خاطره نویسی درباره شهدا برای تمام هموطنان عاشق
بسم رب الشهداء و الصدیقین
امروز فضیلت زنده نگه داشتن نام و یاد شهدا کمتر از خود شهادت نیست
مقام معظم رهبری
راهنمای خاطره‌نگاری
درباره شهدای انقلاب اسلامی
و دفاع مقدس
قابل اجر و اجرا برا ی تمامی عاشقان شهدا در سراسر کشور
امید است هرگونه برداشت از این وبلاگ در راستای اهداف شهدا مورد قبول حق تعالی و شهدای گرانقدر اسلام و ایران قرار گیرد.
والسلام
ملتمس دعا
محمد حسین صادقی
تهیه و تنظیم : انتشارات هدهد
زرقان فارس - بهار 1387
۰۹۱۷۶۱۱۲۲۵۳
1 - آرمانشهر دفاع مقدس
مدینۀ فاضله شهری است آرمانی که در آن همه فدائی همند, همه خادم یکدیگرند, هیچکس در آن احساس ناامنی و دلواپسی نمی‌کند, شهری که همۀ ساکنان آن در عین بزرگی, خود را کوچکتر از دیگران می‌دانند, شهری که در آن هیچکس نیازی به تظاهر کردن ندارد.
مدینه فاضله آرمانشهری است که تمام خوبی‌ها در حد اعلای خود وجود دارند و بدیها به صفر رسیده‌اند, شهری که تمام انسانهای فرهیخته, عاشق زندگی کردن در آنند و تمام عرفا و فلاسفه و حکیمان الهی در تمام عمر به دنبال آن می‌گردند.
مدینۀ فاضله بهشت است ولی نه بهشت آخرت, بلکه بهشتی زمینی که جلوه‌ای از بهشت ابدی است, و بهشت اگر زیباست بخاطر تجلیات باطنی ساکنان آن است که هر کدام یک بهشتند و عین بهشتند.
مدینۀ فاضله شهری است آرمانی و خیالی که در دنیای ما جائی برای ظهور و بروز ندارد. این آرمانشهر را فقط می‌توان در وجود مقدس انبیاء و اولیاء الهی به نظاره نشست و این آرمانشهر برای ما اسیران خاک چنان غریب و نامأنوس است که داستانهای آن را جزو افسانه‌ها و اساطیر قلمداد می‌کنیم و به عبارتی دیگر تمام این داستانها و خاطره‌ها را دروغ و غیر واقعی می‌پنداریم.
اما همین مدینۀ فاضله و آرمانشهر اساطیری در برهه‌ای از تاریخ خونین ما تجلی پیدا کرد و گوشه‌هائی از آن در دوران دفاع مقدس به ظهور رسید.
در آن دوران سرشار از معنویت و محرومیت و مظلومیت, فرهنگ سبزی متولد شد که بجز با عشق قابل تفسیر و تبیین نیست. در بسیاری از سنگرها و خطوط نبرد می‌توانستی افرادی را ببینی که تبلور کامل بهشت و مدینۀ فاضلۀ محمدی بودند, کسانی که در کنار آنها احساس آرامش و اطمینان می‌کردی و می‌توانستی در وجودشان عطر بهشت را حس کنی. کسانی که در عین ذکاوت و هوش و استعداد و زیرکی یک ذره دوروئی و دورنگی و تظاهر و دروغ در وجودشان نبود, کسانی که اگر صد سال با آنها زندگی می‌کردی روز به روز بیشتر عاشق و شیفتۀ کمال و خضوع و آزادگی و جوانمردی و معرفتشان می‌شدی. کسانی که جانشان را بی شائبه برای یکدیگر فدا می‌کردند و از هم چیزی جز شفاعت, التماس نمی‌کردند. کسانی که بی فلسفه عشق می‌ورزیدند و برای دوستی و مهربانی دنبال هیچ توجیه و دلیلی نمی‌گشتند. کسانی که اگر می‌خواستند می‌توانستند بالاترین رده‌های مدیریتی را تصاحب کنند ولی نمی‌توانستند از آن مدینۀ فاضلۀ رؤیائی, دل بکنند.
اگر بچه‌های جبهه و جنگ همیشه حسرت آن روزگاران را می‌خورند نه بخاطر جنگ است بلکه بخاطر یاد و خاطرات آن بهشتیانی است که با ایثار و فداکاری و عشق و اخلاص , فرهنگی را بنیان‌گذاری کردند که در طول تاریخ بشریت, نمونه‌های آن کمتر اتفاق افتاده‌است و اگر آنها و رهروان راهشان در دنیای امروز, غریب و مهجور هستند عجیب نیست. فاصلۀ بهشت تا جهنم فقط یک «خود» است, آنها از «خود» گذشته بودند و بسیاری از ما خودخواهان و خودپرستان و خودبینان اسیر خودیم. آنها تمام چیزهای خوب را برای دیگران می‌خواستند حتی جان عزیزشان را؛ ولی ما همه چیز را برای خودمان می‌خواهیم حتی جان عزیز دیگران را. پس کسانی که شبهای عملیات و زیبائیها و نیایش و راز و نیاز ها و دلدادگی‌ها و شیدائی‌های آن دوره را دیده و درک کرده‌اند چگونه میتوانند در این دوزخ تکاثر و خودخواهی به یاد آن بهشت وحدت و یکرنگی و همدلی نباشند؟؟؟!
شرح زیبائی‌های روح آن دریادلان عرصۀ عشق و ایثار در مجال این نوشتار نیست و نوشتن گوشه‌هائی از خاطرات آنها نیاز به همت افرادی از جنس آنان دارد و این وظیفه‌ای است که اگر آن را انجام ندهیم, خود را از زیباترین سرچشمه‌های نعمت و برکت محروم کرده‌ایم و اگر انجام دهیم هیچ پاداشی برای ما بالاتر از انجام همین کار که به منزلۀ ورود به بهشت آنان است نیست.
