"پانسمان "

پوشانیدن سطوح مجروح و بانداژ بخش قابل اهمیتی از كمك های اولیه به حساب می آید. عموماً سطح اكثر زخم ها نیازمند پوشاندن می باشند و تثبیت موقعیت و حمایتی كه در اثر بانداژ فراهم می آید تقریباً برای تمامی جراحات از جمله شكستگی ها مفید است. در ادامه وسایل و موارد مورد نیاز برای تجهیز مناسب جعبه كمك های اولیه كه به آن ها نیاز خواهید داشت توضیح داده می شود.
نوع پوشش و یا بانداژی كه شما انتخاب می كنید و روش بكارگیری آن ها به نوع جراحت و امكانات و وسایلی كه در دسترس شما وجود دارد خواهد داشت. البته همیشه باید در صورت امكان از تجهیزات استریل شده كمك های اولیه استفاده كنید. ولی اگر وسایل و مواد استریل در دسترس ندارید می توانید با بكارگیری ابتكاری اقلام روزمره ای (مثل پارچه های پاكیزه) اقدام به پانسمان كنید.
كاربری زخم بندی:
الف) كمك به كنترل خونریزی
ب) پوشاندن سطح زخم و محافظت از آن و كاهش احتمال بروز عفونت
كاربردهای بانداژ:
الف) حفظ و تداوم فشار مستقیم روی پوشش بكار رفته بمنظور كنترل بهتر خونریزی
ب) حفظ موقعیت پوشش ها- آتل ها و كمپرس ها در محل ضایعه
ج) كاهش میزان تورم
د) تثبیت و حمایت مفاصل و اندام های آسیب دیده
و) محدود سازی حركات
ملزومات مورد نیاز برای كمك های اولیه:
اینگونه وسایل معمولاً در جعبه های مخصوص كمك های اولیه و یا انواع مناسب دیگری از بسته بندی ها در كنار یكدیگر نگهداری می شوند. باید حتماً در اماكن ورزشی- كارگاه ها- ادارات- اماكن تفریحی و در صورت امكان در خانه و اتومبیل شخصی هم اینگونه جعبه ها وجود داشته باشد. محتویات بسته های كمك های اولیه قانوناً باید بر طبق ضوابط ایمنی اماكن شغلی و یا تفریحی تهیه و تنظیم شده باشند. همچنین این جعبه ها باید به وضوح علامت گذاری شده و به سهولت در دسترس باشند. بهتر است شما نیز اینگونه استانداردها را در تهیه و تنظیم جعبه های شخصی خود مثلاً در منزل در نظر داشته باشید. البته در صورت تمایل می توانید برخی اقلام اضافی احتمالی نیز به آن بیفزایید.
ملزومات و اقلام پایه ضروری:
1- جعبه ای كه باید ضد آب بوده و به سهولت و به وضوح قابل شناسایی و در دسترس باشد.
2- بیست عدد پوشش چسب دار به اندازه های معین شده.
3- شش عدد پوشش استریل در اندازه متوسط
4- دو عدد پوشش استریل در اندازه بزرگ
5- دو عدد پوشش استریل در اندازه بسیار بزرگ
6- دو عدد پد چشمی استریل
7- شش عدد بانداژ سه گوش
8- شش عدد سنجاق ایمنی (سنجاق قفلی)
9- دستكش های استریل و یكبار مصرف
اقلام مفید اضافی:
1- دو عدد بانداژ لوله ای
2- قیچی
3- انبرك موچین
4- پوشش های (پد) كتانی
5- محلول های پاك كننده از نوع غیر الكلی
6- نوار چسب
7- مداد و دفترچه یادداشت و انواع اتیكت و برچسب
8- ماسك های محافظت كننده صورت انواع پلاستیكی یا كاغذی
9- در فعالیت های برون شهری پتو و كیسه خواب و چراغ قوه و سوت

