سوزاننده قران ها کی بود؟! - عامل سوزاننده ی قرآن
عامل سوزاننده ی قرآن
آن چه در مورد آتش زدن قرآن ها در تاریخ مشهور است و بحثی جنجال برانگیز با عنوان «حراق المصاحف» در اوراق نخستین کتب علوم قرآن ی و تاریخ قرآن برجای گذاشته؛ در مورد عثمان میباشد که در اینجا بر این واقعه نظری میافکنیم:
پس از رحلت پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله) عده‌ای از صحابیان به جمع آوری و مرتب ساختن سورههای قرآن اقدام کردند و هر یک جداگانه مصحفی برای خود تهیه نمودند. بدین ترتیب اختلاف قرائتها و تعداد مصحفها رو به فزونی گذاشت. حذیفة بن یمان در جریان بازگشت از جنگ ارمنستان و آذربایجان و مشاهده اختلاف مسلمانان در قرائت قرآن موضوع را با سعیدبن عاص در میان گذاشت که مردم حمص، قرائت خود را بهتر میدانستند. همانگونه که مردم دمشق و کوفه و بصره نیز در مورد قرائت خود بر همین عقیده بودند.1 وی این موضوع را با مردم کوفه که اصحاب و طرفداران ابن مسعود بودند در میان گذاشت که بین او و ابن مسعود درگیری لفظی به وجود آمد.
حذیفه تصمیم گرفت موضوع را با عثمان در میان بگذارد و در ملاقات با عثمان از وی خواست که به این امر رسیدگی کند تا امت اسلامی در کتاب خود به بلای خانمان سوز اختلاف گرفتار نشوند.
پس از هشدار حذیفه، عثمان با مشورت و به دست آوردن نظر صحابیان برای به انجام رساندن این امر، انجمن تشکیل داد. این انجمن به جمعآوری مصاحف از مناطق گوناگون و مقابله آن‌ها با یکدیگر و سرانجام نگارش مصحفی واحد، پرداخت که نسخههایی از آن تکثیر و به شهرهای مکه، یمن، بحرین، بصره، شام و کوفه فرستاده شد و یک نسخه به عنوان نسخه امام در مدینه نزد عثمان نگهداری می‌شد.
سپس عثمان دستور سوزاندن دیگر مصحفها را داد و مردم را ملزم به قرائت بر طبق این مصحفهای خاص کرد.2 از آنجا که این کار عثمان مورد انتقاد قرار گرفت و حتی پس از مرگ وی نیز ادامه یافت. عالمان اهل سنت بر آن شدند تا به توجیه این کار وی بپردازند که او با مشورت صحابیان دست به این کار زده است. و امام علی(علیه‌السلام) نیز با تدوین و جمع آوری قرآن و یکی کردن مصاحف موافق بود.3
آنچه در منابع روایی شیعه در این زمینه نقل شده حکایت از آن دارد که حضرت علی(علیه‌السلام) اصل یکسان سازی مصحفها را مورد تأیید قرار داده است که این مورد تأیید شیعه و سنی است، اما در مورد سوزاندن سایر قرآن ها اختلاف است و در بیشتر آثار روایی شیعه بر این امر خرده‌گیری شده است، علمای اهل تسنن در صدد بر آمدند که این کار عثمان را به گونه‌ای توجیه کنند که او قرآن ها را نسوزاند و با وسایل دیگری مثلا آب و سرکه آن‌ها را محو کرد. ولی آنچه بیش از هر مسئله‌ای در طی همان اسناد جلب نظر می‌کند؛ این است که عثمان مصاحف دیگران را سوزانده است.
خصوصیات مصاحف عثمان
این مصاحف طبق دستور عثمان عاری از هر گونه علائم املایی اعم از اعراب و نقطه‌گذاری، حروف متشابه و اسماء، سور و علائم جدایی آیات بوده است و علاوه بر این موارد، مصحف عثمان از هر گونه گزارش و توضیح و تفسیر نیز خالی بود.
این مصحف بدان دلیل از این علائم خالی بود که بتواند نسبت به قراآت مختلف انعطاف پذیر و معتبر باشد.4
نتیجه
کار توحید مصاحیف، کار ارزنده‌ای بوده و مورد حمایت و تایید حضرت علی(علیه‌السلام) بوده است. کما این که ایشان فرمودند که اگر من هم جای عثمان بودم همین کار را می‌کردم. چرا که اگر این عمل انجام نمی‌شد اختلاف لهجه‌ها باعث می‌شد که در قرائت و نوشتار قرآن ، اختلاف بسیاری ایجاد شود و در نتیجه امروز بعد از 1400 سال قرآن واحدی در دست نمی‌داشتیم.
گروه دین و اندیشه تبیان، فرآوری فاطمه محمدی
1- ابن اثیر عزالدین؛ الکامل فی التاریخ، بیروت، دار بیروت لطباعه و النشر، 1385 ق، ج 3، ص 111.
2- ال حافظ ابی الخیر محمد بن محمد الدمشقی(ابن جوزی)؛ النشر فی القرائات العشر، بیروت، دارالکتاب عربی، ج 1، ص 7.
3- حجتی، سید محمدباقر، تاریخ قرآن کریم، تهران، چاپ ششم، 1372.
4- تاریخ قرآن دکتر حجتی .
منبع : tebyan.net
,