نقش والدین در مطالعه و کتاب خوانی کودکان

نقش والدین در مطالعه و کتاب خوانی کودکان

 

عنوان: نقش والدین در مطالعه و کتاب خوانی کودکان

نویسنده : علی شرفی

چکيده

بدون شک یکی از مهم ترین و موثرترین دوران زندگی آدمی، کودکی است ؛ دورانی که شخصيت پایه ریزی و شکل می­گیرد. در این دوران خواندن نخستين سنگ پایه زندگی اجتماعی کودک است . باخواندن کتاب و گفتگو پيرامون آن، کودک تجربياتی کسب می­کند. او یاد می­گیرد چگونه سخن بگوید، چگونه نظرش را بيان کند، چگونه به نظر دیگران احترام بگذارد و چگونه بنویسد . اگر درجامعه ای نيازهای کودکان و خانواده های آنها از حق تقدم برخوردار نيست، باید برای برآوردن آنها کوشيد. ابتدا باید از وضع کودکان وخانواده آنها در جامعه ای که در حال تغيير است، آگاه شد . هنگام طرح هد ف ها ،سیاستهای عمومی و عینی آموزشی ، درگير نمودن والدین در برنامه ریزی برای کودکان باید از دانش آنها در تغییر الگوهای خانواده و با توجه به شرایط اقتصادی – اجتماعی، تغییرات تکنولوژی، گرایشها و عقاید جامعه و قانون گذاری استفاده کرد . گسترش این مهارت ها برای والدین و کودکان با ارزش است. برای راهنمایی کودکان در زمینه کتابخوانی برداشت های متعددی تهيه گردیده است . این برداشتها شامل الگو قرار دادن، اصلاح رفتار، درک شناختی کودک، و تغيير جهت رفتار است تا او را از خط ردوری از مطالعه کردن، حفظ کند . آدمی در دوران کودکی به علت عدم شناخت کافی از جهان پيرامون، بيشتر تحت تاًثير شرایط محيط اطرافش قرارمی گيرد . با این توصيف می توان به نقش خانواده و محيط های یادگيری چون مدارس در شکل گيری شخصيت کودک اشاره کرد . در این مقاله ضمن بررسی برخی عوامل بازدارنده مطالعه در بين کودکان به عوامل تاثيرگذار در ایجاد علاقه به کتاب خوانی ومطالعه اشاره مي شود .

 

کليدواژه ها

کودک، مطالعه، خانواده، کتابخوانی، خواندن، والدین

 

مقدمه

کودک برای پيدا کردن پاسخ سئوالات خود وابسته به منابع اطلاعاتی است که از جمله این منابع می­توان به اعضای خانواده، معلم، کتاب ورسانه های دیگری همچون تلویزیون اشاره کرد . مطالعه افراد کتابخوان نشان می دهد که والدینشان در دوران کودکی برای آنها کتا ب خوانده وذهنشان را تقویت کرده اند . با توجه به اینکه شخصيت کودک در خانواده شکل می گيرد واو تمام سالهای اوليه زندگی را همراه والدینش می گذراند، بنابراین نقش آنها در رشد و تکامل کودک بسيار مهمترازمدرسه است . والدین نه تنها نقش آموزش دهنده کودکان را دارند بلکه به عنوان مربی، کنترل کننده و حامی، اصلی ترین نقش آفرین در زندگی وی به حساب می آیند . آنها می توانند پيشرفت خواندن کودکشان را با معيار­هایی که برای این کار درنظر می­گيرند، اندازه گيری کنند، در این راستا آنها می توانند از طریق کتابهای تفریحی، رادیو، تلویزیون، سينما، وابزارهای دیگری که امروزه در عصراطلاعات عرضه می­شوند توانایی خواندن کودکان را تقویت کنند و باعث پيشرفت آنها و جامعه شان شوند . کودکان، مردا ن و زنان آینده جهان را تشکيل می دهند و سرنوشت جهان به دست ایشان رقم خواهد خورد. دراین مقاله با توجه به اوضاع اسفبار جهانی کودکان در سرتاسر گيتی، فرصت را غنيمت

شمرده و ضمن یادآوری حرمت داشتن این فرشتگان پاک الهی در روی زمين، نکاتی را در باب وضعيت و جایگاه کودکان در دنيا مطرح می­نماییم .

