه غذايي روزانه خود بکنید.

وقتی خون ‌فشار می‌آورد!

مطالب مشابه :

مقدار پلاکت ها و سایر اجزای خون

چند توصیه سحری

استهلاک(ماده 151قانون مالیاتهای مستقیم)جدول استهلاک و نرخ استهلاک

آدرنالين چیست؟

وقتی خون ‌فشار می‌آورد!

آیا می‌دانید کالری غذاهایی که می‌خورید چقدر است؟