سرطان معده

تا 20 سال پيش، سرطان معده يكي از علل اصلي مرگ ناشي از سرطان در جهان به شمار مي‌آمد، اما علي رغم كاهش ميزان بروز اين سرطان در جهان طي سال‌هاي اخير، متاسفانه در كشور ما اين نوع سرطان همچنان به عنوان شايع‌ترين سرطان و بخصوص در بين مردان محسوب مي‌شود.اما پاسخ به سوالاتي همچون اين كه چه مي‌شود معده دچار سرطان مي‌شود و چه كنيم تا از ابتلا به اين سرطان جلوگيري كنيم مي‌توانند آگاهي بيشتري در جهت شناسايي و درمان بموقع اين نوع سرطان در اختيار ما قرار دهند.

معده قسمتي از دستگاه گوارش است كه به شكل كيسه‌اي عضلاني و قابل ارتجاع در حفره شكم قرار گرفته است. اين كيسه عضلاني با ترشح اسيد و شيره معده غذا را هضم مي‌كند و به روده باريك مي‌فرستد. ديواره معده از 3 لايه تشكيل شده است. داخلي‌ترين لايه آن كه در تماس مستقيم با محتويات و مواد غذايي درون معده است، لايه مخاطي ناميده مي‌شود. تقريبا در تمام سرطان‌هاي معده، سلول‌هاي سرطاني از همين لايه مخاطي سر چشمه مي‌گيرند.

مثل همه سرطان‌هاي ديگر، وقتي سلول‌هاي مخاط معده در تماس با مواد آسيب‌رسان قرار بگيرند يا عاملي باعث آزار اين سلول‌ها شود و البته اين آزار و اذيت به مدت طولاني ادامه پيدا كند، كم‌كم سلول‌ها تغيير شكل مي‌دهند و تكثيرشان از كنترل خارج مي‌شود و تبديل به سلول‌هاي سرطاني مي‌شوند.

سرطان معده بيماري‌اي است كه به مرور زمان و طي چندين سال ايجاد مي‌شود. معمولا اين سرطان در افراد مسن و بخصوص در مردان ديده مي‌شود. حدود 70 درصد افرادي كه به اين سرطان مبتلا هستند در دهه 5 و 6 زندگي خود قرار دارند و به طور كلي مي‌توان گفت شيوع اين سرطان بعد از 40 سالگي افزايش پيدا مي‌كند.

عوامل موثر در ايجاد سرطان معده

تغذيه نقش بسيار مهمي، هم در ايجاد سرطان معده و هم در پيشگيري از آن دارد. هر چيزي كه مي‌خوريد در تماس مستقيم با سلول‌هاي مخاط معده قرار مي‌گيرد. پس دقت كنيد كه چه مي‌خوريد. تحقيقات نشان مي‌دهند سرطان معده در اقشار كم درآمد جامعه كه عمده مواد غذايي آنها مواد نشاسته‌اي مانند نان و برنج است و ميوه و سبزي تازه در رژيم غذايي آنها كم است، بيشتر ديده مي‌شود.

همچنين روش‌هاي آماده‌سازي و نگهداري مواد غذايي بسيار مهم است. استفاده از غذاهاي دودي، ترشيجات و شوريجات به مقدار زياد مي‌تواند زمينه را براي بروز سرطان معده مهيا كند. همچنين استفاده از غذاهاي مانده و غذاهايي كه حاوي مواد نگهدارنده هستند، خطر ابتلا به سرطان معده را افزايش مي‌دهند.

علاوه بر تغذيه، ابتلا به عفونت هليكو باكتر نيز مي‌تواند زمينه‌ساز بروز سرطان معده شود. هليكو باكتر يك باكتري ميله‌اي شكل است كه در دستگاه گوارش اكثر ما ايراني‌ها وجود دارد، پس هر كس كه به اين عفونت مبتلا است به اين معنا نيست كه به سرطان معده مبتلا مي‌شود و تشخيص اين‌كه اين عفونت در چه كساني بايد درمان شود به عهده پزشك است.

در كنار اينها، ژنتيك نيز مي‌تواند نقشي در ايجاد سرطان معده داشته باشد، اما نقش عوامل محيطي مثل تغذيه در ايجاد اين سرطان بسيار پر‌رنگ‌تر است. از عوامل ديگر كه نقش كمتري دارند مي‌توان به اشعه درماني وسموم يا برخي داروها اشاره كرد.

علائم اوليه بروز سرطان

علائم اوليه سرطان معده به صورت اختصاصي و ويژه نيستند و شايد به همين علت بيشتر سرطان‌هاي معده دير تشخيص داده مي‌شوند. از اولين علائم قابل توجه در سرطان معده مي‌توان به ناراحتي گوارشي مبهم يا درد خفيف شكم، تهوع مختصر ولي به طور دائم و سوزش سر دل اشاره كرد. همچنين احساس پري زودهنگام بعد از غذا خوردن مي‌تواند از اولين علامت‌ها باشد. اگراين علائم در عرض چند هفته بهبود پيدا نكرده يا به طور مرتب تكرار مي‌شوند، با پزشك خود مشورت كنيد. علائم ديگر مثل خون در مدفوع، استفراغ، خستگي و ضعف شديد يا كاهش وزن شديد بخصوص اگر اين كاهش وزن به طور ناگهاني باشد، مي‌تواند از علائم ابتلا به سرطان معده باشد.

