تن‌پوشي که بر تن، زار مي‌گريد

طرح یک‌دست شدن لباس دانش آموزان از سال 84 به صورت رسمی به تمام مدارس دخترانه استان ارائه شد. در سال‌های گذشته تنها بعضی از مدارس پسرانه لباس فرم داشتند، اما در سال تحصیلی جدید این طرح به مدارس پسرانه سراسر استان نیز راه یافته است و دانش آموزان پسر در کلیه مقاطع تحصیلی باید با لباس‌های یک شکل به مدرسه بروند. طرح یک شکل شدن لباس دانش آموزان با اهدافی از جمله حذف فاصله‌های طبقاتی، جلوگیری از چشم و هم چشمی بین دانش‌آموزان، عدم استفاده از لباس‌های نامناسب در مدارس و کنترل نوع پوشش عنوان گردید.

در کنار مزایای ذکر شده، تهیه لباس فرم یکی از دغدغه های مهم خانواده‌ها در کنار خرید لوازم تحریر، کتاب‌های درسی و... در آخرین فصل تابستان شده است. در واقع تغییر هر ساله‌ي طرح و رنگ لباس‌ها - به ویژه در استان محرومی مانند لرستان - نارضایتی بسیاری از خانواده‌ها را به دنبال داشته است.

مشاور امور بانوان آموزش و پرورش در رابطه با تغییر هر ساله لباس‌های فرم مدارس می‌گوید: دانش آموزان به دنبال تنوع هستند و از این که چند سال متوالی یک مدل لباس بپوشند، خسته می‌شوند و بر اساس نظرسنجی به عمل آمده از دانش آموزان، درصد بالایی از آن‌ها خواهان تغییر لباس بوده‌اند. «خانم یادگاری» اذعان می‌دارد: به همین علت از مدیران، اولیا و چند تن از روان‌شناسان و طراحان لباس دعوت کردیم و طی چند جلسه، مدل‌های سال تحصیلی جدید را به تولیدي‌های طرف قرارداد ارائه دادیم.

وقتي از وی علت عدم کیفیت پارچه‌های انتخاب شده توسط تولیدی‌ها، برای دوخت لباس فرم مدارس را جویا مي‌شویم؛ او در پاسخ اذعان مي‌دارد: در سال‌های گذشته بعضی از مدیران مدارس با تولیدی‌هایی قرارداد بسته بودند، که کیفیت پارچه و نوع دوخت آن‌ها مناسب نبود؛ به همین دلیل امسال، خودمان تولیدی‌ها را انتخاب کردیم و مدارس دخالتی در این زمینه نداشتند. مشاور امور بانوان اداره کل آموزش و پرورش مي‌‌افزايد: خانواده‌ها به همراه فرزندانشان می‌توانند به هر کدام از تولیدی‌های طرف قرارداد آموزش و پرورش مراجعه و لباس فرم را تهیه کنند.

یادگاری مي‌گويد: دانش‌آموزان تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی، لباس‌های رایگان دریافت می‌کنند. وی اضافه مي‌کند: براي حمايت از دانش‌آموزانی که وضعیت مالی خوبی ندارند، و از طرفی زير پوشش هیچ کدام از ارگان‌های مذکور نیستند، به مدارس اعلام کرده‌ایم، تا اسامی این دانش آموزان را به ما ارائه دهند و از این طریق لباس رایگان به این دانش آموزان داده می‌شود.

اظهارات این مقام مسئول در حالی بیان می‌شود که مدیر یکی از مدارس ابتدایی حاشیه‌ای خرم‌آباد می‌گوید: تا کنون در جریان هیچ نامه، یا جلسه‌ای مبنی بر معرفی دانش‌آموزانی که مشکل مالی دارند و تحت پوشش هیچ ارگانی نیستند، قرار نگرفته‌ایم! این در حالی است که تعداد زیادی از شاگردان مدرسه‌ي ما برای تهیه لباس مشکل مالی دارند. او در بخش دیگری از سخنان خود می‌گوید: تعداد زیادی از خانواده‌ها به تغییر لباس‌های فرم مدارس معترض هستند؛ و مي‌گويند هر سال توانایی خرید لباس مدرسه در کنار تهیه کتاب و لوازم تحریر را ندارند. این مدیر دبستان اظهار می‌دارد: دانش‌آموزان تحت پوشش کمیته امداد با ارائه معرفی نامه از ارگان مورد حمایت خود به مدرسه و تأیید آن توسط مدیر یا معاون، از کمیته امداد لوازم تحریر یا هزینه آن را دریافت می‌کنند. ولی از چند سال گذشته تا کنون حتی یک نفر از دانش‌آموزان تحت پوشش در مدرسه‌ی ما لباس فرم رایگان از این ارگان دریافت نکرده‌اند.