 

مطالعه و کت ابخواني

کودکان ونوجوان براي آمادگي جهت زندگي آينده به علم وآگاهي در زمينه هاي گوناگون نياز دارند و و مطالعه کتاب اين امكان را به آنان مي دهد که سياهي جهل و ناداني را از خود دور کنند و به سوي سعادت و خوشبختي قدم بر دارند . آنان درهر زمينه اي که نياز به اطاعات داشته باشند مي توانند از کتاب بهره گيرند و هر چه بيشتر مطالعه کنند ا زآگاهي زيادتري برخوردارمي شوند ودرزندگي آينده­شان تاثيرات مثبت و موثري نيز مي گذارد .

با طرح مسائل زيربه اهميت مطالعه نزد کودکان اشاره مي کنیم:

•  مطالعه راهي براي پيشرفت تحصيلي کودکان است .

•  مطالعه سبب تقويت روحيه ديني وپاسخ به سوالات مذهبي آنان می­شود .

•  عادت به مطالعه دردوران کودکی پايدارتراست .

•  مطالعه زمينه اي براي تفكر وپرورش خلاقيت کودکان فراهم می­کند .

•  مطالعه راهي براي آشنايي با مسائل روز است .

•  مطالعه پيوند انديشه خواننده با نويسنده و همچنين پيوند با علم دانشمندان و خردمندان است .

•  مطالعه زمينه اي براي پند آموزي از تجارب ديگران است .

•  مطالعه راهي براي گسترش افقهاي ذهني کودکان و نوجوانان و شناخت الگوهاي مناسب است .

•  مطالعه راهي براي آموزش غير مستقيم راه و رسم زندگي به مخاطبان است .

•  مطالعه راهي براي غني سازي اوقات فراغت است .

•  مطالعه راهي براي تقويت توانايي مخاطبان جهت نيازها و خواسته هاي دروني است .

يكي ازعوامل مهم در سرعت بخشيدن به خواندن و مطالعه کودکان، تلويزيون است . بچه هايي که از کودکی تلويزيون تماشا مي کنند ، به وسيله آن حرف هاي بزرگسالان را مي شنوند ، اين خود دليلي براي خواندن کلماتي است که روي صفحه تلويزيون تماشا می­کنند . پاسخ دهي به سئوالات کودکان توسط بزرگترها آنها را ازتفكر باز مي دارند به همين جهت معرفي انواع لغت نامه ها مي­تواند آنها را در رسيدن به معني لغت مورد نظرياري کند، البته به شرط اينكه راه درست استفاده از لغت نامه ها را به آنها بياموزيم . وقتي در مورد يك سوال پاسخي کوتاه و مختصر و فوري نياز است، يك سالنامه يا لغت نامه کافی است ، اما اگربه پاسخي جامعتر و کاملتري احتياج باشد، استفاده از دايره المعارف کمک بیشتری خواهد کرد . اين موضوع مي تواند وسیله­ای براي مطالعه بهتر باشد .

راه هاي موثر در تشويق کودکان و نوجوانان

با توجه به اهميت مطالعه در زندگي انسانها به­خصوص کودکان و نوجوانان مي بايست با ايجاد و فراهم سازي امكانات و شرايط لازم ، آنها را در امر مطالعه تشويق کرد و به جرات مي توان گفت اولين و موثرترين الگو براي آنها مطالعه والدين در منزل و در ساعات فراغت است چرا که آنها شاهد استفاده بهينه و درست والدين مي باشند . شناسايي موضوع مورد علاقه کودکان در مطالعه و فراهم سازي کتابهای مناسب جهت مورد علاقه عضويت آنان درکتابخانه­های نزديك منزل -

مدرسه – کانون – مسجد و ... معرفي کتابهای گوناگون به شيوه هاي مختلف از جمله نشريه ديواري، قصه گويي، نقد کتاب، مسابقه، بازي و سرگرمي، شعر خواني و ...

• بازديد از کتابخانه هاي سيار، کتابخانه مرجع ، انتشارات ، چاپخانه ها و ...