زخم بندی باعث پوشانیدن سطح زخم و در نتیجه پیشگیری از ورود عفونت به درون آن شده و باعث كمك به لخته شدن خون می گردد هر چند ممكن است پوشش روی زخم روی آن بچسبد. فواید حاصله از زخم بندی بیشتر از آنند كه به خاطر ناراحتی های حاصله در هنگام برداشتن آن ها از پانسمان خودداری كنیم. در صورت امكان از پوشش های استریل و بسته بندی شده استفاده كنید. اگر هیچ نوع پوشش استریلی در دسترس ندارید می توانید به صورت ابتكاری از پوشش های پاكیزه ای كه پرزدار نباشند بهره بگیرید.
اصول زخم بندی:
1- سطح لایه پوششی بكار رفته همیشه باید در طرفین زخم گسترش كافی داشته و حاشیه آن را به خوبی در برگیرد.
2- پوشش را مستقیماً روی زخم قرار دهید و هرگز آن را از اطراف زخم بر روی آن نلغزانید.
3- در صورت افتادن و یا كنار رفتن پوشش حتماً باید آن را تعویض كرد.
4- اگر خون از پوشش اولیه شما به بیرون نشت پیدا می كند آن را بر ندارید بلكه باید پوشش دیگری بر روی سطح پوشش اولیه قرار داده و اضافه كنید.
5- اگر فقط یك عدد پوشش استریل در اختیارتان وجود دارد برای پوشاندن سطح زخم ابتدا از پوشش استریل استفاده كرده و سپس از پارچه ها و یا پوشش های پاكیزه دیگر به عنوان پانسمان خارجی استفاده كنید.
جلوگیری از تبادل عفونت:
اصول ذكر شده زیر را باید رعایت كنید تا از ورود عوامل بیماری زا به درون جراحات مصدوم و در نتیجه آن بروز عفونت در وی پیشگیری كنید و در ضمن ایمنی خودتان را نیز حفظ كنید. در این صورت موارد زیر را باید رعایت كنید:
- در صورتی كه دستكش های یكبار مصرف در دسترس دارید از آن ها استفاده كنید.
- در صورت امكان دست های خود را به خوبی قبل از پانسمان زخم بشویید.
- بریدگی ها و خراشیدگی های دست های خود را بوسیله پوشش های ضدآب بپوشانید.
- از لمس كردن جراحات و نیز آن سطوحی از پوشش ها كه در تماس مستقیم با زخم قرار خواهند گرفت خودداری كنید.
- سعی كنید كه در طول مدت زخم بندی از هرگونه سرفه و یا عطسه كردن و نیز صحبت كردن در جهت زخم خودداری كنید.
* اگر دستكش در اختیار شما نیست می توانید به یكی از طریق زیر عمل كنید:
- از مصدوم بخواهید كه شخصاً زخم خود را البته تحت نظارت شما بپوشاند.
- دست های خود را درون یك كیسه تمیز پلاستیكی قرار دهید.
- به عنوان آخرین راه پس از تمام عمل زخم بندی حتماً به طور كامل و دقیق دست های خود را به خوبی شستشو دهید.