در این رابطه با یکی از مدیران دبیرستان‌های دخترانه خرم‌آباد نیز گفت‌وگو کردیم. این مدیر می‌گوید: نه تنها از ما مدیران یک مجتمع بلکه از هیچ کدام از دانش‌آموزان مدرسه ما نیز برای طرح و رنگ لباس‌ها نظرسنجی به عمل نیامده است. وي می‌افزاید: نه تنها مدرسه ما در جریان جلسات اداره آموزش و پرورش نبوده، بلکه چند نفر از همکارانم در مدارس دیگر نیز از شنيدن خبر تغییر لباس فرم مدارس و ابلاغ بخشنامه آن، غافلگیر شده بودند. این مدیر در ادامه اذعان می‌دارد: وقتی به شاگردان مدرسه اعلام کردم لباس فرم سال جدید آن‌ها سارافن است، ابراز نارضایتی و دلخوری کردند و این نوع لباس را مناسب سن خود ندانستند. این مدیر دبیرستان نیز از کمک‌های مالی آموزش و پرورش برای دانش‌آموزان بی بضاعت که تحت پوشش کمیته‌ي امداد و بهزیستی نیستند، اظهار بی اطلاعی می‌کند و می‌گوید: سال گذشته که با تولیدی‌ها قرار داشتیم، آن‌ها را ملزم کرده بودیم تا به ازای هر صد نفر دانش‌آموز، هفت دست لباس رایگان به دانش‌آموزان معرفی شده توسط ما بدهند. اما امسال مدارس با هیچ تولیدی قرارداد ندارند و اداره‌ي کل آموزش و پرورش نیز نامه‌ای مبنی بر معرفی این دانش آموزان از ما نخواسته است.

اظهارات این مدیران به همراه چند تن از مدیران دیگر که نظراتی مشابه با آن‌ها را داشتند، در برگيرنده چند نکته مهم است. یکی از مواردی که در این رابطه می‌توان به آن اشاره داشت این است که نظرسنجی‌های مورد بحث مشاور امور بانوان اداره کل آموزش و پرورش در ارتباط با طرح و رنگ و تغییر هر ساله‌ي لباس، در تمام مدارس و با حضور همه‌ی مدیران صورت نگرفته است؛ اما نمی‌دانیم چرا هر کدام از مدیران مدارسی که به طور تصادفی آن‌ها را برای گفت‌وگو انتخاب کردیم، مستثنی از طرح آمارگیری و نظر سنجی مورد نظر بودند؟

بعد از گفت‌وگو با شش تن از مدیران مدارس، این بار با سرگروه مدیران یکی از مقاطع تحصیلی صحبت کردیم. این مدیر دلایل تغیير لباس‌های فرم مدارس را کیفیت پایین پارچه‌ی لباس‌ها و رشد دانش‌آموزان عنوان می‌کند و می‌گوید: این لباس‌ها فقط برای یک سال قابل استفاده هستند. در اینجا این سؤال مطرح می‌شود که آیا دانش‌آموزان دبیرستانی آنچنان رشد قابل توجهي دارند، که لباس‌های آن‌ها فقط برای یک سال قابل استفاده باشد؟

این سرگروه مدیران نیز همانند سایر مدیران دیگر از نظرسنجی و برگزاری جلسات برای تغییر لباس‌ها اطلاعی نداشت! او کمک‌های کمیته امداد به دانش آموزان را بیشتر از سایر دستگاه‌ها می‌داند و می‌افزاید: دانش آموزان «بد سرپرست» که تحت حمایت هیچ ارگانی نیستند، به کمک‌های بیشتری نیاز دارند. این سرگروه اذعان می‌دارد: به همراه چند نفر از همکاران در اداره کل آموزش و پرورش موسسه‌ي خیریه‌ای تاسیس کرده‌ایم و هر فرد خیر، آنچه را در توان دارد کمک می‌کند. وی در بخش دیگری از سخنان خود می‌افزاید: مسئولان چند بار از ما لیست اسامی دانش‌آموزان بد سرپرست و نیازمند را خواستند اما از چند و چون اینکه هدف آن‌ها از اين کار چه بود و کمک‌های آن‌ها به چه مرحله‌ایی رسیده است، اطلاع نداریم!