• معرفي نويسندگان و شاعران کودک و نوجوان و دعوت از آنها جهت پاسخ به سوالات

• تشويق و ترغيب آنها به خريد کتابهای مورد علاقه و تشكيل و راه اندازي کتابخانه در منزل

• تشويق واهدا لوح به کوکان کتابخوان

• اجراي مسابقات کتابخواني به روشهاي گوناگون

• منظورکردن مطالعه خارج از درس به عنوان بخشي از تكليف شب

• استفاده از کتاب به­عنوان هدیه در مسابقات

• راه اندازي نمايشگاه از تازه هاي کتاب و تخفيف ويژه جهت خريد

• خلاصه نويسي کتابها توسط کودکان

• معرفي کتابهای موفق و برگزيده سال

• معرفي و اهميت دادن به مجلات ويژه کودکان

• مصور سازي و کتاب سازي توسط مخاطبان

• تهيه کارتهاي هفتگي و نوشتن ميزان مطالعه و عضويت در کتابخانه ها

از ديگر نكات قابل توجه در تشويق کودکان به مطالعه مي توان به فراهم نمودن زمينه اي مناسب براي خواندن کتابهای شعر و داستان توسط گروه نوجوان براي گروه سني کودك اشاره کرد . کتاب، معلمي است که بدون عصا و تازيانه ما را تربیت مي کند .

عوامل بازدارنده کودکان از مطالعه

اگرچه دانش آموزان فعالترین خوانندگان هستند، اما هيچ گونه ضمانتی برای تداوم خواندن آنها وجود ندارد . (اسکارپيت، ١٣۶٨ ص ١٣٩ نقل در قزل ایاق، ٢٣ ،1383) به همين دليل وظيفه بزرگسالان ومربيان کودکان تنها ایجاد علاقه­مندی در کودکان نيست، بلکه تلاش در تداوم این اشتياق به خواندن نيز به اندازه ایجاد علاقه مندی مهم است ؛ گاه عوامل بازدارنده ای وجود دارند که کودک را از ایجاد حس علاقه مندی به مطالعه باز می دارد و یا علاقه به وجود آمده رابه بی ميلی و گاهی نفرت از مطالعه تبدیل می کنند . عواملی که در بازدارندگی کودک نسبت به مطالعه موًثر هستند به دو دسته

درونی و بيرونی تقسيم می شوند، هرچند که بسياری از عوامل درونی ریشه در عوامل بيرونی بازدارندگی دارند .

 

عوامل درونی بازدارنده از مطالعه

از جمله این عوامل بازدارنده می توان به دو مورد عامل جسمی و روانی اشاره کرد :

عامل جسمی : معلوليتها، و نقص عضوها باعث می شود تا کودک از انجام سایر توانایی های لازم برای مطالعه کردن بازداشته شود . کودکی که نقص بينایی دارد، هر چند هم علاقه مند به مطالعه باشد، چنانچه با موانعی مانند نبود منابع به خط بریل روبرو شود از مطالعه بازداشته می شود و علاقه نيز نمی تواند به عنوانی یک عامل در ادامه فعاليت موثر باشد .

عامل روانی : نبود الگوی مناسب برای کودکان در زندگی، یکی از عوامل بسيار مهم در شکل گيری شخصيت آنهاست . در جامعه ای که بزرگسالان به مطالعه بهایی نمی دهند ویا آن را امری بيهوده برشمرده که وقت آنها را تلف می کند، چگونه می توان انتظار داشت کودکانی تربيت شوند که به مطالعه و کتابخوانی بپردازند؟ توجيهات کودکان برای فرار ازمطالعه و کتابخوانی، در بی فایده بودن، نياز نداشتن، وقت نداشتن و ... خلاصه می شود که تمام این امور ناشی از برداشتهای آنها از رفتارافراد بزرگسالان است. ( قزل ایاق، ٢٨ ، 1383)

 

عوامل بيرونی بازدارنده از مطالعه

در ارتباط با عوامل بازدارنده عوامل بیشماری وجود دارد که می­توان به موارد زیر اکتفا کرد:

