راه‏اندازی دوره فوق دکترای علوم قرآن و حدیث

اگر خدا خواهد انجمن علوم قرآن و حدیث ایران تصمیم دارد، دوره قوق دکترای علوم قرآن و حدیث را راه‏اندازی کند.

مدارک لازم برای تقاضای راه‌‌اندازی دوره فوق دکتری علوم قرآن و حدیث

به نام خدا

سلام علیکم

به نظر می‌رسد، باید موضوع به ضمیمه مدارک ذیل به شورای گسترش وزارت علوم منعکس شود.

1. تفاهم‌نامه امضاء شده میان انجمن علوم قرآن و حدیث و دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران

2. طرح توجیهی راه‌اندازی رشته فوق دکترای علوم قرآن و حدیث

3. خلاصه وضعیت علمی اعضای هیئت علمی برگزار کننده دوره متشکل از دانشیاران و استادان این رشته و رشته‌های مرتبط

طرح توجیهی برگزاری دوره فوق دکترای علوم قرآن و حدیث (post Doc)

 نظر به لزوم بسترسازی برای تولید علم و نظریه‌‌پردازی و نیز کاربردی کردن دستاوردهای علمی در حوزه علوم انسانی از جمله علوم قرآن و حدیث و همین‌طور وفور نیروی انسانی مستعد برای این منظور راه‌اندازی دوره‌های فوق دکتری ضروری به نظر می‌رسد. به همین منظور طی تفاهم‌نامه‌ای که میان انجمن علوم قرآن و حدیث ایران و دانشکده‌ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران به امضا رسیده است، در نظر است، دوره فوق دکترای علوم قرآن و حدیث راه‌اندازی و اجرا شود.

ادله توجیهی راه‌اندازی این دوره به شرح ذیل است:

1. دوره فوق دکترای علوم قرآن و حدیث دوره‌ای است که برای تربیت پژوهشگران حرفه‌ای برای مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی اجرا می شود و می‌تواند به عنوان پیش‌نیاز کسب کرسی‌های پژوهشی در نظر گرفته شود.

           این دوره هدایت صحیح پژوهشگران مستعد و جوان را به تحقیقات بنیادی و کاربردی به منظور گسترش مرزهای دانش و تولید علم و نظریه‌پردازی و یا عرضه راهکارهای عملی برای بهینه‌سازی امور فرهنگی و اجتماعی بر عهده دارد.

در این دوره تنها به تحقیقات مسئله‌محور اهتمام می‌شود و آن عبارت از تحقیقاتی است که مسبوق به سؤال علمی و برخورداری از فرضیه نو باشد. سؤال علمی آن است که نوع علماء پاسخی به آن نداده باشند یا پاسخ‌های آنان از نظر پژوهشگر فوق دکترا دارای اشکالات علمی باشد.

مراد از تحقیقات بنیادی تحقیقاتی است که به گسترش مرزهای دانش و تولید علم و نظریه‌پردازی بیانجامد و مقصود از تحقیقات کاربردی تحقیقاتی است که در نهایت، راه‌کارهای عملی برای بهینه‌سازی امور فرهنگی و اجتماعی یک سازمان و مجموعه مشخص عرضه کند. لازمه تحقیقات کاربردی آن است که در ناحیه تبیین موضوع به روش میدانی نظیر پرسش‌نامه، مصاحبه و مشاهده و در ناحیه ارائه راه‌ حل‌ها و پیشنهادها به روش کتابخانه‌ای به گردآوری اطلاعات پرداخته شود.

از دیگر تحقیقات مورد توجه در این دوره تحقیقات میان‌رشته‌ای است که در آن به بررسی موضوعات مشترک میان رشته علوم قرآن و حدیث و یکی دیگر از رشته‌ها اعم از رشته‌های علوم انسانی و غیر علوم انسانی پرداخته می‌شود. روش تحقیق در این نوع از تحقیقات بررسی تطبیقی و مقایسه‌ای است و در آن کوشش می‌شود، جهات اشتراک و افتراق دو رشته در زمینه موضوع مورد تحقیق بررسی و تحلیل شود.