2- شهید زندگی کردن
شهادت در یک نگاه کلی سه معنا دارد :
1. مکتب رشادت : جان دادن در جنگهای حق علیه باطل
2. مکتب عبادت : شهید زیستن در زندگی و جهاد اکبر
3. مکتب شفاعت : همسو شدن با کائنات و تبدیل به کارگزار هستی شدن
چیزی که از شهیدان گلگون کفن و ازخودگذشتۀ ما , در ذهن جامعه وجود دارد فقط معنا و مصداق اول است, یعنی بسیاری از مردم, شهدا را فقط کُشتگان جنگ می‌دانند و البته همین هم رتبۀ والا و بالائی است ولی حقیقت امر این است که شهدای ما شاگرد و استاد هر سه مکتبند و موضوعی که مد نظر این تحقیق است, صرفنظر از نقد جنگ, هر سه مورد بالاست.
مردم تمام کشورها حتی متجاوزین و اشغالگران برای کشتگان و زندگان جنگهای خود اهمیت ویژه‌ای قائلند و آنها را قهرمانان ملی خود قلمداد می‌کنند, برای آنها یادمان‌ها می‌سازند, شعرها می‌سرایند, داستانها و رُمانها و خاطرات می‌نویسند, پژوهش‌های مختلف دربارۀ آنها انجام می‌دهند, فیلم و سریالهای مختلف و متعدد برای آنها می‌سازند و در روزهای خاصی از سال, در مراسمی جهانی, یاد و نام و خاطرۀ آنها را گرامی می‌دارند درحالیکه خودشان هم می‌دانند که اشغالگر بوده‌اند و کمترین شباهتی با کشور ما که توسط متجاوزین اشغال شده بود نداشتند و قهرمانان ملی آنها هیچ رنگ و بوئی از انسانیت و معنویت نداشتند و با هیچ معیاری با شهیدان ما قابل مقایسه نیستند, اما در کشور ما اگر کسی دربارۀ شهیدان هر گونه کار فرهنگی انجام دهد توسط عده‌ای از خودی‌ها , متهم به جنگ‌طلبی و خشونت و اُمُل بودن می‌شود و ما به راحتی یاد و خاطرات شهدای عارفِ دریادل خود را به فراموشی می‌سپاریم تا دچار تهمت «عقب افتادگی فرهنگی» نشویم و مظلومیت شهدای ما همچنان ادامه دارد.... و چه باک که ما هم به سرنوشت آنها دچار شویم. این بزرگترین آرزوی خادمین شهداست.
بحث شهادت اگرچه ظاهراً به جنگ مرتبط می‌شود ولی باطناً و اصالتاً کاری به جنگ ندارد و نوعی زندگی برتر به حساب می‌آید. کسانی که شهید زندگی می‌کنند آرام‌ترین و لذتبخش‌ترین زندگی را دارند و قضیۀ مرگ که برای همۀ انسانها غمناک‌ترین لحظۀ زندگی است, برای آنها حل شده است, کسانی که با تأسی به سیرۀ ائمۀ معصومین و انبیاء و اولیاء و شهدا, مثل شهیدان و در خط آنها زندگی می‌کنند با مرگ به عنوان یک حقیقت زیبا و حتمی کنار آمده‌اند و در زندگی آنها مرگی وجود ندارد که از آن بترسند.
کسی که شهید زندگی می‌کند, زیر بار هیچ قدرتی نمی‌رود و به هیچ بالادستی باج نمی‌دهد و از هیچ زیردستی باج نمی‌گیرد, هیچ حقی را باطل نمی‌کند و هیچ باطلی را حق جلوه نمی‌دهد و اکثر مردم ما به برکت آموزه‌های عاشورا چنین روحیه‌ای دارند و شهید زندگی می‌کنند.
کسی که شهید زندگی می‌کند حتی زیر بار تمایلات نفسانی خویش هم نمی‌رود و عزت خود را به ذلت اطاعت از نفس اماره نمی‌فروشد و تمام لحظه‌های زندگی‌اش آکنده از عطر شهادت و معنویت و ولایت و قداست است و هرگونه که زندگی کند یا بمیرد شهید است.
کسی که شهید زندگی می‌کند حاضر است در هر زمان و مکان از حق و حقیقت دفاع کند و به یاری مظلومین بشتابد و خود را به هر آب و آتشی بزند و در برابر ظلم‌ها و تجاوزها بی‌تفاوت نباشد و شهدای ما چنین بودند. یعنی قبل از شهادت جسمانی به معنای شهادت روحانی رسیده بودند و به محض اینکه هموطنان مرزنشین آنها مورد ظلم و ستم رژیم اشغالگر بعث قرار گرفتند مردانه به سوی جبهه‌های نبرد شتافتند و به دشمنان اسلام و ایران درسی دادند که تمام جهانیان از قدرت و غیرت آنها انگشت به دندان گرفتند و آشکارا آنها را ستودند. عاملی که آنها را به جبهه برد چیزی نبود جز شهید زیستن ؛ و چیزی که دشمنان قسم خوردۀ ما از آن می‌ترسند و در پی نابود کردن آن هستند همین روحیه است , دشمنان ما با شیوع اعتیاد و فساد و بی تفاوتی, سالانه میلیاردها دلار صرف می‌کنند تا پدیدۀ «شهید زندگی کردن» از بین برود ولی خودشان هم می‌دانند که مشت به سندان می‌کوبند و این روحیۀ عاشورائی ملت ما را با هیچ قیمت و قدرتی نمی‌توانند نابود کنند چون با خون و روح و روان زندگی مردم ما آمیخته شده است. ولایت, روح زندگی مردم ماست و خمیرمایۀ این روح از خاک کربلا و اشک و نذر و نیاز و زیارت ائمه و شهیدان است که از بین رفتنی نیست و دشمنان به این نکته واقفند ولی مجریان این طرحها مجبورند به لحاظ نفع مادی خود گاهگاهی مثل پشه در عرصۀ سیمرغ حقیقت جولان دهند و دوباره برای دریافت هزینه‌های جدید به دامان استکبار جهانی پناهنده شوند, آنها کار خودشان را می‌کنند ولی ما ساکت و بی تفاوت نشسته‌ایم و آب به آسیاب آنها می‌ریزیم و این با روحیۀ «شهید زندگی کردن» جور در نمی‌آید.
