گردش در غارهای ایران

امروزه یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری در جهان پدیده افسونگر و زیبای غارها به شمار می رود که به سرزمین عجایب، بهشت گمشده، دنیای اسرارآمیز و ... نیز شهرت یافته اند.

کسانی که برای دیدار شگفتی و زیبایی به غارها گام می نهند احساسی شگرفت از دیدنیهای طبیعی در می یابند که هیچ گاه در محیط روزمره زندگی نظیر آن را نمی بینند. در دل کوه های البرز، خرقان و رامند در استان قزوین غارهای باشکوهی وجود دارند که بخش قابل توجهی از میراث طبیعی گرانبهای ایران را تشکیل می دهند.

غارهای سلطانبلاغ، آق بابا، شهرباز، کول، قره قورقان، آلابارباغلاری، شاکین، قزل قلعه، چهل دختر، آلتین کش، بروج، ماهین، ملکشاه، اسکول، غار پلنگ و ... از آن جمله اند.

غار شناسی و غار نوردی در ایران هم به عنوان یک ورزش و هم به صورت شاخه ای از پژوهش های علمی، شناخته و موجب شده علاقه مندان بسیاری را به خود جلب کند. در بعضی از مناطق جهان، یعنی جایی که عمیق ترین و پهناورترین غارهای سنگ آهکی در آن یافت شده است در مرکز و جنوب اروپا و آمریکا فعالیت های سازمان های غار شناسی در سطح بسیار بالایی وجود دارد که بسیاری از آنها با موسسات علمی و دولتی که تسهیلاتی برای پژوهش در غار شناسی فراهم می سازند همکاری دارند. در آمریکا و فرانسه فعالیت های این باشگاه خصوصی بر اساس بنیادهای ملی هماهنگ شده اند و در سایر کشورها نیز این همکاری و هماهنگی در میان سازمان ها وجود دارد.

غارنوردی به صورت یک ورزش در کشورهایی در مرحله ابتدایی و به طور خوبی در حال گسترش است. نظیر آفریقا، آسیا، استرالیا و آمریکای مرکزی و جنوبی و در بعضی کشورها مانند روسیه و چین که تا قبل از تغییرات سیاسی در آنها فعالیت هایی وجود داشتند که در سکوت نگاه داشته می شد.

· وضع غارهای ایران

پیش از این گفته شده که رکورد های ایران به خاطر نبودن یک سازمان رسمی در زمینه پژوهش و گردآوری فرهنگ غارهای ایران، همچنین عدم آموزش غارنوردان در زمینه مسائل علمی و اصولی درباره غارها نمی توان آمار و اطلاعات دقیقی در این باره به دست آورد. اما آنچه چنگیز شفیعی در کتاب غارهای ایران گردآوری کرده نزدیک به هزار است.

وی طویل ترین غار ایران را غار قوری قلعه در کرمانشاه به طول 3 هزار و 140 متر در منطقه اورامانات پاوه و غار کلهرود در مورچه خورت اصفهان و عمیق ترین غارهای ایران را غار پرو با ارتفاع 3 هزار و50 متری از سطح دریا و غار شاه بند به عمق 275 متر و غارهای کوروش، مورگان و ماریز می داند.

· وضع غارهای استان قزوین

در سال 79 طرحی در استانداری با نام کمیته غار شناسی در این استان مطرح شد که اعضای آن را امور اجتماعی استانداری قزوین، کارشناسان زمین شناسی سازمان صنایع و معادن و نمایندگانی از میراث فرهنگی و اداره کل محیط زیست تشکیل داده بود.

متاسفانه پس از تغییر مدیران و گذشت 4 سال این کمیته منحل و اعضای آن پراکنده شدند، در حال حاضر هیچ گونه سازمانی در این باره متولی واقعی این جاذبه طبیعی نیست.