کيفيت منابع چاپی : یکی از موانع جدّی در مطالعه به ویژه در کودکان، بی کيفيتی منابع چاپی است که برای آنها تهيه می شو د. بدیهی است که خواندن غير موظف وداوطلبانه، امری است که شرایط خاص خود را می طلبد . یکی از این شرایط داشتن محتوای با کيفيت است که نوعی کشش و علاقه ­ مندی را در خواننده خود ایجاد نماید . این کشش و جاذبه د رمنابع چاپی زمانی بيشتر جلوه گر مي­شود که مخاطبان آن کودکانی باشند که در منابع مورد مطالعه، به دنبال پاسخ سوًالات ذهنی خود باشند ودر کنار این حس پرسشگری، خواهان کمترین زحمت برای رسيدن به پاسخ سوًالات خود هستند . علاقه مندی آنها برای درک مطالب از طریق تصویر، موجب می شود تا بيشتر حجم کتابهای کودکان از تصاویر تشکيل شود . پس می توان نتيجه گرفت که نداشتن تصاویر جالب و جذاب و همچنين وجود مميزی در کتابهای کودکان می تواند به عنوان عامل بازدارنده­ای در مطالعه وکتابخوانی به شمار آید(همان، ٢٩)

عدم وجود کتابخانه در مدارس : به عنوان اولين شرط، باید پذیرفت که وجود محيطی به نام کتابخانه، هر چند کوچک بوده و از لحاظ منابع فقير باشد، می تواند نقطه شروع مناسبی به شمار آید . تدارک کتابخانه­های مناسب برای کودکان حق طبيعی آنها در نظام آموزشی است . دردنيای امروز که دسترسی به کتابخانه های دیجيتال و مبتنی بر وب، کتابخانه های استاندارد و دارای منابع مناسب برای کودکان به عنوان زیر ساخت لازم برای فرهنگ سازی در نظام آموزشی به شمار می­آید. .

نداشتن الگوی مناسب در خانواده : فرهنگ پذیری از اطرافيان در دوران کودکی پایه و اساس شکل گيری شخصيت او است . شخصيت کودک مانند ماده خامی است که قدرت شکل پذیری در هر قالبی را دارد . وجود الگوی مناسب در محيط زندگی و مدرسه می تواند در شکل گيری قالب شخصيتی کودک بسيار موًثر باشد . کودک در خانواده از والدین و در مدرسه ازمعلم و دوستان خود بيشترین تاًثير پذیری را دارد و چنانچه اعضای خانواده در طی روز مدت زمانی را به مطالعه بپردازند ویا

با خواندن کتابهای مورد علاقه کودک صرف کنند، در علاقه مند کردن او به مطالعه و کتابخوانی گام موًثری را برداشته اند .

جایگزینی رسانه های تصویری به جای کتاب : تردیدی نيست که در عصر اطلاعات و ارتباطات و رسانه های الکترونيکی نمی توان از کودکان انتظار داشت به اندازه نسلهای گذشته خود را مقيد به کتاب و مطالب چاپی نمایند . از طرفی، هنوز وجود کتاب به عنوان رسانه ای فراگير و ارزان در آموزش کودکان و نوجوانان ضرورتی انکار ناپذیر است . حضور کتابهای چاپی در کلاسهای درس در کنار وسایل و آموزشهای الکترونيکی و مبتنی بر وب هنوز جایگاه این رسانه را درآموزش بين کودکان حفظ کرده است . متاًسفانه در قبال حضور رسا نه­های الکترونيکی، نگرش های افراطی وجود دارد که استفاده از این تجربيات نو ظهور رابسيار زودتر از آنچه تصور شود به صورت یک فرهنگ اجتماعی در آورده است . آنچه دربين خانواده ها و یا حد اقل تجربيات روزمره خودمان به چشم می خورد، فرهنگ اشتباه تماشای تلویزیون ویا فيلم های کارتونی است که توسط والدین برای سرگرم کردن کودک و به تعبیری راحت شدن از سوًالات مکرر او رسيدن به آسودگی خيالی است که در خانواده های امروزی به چشم می خورد . پدر و مادری که بخش اعظم وقت خود را صرف کار کرده اند، دیگر انرژی جهت سرگرم سازی کودک با کتاب و مطالعه ندارند و ترجيح می دهند که کودک خود را با برنامه های تلویزیونی سرگرم کنند . البته استفاده از این رسانه ها جزء لا ینفک نظام آموزشی نوین به شمار می آیند، اما باید توجه داشت که تمام وقت کودک نباید صرف تماشای تلویزیون شود و از عادت به مطالعه و کتابخوانی غفلت شود .