تمام مشکلات اخلاقی و اجتماعی انسانها بخلطر خودستائی و خودبینی و خودخواهی و خودپرستی است و کسی که از خودش گذشته باشد دیگر نه چیزی برای به دست آوردن دارد نه برای از دست دادن چون «خودش» را از دست داده است و به این خاطر به زندگی مطمئنه و حیات طیبه می رسد و رزمندگان دفاع مقدس عمدتاً دارای چنین روحیه‌ای بودند و به این زندگی زیبا دست یافته بودند و در آن دوران سخت و پر مخاطره و پر حادثه در کمال اطمینان و آرامش زندگی می‌کردند و در همان حال به نبرد با دشمنان متجاوز می‌پرداختند.
روزگاری جبهه‌های ایران تجلیگاه مدینۀ فاضلۀ محمدی (ص) بود و هرچه در آن جریان داشت از جنس عشق و معرفت و اخلاص و ایثار و یکرنگی بود و شهدا کاملترین نمونه‌های این حیات طیبه بودند و به همین خاطر است که جوانان آرمانگرا که دنبال خوشبختی و سعادت دنیا و آخرت هستند مشتاقانه دنبال خاطرات آنها می‌گردند تا کام تشنۀ خود را از این اقیانوس شیرین حقیقت سیراب کنند و به همین علت است که خاطرات شهیدان اینقدر برای جامعۀ ما حیاتی و باارزش و مشکل‌گشا و زندگی‌ساز است.
حالا دیگر نه جنگی وجود دارد, نه جبهه‌ای و نه احتمال شهادتی ولی تعداد مرگها بیشتر از زمان جنگ شده و اگر آماری از وقایع طبیعی و غیر طبیعی مرگبار این روزگاران گرفته شود متوجه می شویم که شهدا به چه سعادتی دست یافته‌اند.
امروز دیگر خاطرات شهدا, کاری به جنگ ندارد بلکه مستقیماً به صلح و سعادت و خوشبختی جامعه ارتباط دارد و کسانی که دنبال یک زندگی آرام و سعادتمندانه هستند هیچ راهی جز «شهید زیستن» ندارند.
از این مطالب که بگذریم, شهدا واقعاً قسمتی از تاریخ معاصر ما را رقم زدند و کسانی که در کار فرهنگ‌نگاری جوامع هستند اگر این اُسوه‌های فرهنگ‌ساز را فراموش کنند, روح اصیل زندگی را به فراموشی سپرده‌اند و به خودشان و مخاطبانشان و آیندگان ظلم کرده‌اند.
3 - ثبت نام در دفتر ارادتمندان و عاشقان شهدا
از تاریخ شهادت اولین شهید زرقان, تقریباً سی سال و از تاریخ شهادت آخرین شهید تقریباً بیست سال می‌گذرد و بسیاری از خاطرات آن عزیزان در طول این مدت از یادها رفته و از خاطرها محو شده است و اگر این روند ادامه داشته باشد در آینده ,کوچکترین خاطره‌ای از این «ولینعمت‌ها»ی دریادل و از خودگذشته نخواهیم داشت و از اقیانوس عظیم خاطرات آنها بجز یک عکس و یک سنگ چیزی دیگر باقی نخواهد ماند.
شهدای عزیز کشور ما همه مثل همند , همه از یک خانواده‌اند و تعلق به تمام مردم و تاریخ و فرهنگ ما دارند. آن خداجویان خونین بال, کار خودشان را به نحو احسن انجام دادند و ادامه کار و راه آنها بر عهدۀ تک تک ماست. مسئولیت ما نسبت به آنها نه فقط تمام نشده بلکه روز به روز مهم‌تر و پررنگ‌تر و واجب‌تر می‌شود. اینک سالها از شهادت آن اُسوه‌های عشق و تقوا و ایثار می‌گذرد و بسیاری از خاطرات آنها فراموش شده (و دشمن نیز همین را می‌خواهد) اما با توجه به مسئولیتی که ما داریم نباید بگذاریم بیش از این خاطرات شهدا به فراموشی سپرده شود چون هم نسل جدید تشنۀ این حقایق است, هم دشمن خلاف آن را تبلیغ می‌کند.
خاطرات شهدا, زیباترین سند افتخار هر ملت و زلال‌ترین و گواراترین سرچشمۀ عشق و معرفت و کمال و خودسازی برای تشنگان حق و حقیقت و انسانیت به حساب می‌آید. آن پاکبازان عاشق, بخاطر هدف بزرگی که داشتند خالصانه با خدای خود معامله کردند و در جوار رحمت او به آرامش و ابدیت رسیدند و جزو کارگزاران عالم امکان قرار گرفتند و منشأ خیر و برکت و شفاعت برای هم‌پیمانان و بازماندگان و همشهریان خود شدند. آنها نیازی به ما ندارند بلکه این ما هستیم که به عنایات و کرامات و کمک‌های آنها شدیداً نیازمندیم و شناختن و شناساندن آنها که در طول حیات ظاهری خود نیز ناشناس بودند و همیشه سعی در گمنامی داشتند یکی از وظایف خطیر تمام همعصران آنهاست.
خاطراتی از هریک از آن زاهدان شب و شیرهای روز در یاد و خاطر دوستان و خانواده‌های آنها وجود دارد که فقط نمونه‌های آن را در تاریخ صدر اسلام می‌توانیم ببینیم و چه بسا که گاهی اوقات یک خاطره از آنها می تواند تحول و دگرگونی عظیمی برای شفای دردهای ظاهری و باطنی جامعه در بر داشته باشد.
اگرچه تاکنون کارهائی بصورت پراکنده و خودجوش توسط عاشقان شهدا به رشته تحریر درآمده ولی هیچیک به مرحلۀ تدوین و انتشار نرسیده و اکثر کارها و برنامه‌ها ناقص مانده‌است و همه برای تداوم کار, چشم به همکاری و مساعدت دیگران دارند.