خسروی از فعالان اکیپ غار نوردی سابق در استان قزوین گفت: در ابتدا شناسایی غارها از گزارشات محلی یا گاها" بخشداری ها دریافت می شد و قبل از آن ارگانی، غارهای منحصر به فرد قزوین را شناسایی نکرده بود. چون وارد شدن به هر غار شرایط خاص خود را داراست و سازمان زمین شناسی نمایندگانی از سازمان انرژی اتمی کشور به این غارها می فرستادند تا ساختار غارها و میزان احتمالی وقوع خطر را شناسایی کنند.

وی همچنین درباره جذب گردشگر و بازدید عمومی از غارها می گوید: برخی از سازمانها سیاست متفاوتی در این باره با یکدیگر دارند که باید غارهایی که ممکن است حتی بیش از یک میلیون سال از قدمت آنها گذشته است بکر و دست نخورده باقی بمانند تا بتوان به صورت امانت به نسل های آینده انتقال پیدا کند.

مانند غار قلعه گرد در آبگرم قزوین که استفاده از آن برای عموم مردم براحتی صورت نمی گیرد.

اسماعیل صفاری، رئیس هیات کوهنوردی استان قزوین درباره این جاذبه طبیعی می گوید: نخستین و مهمترین غار استان قزوین قار قلعه کرد است که نزدیک به 30 سال پیش شناسایی شده است. این غار با داشتن آب فراوان در فصل پاییز با ریزش کم آب مواجه است و هیات های غارنوردی و احیانا" کوهنوردی در این فصل می توانند به کاوش هایی دست یابند، این پیشکسوت غارنوردی خاطر نشان کرد: به دلیل آسفالته بودن مسیر 5 کیلومتری تا غار ارگان های مربوطه اگر بخواهند این محیط را به فضای توریستی تبدیل کنند با وجود غارهای دیگر هزینه ای در بر نخواهد داشت.

وی با اشاره به شرایط غار که باید به صورت سینه خیز باید با استفاده از طناب از حفره ای به دهانه غار وارد شد می گوید: بیشتر گردشگران از شهرهای تهران، کرج و شهرهای شمال کشور برای بازدید از این غارها به این منطقه می آیند.

دکتر نکونام یکی از غارنوردان استان قزوین نیز می گوید: با اشاره به اینکه خورد و خوراک در غار می تواند به دلیل فضولات جانوران مخصوصا خفاش ها آلوده شود و گردشگران در تامین نظافت غارها سهیم هستند، گفت: اما متاسفانه پس از بازدید گردشگران بسیاری از زباله ها در داخل غارها به چشم می خورد.

وی به وسایل و تجهیزات غارنوردی اشاره و تصریح کرد: طناب، یومار، میخ ترا کفرند. چراغ های مخصوص، صندلی سنگ نوردی اتونیک، هشت کارابین و وسایل مهم مورد نیاز برای ورود و عبور به غارهاست.

از غارهای مهم استان قزوین به 5 غار با جاذبه های طبیعی فراوان می توان اشاره کرد که مختصات و ویژگی های آن چنین است:

· غار ولی

غار ولی در 5 کیلومتری جنوب غربی روستای گشنه رود از بخش رودبار شهرستان با مختصات 55/52/49 طول شرقی و 20/34/36 عرض شمالی در ارتفاع یک هزار و 620 متری قرار دارد.

که حدود 250 میلیون سال قبل بر اثر انحلال سنگ های آهکی سازند روته تشکیل شده و متعلق به دوره «پرمین» و اواخر دوران زمین شناسی است.

این غار از نوع مرطوب بوده و دارای یک تالار اصلی و چند تالار فرعی به مساحت حدود 100 متر و ارتفاع 20 متر است که هوایی ساکن و سرد دارد. متاسفانه استالاکتیت ها و استالاکمیت های بسیار زیبا و حجیم آن به دلیل دسترسی نسبتا آسان دستخوش تخریب سودجویان قرار گرفته و چکیده ها و چکنده های فراوانی از سوی غارتگران شکسته و به یغما رفته است. بعضی شواهد از انسان زی بودن این غار در گذشته های دور حکایت دارد.

