بهداشت در مدارس

- آموزش بهداشت

- هدف آن بالا بردن سطح دانش بهداشتي و در نهايت تغيير مطلوب در رفتار دانش آموزان و انتقال آن به  خانواده ها

-گروههاي هدف در آموزش بهداشت دانش آموزان ، والدين، معلمين و ساير كاركنان

موضوعات آموزشي

دوره ابتدائي : بهداشت فردي – دهان ودندان- تغذيه و بهداشت مواد غذايي – بيماريهاي شايع – بهداشت روان- بهداشت محيط – سوانح و حوادث

دوره راهنمايي و متوسطه: بهداشت فردي – دهان ودندان – بهداشت دوران بلوغ- تغذيه در سنين بلوغ- واكسيناسيون – بهداشت محيط – مسائل جمعيتي – نظام ارائه خدمات بهداشتي و درماني – بيماريهاي واگيردار و غيرواگيردار (انگلهاي روده اي – بيماريهاي آميزشي – تالاسمي – قلبي- ايدز- انفلوآنزا) بهداشت روان – سوانح و حوادث

والدين:  -         آشنايي با نيازها ، مشكلات بهداشتي فرزندان در سنين مدرسه

       -         نقش والدين در رشد و تكامل فرزندان

       -         اهميت معاينات سالانه دانش آموزان

        -         بهداشت فردي – خانواده – محيط – روان – دوران بلوغ

       -          تغذيه و بهداشت مواد غذايي

       -         بيماريهاي شايع در سنين مدرسه

       -         واكسيناسيون

       -         سوانح و حوادث

2- معاينات دانش آموزان و شناسنامه سلامت

معاينات پزشكي:

دانش آموزان اول دبستان= صدرصد جمعیت هدف ازاول تیرماه هرسال لغایت اول مهرماه هرسال

دانش آموزان اول راهنمایی= صدرصد جمعیت هدف ازاول مهرماه هرسال لغایت اول دی ماه هرسال

دانش آموزان اول دبیرستان= صدرصد جمعیت هدف ازاول دی ماه هرسال لغایت پانزدهم اردیبهشت  ماه

معاینات بالینی توسط پزشک عبارتند از:

آنمی-پوست ومو(گال-کچلی سر)-بزرگی تیروئید-گوش وحلق وبینی –چشم-ستون فقرات-اندام-شکم(بزرگی طحال-بزرگی طحال)-قلب وعروق-قفسه سینه-ریه-ادراری تناسلی(ابهام تناسلی-عدم نزول بیضه-کلیوی) –روان –اعصاب-پرفشاری خون-بیماریها .

معاينات بهداشتي (غربالگري ) :

دانش آموزان اول دبستان= صدرصد جمعیت هدف ازاول تیرماه هرسال لغایت اول مهرماه هرسال

دانش آموزان اول راهنمایی= صدرصد جمعیت هدف ازاول مهرماه هرسال لغایت اول دی ماه هرسال

دانش آموزان اول دبیرستان= صدرصد جمعیت هدف ازاول دی ماه هرسال لغایت پانزدهم اردیبهشت  ماه

معاینات غربالگری توسط پرسنل بهداشتی (بهورز-کاردان ....)عبارتند از:

ارزیابی رشد (قدووزن –نمایه توده بدنی )-سنجش بینایی-سنجش شنوایی-دهان ودندان –بیماریهای نیازمند مراقبت ویژه (دیابت-قلبی وعروقی- صرع -  آسم –هموفیلی – تالاسمی)-اختلالات رفتاری - 

جلدي(رشک وشپش سر – کچلی سر)=كليه دانش آموزان همزمان با غربالگري پديكلوز با اولويت مدارس ابتدايي – خوابگاهها قبل از شروع سال تحصيلي و حداكثر در دو هقته اول سال تحصيلي از نظر جلدی معاینه می شوند.

