منطق فازی چیست؟

 

منطق فازی (fuzzy logic) چیست؟

 

منطق فازی اولین بار توسط دانشمند ایرانی علوم کامپیوتر، پروفسور لطفی­زاده مطرح شد (1). منطق فازی از جمله منطقهای غیرکلاسیک (2) است که راه حلی چندارزشی برای حل معضل صدق برخی از جملات ارائه میدهد.

مفهومی مانند وجود داشتن را در نظر بگیرید. هر چیزی یا وجود دارد یا وجود ندارد. مثلاً کامپیوتری که شما الان از آن استفاده میکنید وجود دارد، و مربعِ دایره وجود ندارد. به عبارتی جمله «کامپیوترِ روبروی شما وجود دارد» یک گزاره صادق است، و نیز جمله «مربعِ دایره وجود دارد» یک گزاره کاذب است.

حال مفهومی نظیر کودکی را در نظر بگیرید. «جمله دختر 5 ساله برادرم، یک کودک است» صادق است یا کاذب؟ البته همگان تصدیق میکنند که این جمله صادق است. جمله «دختر 6 ساله برادرم یک کودک است» چطور؟ به نظر این جمله هم صادق می­آید. جمله «دختر 7 ساله برادرم یک کودک است» چطور؟ اگر همین روند را ادامه دهیم تا برسیم به جمله «دختر 12 ساله برادرم یک کودک است»، آیا باز هم با قطعیت اولین جمله میتوانیم بگوییم این جمله صادق است؟ اگر به سن 14 سالگی برسیم چطور؟ جمله «دختر 18 ساله برادرم یک کودک است» چطور؟ این جمله مطمئناً کاذب است.

ملاحظه میشود که گزاره­هایی وجود دارند که در مورد آنها به قطعیت نمیتوان گفت که صادق هستند یا کاذب. منطق کلاسیک معتقد به نظام دو ارزشی است. یعنی بنابر منطق کلاسیک یک گزاره یا صادق است، یا کاذب. اما واضح است که این منطق از تبیین گزاره­هایی که راجع به مفاهیمی نظیر کودکی هستند باز میماند. منطق فازی به عنوان یک منطق چند ارزشی (3) پا به میدان میگذارد و به تعیین ارزش گزاره­هایی از این دست میپردازد.

در منطق فازی گزاره­ها از 0 تا 1، ارزش صدق میپذیرند (0 کذب کامل، و 1 صدق کامل). برای مثال گزاره­ای مانند «دختر 5 ساله ...» دارای ارزش صدق 1 است. گزاره­ای مانند «دختر 6 ساله ...» دارای ارزش صدق 9/0 است. «دختر 7 ساله ...» دارای ارزش صدق 8/0 است. این روند همینطور ادامه دارد. تا مثلاً گزاره «دختر 17 ساله ...» دارای ارزش صدق 05/0 است. و گزاره «دختر 18 ساله ...» دارای ارزش صدق صفر است. با این وصف در نظام منطق فازی ما با یک نظام بینهایت ارزشی پیوسته مواجهیم که به نظر میرسد در تعیین ارزش صدق جملاتی از این دست موفق عمل میکند.

ظاهراً چنین به نظر میرسد که منطق فازی مشکل تعیین صدق را برای ما حل میکند. اما در واقع به کمک منطق فازی، مشکل تعیین صدق تنها به تعویق می­افتد. چراکه گرچه در منطق دو ارزشی نمیتوانیم با قطعیت ارزش صدق جمله «دختر 12 ساله ...» را تعیین کنیم، همچنین نمیتوانیم با قطعیت تعیین کنیم که از بین 0 تا 1 ارزش صدق این جمله چقدر است. در واقع چرا باید ارزش صدق این جمله 4/0 باشد، و 39/0 نباشد؟ با این وصف ظاهراً مشکل تعیین ارزش صدق تنها به تعویق افتاده است.

 

(1): اطلاعات بیشتر راجع به لطفی زاده را در اینجا ببینید:

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%B7%D9%81%DB%8C_%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87

(2): منطق کلاسیک غیر از منطق سنتی است. منطق کلاسیک به منطق ابداعی فرگه و راسل گفته میشود. در برابر منطقهای غیرکلاسیک (یا منطقهای منحرف) نظیر منطق ربط، منطق فازی، منطق آزاد و ... .

(3): منطقهای چند ارزشی متنوعی وجود دارند. عمده این منطقها برخلاف منطق فازی دارای یک نظام گسسته ارزشی هستند. اما منطق فازی نظامی پیوسته از ارزشها است.

 


مطالب مشابه :


منطق فازی

روانشناسی فازی fuzzy psychology - منطق فازی - وبلاگی جهت متقاطع سازی علوم تربیتی و روانشناسی




منطق فازی

رسانه جدید - منطق فازی - هنری علمی فرهنگی اجتماعی ورزشی سلامت




منطق فازی چیست؟

منطق فازی چیست؟ منطق فازی چیست؟ بهروز نوعی پور ماهنامه شبکه - آذر ۱۳۸۵ شماره 71 اشاره




منطق فازی

منطق فازی - Fuzzy Logic حتماً بارها شنیده‌اید که کامپیوتر از یک منطق صفر و یک تبعیت می‌کند.




منطق فازی

<-وبلاگ یک مهندس همه چیز درباره نیروگاه-> - کاربرد منطق فازی در تحلیل برنامه های مهندسی




منطق فازی چیست؟

تفکر ساده - منطق فازی چیست؟ - بر این جان پریشان رحمت آرید/ که وقتی کاردانی کاملی بود (حافظ)




ممجموعه هاي فازي

منطق فازی - ممجموعه هاي فازي - منطق فازي معتقد است كه ابهام در ماهيت علم است .




منطق فازی

netwalker - منطق فازی - وبلاگی در مورد علایق شخصی، تکنولوژی، طنز، شاید همه چی




منطق فازی

تصمیم - منطق فازی - نشریه تخصصی رشته مدیریت دانشگاه پیام نور سرخس




برچسب :