پانسمان های استریل:
پوشش های استریل در پاكت های بسته بندی شده ارائه می شود. پوششی كه از یك پد استریل كه به یك بانداژ نواری چسبانیده شده تشكیل گردیده است. شما نیز می توانید خودتان بانداژی مشابه با بكارگیری یك پد استریل بسته بندی شده به اضافه یك باند نواری به وجود آورید. حتماً به این نكته توجه داشته باشید كه در صورت وجود هرگونه پارگی یا سوختگی در بسته بندی دیگر آن پوشش استریل محسوب نمی گردد.
شیوه انجام
در ابتدا این نكته را باید بدانید كه عمل بانداژ را آنقدر محكم انجام ندهید كه باعث اختلال یا قطع جریان خون شود.
1- پوشش را از بسته خود خارج كنید. سپس یكی دو دور پیچ های باند را از طرف آزاد آن باز نمایید. كاملاً دقت كنید كه حلقه یا نوار بانداژ از دستتان نیفتد و در ضمن باید از لمس قسمت پد در اینگونه پانسمان ها اجتناب كنید.
2- تا شدگی های ناحیه پد پانسمان را صاف كرده و در عین حال باند واقع در دو طرف پد را نگهدارید. سپس پد را مستقیماً بر روی زخم قرار دهید.
3- انتهای كوتاه تر بانداژ (دم باند) را یك بار در اطراف اندام مصدوم (در واقع روی پد پانسمان) بپیچید و پس از استحكام نسبی پد در محل قسمت دم را رها و آویزان كنید (این قسمت با هیچ جسم خارجی نباید تماس پیدا كند).
4- انتهای دیگر باند (سر باند) را در اطراف اندام بپیچید تا زمانی كه كاملاً روی تمام سطح پد را بپوشاند. اگر پانسمان از محل خود جابجا شد پانسمان را عوض كنید.
5- برای محكم كردن بانداژ دو انتهای سر و دم آن را به روش مربع گره بزنید. با انتخاب محل بر روی پد می توانید فشاری نسبتاً محكم بر روی زخم وارد كنید. اگر خونریزی به سطح پانسمان رسید نباید پانسمان را بردارید بلكه می توانید پوشش و یا پانسمان دیگری روی آن اضافه كنید.
6- گردش خون را در نواحی انتهایی اندام مجروح بررسی كنید و در صورت لزوم بانداژ را قدری شل تر كنید.
زخم بندی با گاز
اگر پوشش های استریل و آماده شده را در اختیار ندارید می توانید با به بكارگیری چند لایه از گاز به عنوان یك پد عمل زخم بندی را شروع كرده و سپس برای جذب خون و سایر ترشحات زخم پوششی از جنس كتان را روی آن قرار داد و سطح بیرونی پد اولیه را بپوشانید و بعد این پانسمان را بوسیله چسب نواری ویا باند نواری در صورت نیاز به اعمال فشار ثابت و محكم كنید. در صورتی كه مصدوم سابقه حساسیت به چسب های نواری داشته باشد باید از بانداژ نواری استفاده كنید.
روش های عملكرد:
