پروتئینوری (یا وجود پروتئین در ادرار)

یکی از بیماری های شایع و خطر ساز برای کلیه ها پرتئینوری می باشد و درصد بالایی از نارسایی کلیه ها را به خود اختصاص داده است پرتئینوری به معنی وجود مقادیر غیر طبیعی پروتئین در ادرار می باشد .

همانطوری که اشاره شد کلیه های سالم مواد زائد حاصله از سوخت و ساز را از بدن خارج می کنند ولی از خروج موارد مورد نیاز همانند پروتئین ها و غیره جلوگیری می کند که این امر نیز بستگی به سایز و شارژ مولکول های پروتئین دارد . بسیاری از پروتئین ها بزرگتر بوده و نمی توانند از فیلترهای گلومرولی عبور کنند . مگر این که کلیه ها آسیب دیده باشند و از طرفی پروتئین های کوچک تر براحتی از دیواره گلومرول عبور کرده اما دفع نمی شوند ، بلکه به خاطر نیاز بدن مجددا درتوبول های پروگزیمال جذب می شوند و به خون بر می گردند. بنابراین پروتئینوری نشان دهنده آسیب به کلیه ها می باشد . لازم است بدانیم که افراد طبیعی کمتر از 150 میلی گرم پروتئین و 30 میلی گرم آلبومین در روز از طریق ادرار دفع می کنند که به دو صورت گذرا و دائم خود نمایی می کند .

1-پروتئینوری گذرا : به صورت موقتی و گذرا بوده و به نظر می رسد عامل آن ، تب ، ورزش های سنگین، استرس روحی و مواجه بودن با سرمای شدید بوده و در این حالت میزان پروتئین دفعی نسبتا کم بوده و معمولا سریع بهبود می یابد .
2-پروتئینوری دائم : به صورت دائمی بوده و می تواند نشانه ای از بیماری های کلیوی یا یک بیماری سیستمیک باشد . بسیاری از بیماری های دیگر نیز می توانند باعث گلومرولونفریت (التهاب گلومرول) شده و در نهایت به پروتئینوری تبدیل گردند . که می توان به (دیابت ، پرفشاری خون و فرم های دیگر بیماری کلیه) اشاره کرد . تحقیقات نشان داده که درجه و نوع پروتئینوری می تواند وسعت آسیب به کلیه را مشخص نماید و همچنین پروتئینوری همراه با بیماری قلبی و عروقی نیز دیده شده است . بیماران دیابتی فشار خون با سابقه خانوادگی در معرض خطر پروتئینوری می باشند و اولین علامت آن وجود مقادیر کم آلبومین (پروتئین) در ادرار است . از گروه های پر خطر دیگر می توان به افراد چاق و پیر اشاره کرد .

علائم پروتئینوری : وجود مقدار زیاد پروتئین دفعی در ادرار ممکن است باعث کف آلود شدن ادرار شود و به علت خروج آب از عروق و احتباس آن در بافت ها موجب تورم دست ها و پاها و شکم می شود و درمواردی ممکن است فرد بدون علامت پروتئینوری باشد .

تشخیص : آزمایش ادرار تنها راه یافتن پروتئین در ادرار است .

