معرفی چند علم مربوط به ادبيات

1 - عروض : علم مربوط به آهنگ شعر ، علم عروض نام دارد.

هر يك از آهنگ هاي اصلي شعر را يك « بحر » مي نامد.

و مجموع بحر ها « ‌بحور عروضي» ناميده مي شود .

2 – علم بديع : نام علمي است كه در آن زيبايي هاي ادبي مورد بررسي قرار مي گيرد.

از حدود قرن 5 كه كتاب خاصي به زبان فارسي در مورد بديع تاليف شده است .

تا كنون نويسندگان بسياري در مورد زيبايي هاي ادبي سخن گفته اند . و امروزه ده ها مورد زيبايي در

آثار ادبي شناخته و شرح داده شده است .

هر يك از زيبايي هاي ادبي را يك صنعت مي نامند .

اگر آن زيبايي به آهنگ ياشكل كلمه ها مربوط شود صنعت لفظي نام دارد . و چنانچه آن لطف و زيبايي

به معني كلمات يا جملات ارتباط داشته باشد . « صنعت معنوي » خوانده مي شود .

3 - علم معاني : علمي است كه درباره چگونگي تركيب و جاي كلمات در جمله بحث مي كند تا

جمله اي كه گفته مي شود.بيشتر با وضع شنونده متناسب باشد . مثلا ، اگر شنونده هيچ اطلاعي

راجع به موضوع مورد نظر نداشته باشد جمله را بدون تاكيد بيان مي كنند . اما اگر نسبت به آن

موضوع ، ترديد يا انكار داشته باشد جمله بايد با تاكيد همراه باشد .

اگر بگوييم : ( من اين كتاب را از دوستم گرفته ام ) . تنها به شنونده سخن خود ، گرفتن كتاب را

اطلاع داده ايم اما اگر بگوييم : ( اين كتاب را من از دوستم گرفته ام ) . با آوردن مفعول جمله در

آغاز جمله خواستيم كه بر گرفتن كتاب تاكيد كنيم .

4 – علم بيان علمي است كه به كمك آن مي توانيم يك مطلب واحد را به چند روش بيان كنيم؛ مثلا

اگر بخواهيم قدرتمند بودن شخصي را به كسي اطلاع دهيم ، مي توانيم از 5 طريق استفاده كنيم :

حقيقت : بيان يك مطلب است، به صورت صريح : فلاني قدرتمند است ؛ فلاني قدرت بسياري دارد

مجاز : بحث مجاز در علم بيان بسيا گسترده است و شكل هاي گوناگوني دارد ، اگر بگوييم فلاني (

فلاني در همه جا دست دارد ) . كلمه دست به معني قدرت يا دخالت به كار برده ايم و چنين معنايي در

كلمه دست وجود ندارد. همچنين اگر بگوييم ( بشقابت را بخور ) و منظورمان از بشقاب محتواي آن باشد مجاز است .

كنايه : جمله اي است كه معني ظاهري آن در مورد نظر نيست بلكه منظور گوينده غير از ظاهر آن

است و در حقيقت ، معني ظاهري، اشاره اي به مفهوم اصلي و باطني آن است وقتي مي گوييم (آبگينه

خويش به سنگ آزمودم – دهخدا ) منظورمان امتحان كردن استحكام شيشه نيست ، بلكه مي خواهيم

بگوييم : قدرت خودم را آزمايش كردم و اين كنايه است .

تشبيه : بيان شباهت ميان دو چيز است كه واقعا شباهت دارند و يا گوينده ، نوعي شباهت ميان آن

ها تصور مي كند : در مصراع ( كوه از درخت ، گويي مرد مبارز است كوه به مردي مبارز

تشبيه شده است .

استعاره : اين است كه كلمه را به جاي كلمه ديگر به كار ببريم به دليل شباهتي كه بين آن ها است : وقتي شاعر مي گويند : ماه من از سفر آمد ...) منظورش از ماه يار اوست كه رويي چون ماه زيبا

دارد . به كار بردن لاله به جاي شهيد نيز استعاره است .

معرفی چند علم مربوط به ادبيات

مطالب مشابه :

شعر علم وهنر

توصيف علم به روايت شعر

شعر طنز شیمی

شعر در مورد علم ودانش

حکایت فارسی پایه ی ششم - - معنی شعر علم و عمل

ٍٍسخنان بزرگان اندیشمندان در باره ارزش علم ودانش

معرفی چند علم مربوط به ادبيات