1- در حالی كه پد تهیه شده از گاز را از لبه های آن نگهداشته اید آن را مستیقماً روی سطح زخم قرار دهید.
2- لایه از جنس كتان را به حالت یك پد بر روی پوشش تهیه شده از گاز اضافه كنید.
3- با بكارگیری چسب و یا باند نواری پانسمان خود را در محل آن تثبیت و محكم كنید.
زخم بندی بصورت ابتكاری:
اگر پوشش های آماده شده در دسترس ندارید می توانید به جای آن از هرگونه پارچه های پاكیزه به طریقه ابتكاری كمك بگیرید. البته نباید به این منظور از پارچه های پرزدار و كركی استفاده كنید. چرا كه الیاف آن می توانند به زخم چسبیده و باعث تسهیل در ایجاد عفونت گردند. در این گونه موارد بهترین انتخاب ممكن لباس هایی هستند كه به تازگی خشكشویی شده اند.
شیوه عملكرد:
1- پارچه مورد نظر را فقط از ناحیه لبه های آن نگه دارید سپس چین خوردگی های آن را باز كرده و مجدداً به نحوی تا كنید كه سطوحی كه قبل از باز كردن پارچه در درون آن قرار داشتند این بار رو به سمت بیرونی قرار گیرند.
2- پدی را كه از پارچه تهیه كرده اید مستقیماً روی سطح مجروح قرار دهید و در صورت لزوم مجدداً روی آن پارچه ها و یا مواد نرم و تمیز دیگر بگذارید.
3- پانسمان خود را بوسیله باند و یا یك باریكه تمیز پارچه ای تمیز محكم كنید. دو انتهای رشته به كار رفته را به روش مربع گره بزنید. در زخم های كوچك استفاده از پوشش های چسبنده مفید است. این پانسمان ها دارای پد كوچكی از جنس سلولز و یا گاز می باشند كه بر روی یك لایه چسبنده قرار داده شده اند. چسب های زخم بندی در ابعاد گوناگونی تهیه و عرضه می گردند و برخی از آن ها متناسب با شكل انگشتان یا پاشنه و یا آرنج طراحی گردیده اند. حتماً قبل از بكارگیری آن ها باید سابقه آلرژی به این گونه چسب ها را از فرد مصدوم مورد پرسش قرار دهید. كلیه كسانی كه با مواد غذایی سر و كار دارند نیز حتماً باید هرگونه جراحت ناحیه دست خود را با چسب زخم های ضدآب بپوشانند.
روش های عملكرد:
ناحیه اطراف زخم را خشك كنید. چسب را از جلد خود بیرون آورده و در حلی كه آن را از حاشیه های اطرافش نگه داشته اید سطح پد دار آن را رو به پایین بگیرید.
1- باریكه های محافظ آن را قدری عقب بزنید ولی آن ها را كاملاً خارج نكنید. سپس بدون لمس كردن ناحیه پد آن را روی ناحیه زخم قرار دهید.
2- به دقت و به آرامی باریكه محافظ را به طرفین كشیده و جدا سازید. سپس انتها و لبه های چسب زخم را روی پوست فشرده و بچسبانید.