 

نقش والدين در کتاب خواندن کودکان

با خواندن کتاب و گفت وگو کودك تجربياتي به دست مي آورد، او ياد مي گيرد چگونه سخن بگويد، چگونه نظرش را بيان کند، چگونه به نظر ديگران احترام بگذارد و چگونه بنويسد . خواندن، دامنه لغات و ميزان علاقه کودك را به مطالعه گسترش مي دهد . مطالعه دوران کودکی افراد کتابخوان نشان مي دهد که والدينشان در اين دوران براي آنها کتاب خوانده و ذهنشان را تقويت کرده اند . در واقع هميشه يك بزرگسال با آنها صحبت کرده و نظرشان را پرسيده است . اين افراد يا درخانه، کتابخانه داشته اند و يا عضوکتابخانه اي بوده اند . والدين معمولاً مراقب و نگران لباس، کفش، غذا و ديگر مسائل مربوط به کودکانشان هستند . اما براي پاسخگويي به نيازهاي ديگرشان چه مي آنند؟

شخصيت کود ك در خانواده شكل مي گيرد و او تمام سال هاي اوليه زندگي را همراه والدينش مي­گذراند، بنابراين نقش آنها در رشد و تكامل کودك بسيار مهم تر از مدرسه است . والدين نه تنها نقش آموزش دهنده به کودکان را دارند، بلكه به عنوان مربي و حام ی نقش مهمی را در جریان رشد کودک ایفا می­کد .

 

والدين چگونه مي توانند مربي خواندن کودکانشان باشند؟

والدين مي توانند با خواندن کتابهای خوب و مثبت علاقه کودک را به خواندن برانگيزند و مهارت هاي خواندن را در او پرورش دهند. دکتر مرلين آدامز ضمن ارائه دستورالعملي براي رفتار والدين در خانه معتقد است کودکانی که در خانه، برايشان کتاب خوانده می­شود، زودتر از کودکان ديگر خواندن و نوشتن مي آموزند . به نظر وي، موفقيت کودک در کلاس اول کاملاً به آنچه در خانه ياد گرفته است، بستگي دارد . او به دو مهارت پيش از رفتن به آمادگي اشاره مي آند : يكي شناختن الفبا و ديگري، تلفظ واژه­ها . به باور وي اگر براي کودك کتاب بخوانند، او مي تواند صداها را بشناسد و با هجی کردن با کلمات آشنا شود .

چگونه والدين مي توانند خواندن کودکانشان را کنترل کنند و حامي او در خواندن باشند؟

هيچکس به اندازه والدين نسبت به کودکش شناخت ندارد و هيچ حمايتي تاثيرگذارتر از حمايت والدين نيست . والدين مي توانند در رفع مشكلات دانش آموزان در مدارس کمک کنند . آنها مي توانند پيشرفت خواندن کودکانشان را با معيارهايي که براي اين کار در نظر مي­گيرند انداز­ه گيري کنند . تنها هدف بايد اين باشد که بدانيد کودکتان براي اينكه کتابخوان خوبي باشد، چه نيازهايي دارند . وقتي ; ودك به مدرسه رفت، والدين بايد ضمن مراقبت از خواندن وي، با معلمش در ارتباط باشند . شايد

به دليل برقرار نكردن ارتباط مناسب بين معلم و دانش آموز است ک ه کودك از خواندن زده مي شود و مشكلاتي پيدا مي کند . والدين بهتر است همراه با خواندن کودك، به ديگر برنامه هاي مورد علاقه او نيز توجه کنند . به هرحال چون معلم با تعداد زيادي دانش آموز ارتباط دارد، زمان محدودي به هر يك از آنها اختصاص می­دهد.

 

کتاب خواندن با کودك چه فايد هاي دارد؟

وقتي همراه کودکتان کتاب مي خوانيد و درباره موضوع کتاب با او صحبت مي کنيد، در واقع به او مي گوييد خواندن براي شما مهم است . همچنین به او مهارت هايي چون سخن گفتن، گوش کردن و فهميدن را ياد مي دهيد . صحبت کردن، نوشتن و خواندن همه به درك معنا ارتباط دارد، ضمن اينكه :

مطالعه در مراحل بحراني زندگي می­تواند نقش بسيار مهم و اساسي داشته باشد . مطالعه مي تواند به حل مشكلات کودکان کمک کند، چرا که شخصيت داستان، عيناً همان مشكلات کودك را دارد . مشكلاتي مانند : ترس، وارد شدن به محيط جديد، صاحب خواهر يا برادر کوچک تر شدن، معلوليت و ...