4 - صحبتی با خانواده‌های معظم شاهد
1. با توجه به تکلیفی که ما در رابطه با خاطره‌نگاری و زندگینامه‌نویسی برای شهدا داریم, به طور اختصار به چند راهکار عملی برای رسیدن به این هدف اشاره می‌کنیم:
2. نباید منتظر باشیم که اداره‌ای خاص بیاید و خاطرات شهدای ما را بنویسد. ادارات تکالیف و وظائف خود را دارند و نوشتن خاطره برای تمام شهدای گرانقدر ما باید بصورت یک حرکت خودجوش بسیجی و عمومی به مرحلۀ عمل برسد. این وظیفۀ الهی بر دوش ماست و اگر ننویسیم این کار بزرگ و مسئولیت به زمین مانده هرگز عملی نمی‌شود و این میراث خونین به دست نسل حاضر و آیندگان نمی‌رسد.
3. سالهاست جنگ تمام شده ولی جنگی دیگر بدتر از جنگ قبل در عرصۀ فرهنگ و اجتماع آغاز شده که تمام موجودیت و دیانت و هستی ما را تهدید می‌کند و یکی از راههای مهم مقابله با دشمن, تألیف و نشر خاطرات شهیدانی است که ما امنیت و آسایش و عزت و اعتبار خود را مدیون آنها هستیم و اینک چشم به فعالیت ما دارند و اگر شروع کنیم و برای مقابله با دشمن در سنگر خونین خاطرات آنها قرار گیریم بدون شک ما را یاری می‌کنند و مجاهدت ما را به ثمر می‌رسانند.
4. در تمام خانواده‌ها افراد با سواد و تحصیلکرده وجود دارند ولی شاید تاکنون راهکارهای اجرائی برای ثبت خاطرات شهدا را نمی‌دانستند و یا شاید خاضعانه خود را لایق این کار نمی‌پنداشتند ولی دیگر باید شکسته نفسی را کنار گذاشت و بعنوان انجام یک تکلیف شرعی و ملی وارد میدان شد. این جزوه نیز شاید برای انجام این کار مهم راهگشا باشد.
5. شهدا جنگ طلب نبودند ولی در جنگ نابرابری که بر کشور ما تحمیل شد نمی‌توانستند ساکت بنشینند و هجوم دشمن را به مرزهای کشور ما تماشا کنند. بعضی از دشمنان آگاه و دوستان ناآگاه, شهیدان را محصول تبلیغات جنگی می‌دانند و این صفات را نوعی جَوّزدگی به حساب می‌آورند در حالیکه شهدای گرانقدر و گمنام و مظلوم ما حتی در دوران کودکی و قبل از جنگ نیز این صفات پسندیده را وجود خود داشتند و همین غیرت و پایبندی و عشق و عزت‌طلبی باعث شد که به جبهه بروند و با پروردگار خویش معامله کنند و به فیض عظمای شهادت برسند و جزو مقربان درگاه الهی قرار گیرند. لذا خاطره‌نگاری و زندگینامه‌نویسی دربارۀ شهدا فقط مخصوص به دوران جنگ نیست بلکه تمام زندگی آن عزیزان , حتی قبل از تولد و نذر و نیازهائی که برای تولد آنها شده تا زمان شهادت و بعد از آن را نیز که در رؤیاهای صادقه به شهود رسیده‌است در بر می‌گیرد و همین نکته است که شناختن مجدد شهدا و شناساندن آنها را بر ما واجب‌تر می‌کند. بدون شک اگر خوابها و رؤیاهائی که درباره شهدا دیده شده گردآوری شود مجموعه‌ای عظیم از روابط و تجلی آنها در عالم غیب و شهود به ثبت می‌رسد و این سرچشمۀ ناب عرفانی می‌تواند بسیاری از تشنگان حقیقت را سیراب نماید.
5 - صحبتی با خاطره‌نگاران عزیز
6. شهید خاصی را انتخاب کنید و از او برای نوشتن خاطراتش کمک بخواهید و صواب اینکار را به سالار شهیدان (ع) و شهدا و اموات مورد نظر هدیه نمائید. مطمئناً اگر در این رابطه نذر و نیازی هم داشته باشید , ارتباط معنوی شما بیشتر و بهتر و مؤثرتر خواهد شد. وقتی که شهیدی را انتخاب کردید مطمئن باشید که او شما را انتخاب کرده‌است.
7. اگرچه بصورت انفرادی هم می‌توانید اینکار را انجام دهید ولی بهتر است با دوستان خود گروه کوچکی تشکیل دهید و برنامه‌ریزی و تقسیم مسئولیت کنید. به عبارت دیگر, بهتر است دیگران را نیز در این سفرۀ پر برکت و رحمت الهی شریک کنید.
8. برای ارتباط اولیه با خانواده‌های معظم شهدا, با این ستاد هماهنگی کنید تا مقدمات کار فراهم شود و کارهای موازی صورت نگیرد.
9. اولین کار, جمع آوری نام کسانی است که در رابطه با شهید مورد نظر, خاطرات و اطلاعاتی دارند. مصاحبۀ شما از همین جا شروع می‌شود و نباید هیچ اطلاعاتی را از دست بدهید.
10. قبل از برگزاری مصاحبه حتماً یک نسخه از این جزوه (و موضوعات زیر) را در اختیار کسانی که قرار است مصاحبه شوند قرار دهید و همیشه موضوع خاص جلسه را معین کنید.
11. قرار نیست در عرض یک شب , تمام خاطرات و زندگینامۀ شهید نوشته شود, حداقل سه ماه از وقت خود را وقف شهید مورد نظر کنید و طوری برنامه ریزی نمائید که به درس و کار شما لطمه‌ای وارد نشود. اگر هر روز یک صفحه دربارۀ یکی از موضوعات زیر بنویسید در عرض سه ماه, یک کتاب کامل از زندگی و خاطرات آن شهید , آمادۀ انتشار, خواهید داشت.
12. از آنجا که بسیاری از مصاحبه شوندگان احتمالاً با گروههای دیگر هم قرار ملاقات دارند سعی کنید از وقتی که به شما اختصاص داده شده نهایت استفاده را بنمائید.