كمپرس های سرد:
خنك كردن وخنك نگه داشتن ضایعاتی مانند خون مردگی ها و پیچ خوردگی ها می تواند باعث كاهش درد وتورم ناشی از التهاب گردد. هرچند كه اصولاً در وخامت وشدت آسیب های عمقی تأثیر چندانی نخواهد داشت. در این گونه موارد شما می توانید از یك كمپرس سرد مثلاً یك كیسه یخ استفاده كرده و یا این كه ناحیه آسیب دیده را زیر آب جاری و خنك و یا در درون یك لگن محتوی آب سرد قرار دهید. یك بسته محتوی سبزیجات منجمد شده نیز می تواند بكار رود مشروط بر آن كه آن را قبل از بكار بردن در درون یك پارچه بپیچید.
الف) نحوه استفاده از یك پد خنك:
1- یك حوله و یا مقداری پارچه را در آب سرد خیس كنید سپس آن را چلانده و بعد این پوشش سرد و مرطوب را روی ضایعه و نواحی اطراف آن قرار داده و مختصری فشار دهید.
2- برای حفظ سرمای این پد هر سه الی پنج دقیقه یك بار مجدداً آن را درون آب سرد بگذارید. باید حداقل به مدت بیست دقیقه محل آسیب دیدگی را خنك كنید.
ب) نحوه استفاده از كیسه یخ:
1- یك كیسه پلاستیكی را تقریباً تا نیمه آن بوسیله قطعات ریز یخ پر كنید. سپس كیسه را با پیچاندن درون یك پارچه و باند پوشش دهید.
2- كیسه یخ را نسبتاً محكم روی محل آسیب دیدگی نگه دارید.
3- فقط به مدت ده الی پانزده دقیقه محل ضایعه را سرد كنید البته در صورت ذوب یخ در مدت ذكر شده می توانید محتوی یخ آن را تجدید كنید.
انواع بانداژ
اهداف متعددی را می توان با انجام بانداژ صورت داد:
برای نگه داشتن پانسمان روی سطح زخم و برای كنترل خونریزی و برای تثبیت موقعیت و یا بی حركت سازی اعضا در صدمات گوناگون و یا برای كاهش میزان تورم و التهاب عضو بكار می رود. بانداژ به سه گروه اصلی تقسیم می شود.
1- بانداژ نواری: كه پانسمان را ثابت و یا محكم می كند و یا برای تثبیت موقعیت اندام مجروح بكار برده می شود.
2- بانداژ لوله ای: كه می توان باعث استحكام پانسمان در نواحی انگشتان و یا پنجه ها گردیده و یا از مفاصل مصدوم حمایت كند.
3- بانداژ سه گوش: كه معمولاً از جنس پارچه بوده و به عنوان آویز و پوشش دهنده سطوح وسیع سایر انواع پانسمان ویا بی حركت سازی اندام ها می تواند بكار برده شود.
در موارد اضطراری شما ممكن است مجبور به ابداع پانسمان های ابتكاری از كالاهای پارچه ای مورد مصرف روزانه باشید.
قواعد اساسی بانداژ
الف) قبل از شروع بانداژ:
- مصدوم را آرام و مطمئن ساخته و اقداماتی كه می خواهید انجام دهید را به وضوح برایش شرح دهید.
- مصدوم را در موقعیتی مناسب (نشسته یا دراز كشیده) و راحت قرار دهید.
- ناحیه آسیب دیده را تحت حمایت قرار دهید البته عمل نگهداری اندام را خود مصدوم و یا یك دستیار می تواند برایتان انجام دهد.
- سعی كنید در صورت امكان همیشه در مقابل و روبروی مصدوم و ترجیحاً در سمت آسیب دیده او قرار گرفته و اقدام كنید.
ب) در حین انجام بانداژ:
اگر مصدوم دراز كشیده است باید ابتدا باند را از فرورفتگی های طبیعی سطح بدن او عبور دهید (مثلاً از زیر كمر و زانوها و گردن و یا مچ ها). سپس بانداژ خود را به صورت جلو و یا عقب سراندن در زیر بدن به موقعیت مورد نظر خود منتقل نمایید. مثلاً برای بانداژ سر و یا قسمت فوقانی تنه می توانید رشته باند مورد نظر را از ناحیه فرورفتگی ناحیه زیری گردن گذارده و سپس آن را به محل مورد نظرتان بغلزانید.
- بانداژ به عمل آمده باید به قدر كافی مستحكم باشد ولی نه آن قدر محكم كه باعث قطع و یا بروز اختلال در جریان خون اندام مربوطه گردد.
- در صورت باداژ یك اندام باید در صورت امكان انگشتان دست و یا پنجه های پا را نپوشانید تا بتوانید بعد از اتمام بانداژ جریان خون را در اندام مربوطه بررسی كنید.
- با بكارگیری گره مربع بانداژ خود را محكم كنید. البته گره زدن نباید روی نواحی استخوانی صورت گرفته و نیز نباید باعث ایجاد ناراحتی در مصدوم گردد. انتهای آزاد بانداژ را در صورت امكان در زیر گره زده شده فرو ببرید.
- مكرراً گردش خون نواحی انتهایی اندام مصدوم را بررسی كرده و در صورت لزوم بانداژ به عمل آمده را مقداری شل تر كنید.