با هم خواندن، بين والدين و کودك ارتباط نزديك تري برقرار مي کند و صحبت کردن درباره کتاب باعث انتقال تجربيات زندگي مي شود .

 

شش دليل براي بلند خواندن

چگونه بلند خواني داستان به فرزندتان کمک مي کند؟ در اين زمينه پاسخهای مستدلي وجود دارد، از جمله :

دانش او را درباره موضوعات مختلف بالا می­برد .

دايره واژگان را توسعه مي دهد .

با ساخت داستان آشنا مي شود .

با نمونه هاي خوب زباني آشنا مي شود .

با خواندن آشنا مي شود .

خواندن را به عنوان يك فعاليت لذتبخش مي شناسد .

شیوه­هايي که والدين مي توانند خواندن با کودکان را فعال کنند .

براي آنكه خواندن با کودکان، تاثيرگذارتر و مفیدتر باشد، روش هاي تجربه شده اي وجود دارد، از جمله :

•  بلند خواني (گوش دادن، فهميدن)

در چنين شرايطي کودك نه تنها متوجه لذت خواندن مي­شود بلكه مي فهمد کتاب را از راست به چپ و از ابتدا به انتها بخوانند . او به شكل هاي ک تاب توجه مي کند و واژگاني را که ما در صحبت هايمان به کار مي بريم، در ميان نوشته هاي کتاب مي بيند و با شكل حروف نيز آشنا مي شود اين نكته مهم را والدين بهتر از هرکس ديگري مي دانند که کودک پيش از اينكه خواندن را شروع کند، بايد الفبا را بشناسد .

•  مداوم خواندن

کارشناسان معتقدند ١٠ تا ١٥ دقيقه کتاب خواندن هنگام خواب، بهترين روش براي عادت دادن کودک به خواندن است .

•  زود شروع به خواندن کردن

اگر از ٦ ماهگي براي کودکانتان کتاب بخوانيد، وقتي کودك ٦ ساله شد حدود ٥٠٠ ساعت براي او کتاب خواهید خواند .

زماني که کودك به مدرسه مي رود اگر معلم يك ساعت در روز را به کتاب خواندن اختصاص دهد، در هر سال تحصيلي ١٨٠ ساعت براي او کتاب خوانده است .

 

لذت بردن از خواندن

براي لذ ت بردن از خواندن، مي توان به چند توصيه زير توجه کرد :

- کتاب را از ميان کتا ­ بهاي مورد علاقه انتخاب کنید .

اطراف کودك را پر از کتاب کنيد و با خواندن کتابها، ارزش ک تاب را به او يادآوري کنيد .

با خواندن کتاب به کودك الگو بدهيد . پيش چشم او بنويسيد و بخوانيد .

با تعريف داستان هاي واقعي از کودکی خود، او را در تجربيات خود شريك کنيد .

چگونه کودکان خود را به مطالعه تشویق کنيم؟

راه کارهایی که در اینجا پيشنهاد شده است ممکن است بسيار ساده و ابتدایی باشند و تعدادی از آنها نيز ایده هایی جدیدتر محسوب مي­شوند . مهم این است که کدام روش پاسخ مناسبی به دنبال داشته باشد و فراموش نکنيد، بزرگترین تشویق همواره از طرف ما، بزرگترها و والدین به وجود می آید . کودکانی که والدین آنها به مطالعه مي­پردازند، به مطالعه اهميت مي ­ دهند و هميشه مطالب خواندنی در دسترس دارند و احتمال اینکه آنها افرادی کتابخوان شوند بسیار زیاد است. (نانسی، ١٣٧٢)

 

کتاب را در دسترس قرار دهيد . اغلب کودکان کتابخوان از خانواده هایی هستند که کتاب و خواندنيهای دیگر در آن وجود دارد . کتابهای کودک خود را در جایی قرار ندهيد که از دید او دور باشد و نتواند خودش به آن دسترسی داشته باشد . به­خاطر داشته باشيد که اطفال، کودکان نوپا و بچه های پيش دبستانی کوچکند . کتابها را در نزدیک زمين و در دسترس آنها قرار دهيد .