پیشگیری و درمان : با مشاهده اولین علامت مراجعه به پزشک ودرمان علت زمینه ای ضروری است و برای افراد مبتلا به فشارخون و دیابت ویا هر دو اولین اقدام کنترل فشارخون و دیابت می باشد و در این راستا اندازه گیری قند خون ،رعایت رژیم غذایی، مصرف داروها، تمرینات ورزشی و محدودیت مصرف نمک و مواد پروتئین توصیه می شود .
نقش تغذیه در بیماران نارسایی کلیوی
نارسایی کلیوی که عمدتا ناشی از بروز عوارض برخی از بیماری هایی مانند (دیابت ، فشارخون، آنژین های چرکی درمان نشده و اثرات سمی بعضی از داروها و ترکیبات سمی دیگر) به وجود می آید که در صورت اقدام نکردن برای تشخیص و درمان کارکرد طبیعی کلیه مختل شده و می تواند به میزان قابل ملاحظه ای در زندگی روزمره اجتماعی و خانوادگی اختلال ایجاد کند .
در زندگی امروزی به خاطر آثار ناگوار زندگی صنعتی و الگوهای نادرست تغذیه ای روز به روز تعداد مبتلایان به نارسایی کلیوی و سایر امراض افزوده می شود به طور حتم تغذیه و پیروی از برنامه های صحیح غذایی علاوه بر این که از بروز و شیوع چنین بیماری ها جلوگیری می کنند . در کنار آن درمان های رایج حمایتی برای کاهش بیماری و عوارض جانبی ناشی از آن نیز مطرح است به طوری که رژیم غذایی در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی جزء لاینفک از درمان به شمار می رود ، که علاوه بر بهبود و تسریع روند درمان از پیشرفت بیماری نیز جلوگیری می کند و از طرفی کفایت تغذیه ای و رعایت رژیم غذایی مناسب در این بیماری می تواند تا حدودی فرد را به انجام کارهای روزمره با فراغت خاطر روحی و روانی توانمند ساخته و روند بهبودی را آسان نماید ، که در این مرحله با توجه به شرایط بیمار به اثرات و تغییرات رژیم های خاص غذایی حاوی(پروتئین ،پتاسیم، فسفر و سدیم) اشاره می نماییم .
1-محدودیت پروتئین و کنترل مایعات در بیماران نارسایی کلیوی نقش بسزایی در کند کردن سیر بیماری دارد .
2-محدود کردن فرآورده های مایعات،غلات و فراورده های سبوس دار ،محدودیت مصرف حبوبات و حذف نوشابه گازدار برای کاهش میزان فسفر ضروری است.
3-پتاسیم یک ماده مصرفی است که عضلات بدن برای فعالیت به آن نیازمند است و خود قلب نیز یک ماهیچه بزرگ است که در اثر تغییرات سطح پتاسیم خون دچار بی نظمی در ضربان شده و توان عملکرد خود را از دست می دهد . کلیه های سالم می توانند میزان پتاسیم خون را در حد طبیعی نگه دارند و در نارسایی کلیه میزان پتاسیم خون می تواند در حد بسیار بالایی برسد و ممکن است خطراتی بدنبال داشته باشد . مواد غذایی در گروه سبزیجات و میوه جات و شیر و فرآورده های آن غنی از پتاسیم می باشند . بنابراین برای جلوگیری از ایست و یا حملات قلبی باید میزان پتاسیم موجود در رژیم غذایی را محدود کنیم و از مواد گیاهی و سبزیجات و میوه جات و حبوبات و سیب زمینی پوست کنده را قبل از مصرف یک ساعت در آب خیس کرده و آب آن را دور ریخته و استفده کنیم . افزایش پتاسیم خون موجب بروز علایمی همچون (تهوع، تنگی نفس،ضربان قلب و ایست قلبی ( را به همراه دارد و کاهش آن نیز ضعف عضلانی، افزایش ضربان قلب وکاهش سطح واکنش های غیر اراده را به دنبال دارد .
4-یکی دیگر از وظایف کلیه دفع سدیم اضافی از بدن است .. که در صورت نارسایی کلیه ها میزان سدیم خون بالا رفته و عوارضی همچون (پرفشاری خون ، افزایش عطش، افزایش وزن و تورم شدید دست و پاها ) را به دنبال دارد و منابع غذایی حاوی سدیم عبارتند از مواد غذایی و آشامیدنی های روزانه که باید میزان نمک موجود در آنها را کنترل کرد .
چنانچه تحت درمان رژیم کم چربی و یا کم کلسترول هستید مصرف مواد حاوی کالری را محدود و در همه موارد با پزشک و یا مشاوره تغذیه مشورت کنید .
در تمام بیمارانی که دچار نارسایی کلیوی هستند چه تحت درمان دیالیز و یا قبل از آن تغییر در شیوه زندگی بسیار حائز اهمیت است و رژیم غذائی مناسب بخشی از درمان است و باعث حفظ باقیمانده کارکرد کلیه ها می شود .

منبع:سلامت

پروتئینوری (یا وجود پروتئین در ادرار)

مطالب مشابه :

پروتئینوری (یا وجود پروتئین در ادرار)

وجود خون در ادرار

بررسی آزمایش ادرار - تشخیص عفونت ادراری و درمان

تستهای تاییدی نوار ادراری

آزمایش ادرار- آنالیز ادرار (UA(Urine Analysis

اساس اندازه گیری پروتئین ادرار