ج) اگر هدف از بانداژ بی حركت ساختن یك اندام باشد:
- برای اجتناب و پیشگیری از جابجا شدن احتمالی استخوان های شكسته شده ابتدا باید پوششی نرم مثل حوله و لباس های تا شده را مانند بالشتی نرم و نسبتاً حجیم بین بازو و تنه و یا ما بین پاها قرار دهید و بعد بانداژ را شروع كنید.
- فواصل بانداژهای به عمل آمده در اطراف باند را باید به گونه ای انتخاب كنید كه حداكثر مقدار حریم ممكنه برای ناحیه آسیب دیده حفظ شود.
- محل گره زدن را به گونه ای انتخاب كنید كه گره ها در سمت سالم بدن و رو به سمت بالا قرار گیرند. اگر هر دو طرف بدن آسیب دیده اند باید محل محكم كردن گره ها حتی المقدور در ناحیه میانی بدن بوده و یا این كه در جایی صورت گیرند كه احتمال ایجاد صدمه بیشتر به حداقل ممكن برسد.
د) پس از اتمام بانداژ:
- وضعیت گردش خون در اندام بانداژ شده را هر ده دقیقه یك بار بررسی و كنترل كنید.
شیوه بررسی جریان خون شما باید بلافاصله پس از اتمام بانداژ یك دست و یا یك پا وهمچنین پس از بكارگیری آویزها جریان خون عضو مربوطه را به دقت ارزیابی كرده و سپس هر ده دقیقه یك بار این بررسی ها را تا زمان رسیدن به مراكز امدادی تكرار كنید.
ارزیابی مكرر گردش خون از این نظر مهم و حیاتی تلقی می گردد كه احتمال تورم و التهاب اندام های آسیب دیده پس از گذشت مدتی از سانحه وجود دارد و در نتیجه ورم كردن اندام ممكن است بانداژ به عمل آمده (حتی در مدت كوتاهی) بیش از حد سخت شده و با ایجاد فشار روی عروق و اندام باعث قطع جریان خون در آن شود.
علائم مربوط به اختلال در گردش خون با گذشت زمان تغییر می یابند. بدین معنی كه ابتدا وریدهای اندام و بعد از مدتی شریان های خون رساننده به آن دچار اختلال در عملكرد می گردند.
روش تشخیص بروز اختلال در گردش خون
الف) علائم زیر ممكن است در مراحل زودرس دیده شوند:
- اندام متورم و احتقان یافته
- پوست آبی رنگ به همره وریدهای برجسته و برآمده
- احساس درد و باد كردن عضو
ب) علائم زیر ممكن است در مراحل دیررس دیده شود:
- پوست رنگ پریده و خمیری شكل به همراه كرختی و سردی در عضو
- احساس سوزن سوزن شدن و تحریك و به دنبال آن دردی عمیق و شدید
- عدم توانایی در حركت دادن انگشتان و یا پنجه ها
شیوه انجام بررسی
1- در حالی كه به بستر ناخن و یا پوست اطراف آن خیره شده اید یكی از ناخن ها را تا زمانی كه بستر آن رنگ پریده گردد تحت فشار قرار دهید.
اگر بانداژ به عمل آمده بیش از حد محكم شده باشد آن گاه پس از برداشتن فشار از روی ناخن رنگ بستر آن به حالت طبیعی (قبلی) خود برنمی گردد و یا این كه برگشت رنگ در آن به كندی صورت می گیرد.
2- پیچش های بانداژ سفت شده را درست تا آن اندازه باز كنید كه حرارت و رنگ طبیعی به اندام مربوطه برگردد.
مصدوم ممكن است در این هنگام احساس تحریك و سوزن سوزن شدن در آن محل را داشته باشد. در صورت لزوم می توانید پس از اطمینان كامل یافتن از برقراری مجدد و كافی جریان خون بانداژ را دوباره به عمل آورید.
باندهای نواری شكل
این گونه باندها از جنس گاز و یا الیاف كتانی قابل شستشو تهیه شده اند و روش كاربرد آن ها پیچیدن به طریق مارپیچی شكل می باشد و معمولاً به یكی از سه طرح زیر تولید می گردند:
الف) باندهای درشت باف (دارای روزنه های در نسج باند)
كه برای نگهداری پانسمان در خود بكار برده می شوند. به دلیل ویژگی های مربوط به روزنه دار بودن بافت آن ها تهویه خوبی در محل بانداژ شده صورت می گیرد ولی نمی توان این گونه باندها را برای اعمال فشار روی زخم و یا حمایت و تثبیت موقعیت مفاصل بكار بست.
ب) باندهای تطبیق پذیر (شكل گیرنده یا قالب گیرنده)
این گونه باندها می توانند بسته به شكل بدن قالب گیرنده و برای تثبیت نسبی كاملاً محكم ضایعات و یا نگهداری پانسمان در محل خود (قدری محكم تر از باند درشت باف) بكار برده می شود.
ج) باندهای كشی (دارای قابلیت كشش و یا فشرده شدن)
كه برای حمایت و ثابت سازی مفاصل به نحوی محكم و استوار بكار می شوند. به روش های گوناگون می شود یك بانداژ نواری را در محل خود ثابت كرد مثلاً با بكارگیری گیره های مخصوص بانداژ و سنجاق های ایمنی و یا نوار چسب كه اصولاً در جعبه های كمك های اولیه وجود دارند. البته اگر هیچ یك از وسایل ذكر شده را در دسترس نداشته باشید می توانید به راحتی به روش چین دادن و تو گذاشتن (فرو كردن و جا گذاشتن) انتهای دمی بانداژ آن را در محل تثبیت كنید.