• خودتان کتاب بخوانيد . یکی از بهترین روشها برای انتقال عادت مطالعه این است که خودتان هم کتاب بخوانيد . اگر کودک شما ببيند که کتاب مي­خوانيد و از این کار لذت مي­برید، احتمال اینکه او هم چنين عادتی را دنبال کند بسيار زیاد است .

.

• مطالعه را به کاری تفریحی مبدل کنيد . کار مفرح هميشه محبوبتر است . نقش قهرمانان داستان را بازی کنيد، از صداهای مختلف در خواندن آن استفاده کنيد و از همه مهمتر اینکار را با اشتياق انجام دهيد . ایجاد افکتهای صوتی مانند در زدن ( مثلا در داستان سه بچه خوک ) تقليد صدای ساعت در سيندرلا و مانند اینها، کتابخوانی را به یک تجربه بسيار جذاب مبدل مي­کند . فراموش نکنيد که چگونه عمل کردن بسيار مهم است . یک خواننده ­ی خسته کننده، داستان را خسته کننده جلوه مي­دهد حال آنکه ممکن است داستان بسيار پر هيجان و جالب باشد . نتيجه دیگر شور و شوق در خواندن است که خودتان هم بسيار لذت خواهيد برد .

 

نتيجه گيری

مطالعه به عنوان یک مهارت اجتماعی، نردبان ترقی وتکامل هر ملت است . بين مطالعه و رشد افراد در جوامع، رابطه تناتنگی وجود دارد . به بيان دیگر تنها راه پيشرفت هر فرد وجامعه ای، ارزش قائل شدن برای کتاب و کتابخوانی است . مطالعه می تواند نقش موًثری به شکل مستقيم وغير مستقيم، در کاهش اثر آفات جتماعي داشته باشد . آموختن و یادکيری مهارت های مطالعه، سبب می شود تا افراد از مطالعه لذت ببرند، اوقات فراغت خود را پر کنند و گامهای موً ثری در مسير کمال بردارند که پيامد آن سلامت در رشد فرد و جامعه خواهد بود . اگربه مساًله ایجاد انگيزه کتابخوانی دربين کودکان و نوجوانان با دیدی علمی و منتقدانه نگاه کنيم، در می یابيم که چنين کاری چندان هم درازمدت و غيره منتظره نيست . فقط کمی همّت، بازبينی، بررسی و تجدیدنظر، تغيير دیدگاه و احساس مسوًليت لازم است . این گونه مسایل هرچه بيشتر بررسی شوند و به تبع آن تا حد ممکن اجرا گردند، نسلی کتابخوان، خلّاق، مبتکر، فرهنگ ساز واز همه مهم تر « خودباور» در انتظار جهان فردا خواهد بود . آنچه امروز به عنوان موانع بازدارنده مطالعه در ميان کودکان عنوان می شود، ریشه در جایگزینی غير اصولی مواد و منابع آموزشی، و تربيت غير اصولی والدین، ومحيط اجتماعی آنان دارد . نبود منابع دردنيای اطلاعاتی امروز مانند گذشته نمی تواند عامل باز دارنده به شمار آید، زیرا در جایی که صحبت ازانفجار اطلا عات و افزونی اطلاعات است دیگر عنوان کردن کمبود منابع آموزشی چندان منطقی به نظر نمی رسد . امروزه باید تلاشها در سمت و سویی باشد تا در درجه اول اهمّيت، به کيفيت منابع آموزشی پرداخته شود ودر درجه دوم تناسب استفاده ازمنابع چاپی و الکترونيکی رعایت گردد .

 

 

صرف پيش رفتهای همه جانبه در مواد و منابع آموزشی، و الکترونيکی، نمی توان کودک را به خواندن منابع الکترونيک واداشت واو را از مواد سنّتی و چاپی دور کرد . تلاش در زمينه تکامل مواد ومنابع نوظهور در امر آموزش و تربيت کودکان، زمانی می تواند موفقيت آميز باشد که بتوانيم خوانندگانی فعّال را تربيت کنيم .

