شهرستان ميبد

شهرستان ميبد در پنجاه كيلومتري شمال‌باختري شهرستان يزد قرار دارد. اين شهرستان با 1271 كيلومتر مربع وسعت، كوچك‌ترين شهرستان استان و است و به لحاظ تراكم نسبي جمعيت، بعد از يزد قرار دارد. در حال حاضر جمعيت اين شهرستان بالغ بر 62286 هزار نفر است. شهرستان ميبد شامل يك بخش «مركزي» و دو دهستان «بفروييه» و «شهدا»است. اگرچه بافت سنتي اين شهرستان در طول زمان گزندهاي فراوان ديده است، اما يكي از نمونه‌هاي نادر شهرهاي باستاني ايران به شمار مي‌رود. يك روايت افسانه‌اي حكايت از آن دارد كه ميبد در زمان «كيومرث» بنيان‌گذاري شد و نخستين آدميان از راه آب و دريا به اين سرزمين پا گذاشتند. راه‌هاي باستاني آن را سواران مادي، پارسي، اشكاني و ساساني در نورديدند. «نارين قلعه» ميبد كهن‌ترين سند تاريخي و شهرسازي استان يزد است. سكه‌هاي به جاي مانده از دوران «پوراندخت ساساني» كه در اين شهرستان ضرب مي‌شد، از جمله اسناد تاريخي است كه اهميت سياسي و مدنيت شهرستان ميبد را در دوران ساساني نشان مي‌دهد. صنايع دستی مردم ميبد را زيلوبافی، سراميك سازی، سفال سازی، كرباس بافی، فرش بافی و موتابی تشكيل مي‌دهند كه از گذشته های دور در اين ناحيه رواج داشته است. مهم‌ترين مراكز ديدني و تاريخي شهرستان ميبد را نارين قلعه ميبد، مسجد جامع ميبد، مسجد جامع فيروزآباد، مسجد جامع بفروييه، مسجد جامع زيرگ بيده (معماري بوكني)، قلعه‌هاي پراكنده، مجموعه كارواني رباط، زيارت‌گاه‌هاي امام‌زاده خديجه خاتون، ميرصدرالدين قنبر، پير چراغ، پير بفرو، موزه زيلو، آسياب‌ها، حسينيه‌هاي قديمي، آب‌انبارها، برج‌ها، مراكز مذهبي زرتشتيان، خانقاه، باروي شهر قديم شامل برج‌ها، حصارها، خندق‌ها و دروازه‌هاي شهر ميبد از دوره ساساني به بعد تشكيل مي‌دهند.

مکان های دیدنی و تاریخی

آب انبارهای تاريخی، آتشكده‌های حسن آباد، آرامگاه مير شمی الحق، آرامگاه مير صدر الدين قنره، امام زاده خديجه خاتون، برج كبوترخان، برج محمودآباد، برج عبدالوهاب، برج كاظم آباد، پير چراغ، ‌پير خرمن، چاپار خانه، حسينيه های تاريخی، خانقاه ( سده 8 هـ. ق )، دخمه شورك، 33راه باستانی، كاروان سرا، مزرعه كلانتر، ‌مسجدجامع (از سده نخست هجری قمری)، مسجد جامع فيروز آباد (سده 8 هـ. ق)، مسجد جامع بفروييه (سده 8 هـ. ق)، مسجد زيرگ بيده، نارين قلعه ( كهن‌دژ) و يخچال هاي طبيعي از جمله مكان‌هاي ديدني و تاريخي شهرستان ميبد به شمار مي آيند.

صنايع و معادن

کاشی و سرامیک ، صنايع ماشينی ميبد ملامين سازی، ريسندگی، نخ تابی و پنبه پاك كنی است. از معادن اين شهرستان می‌توان معدن های سنگ گچ، سرب، روی و ماسه سنگ را نام برد.

کشاورزی و دام داری

از ديرباز کشاورزی ميبد رونق داشته و جزو كارهای مهم اين منطقه به شمار می رفته است و بخش بزرگی اززمين های پيرامون شهر در محله ها به كشت يا به باغ انار اختصاص دارند. در زمين های خارج از محدوده شهری نيز كشت گندم، صيفی، يونجه، پسته، پنبه و ديگر فرآورده های كشاورزی رواج دارد. مهم ترين نقاط دام‌پروری ميبد، آبادی های كوه‌پايه ای باختر و روستای حسن آباد است. هم‌چنين شماری مرغ‌داری در ميبد وجود دارد كه علاوه بر تأمين نياز ناحيه، به ديگر نقاط نيز مرغ صادر می کنند.