13. اگر برنامه‌ریزی شما درست انجام شده باشد, می‌توانید حتی بصورت تلفنی هم اطلاعاتتان را بگیرید و نیازی نیست حتماً جلسۀ مصاحبه برگزار گردد. این نکته بیشتر برای مصاحبه شوندگانی که در روستاها و شهرهای دیگر زندگی می‌کنند حائز اهمیت است ولی قبلاً باید این جزوه به دست آنها رسیده باشد. از تلفن ستاد نیز برای این منظور می‌توانید استفاده کنید. در بعضی موارد, حتی می‌توانید سؤالات خود را مکتوب کنید و برای آنها بفرستید تا کتباً پاسخ دهند.
14. اگر بعضی از اصطلاحات و نامهای اشخاص و مکانها برای شما تازگی دارد و شما تلفظ و املای صحیح و معنای آنها را نمی‌دانید زیر آنها خط بکشید و دوباره بپرسید و اگر لازم شد آنها را در پاورقی را توضیح دهید.
15. برای تهیه و تدارک مکان مصاحبه با ما هماهنگ کنید تا یکی از مکانهائی که برای اینکار در نظر گرفته شده در اختیار گروه شما قرار گیرد.
16. خاطره‌ها را یک خط در میان و با رعایت حاشیۀ کاغذ از چهار طرف, با خط خوانا بنویسید, صفحات و مصاحبه‌ها و خاطرات را نیز شماره گذاری کنید و تمام اطلاعات اولیه را بالای هر برگ درج نمائید.
17. اگر از خانوادۀ محترم شهید , عکس و دستنوشته و وصیت‌نامه و آثار دیگری از شهید تحویل می‌گیرید حتماً «رسید» بدهید و زمان بازگرداندن آنها را دقیقاً مشخص نمائید و نهایت دقت را در حفظ آثار به عمل آورید.
18. شهدا در بسیاری از موضوعات زیر مشترک بودند ولی در ظواهر زندگی تفاوتهائی با هم داشتند. هدف از نوشتن این خاطرات گردآوری تمام نکات مشترک و متمایز است. نباید گفته شود که مثلاً : همۀ شهدا اهل نماز اول وقت بودند پس نیازی نیست که ما این را بنویسیم؛ بلکه باید یک یا چند خاطره در مورد موضوع خاص نوشته شود. پس از کامل شدن یک موضوع به موضوعات دیگر بپردازید.
19. در تمام موضوعات زیر باید به مصداق اشاره شود, مثلاً اگر دربارۀ «مهربانی» صحبت می‌شود نباید فقط بگوئیم که «او خیلی مهربان و با محبت بود» بلکه باید خاطره‌ای بعنوان نمونه از «مهربانی شهید» نوشته شود. در تمام موضوعات زیر باید این نکته رعایت شوند.
20. خاطره‌ها نباید حتماً طولانی باشند, گاهی اوقات یک خاطرۀ خوب چند سطری (اگر خوب نوشته شود) مؤثرتر و زیباتر از یک خاطرۀ طولانی است که خوب نوشته نشده باشد.
21. در نوشته‌های شما نباید حتماً ترتیب موضوعات زیر رعایت شود ؛ شما می‌توانید این ترتیب را به هم بزنید و روی هر موضوعی که مصاحبه شونده آمادگی و تمرکز بیشتری دارد صحبت شود و
22. خاطره‌ها را همانگونه که گفته می‌شوند یادداشت کنید سپس (ضمن رعایت امانتداری) با ذوق و سلیقۀ خود آنها را بازنویسی و بازسازی کنید.
23. مصاحبه و خاطره و داستان و قطعه ادبی و گزارش تفاوتهای ساختاری با هم دارند و نمی‌شود این قالبها را به جای یکدیگر بکار برد, هرکدام از اینها اصول و معیارها و قوانین و ارزشها و محدودیتهای مخصوص به خود دارند. اگر شما قصد مصاحبه دارید باید تمام مصاحبه را بنویسید و دیگر نمی‌توانید چیزی را کم یا زیاد کنید ولی اگر قصد خاطره‌نگاری دارید باید کل مصاحبه را تبدیل به دهها خاطرۀ کوچکتر کنید. در تبدیل مصاحبه به خاطره می‌توانید (و باید) از ذوق و سلیقه و استعداد خود کمک بگیرید و فضاهای مورد نیاز را ترسیم کنید. مثلاً اگر در مصاحبه گفته شود که «شهید در یک شب بارانی به یک نفر کمک کرد» شما باید فضای آن شب را (که شامل صداها, رنگها, پس‌زمینه‌ها, شخصیت‌ها , و حتی خیالات می‌شود) ترسیم کنید و خاطره را (در زاویه دید اول شخص یا سوم شخص) بازسازی نمائید. ضمناً بعضی از خاطره‌ها شبیه به داستانند یعنی گره و اوج و انتظار آفرینی و گره‌گشائی دارند ولی بسیاری از خاطرات هیچکدام از این خصوصیات داستانی ندارند و فقط یک روایت ساده از یک اتفاقند, در هر حال نیازی نیست که حتماً به خاطره‌ها رنگمایۀ داستانی بدهیم. اما اگر شما این اصول را بلد نیستید می‌توانید خاطره‌ها را همانگونه که روایت می‌شوند یادداشت نمائید و سپس آن را به کسانی که در این زمینه‌ها تجربه و تخصص دارند بدهید تا اگر لازم شد تبدیل به داستان و رمان شوند, البته کلاسهای مختلف نویسندگی برای تمام همکاران در رده‌های مختلف برگزار خواهد شد.
24. با توجه به کمبود امکانات مربوط به ضبط صدا و تصویر, در مصاحبه‌ها نیازی به این وسائل خاص ندارید, البته در مواردی که این وسائل برای مصاحبه ضروری باشند در اختیارتان خواهیم گذاشت ولی قانون مصاحبه این است که اگر از وسائل سمعی و بصری هم استفاده می‌شود حتماً همراه با ضبط صدا و تصویر شما باید مطالب خود را بنویسید و هرگز این نوشتن را به وقت دیگری موکول نکنید.