سنجاق های ایمنی
چسب های نواری شكل:
می توانید با بكارگیری نوار چسب انتهای بانداژ را چسبانیده و روی سطح بانداژ بخوابانید.
گیره های بانداژ:
گاهی این گونه گیره ها به همراه بانداژهای دارای خاصیت الاستیك (ارتجاعی) عرضه می گردند.
روش به درون فرو بردن انتهای بانداژ:
پس از اتمام بانداژ به روش نواری می توانید انتهای آزاد آن را پس از یك دور پیچیدن به دور اندام مصدوم به درون بانداژ فرو كنید. می توانید تمامی انواع بانداژ نواری را بوسیله این گونه سنجاق ها محكم كنید.
بهتر است ابتدا انگشتان خود را ما بین بانداژ و پوست مصدوم فرو ببرید تا از زخمی شدن پوست توسط سنجاق پیشگیری شود.
انتخاب اندازه های مناسب و صحیح برای بانداژ:
قبل از شروع بانداژ باید در مورد دو نكته زیر اطمینان داشته باشید. داشتن اندازه صحیح باند از نظر پهنا و این نكته كه باند مورد نظرتان به نحوی محكم و متناسب پیچیده شده باشد.
نواحی مختلف بدن نیازمند بكارگیری پهناهای متفاوتی از باندهای نواری می باشند. البته به یاد داشته باشید كه عریض تر بودن بانداژ بكار رفته از حد لزوم بهتر از بیش از حد باریك بودن آن می باشد. البته سعی كنید كه اندازه مناسبی را انتخاب كنید.
روش بكارگیری باندهای نواری باید از قواعد و اصول زیر در موقع انجام بانداژ نواری پیروی می كند:
- وقتی باند به حالت نیمه باز قرار دارد برای قسمت حلقوی آن واژه سر بكار می رود و به قسمت باز شده آن دُم باند گفته می شود.
- باید در حین عمل بانداژ قسمت سر آن را به طور سر بالا نگه دارید.
- حتی الامكان روبروی مصدوم و در سمت آسیب دیده وی قرار بگیرید.
- در حین كار باید ترتیبی اتخاذ كنید كه ناحیه آسیب دیده به همان وضعیتی نگهداری و حمایت گردد كه در نظر دارید بعد از اتمام بانداژ به آن حالت باقی بماند.
- همیشه باید وضعیت گردش خون را در نواحی ما بعد بانداژ ارزیابی نمایید مخصوصاً اگر از باندهای ارتجاعی و یا انواع تطبیق پذیر باند استفاده می نمایید چرا كه این گونه بانداژ بر شكل اندام پانسمان شده قالب می گیرند و در مواردی كه اندام مصدوم دچار تورم گردد این گونه باندها محكم تر شده و گاهی می توانند فشار بیش از حدی به عضو آسیب دیده وارد سازند.
شیوه عملكرد
1- قسمت دم باند را در زیر جراحت قرار دهید عمل بانداژ باید از قسمت داخلی (درونی) اندام رو به سمت كناری (بیرونی) آن جهت داده شود. با دو دور چرخانیدن باند موقعیت قسمت دم را ثابت كنید.
2- با چند سری چرخانیدن باند به شكل مارپیچی و در جهتی از سمت درونی اندام به بیرون آن اندام مصدوم را تحت پوشش بانداژ قرار دهید. باید در هر بار پیچیدن باند به نحوی عمل كنید كه هر مرتبه تقریباً بین نصف الی دوسوم سطح باندپیچی شده در دور قبلی تحت پوشش قرار گیرد.
3- عمل بانداژ را با یك گردش مستقیم به اتمام رسانیده و به یكی از طرق ذكر شده انتهای باند را تثبیت كنید.
* اگر باند مورد استفاده كوتاه تر از آن است كه تمامی سطوح مورد نظر را پوشش دهد. می توانید با اضافه كردن و بكارگیری یك باند دیگر پانسمان خود را گسترش داده و كامل كنید.