مشخصات جغرافيايي

شهرستان ميبد، در شمال شهرستان يزد قرار داشته و از سوی شمال و خاور به شهرستان اردكان، از جنوب و باختر به شهرستان يزد محدود می شود. بلندی مركز اين شهرستان از سطح دريا 1234 متر است. آب و هوای ميبد گرم و خشك است، ولی در دامنه كوه های باختری گرما كاهش يافته و بر بارندگی افزوده می شود. ميانگين باران، ساليانه در حدود 62 ميلی متر است. شهر ميبد، مركز شهرستان ميبد استان يزد، با پهنه ای حدود 1810 هكتار، در شمال باختری شهر يزد، در كناره كوير مركزی ايران، از نظر جغرافيايی در 53 درجه و 29 دقيقه ی درازای خاوری و 32 درجه و 13 دقيقه ی پهنای شمالی نسبت به نيم روز گرينويچ قرار دارد. اين شهر از سوی شمال به اردكان، از باختر به حسن آباد، از خاور به جاده سنتو، و آبادی بارجين و از جنوب به روستای ركن آباد محدود مي شود. سرشماری سال 1375جمعيت شهرستان ميبد 59141 نفر شامل 31121 نفر مرد و 28020 نفر زن بوده است. مردم اين شهرستان مسلمان شيعه هستند و به زبان فارسی و لهجه شيرين يزدی سخن می گويند. زرتشتی های ساکن در اين منطقه به زبان ويژه خود سخن می گويند. مردم ميبد سخت كوش، سخن سنج، متدين و مقاوم اند و به آداب و رسوم باستانی خود پای بند هستند.

وجه تسميه و پيشينه تاريخي

ميبد، در روزگار پادشاهی قباد، پادشاه ساسانی ساخته شده و دليل آن را چنين روايت كرده اند. يكی از فرزندان شاه به نام موبد بيمار شد و پزشكان هوای اين منطقه را برای او بهبودی بخش دانستند، از اين رو با ايجاد اين شهر و بنای قلعه ای، آن را «موبدگر» خواندند که به مرور زمان «گرد» از بين رفته و «موبد» را «ميبد» ناميدند. نام ميبد (ميبذ) كه از واژگان فارسی ميانه است خود، نشان از دوران ساسانی دارد. در آثار تاريخی و جغرافيايی سده‌های نخستين پيش از اسلام، بارها از اين نام ياد شده است. اما با توجه به پيشينه دراز شهر ميبد، گمان می رود اين نام دگرگون شده نام پيشين و يا نام تازه ای از دوران ساسانی باشد. با اين حال بايد خاطر نشان ساخت ميبد را که در آثار تاريخی وجغرافيايی، از سرهنگان يزدگرد دانسته‌اند، همان «مهبود» از سپهبدان نام‌دار زمان قباد و انوشيروان است. بنياد نخستين ميبد از دوران های كهن تاريخ ايران است، اما در زمان ساسانيان، كه يكی از دوره های بنيان گذاری و گسترش شهرها در ايران به شمار می‌رود، محدوده كهن شهر ميبد نيز گسترش يافت. بعضی از منابع تاريخی و جغرافيايی كه به معرفی شهر پيشين ميبد پرداخته‌اند، بارزترين مشخصه شهرسازی پيشين ميبد را كهن‌سالی شهر، دژ استوار «نارين قلعه» و تأسيسات دفاعی آن دانسته‌اند. سكه های بازمانده از روزگار پوراندخت ساسانی، كه در ميبد ضرب می‌شده، بيان گر اهميت سياسی و جايگاه ويژه اين شهر باستانی است. ميبد، در روزگار مغول شهری آباد و پرجمعيت بوده و اهميت شهر ميبد و قلعه آن به شاهان آل مظفر مربوط است. محمدبن مظفر در سال 737 هـ . ق با به دست آوردن گنجی كه در يزد بود، به ميبد آمد و قلعه دالان (نارين قلعه) را بازسازی و دور آن را خندق ايجاد كرد.

شهرستان ميبد

مطالب مشابه :

نقشه گردشگری شهر یزد

شهرستان مهريز

برج و باروی قدیمی شهر یزد(قلعه كهنه يزد)

شهرستان بافق

شهرستان اردكان

مسيرهاي گردشگري عمومي استان یزد

شهرستان ميبد