· غار سفید آب

در 4 کیلومتری شمال روستای سفید آب و در دل کوه سفید چشمه به ارتفاع تقریبی 2 هزار و 400 متر از سطح دریا غار شگفت انگیز سفید آب واقع شده که با مختصات جغرافیایی 42/20/50 طول شرقی و 42/34/36 عرض شمالی برابری می کند.

این غار به خاطر وجود آب بسیار دهلیزهای عمودی فراوان که فرود بعضی چاه روهای آن به عمق 50 متر می رسد. استالاکتیت و استالاکمیت های جوان و بافت های گل کلمی در سطوح مختلف آن مورد توجه غارنوردان و توریست های ماجراجو است. زمین شناسان بر اساس سنگ های آهکی رسی مربوط به سازند روته سن غار سفید آب را بین 250 تا 290 میلیون سال تخمین زده اند.

· غار قلعه کرد

این غار در 20 کیلومتری برج های دوگانه فرقان در دهستان حصار از توابع شهر آبگرم قرار دارد و با مختصات جغرافیایی 30/51/48 طول شرقی و 54/47/35 عرض شمالی، ارتفاع آن از سطح دریا حدود 2 هزار و 64 متر است. پس از عبور از دهانه غار و فرود از یک چاه راه 15 متری تالاری به وسعت بیش از یک هزار متر مربع نمایان می شود که دارای چکیده ها و چکنده های فوق العاده زیبا و مسحور کننده است.رطوبت بالا، نقاشی های دیواری که نشان از انسان زی بودن غار در سال های دیرین دارد و حوضچه های آب، ویژگی های غار قلعه کرد را افزایش داده است. قدمت این غار به دوره الیگومیوس و دوران سوم زمین شناسی می رسد که تا 40 میلیون سال پیش تخمین می شود.

· غارهای عباس آباد

در شمال شرقی شهر آبگرم و در ارتفاع یک هزار و 600 متری از سطح آب های آزاد 2 دهانه غار با مختصات 43/41/35 درجه عرض شمالی و 10/18/49 طول شرقی وجود دارد که با دارا بودن افزون بر 180 متر طول و یک تالار بزرگ، به پرتگاه ها، چاه ها و دهلیزهای متعددی منتهی می شوند. این 2 غار در گذشته های دور انسان زی بوده و پناهگاهی امن در حوادث برای پیشینیان به شمار می آمده اند.

غار یخی انگول

این غار با مختصات 15/51/49 درجه طول شرقی و 58/11/36 عرض شمالی در 3 کیلومتری شمال روستای دینک، از توابع بخش کوهین و ارتفاع یک هزار و 972 متر از سطح دریا واقع شده است.

دسترسی به غار تا حدودی مشکل و ورود به آن به خاطر شیب تند و طبقات مختلف بسیار سخت است. وجود یخ های فراوان در دیواره ها و کف غار موجب سرمای شدید هوای درون آن شده و از ویژگی های ممتاز غار انگول در اثر لغزش سنگ های دولومیتی بخش غربی قلعه کوه انگول به وجود آمده و از دسته غارهای انحلالی نیست. سن این غار بعد از تریاس مربوط به دوران دوم زمین شناسی بوده و تحت تاثیر فعالیت و حرکات تکنونیکی منظم ایجاد شده است.

گردش در غارهای ایران

مطالب مشابه :

روستای کلهرود

شهر وزوان میزبان مسافران نوروزی

زندگی و وصیت‌نامه شهید عباسعلی غربالی

روستایی با استعدادهای گردشگری درخشان«کلهرود»

غار قوری قلعه ، سرزمین زیبای بدون خورشید

مطالعات مجموعه توریستی تفریحی

گردش در غارهای ایران