25. سعی کنید از بیان مطالب پراکنده و غیر مرتبط جلوگیری شود و جلسه را به سمت هدفی سوق بدهید که به پاسخ‌هایتان دست بیابید.
26. اگرچه تقریباً دویست موضوع زیر (و بلکه بیشتر) در رابطه با هرکدام از شهدای بزرگوار ما قابل تحقیق و نگارش است اما اگر هر خاطره‌نگار بتواند (علاوه بر نگارش زندگینامۀ یک شهید) حداقل دربارۀ یک‌چهارم این موضوعات خاطره ثبت کند به حد مطلوبی رسیده‌است و البته هرچه بیشتر, بهتر.
27. دربارۀ بعضی از شهدا , به دلائلی خاص (از جمله فرماندهی یا مسئولیتهای دیگر) خاطره‌های زیادی وجود دارد مثلاً اکثر پرسنل یک لشکر خاطرات بسیاری از فرماندۀ خود دارند ولی خاطرات بسیاری از شهدا فقط محدود به همرزمان و همسنگران آنها می‌شود که شاید دسترسی به آنها هم به لحاظ سکونت در شهرهای دیگر آسان نباشد ولی تمام خانواده‌ها و اقوام و دوستان و مردم هر شهر و روستا و محله شهید خودشان را می‌شناسند و خاطراتی از زندگی عادی و نحوۀ معاشرت او در جامعه دارند و از آنجا که لحظه لحظۀ زندگی هر شهید ارزشمند است و می‌تواند بهترین الگو برای جامعه باشد لذا در ثبت خاطره‌ها نباید فقط به خاطرات جنگی اکتفا شود بلکه هر خاطره‌ای که از آن عزیزان در ذهن خانواده و مردم است باید به طور کامل ثبت گردد.
28. تمام نوشته‌های شما عزیزان, مجدداً توسط ما ویرایش و بازنویسی خواهد شد, لذا نگران این نباشید که ممکن است غلط‌های املائی و انشائی در نوشته‌های شما وجود داشته باشد.
29. و حرف اول و آخر اینکه: از خود شهید برای بهتر شدن و واقعی‌تر شدن خاطرات او کمک بگیرید و مطمئن باشید که در خواب و بیداری شما را به سرمنزل مقصود خواهند رساند و قدر کار خود را بدانید چون اهمیت و فضیلت زنده نگه داشتن نام و یاد شهدا کمتر از خود شهادت نیست.
6 - گروههای مؤثر در نوشتن و روایت خاطرات شهدا:
1- خانوده‌های محترم شهدا که اطلاعات کاملی از روحیات و زندگی شخصی شهید خود دارند و مهم‌ترین مرجع بشمار می‌آیند ولی ممکن است اطلاعاتی دربارۀ مبارزات و مجاهدتهای شهید نداشته باشند ویا فقط از همرزمان و همسنگران آنها مطالبی شنیده باشند.
2 – همرزمان و همسنگران شهید که خودشان شهدای زنده به حساب می‌آیند و بدون شک اطلاعات کاملی دربارۀ فداکاری‌ها و حماسه‌سازیهای شهدا دارند ولی اطلاعات آنها دربارۀ زندگی شخصی و خانوادگی شهید ممکن است کم باشد.
3- همبازیهای کودکی, همکلاسی‌ها, هم‌محلی‌ها, همسفرها و همکاران شهید که ممکن است هیچکدام از دو نوع اطلاعات بالا را ندشته باشند ولی خاطراتی از اخلاق و منش‌های اجتماعی و برنامه‌های شغلی و تحصیلی و ورزشی و معاشرتی شهدا دارند که یکی از قسمت‌های مهم و ناشناختۀ خاطرات زندگی هر شهید به حساب می‌آید.
4- کسانی که جزو هیچیک از گروههای بالا نیستند ولی خاطراتی از شهید شنیده‌اند و با شهید یا شهیدان خاصی ارتباط عاطفی و دوستانه دارند و همیشه به زیارت آنها می‌روند و با آنها درددل می‌کنند و استمداد می‌طلبند و خاطراتی از کرامات و عنایات آنها در خواب و بیداری در ذهن دارند یا کراماتی دربارۀ آنها از دیگران شنیده‌اند.
5- کسانی که در رابطه با شهدا , شعر و قصه و خاطره و قطعه ادبی و نقاشی و خط و عکس و فیلم و غیره دارند و شهدا مهم‌ترین منبع الهام و آفرینش‌های هنری و ادبی آنها هستند.
بر اساس این تقسیم بندی که تمام آحاد جامعه را در بر می‌گیرد موضوعهای زیر قابل تألیف و تدوین است و با توجه با این نکات تمام همشهریان گرانقدر و حق‌شناس میتوانند دربارۀ آن زندگان جاوید که به مقام «عند ربهم یرزقون» رسیده‌اند, خاطرات و احساسات و عواطف خود را بنویسند و از جام شفاعت و سفرۀ ناز و نعمت معنوی شهدا در دنیا و آخرت بهره‌مند گردند. ان‌شاء‌الله
اینک که این فرصت فراهم شده و زمینۀ حضور و فعالیت عاشقانه برای اکثر دوستان و دلدادگان آن معشوقهای ازلی فراهم است هر کدام از ما وظیفه داریم در حد توان خود هر خاطره و حرف و پیامی را که از شهدا داریم مکتوب کنیم و برای آیندگان به یادگار بگذاریم.
از تمام خانواده‌های محترم شاهد و کلیه عزیزانی که خاطراتی دربارۀ شهدا دارند تقاضا می‌شود که هرچه از شهدا می دانند بنویسند تا کل نوشته‌ها پس از گردآوری و ویرایش و تدوین, بصورت کتاب, با ذکر نام نویسندگان و راویان, در سطح کشور چاپ و منتشر گردد.
موضوعات زیر می‌تواند راهگشای نوشتن خاطرات و مطالبی درباره شهدای گرانقدر و گمنام شهرمان باشد و بدون شک هرکس با خواندن موضوعات زیر مطالب بسیاری را از شهدا بیاد خواهد آورد.