3- بهبود وضعيت بهداشت محيط مدارس

 محل احداث مدرسه : دور از سر و صدا و عبور و مرور وسايل نقليه

دوري از محل انباشتن زباله – راه آهن – و كارخانه

ساختمان مدرسه: كف كلاس ها – سقف كلاسها – روشنايي – تهويه كلاس ها – پنجره ها – درجه حرارت (21- 18 درجه) وسيله گرمازا – كپسول ضد حريق – پله ها (ارتفاع 18 – عرض 30 سانتي متر ) – تابلو كلاس (از رديف اول 5/2 متر) – ميز و صندلي – دستشوئي (من ازاي هر 60 دانش آموز) – استفاده از صابون – توالت (من ازاي هر 45 دانش آموز) – دفع بهداشتي فاضلاب – آبخوري (من ازاي هر 75 دانش آموز) – دفع بهداشتي زباله

بوفه مدرسه– (رعايت مقررات آئين نامه مربوطه ) پوشش ديوار بوفه از سنگ یا كاشي و به رنگ روشن باشد

- بايد داراي نور كافي ومجهز به هواكش بوده و نيز داراي وسايل گرمازا و سرمازا باشد . كف آن از سيمان يا ساير مصالح قابل شستشو پوشيده شود .

- سطل زباله درداخل و بيرون بوفه به تعداد كافي وجود داشته باشد تا دانش‌آموزان پس مانده هاي مواد غذايي را در آن بيندازند .

- براي جلوگيري از ورود مگس و حشرات درب و پنجره ها با توري فلزي

پوشانده شود ، درب و ديوار و سقف آن مننفذ و سوراخ نداشته باشد .

-  فردي كه متصدي بوفه است چون با مواد غذايي سر و كار دارد بايد از نظر بيماريهاي واگيردار (انگلي ، قارچي و ...) مورد آزمايش قرار گرفته و كارت تندرستي داشته باشد و مسايل بهداشت فردي مانند شستشوي دستها و كوتاه كردن ناخن ها و نيز پوشيدن كلاه و روپوش را كاملاً رعايت نمايد .

-  بوفه بايد حتماً مجهز به يخچال بوده و مواد غذايي فاسد شدني در يخچال و ساير مواد غذايي در محل خشك و بدون رطوبت تگهداري شود

آب آشاميدني مدرسه

تامين آب آشاميدني سالم و بهداشتي در مدرسه يكي از موضوعات بسيار مهم و اساسي است . بهتر است در مدرسه از شبكه آب لوله كشي و يا منابع بهسازي شده استفاده شود . و در محلهايي كه آب سالم دردسترس نباشد آب راپس از ضد عفوني كردن مصرف نماييد .

4-بهبود وضعيت تغذيه دانش آموزان

اهميت تغذيه كودكان در سنين مدرسه

اهميت تغذيه در دوران بلوغ

نظارت بر وضعيت تغذيه دانش آموزان

مشكلات تغذيه اي شايع در سنين مدرسه و دوران بلوغ (سوء تغذيه پروتيئن ، انرژي – اختلالات ناشي از كمبود يد – كمبود ويتامين A– كم خوني فقر آهن)

كمك هاي غذايي: شير مدرسه

علل اصلي سوء تغذيه در سنين مدرسه: مصرف نكردن غذاي كافي- عادات غذايي نادرست(نخوردن صبحانه- استفاده از تنقلات بي‌ارزش مثل پمفك و ابتلاء و بيماريهاي عفوني و انگلي )

5- پيشگيري از بيماريهاي شايع در سنين مدرسه

آموزش راههاي انتقال بيماريهاي شايع در سنين مدرسه

شناسايي – ارجاع- پيگيري دانش آموزان بيمار

جدا سازي دانش آموزان مبتلا من بيماري تا منبودي (ممنوعيت از مدرسه )

شايع ترين بيماريهاي واگيردار در سنين مدرسه : گلودرد چركي – انگلهاي دستگاه گوارش – بيماريهاي اسهالي – هپاتيت- كچلي – سرماخوردگي – آنفلوانزا – ژيارديا – سرخجه – گال- شپش- عفونتهاي ادراري – آبله مرغان