 

منابع

1- احدیان، محمد . مقدمات تکنولوژی آموزشی . تهران : شرکت بين المللی نشر و تبليغ بشری، ١٣٧١

2- استينگر،رالف سی . راه های تشویق به مطالعه . ترجمه پروانه سپرده . تهران : دبير خانه هيئ ت امنای کتابخانه های . عمومی کشور، ١٣٧٠

3- افشار، اسدالله . بررسی وضعيت وجایگاه کودکان در جهان . نشریه رسالت، ١٣٨ ۶

4- ایلگ ، فرانسيس . اسميس، لوئيز . روانشناسی کودک از تولد تا ده سالگی ) رفتار کودکا . ترجمه محسن آوارگان ) . تهران : نشر اندیشه، ١٣ ۶۵

5- بيرانوند، علی . بررسی وضعيت کتابخانه های مقطعه متوسطه استان لرستان در سال ١٣٨٧ ، مجله الکترونيکی ارتباط .( ۴ ) علمی : ٨

6- بررسی راهکارهای علمی ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی غير درسی در ميان دانش آموزان نظام جدید، آموزش و پرورش متوسط شهر تهران، ١٣٨٠

7- دلا کاتو، کارل . دشواریهای گفتاری و خواندن در کودکان . ترجمه محمدرضا فتاحی . تهران : موًسسه فرهنگی هنری ما ، . ١٣٧٠

7- سيدی، حسين . کودک ، کتاب ، مطالعه . تهران : کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ١٣ ۶ ٢

8- شهرآرای، مهرناز . روانشناسی یادگيری کودک و نوجوان . تهران : انتشارات رشد، ١٣ ۶ ٢

9- قزل ایاق . ادبيات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن . تهران : سمت، ١٣٨٣

کاربخش راوری، ماشاءاله . چگونه کودکان ونوجوانان را به مطالعه علاقه مند کنيم . تهران : سازمان پژوهش وبر نامه ریزی آموزشی؛ انتشارات مدرسه، ١٣٧٢

10- کولودژیسکا، جادویگا . " کتابخانه در نظام آموزشی، آموزش و پرورش به عنوان کيفيت " ، ایفلا؛ کتابخانه ملی جمهوری . ٢٨ ۶ - ٢٧٨ ، اسلامی، ١٣٧ ۶

11- لاریک، نانسی . چگونه بچه هایمان را به مطالعه تشویق کنيم . ترجمه : مهين محتاج . تهران : کانون پرورش فکری کودکان و . نوجوانان، ١٣٧٢

12- نجاتی، حسين . روانشناسی کودک ( حرکت، تلاش، تکاپو ) چگونگی رفتار با کودکان . تهران : انتشارات فراروان، ١٣٧٢

13- نشریه جمهوری اسلامی . ١٣٧٩

14- نيتا باربو، کارل سی فلت . آموزش و پرورش دوران نخستين کودکی . ترجمه سوسن سيف . تهران : دانشگاه الزهراء، ١٣٧٣

15- Meed , D. E. Parent- child relations. Info. D. Horowitz(ed). Review of child development research. Chicago:university of Chicago ress,1975.__


مطالب مشابه :


افتتاح نمايندگي آموزش و پرورش بخش هاي پلان دشتياري وزرآباد كنارك

هاي پلان منطقه دشتياري اداره كل آموزش و پرورش آموزش وپرورش




اول مهر سيمين سال تشكيل اداره آموزش و پرورش منطقه چهاردانگه

اول مهر سيمين سال تشكيل اداره آموزش و دشتياري چابهار آموزش و پرورش منطقه




درمان سنگ کلیه با خوردن خربزه

اداره آموزش وپرورش منطقه




بنفش يعني...

اداره آموزش وپرورش منطقه




شهرهای ایران هر کدام چقدر جمعیت دارند؟/ جدول همه شهرها

اداره آموزش وپرورش منطقه




شناسایی کد منطقه اخذ دیپلم سراسر کشور برای ثبت در سایت دریافت کد سوابق تحصیلی

دوره ی متوسطه آموزش وپرورش. روش یافتن کد دانش آموزی و کد منطقه برای ثبت اداره كل آموزش




نقش والدین در مطالعه و کتاب خوانی کودکان

والدین نه تنها نقش آموزش دهنده روابط عمومی آموزش وپرورش منطقه دشتياري; اداره کتابخانه




برچسب :