4- انتهای اندام آسیب دیده را مكرراً از لحاظ وضعیت گردش خون بررسی و كنترل كنید.
* اگر به نظر می رسد كه بانداژ به عمل آمده بیش از حد سفت و محكم است چند دور از پیچ های آن را گشوده و سپس مجدداً آن را به نحوی شل تر از دفعه قبل بكار برید.
نحوه بانداژ آرنج و زانو
می توانید از باندهای نواری در نواحی آرنج و یا زانو برای نگه داشتن پانسمان در محل خود و یا برای تثبیت موقعیت و ایجاد حمایت در موارد آسیب های وارده به بافت های نرم بدن (از جمله پیچ خوردگی ها و كشیدگی ها) استفاده كنید. البته معمولاً با بكارگیری روش استاندارد (به صورت مارپیچی) در این موارد به خوبی مؤثر نخواهند بود. بنابراین باید از روشی كه در زیر بدان اشاره در نواحی آرنج و زانو استفاده كنید. در ضمن همیشه باید بانداژ خود را به قدر كفایت در دو سوی مفصل آسیب دیده گسترش و ادامه دهید تا آن كه باعث ایجاد فشاری یكنواخت در مفصل مصدوم بشوید.
شیوه عملكرد
1- آرنج آسیب دیده را در وضعیت راحتی نگه دارید. بهتر است در صورت امكان مفصل آرنج در وضعیت نیمه خمیده قرار گیرد.
2- قسمت دم باند را روی سطح درونی آرنج قرار دهید. سپس بانداژ خود را ابتدا از زیر آرنج عبور داده و سپس آن را یك و نیم دور در اطراف آرنج و رو به سمت خارج آن بچرخانید كه این امر باعث تثبیت بانداژی می شود كه قرار است مفصل آرنج را بپوشاند.
3- بانداژ خود را با عبور دادن مفصل آرنج به طرف سطح درونی (داخلی) بازو گسترش دهید سپس آن را به طور زاویه دار در اطراف بازو طوری بپیچید كه باعث پوشیده شدن نیمه فوقانی دور قبلی بانداژ بشود.
4- در ادامه كار باید بانداژ را از سطح درونی بازو به نقطه ای درست زیر مفصل آرنج ادامه دهید و سپس برای پوشانیدن نیمه تحتانی اولین دور به عمل آمده بانداژ یك بار بانداژ خود را به طور مارپیچی به دور ساعد بچرخانید.
5- چندین مرتبه به انجام بانداژ به طور زاویه دار در قسمت های فوقانی و تحتانی آرنج ادامه دهید كه در هر بار تكرار كردن این گونه بانداژ باید آن را به نحوی گسترش و امتداد دهید كه هر لایه باند تقریباً دوسوم سطح لایه قبلی را بپوشاند.
6- برای تمام عمل بانداژ باید دو بار باند خود را به صورت مستقیم به دور اندام مجروح مثلاً در ناحیه ساعد بچرخانید. بعد باید انتهای باند را تثبیت سازید.
7- هر ده دقیقه یك بار باید گردش خون انگشتان دست و یا پنجه های پا را ارزیابی كنید چرا كه ازیابی جریان خون در صورت بكارگیری این شیوه بانداژ اهمیت ویژه ای دارد.
* اگر بانداژ به عمل آمده بیش از حد سفت و محكم باشد باید تا زمان بازگشت جریان خون به دست و یا پای مصدوم چندین دور از پیچ های بانداژ خود را بگشایید. می توانید پس از مدتی دوباره عمل بانداژ را البته این بار قدری شل تر تكرار كنید.

"پانسمان "

مطالب مشابه :

"پانسمان "

چسب زخم

سرطان پستان( خانم عاطفه مزروعی)

عسل و خواص آن

ترومای شکم

زخم فشاری

تهران طهران ...