6- پيشگري از سوانح و حوادث در سنين مدرسه

7- واكسنياسيون توام دانش آموزان اول متوسطه

8- تشكيل پرونده بهداشتي جهت مدارس

تشكيل پرونده بهداشتي جهت كليه مدارس و ثبت نتايج معاينات و ارجاع و پيگيري و كليه گزارشهاي مربوط من فعاليت هاي آموزشي بيماريهاي واگير - حوادث – نياز من مراقبت ويژه – فعاليت هاي بهداشت محيط مدرسه

9- نظارت

بر خانه هاي بهداشت – مراكز بهداشتي و درماني

بازديد از شبانه روزيها همراه با كارشناسان بهداشت محيط جهت مسائل بهداشتي

نظارت بر طرحهاي در حال اجرا در مدارس :  

• طرح شير مدرسه
• طرح پديكولوز
• طرح تكميل شناسنامه  سلامت
• طرح آهن ياري
• طرح پايش يد ادرار
• طرح بهداشت محيط مدرسه
• طرح واكسيناسيون توام
• طرح سوانح و حوادث

وظايف

شرح وظايف كارشناس مسئول بهداشت مدارس 

1- ارائه پيشنهادات لازم و مشاركت در تهيه و تنظيم و تدوين برنامه هاي اجرايي بهداشت مدارس بر اساس اولويت هاي تعيين شده

2- ارائه راهنمايي ها و نظارت و مشاركت بر نحوه اجرايي فعاليت هاي بهداشت مدارس در سطح استان

3- مشاركت و نظارت در برنامه ريزي آموزشي و باز آموزي كاركنان و آموزش دانش آموزان

4-  مشاركت و نظارت در برنامه ريزي آموزشي و بازآموزي كاركنان و آموزش دانش آموزان

5-مشاركت در تهيه متون آموزشي جهت آموزش كاركنان و آموزش جامعه (دانش آموزان)

6- مشاركت در آموزش و باز آموزي برنامه هاي بهداشتي جهت كاركنان

7- مشاركت در برنامه هآي آموزشي و تحقيقاتي حوزه معاونت بهداشتي

8- ارائه پيشنهاد طرحهاي تحقيقاتي و مشاركت در انجام آنها جهت تعيين مشكلات و اولويت هاي لازم در بهداشت مدارس

9- جلب مشاركتهاي بين بخشي  ايجاد هماهنگي با ديگر واحدهاي ستادي و تقويت مشاركت هاي بين بخشي من منظور ارائه منتر خدمات بهداشت مدارس

10-  هماهنگي با اداره كل آموزش و پرورش در تهيه و تنظيم برنامه هاي اجرايي خدمات بهداشت مدارس

11- ارائه پيشنهاد نظارت و شركت در برنامه هاي آموزشي و باز آموزي مراقبين بهداشت

12- مشاركت در آموزش دانشجويان دانشكده هاي بهداشت و پيراپزشكي

13- تهيه متون و مطالب آموزشي و ارائه راهكارهاي آموزشي جهت آموزش بهداشت گروههاي مختلف دانش آموزان از راه مطالعات، جستجو و   ترجمه كتب و ديگر منابع علمي

14- تجزيه و تحليل داده هاي آماري و گزارشات دريافتي ، ارائه راهنمايي براي تهيه پس خوراند مناسب و ارائه پيشنهاد و راه حلهاي مناسب جهت ارتقاء كيفي خدمات بهداشتي مدارس

15- تهيه و ارائه گزارش فعاليت هاي انجام شده من مقامات ذيربط

16- شركت در دوره هاي بازآموزي و آموزشي سمينارها و كارگاههاي آموزشي

17-  بررسي نيازهاي تجهيزاتي واحدها و ارائه پيشنهاد بودجه مورد نياز واحد بهداشت مدارس من مقام مافوق