7 - موضوعاتي براي ثبت خاطرات شهدا
تعدادی از موضوعات زیر , از وبلاگ یا سایتی گرفته شده که متاسفانه نام آن در خاطر نیست, با پوزش و حلالیت از صاحب آن.
1 - اطلاعات و خاطرات شخصي و خانوادگي شهيد
نام و نام خانوادگی شهيد و والدین – اسم مستعار شهید - تاریخ دقیق تولد – شهر یا روستای ولادت – مکان تولد (خانه , بیمارستان) – شهید , فرزند چندم خانواده است؟ - تعداد برادران و خواهران – علت نامگذاری – در قید حیات بودن پدر و مادر – نذر و نیازها و زیارتها قبل و بعد از تولد – مصادف بودن تولد شهید با ولادت ائمه معصومین(ع) – اتفاقات خاص طبیعی هنگام تولد – مشکلات دوران کودکی – وضعیت اقتصادی خانواده – مشخصات اقليمي زادگاه شهید – خاطرات دوران كودكي – روحيه جوانمردي و بزرگ‌منشي در دوران كودكي- بيماريها و جراحي شدن در كودكي و نوجواني- خاطرات تحصیلی و مدارس دوران تحصيل – عشق و روابط عاطفی و زندگي مشترك - كار و شغل – تربیت فرزندان- دوران تحصیل - خاطرات ورزشي – نام دوستان نزدیک شهید - سیمای شهید- مهارتهای فني – قبولی در دانشگاه – رشته تحصیلی دبیرستان و دانشگاه - فعاليتهاي فرهنگي – موضوعات خاص هنري، ادبي مورد علاقه شهيد- علاقۀ خاص به شخصيتهاي تاريخ اسلام و معاصر- علاقه به مكاني خاص مثل : مسجد، حسينيه ، امامزاده ، مدرسه و غيره – علاقه به شغلی خاص - سوابق علمی , مدیریتی - ورزشهاي مورد علاقه- فعالیتهای مذهبی, سیاسی, اجتماعی و مسئولیتهای قبل از جنگ - موضوعات ديگر
2 - خاطرات مبارزاتي، اجتماعي، سياسي، نظامي شهيد
تاریخ و خاطرات اولين اعزام - عشق به جهاد – پشتيباني (نيرو، مالي، فرهنگي) – شرکت در مراسم ملی مثل راهپیمائی‌ها, انتخابات‌ها – پیشقدم بودن در امداد رسانی در حوادث غیر مترقبه مثل سیل , زلزله و غیره - اطاعت از فرماندهي - تدبير نظامي و مديريت - تقيد به انجام كامل ماموريت - ابتكار و طرحهاي نظامي – تعداد مجروحیت‌ها - خاطرات نحوه مجروحيت - خاطرات بعد از مجروحيت – زمان و مكان اسارت - دوران اسارت - بازگشت از اسارت - ايجاد روحيه در رزمندگان - محبوبيت شهيد نزد ديگران - نظارت و سركشي به نيروهاي تحت امر - شرح عملياتهای شهید (نام , منطقه , تاریخ , نتایج) - خاطرات دفاع و پایداری - سخنراني شهيد - تشويق نيروها - اهميت دادن به سلامتي نيروها - مهارت نظامي و فردي - بی توجهی به غنایم - فعاليتها و مسئوليتها در دوران دفاع مقدس - مبارزه با گروهكها و فرقه‌هاي منحرف و ضاله - آموزش نیروها - كسب اطلاعات علمي و نظامي – قداست لباس جهاد – مهربانی و رئوفت با اسرای دشمن - فعالیت‌هاي پشت جبهه - درك امدادهاي غیبی - تمام مناطق عملياتي كه شهيد در آنها حضور داشته و تاریخ آنها - موضوعات ديگر
3 - ديانت ، اعتقادات ، اخلاقيات و روحيات خاص شهيد
آرمانهاي مذهبي - آرزوهای شهيد - عشق به شهادت - شجاعت و ایثار - دوري از خود‌خواهي و غرور - شهامت و جوانمردي- خصلت‌هاي پهلواني - تلاش و پشتكار - نظم و انظباط - هوش, استعداد, ابتكار و خلاقيت – توانايي جسمي و رزمي - نظافت و وضع ظاهري - استقامت و پايداري - گذشت و بخشش - تعاون و همكاري - زيركي و هوشمندي - وطن دوستي – عشق به زادگاه - اهميت به علم و حرمت علما - هيبت و صلابت - نفوذ و تاثير كلام - ارتباط با جانبازان و ايثارگران - همت در رفع مشكل ديگران - سعه صدر - حجب و حيا - حسن برخورد - ايثار و فداكاري - ساده زيستي و پرهيز از تجمل - تواضع و فروتني - دستگيري از ضعيفان - سركشي از خانواده شهدا - ارتباط خاص با شهداي قبل از خود - اخلاص عمل – حق‌گوئي و حق‌جوئي - صداقت و راستگويي - احترام به والدين و آموزگاران و همسايگان و دوستان - محبت و مهرباني - توجه به خانواده - احترام به سادات - ضمانت از دیگران - قناعت و صرفه جويي - مظلوميت شهيد - علاقه‌مندي به خدمتگزاران نظام و روحانيت - مشورت در امور - تقيد به حضور بر مزار شهدا - قدرشناسي- غيرت و تعصب ديني - رقت قلب - دقت در حلال و حرام - دقت در حفظ بيت‌المال - حمايت از حق و توصيه به آن - صبر و تحمل و توصيه به آن - نزديكي قول و عمل - پرهيز از گناه - جهاد با نفس - امانت داري - وفاي به عهد - راز داري - توكل به خداوند در تمام امور - اصلاح بين ديگران - عشق به ائمه اطهار - اعتقاد به ولايت - نوافل و تهجد و شب‌زنده‌داري - اداي دين - عدالت - اعتقاد به معاد - صله رحم - نيكوكاري - تسليم بودن در برابر امر پروردگار - ذكر و ياد خدا - توجه به امور معنوي - پايبندي به امر به معروف و نهي از منكر - احساس مسؤليت - تقيد و سفارش به حجاب - تقيد به نماز - دقت در وقت نماز - تقيد به نماز جماعت - مقدمات و مؤخرات نماز - توصيه به نماز - روزه‌های واجب و مستحبی (در كودكي و دوران دفاع مقدس)- حج - تولي و تبري - عهد و نذر - تقيد به مسائل شرعي - دعا و توسل انفرادي - دعا و توسل جمعي - قرض دادن - رعايت آداب مستحب - انس با قرآن- قرائت و حفظ قرآن- اجتناب از مكروهات - توجه به امر ازدواج - حالات معنوي خاص - اوقات فراغت - شوخ طبعي - وقايع خنده دار - تكيه كلام‌ها - موضوعات ديگر