2. به برکت انقلاب اسلامی و اقبال بیش از پیش آموزش عالی به رشته علوم قرآن و حدیث شمار فراوانی از فارغ التحصیلات دوره دکتری در مراکز تحقیقاتی و آموزشی به فعالیت علمی اشتغال پیدا کرده‌اند که جذب افراد مستعد برای پژوهش و تربیت آنان می‌تواند، نتایج چشم‌گیری در زمینه تولید علم و نظریه‌پردازی در این رشته و نیز کابردی کردن دستاوردهای علمی این رشته داشته باشد.

3. نیز به برکت این انقلاب و حضور فعال فارغ التحصیلان رشته علوم قرآن و حدیث در عرصه‌های آموزش و پژوهش شمار فراوانی از دانشیاران و استادانی را به بار نشانده است که می‌توانند در سمت راهنمایی پژوهش و تولید علم فعالیت نمایند. با راه‌اندازی دوره فوق دکتری علوم قرآن و حدیث زمینه مساعدی برای استفاده بهینه از این نیروهای انسانی فرهیخته و توانمند پدید می‌آید.

4. مزیت خاصی که دوره مورد تقاضا دارد، این است که از سویی زیر نظارت فعال انجمن علوم قرآن و حدیث ایران برگزار می‌شود و به این وسیله مشارکت عمومی و سراسری فرهیختگان این رشته را جلب می‌نماید و از سوی دیگر محل برگزاری این دوره دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران است که باسابقه‌ترین دانشکده الهیات با غنی‌ترین منابع تحقیقی به شمار می‌رود.

دستور العمل برگزاری دوره فوق دکترای علوم قرآن و حدیث (post Doc)

  ماده 1- تعریف

            دوره فوق دکترای علوم قرآن و حدیث دوره‌ای است که برای تربیت پژوهشگران حرفه‌ای برای مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی توسط انجمن علوم قرآن و حدیث ایران با همکاری دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران اجرا می شود و می‌تواند به عنوان پیش‌نیاز کسب کرسی‌های پژوهشی در نظر گرفته شود.

            تبصره: از این به بعد از «انجمن علوم قرآن و حدیث ایران» به اختصار با کلمه «انجمن» و از «دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران» با کلمه «دانشکده» یاد می‌شود.

 ماده 2- هدف

            این دوره هدایت صحیح پژوهشگران مستعد و جوان به تحقیقات بنیادی و کاربردی به منظور گسترش مرزهای دانش و تولید علم و نظریه‌پردازی و یا عرضه راهکارهای عملی برای بهینه‌سازی امور فرهنگی و اجتماعی بر گزار می‌شود.

تبصره1: در این دوره تنها به تحقیقات مسئله‌محور اهتمام می‌شود و آن عبارت از تحقیقاتی است که مسبوق به سؤال علمی و برخورداری از فرضیه نو باشد. سؤال علمی آن است که نوع علماء پاسخی به آن نداده باشند یا پاسخ‌های آنان از نظر پژوهشگر فوق دکترا دارای اشکالات علمی باشد.

تبصره2: مراد از تحقیقات بنیادی تحقیقاتی است که به گسترش مرزهای دانش و تولید علم و نظریه‌پردازی بیانجامد و مقصود از تحقیقات کاربردی تحقیقاتی است که در نهایت، راه‌کارهای عملی برای بهینه‌سازی امور فرهنگی و اجتماعی یک سازمان و مجموعه مشخص عرضه کند. لازمه تحقیقات کاربردی آن است که در ناحیه تبیین موضوع به روش میدانی نظیر پرسش‌نامه، مصاحبه و مشاهده و در ناحیه ارائه راه‌ حل‌ها و پیشنهادها به روش کتابخانه‌ای به گردآوری اطلاعات پرداخته شود.

تبصره3: از دیگر تحقیقات مورد توجه در این دوره تحقیقات میان‌رشته‌ای است که در آن به بررسی موضوعات مشترک میان رشته علوم قرآن و حدیث و یکی دیگر از رشته‌ها اعم از رشته‌های علوم انسانی و غیر علوم انسانی پرداخته می‌شود. روش تحقیق در این نوع از تحقیقات بررسی تطبیقی و مقایسه‌ای است و در آن کوشش می‌شود، جهات اشتراک و افتراق دو رشته در زمینه موضوع مورد تحقیق بررسی و تحلیل شود.