نکته‌ی مهم و قابل بحث دیگر، مسئله‌ی معرفی دانش‌آموزان نیازمند، به آموزش و پرورش بود که باز هم مدیران حاضر در نظرسنجي ما از این مهم بی خبر بودند! یک‌بار ديگر یاد آور مي‌شویم در هر کدام از مدارس مذکور، مدیران به همراه معلمان و اولیای خیر برای تهیه لباس دانش‌آموزان بی‌بضاعت اقدام کرده‌اند؛ ولی از اعلام آمادگی و يا اقدامات، آموزش و پرورش برای تهیه لباس رایگان دانش‌آموزان اطلاعی نداشتند.

خالی از لطف نیست اگر که در اینجا داستاني، از برخورد یکی از تولیدی‌های طرف قرار داد آموزش و پرورش با یک دختر دبستانی برایتان بازگو نماييم. مریم، امسال کلاس پنجم است و نسبت به هم سن و سال‌هایش جثه‌اي بزرگ‌تر و قدی بلندتر دارد. مریم می‌گوید: وقتی به تولیدی مراجعه کردم تا لباس مدرسه‌ام را تهیه کنم، یکی از مسئولان تولیدی به من گفت: به خاطر قد بلندی که داری دوختن لباس تو برای ما هزینه‌بر است! بهتر است از تولیدی دیگری لباست را بخری.

کاش مریم آن لحظه به جای بغض کردن از آن شخص می‌پرسید، آیا به دانش‌آموزانی که قد کوتاهی دارند، تخفیف می‌دهید؟

نارضایتی بسیاری از خانواده‌ها از تغییرهای سال به سال لباس مدارس ما را بر آن داشت تا این گزارش را تهیه کنیم. لباس‌هایی که به علت نامرغوب بودن، تنها در روزهای اول سال تحصیلی «نو» به نظر می‌رسند و توجیه مسئولان براي این همه تغییرات پی در پی تنها تنوع طلبی دانش‌آموزان بود! دانش‌آموزانی که بعد از محیط خانواده باید در مدارس بیاموزند، که قانع و کم توقع باشند. آیا جز تغییر در لباس و ظاهر آن‌ها، هیچ راه دیگری برای تغییر روحیه دانش‌آموزان وجود ندارد؟ آیا به هزینه‌های خانواده‌هایی که حداقل دو نفر دانش‌آموز دارند توجهی شده است؟

یکی از اهداف مهم لباس‌های فرم مدارس جلوگیری از بروز مشکلات روانی دانش‌آموزانی بوده است؛ که مشکلات مالی دارند، اما گویا اين طرح خود باعث بروز مشکلاتی ديگر در همین زمینه شده است!؟ آیا بهتر نیست که مسئولان به دنبال راه حل بهتری برای اجرای رضایتمندتر این طرح باشند، و با نظارت دقیق‌تر بر تولیدی‌ها، طول عمر لباس‌های فرم دانش‌آموزان را افزایش دهند؟

در این گزارش به نارضایتی بسیاری از دانش‌آموزان، به ویژه دختران مقاطع دبیرستان از طرح و رنگ لباس‌های انتخاب شده، نمی‌پردازیم و به نظرات کارشناسان، طراحان و روانشناساني که به گفته‌ي مسئولان در طراحي لباس فرم، مشاور آن‌ها بوده‌اند احترام می‌گذاریم؛ و به گفته‌ي ويراستار نخ و سوزن به دستمان، از دانش‌آموزان عزیز هم استانی می‌خواهیم، برای حاکم شدن نظم و انضباط اجتماعی، لباس‌های فرم تأیید شده را پذیرفته، سال تحصیلی جدید را با انرژی مضاعف حاصل از تعطیلات تابستانی آغاز کرده، و در صورت دوام آوردن روپوش‌هايشان پاييز، زمستان و بهار پيش رو را، به اميد پاييزي ديگر، چشم به راه نظرات عالمانه کارشناسان براي سال آینده‌ي تحصيلي باشند، آن ‌دسته از دانش‌آموزاني هم که تا سال آينده دوره تحصيلات متوسطه را به پايان مي‌رسانند، تا اطلاع ثانوي به پوشيدن لباس فرم خود ادامه دهند.

تن‌پوشي که بر تن، زار مي‌گريد

مطالب مشابه :

لباس فرم مدرسه

لباسهای فرم مدارس

فرم لباس مدارس هرمزگان 91-90

لباس فرم

تن‌پوشي که بر تن، زار مي‌گريد

فرم پیش دبستانی