4 - خاطرات شهادت
روز و مکان دقیق شهادت - تاریخ دفن - سن شهید در هنگام شهادت - پيش‌بيني شهادت - خواب و رؤياي شهادت - اثر شهادت بر ديگران - قدرت روح و كرامات، قبل و بعد از شهادت - خواب و رؤياي ديگران در مورد شهيد، قبل و بعد از شهادت - خواب و رؤياي شهيد در مورد خودش و ديگران- خاطرات ساعات آخر قبل از شهادت - لحظۀ شهادت و نحوۀ آن- آخرين جملات شهيد - آخرين وداع با دوستان - آخرين وداع با خانواده – آخرین ذکر شهید در هنگام شهادت - تشييع و تدفين شهيد - خبر شهادت - روابط عاطفي با خانواده و دوستان قبل و بعد از شهادت - اثر شهادت بر حيوانات خانگي - مطلع شدن خانواده از شهادت شهيد از طريق عوامل غير طبيعي - دعاها، مناجات‌ها، سرودها، شعرها و نوحه‌هاي مورد علاقه شهيد – شهیدان مفقودالاثر - موضوعات ديگر
5 - آثار بجا مانده از شهيد
عكس - نامه - وصيت نامه - نوار های صوتي و تصويري - ديوار نوشته‌ها - آثار هنري و صنايع دستي - شعر و سرود و داستان - كتاب - تحقيقات علمي - البسه - وسائل عبادي - موضوعات ديگر
6 - دربارۀ شهید و شهادت
شعر و قطعه ادبی درباره شهید و شهادت - نامهای به شهید یا شهدا - گفتگوهای عارفانه با شهید - درددل با شهیدی خاص یا شهدا - پیام از طرف شهید به مردم - بیان آرزوهای شهید - تقاضای شفاعت در دنیا و آخرت - و موضوعات دیگر
7 - توضیحات لازم دربارۀ گروه تحقیق و مصاحبه
شماره مصاحبه : ----- تاریخ : ----- مكان : --- منطقه :-------- روستا : -------------
گوینده خاطره : ----- نسبت با شهید :------ نويسنده‌ي خاطره :---- ویراستار :-----------
اطلاعات کاملی درباره مصاحبه شونده و حالات و احساس او درباره شهید :-----------------
مهمترين پيام و خاطره‌ي مصاحبه شونده درباره‌ي شهيد مورد نظر و بقيه شهدا -------------
عکسها و وسائل و مدارکی که از خانوده شهید تحویل گرفته شد :------------------------
نشانی دقیق محل سکونت و کد پستی خانواده شهيد يا مصاحبه شونده :-------------------
تلفن منزل ------------------- شماره همراه ----------------------- ایمیل : -------
افراد مطلع ديگر : ------------------------- تاریخ مراجعه بعدی و مکان : ------------
نقاط ضعف و قوت این مصاحبه ------------------------ کمبودها -------------------
اسامی اعضای گروه و مسئولیتهای خاص در این مصاحبه :------------------------------
8 - فرم اعلام آمادگی و همکاری با خادمین شهدا:
عزیزانی که مایل به عضویت در گروه خادمین شهدا هستند فرم زیر را پس از تکمیل به نشانی ------- ارسال فرمایند و یا برای ثبت نام با تلفن ------ تماس بگیرند.
اینجانب ------------ فرزند -------- متولد ------ تحصیلات ---------- مایل به عضویت در کارگروه خادمین شهدای زرقان هستم.
روش همکاری : نگارش و تحقیق - تهیه عکس و فیلم - ویرایش متون - تهیه وبلاگ
شرکت در جلسات و مراسم - مسئولیتهای تدارکاتی و اجرائی - آموزش دادن
سوابق هنری – ادبی و تألیفات و تحقیقات ------------------------------------------
نشانی محل سکونت : ----------------------------------------------------------
کد پستی ----------------- تلفن همراه -------------- تلفن منزل -----------------
امضا و تاریخ
مطالب مشابه :
متن ادبی شهدا
متن ادبی شهدا درباره ما. abr ٍ شهدا رفتند و ما مانده
يک متن ادبي قشنگ ( تنها خدا را دوست دارم )
شهدا ستارگان درخشانی هستند که هریک میتوانند عالمی را يک متن ادبي (درباره ی شیطان
متن ادبی
متن ادبی . پير ما گفت درباره پايگاه متن ادبی شهدا.
متن ادبی اربعین سیدالشهدا علیه السلام
متن ادبی اربعین سیدالشهدا علیه موسسه روایت سیره شهدا
خاطره نویسی درباره شهدا برای تمام هموطنان عاشق
بدون شک اگر خوابها و رؤیاهائی که درباره شهدا ادبی درباره متن و مطلب عكسي درباره
متن ادبی فوق العاده زیبا درباره امام زمان(عج)
می برید، می توانید جهت مشاهده بقیه متون و اشعار ادبی درباره امام متن ادبی
متن در باره ی شهدا
متن ادبی شهدا شهدا رفتند و ما مانده ایم . درباره ما. خدایا
(متن ادبی) درباره نماز
وصیت شهدا. لينک (متن ادبی) درباره
برچسب :
متن ادبی درباره شهدا