تبصره4: تحقیقاتی که در آنها دو یا چند دیدگاه متفاوت با هم مقایسه و تحلیل می‌شوند، به تحقیقات میان‌رشته‌ای ملحق است؛ نظیر: قرآن و حدیث، قرآن و عهدین، شیعه و سنی، مسلمانان و خاورشناسان، و حتی دیدگاه‌های متفاوت دو دانشمند.

 ماده 3 – شرایط ورود به دوره

            الف) داشتن مدرک دکترای تخصصی(Ph.D) در رشته های علوم قرآن و حدیث و دیگر رشته‌های مرتبط.

            ب) حداکثر سن داوطلب 45 برای استادیاران و 50 سال برای دانشیاران و استادان سال است.

            ج) ارائه طرح پژوهشی مسئله‌محور و متضمن فرضیه‌ نو.

            د) داشتن حداقل یک مقاله چاپ شده در مجلات معتبر علمی – پژوهشی یا بین المللی در زمینه موضوع طرح پژوهشی

هـ) کسب پذیرش از یک نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی با درجه دانشیاری یا بالاتر به عنوان محقق اصلی (Principle Investigator) و تأیید توسط کمیته پژوهشی انجمن

تبصره: اعضای کمیته پژوهشی انجمن متشکل از 3 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران و 6 نفر از اعضای هیئت علمی سایر دانشگاه‌ها با درجه دانشیاری یا بالاتر خواهد بود.

 ماده 4- طول دوره و نحوه اتمام

            الف) طول مدت اجرای طرح تحقیقاتی، حداقل یکسال و حداکثر 3 سال است.

            ب) گواهی گذراندن این دوره با اعلام محقق اصلی و تأیید مدیر کمیته پژوهشی انجمن و معاون پژوهشی دانشکده الهیات و دانشگاه تهران صادر می گردد.

تبصره: چاپ حداقل پنج مقاله در مجلات معتبر علم – پژوهشی یا بین المللی برای صدور گواهینامه ضروری است. اخذ پذیرش دو مقاله از آنها نیز قابل قبول خواهد بود.

 ماده 5- سایر موارد

             الف) پژوهشگران فوق دکتری زیر نظر مستقیم محقق اصلی فعالیت می کنند و حق الزحمه آنان از محل بودجه طرح تحقیقاتی قابل پرداخت است.

            ب) پژوهشگران فوق دکتری موظف به گذراندن دو واحد درس «روش تحقیق تخصصی» متناسب با رشته علوم قرآن و حدیث و شرکت در کارگاه آموزشی آن است.

            ج) محقق اصلی موظف است پژوهشگر فوق دکترا را برای انجام فعالیت های پژوهشی راهنمایی لازم نموده و پیشرفت کار را به معاونت پژوهشی دانشکده اطلاع دهد تا در آمار سالیانه مدنظر قرار گیرد.

            د) دانشکده موظف است کلیه امکانات آموزشی و پژوهشی از قبیل کتابخانه، اینترنت و امکان شرکت در کارگاه‌های دوره های روش تحقیق و دیگر اقلام مورد نیاز را برای پژوهشگر فوق دکترا فراهم نماید.

            هـ) پژوهشگر فوق دکترا براساس توافق اولیه با محقق اصلی از حقوق مادی و معنوی هر طرح تحقیقاتی که در آن فعالیت می کنند برخوردار است.

            و) جذب پژوهشگر فوق دکترا از کشورهای دیگر مجاز است و حقوق اداری وی از محل بودجه طرح تحقیقاتی قابل پرداخت می باشد.

تبصره: دانشکده تعهدی برای استخدام پژوهشگر فوق دکترا ندارد.

 این آیین نامه در 5 ماده و 10 بند تبصره در جلسه تاریخ                             در هیئت مدیره محترم انجمن علوم قرآن و حدیث ایران به تصویب رسید و پس از آن به تأیید ریاست محترم دانشکده  و دانشگاه تهران رسید و از این تاریخ قابل اجرا است.