اهميت تشخيص زودهنگام

اگر سرطان معده در مراحل اوليه كشف و درمان شود، قابليت بهبود آن بسيار بيشتر از مواردي است كه در مراحل پيشرفته‌تر كشف شود. در بعضي از كشور‌ها مثل ژاپن كه شيوع سرطان معده زياد است، كارهاي زيادي براي تشخيص زود هنگام سرطان معده انجام مي‌دهند مثلا از 40 سالگي از تست‌هاي غربالگري استفاده مي‌كنند.

2 روش كلي براي تشخيص سرطان معده وجود دارد، يكي گاستروسكوپي و ديگري استفاده از اشعه‌ايكس گاستروسكوپي كه در واقع نوعي آندوسكوپي است. اين روش بسيار ساده است كه حدود 15 دقيقه طول مي‌كشد و بدون بيهوشي عمومي و با ناراحتي كمي قابل انجام است و ممكن است از آرامبخش ملايمي براي بهتر كردن وضعيت بيمار تزريق شود. در اين روش يك وسيله نازك قابل ارتجاع و تو خالي و بلند كه به آن گاستروسكوپ مي‌گويند، از طريق دهان بيمار به سمت معده رفته و پزشك به وسيله آن قسمت‌هاي مختلف معده را مشاهده مي‌كند و همچنين مي‌تواند به وسيله يك برس ظريف از هر قسمتي كه غير طبيعي به نظر مي‌رسد نمونه‌برداري كند و به آزمايشگاه بفرستد.

روش ديگر استفاده از اشعه ايكس است. در اين روش بيمار ماده‌اي به نام باريوم را مي‌خورد، معده با باريوم خوراكي پر مي‌شود و اجازه عبور اشعه ايكس داده نمي‌شود. سپس راديولوژيست با استفاده از اشعه ايكس از معده عكس مي‌گيرد.

راه‌هاي پيشگيري از ابتلا به سرطان معده

مي‌توانيد با عمل به نكات زير براي كاهش ابتلا به سرطان معده و حفظ سلامت دستگاه گوارش خود قدمي برداريد:

از نان‌هاي سبوس‌دار مثل نان سنگك به جاي نان‌هاي باگت، تافتون يا لواش استفاده كنيد. سعي كنيد تنوع در غذاها را رعايت كنيد. تا آنجا كه ممكن است از مصرف غذاهاي كنسرو شده بپرهيزيد و غذاها را به شكل تازه استفاده كنيد. چرا وقتي مي‌توانيد از غذاي سالم و تازه خانه استفاده كنيد، غذاي بيرون را مصرف مي‌كنيد؟ بسياري از مواد غذايي مثل آب ميوه‌ها و موادي كه براي مدت طولاني مي‌توان نگهداشت حاوي مواد نگهدارنده هستند كه مصرف طولاني‌مدت آنها براي دستگاه گوارش مضر است پس تا مي‌توانيد مصرف نكنيد. از مصرف غذاهاي مانده جدا پرهيز كنيد. مصرف سبزي و ميوه فراموش نشود. حداقل 3 بار در روز از ميوه‌ها و 3 تا 4 واحد در روز از سبزيجات استفاده كنيد. سبزيجاتي كه رنگ‌هاي تيره‌تري دارند در حفظ سلامت دستگاه گوارش موثرتر هستند. استفاده زياد از گوشت قرمز و بخصوص به شكل كباب يا سرخ‌شده و همچنين استفاده از قهوه و نمك زياد سبب آسيب به معده مي‌شود.

تحقيقات نشان مي‌دهد دستگاه گوارش انسان در ارتباط بسيار نزديك با سيستم عصبي است و بخش بزرگي از سيستم عصبي در دستگاه گوارش قرار دارد. اين ارتباط نزديك نشان مي‌دهد سيستم عصبي و وضعيت رواني بر دستگاه گوارش اثرات ويژه‌اي دارد.پس سعي كنيد آرامش و سلامت رواني خود را حفظ كنيد. حداقل 3 روز در هفته و هر بار 20 دقيقه ورزش كنيد. با اين كار هم به حفظ سلامت رواني خود كمك مي‌كنيد و هم به بهبود كاركرد دستگاه گوارش خود.

منبع

سرطان معده

مطالب مشابه :

سرطان معده

درمان سوزش معده

درمان معده درد با موز

معده

ورم معده:دکتر صفایی

بالون معده چیست

جراحی پلاستیک یا معده؟

متخصص معده در کرج

چگونه نفخ معده را برطرف نماييم ؟