معماری اسلامی

سبک رازی این سبک در زمان ظهور حکومت های کوچک در داخل ایران شکوفا شد . شهر ری محل ظهور این سبک و آبادترین شهر موجود در میان کشور های اسلامی بود و به عنوان ( عروس شهرهای اسلامی ) خوانده می شد . در این دوره بناها با کاربری های گوناگون ساخنه شد , مانند : مقابر , کاروانسراها , رباط ها , مساجد , میل و منارها و ...* ویژگی معماری سبک رازی :* کاروانسراها و یا رباط : مکان های بین راهی که محل استراحت کاروانیان بود تا از گزند راهزنان در امان باشند .* احداث میل ها و منارها : نماد های شهری بودند که کاروان در طول مسیر راه را گم نکنند , المان شهری بودند که معمولا" قبر احداث کننده منار در کنار آن قرار داشت .* احداث آرامگاههای برجی : مقابر برجی شکل که شکل پلان آنها 4 گوشه و 5 و 8 گوشی و دایره ای می باشد .* تبدیل مساجد شبستانی به 4 ایوانی* تحول در سازه :1) استفاده از طاق ها و گنبد های تیر دار2) احداث انواع گنبد دو پوسته3) احداث گنبد رک4) ابداع انواع گوشه سازی* تحول در تزئینات :1) استفاده از آجر پیش بر : آجرهایی که به فرم دلخواه ساخته شده و بعد در داخل کوره پخته می شود .2) استفاده از انواع کاشیکاریالف ) کاشی کاری نگینی : استفاده محدود از کاشی در میان ردیف های آجر ب  ) کاشی کاری معقلی : گره سازی در هم کاشی و آجر3) استفاده از گچ تراشی ( رنگ + گچ ) : ایجاد سطح و بعد قرار دادن الگو و برش زدن از سطح* انواع گچ بری :1) شیر شکری  : برجستگی طرح از سطح زمینه کم است .2)   برجسته    : برجستگی طرح از سطح زمینه متوسط است .3)   برهشته    : برجستگی طرح از سطح زمینه زیاد است .4)      زبره       : برجستگی طرح از سطح زمینه ی زیاد و بدون سایدگی گوشه ها .* معرفی آثار و بناهای به جای مانده از سبک رازی :1) مسجد جامع اصفهان : در دوره ی صفویان            1) تبدیل شبستان های ستوندار به ایوان ( 4 ایوانی )2) احداث گنبد خانه ها به نام نظام الملک و تاج الملک در روبروی هم دیگر3) در این بنا در زیر گنبد خانه مقیاس فرا انسانی است .4) 4 صفه یا ایوان این مجموعه :*1) صفه ی صاحب                                           *2) صفه ی استاد                                           *3) صفه ی شاگرد                                           *4) صفه ی درویش2) گنبد قابوس ( گود قابوس بن وشمگیر ) : در گرگان قرار دارد این بنا میل راهنما بوده که مقبره ی سازنده خود نیز می باشد که بر روی یک تپه ی دست ساز قرار گرفته , نوع پوشش آن گنبد رک بوده و دو پوسته که ما بین دو پوسته صندوق چینی شده است .                        3) رباط شرف : کاروانسراها محل استراحت کاروان در میان جاده ها به طوری که امنیت کاروان در شبانه روز تامین شود . در جاده ی سرخس در مسیر مرو به بغداد ساخته شده است , دارای 2 حیاط تو در تو می باشد . که تامین آب آن توسط آبروها است که نزولات جوی را به حوضچه ی سنگی هدایت و آنجا به آب انبار منتقل می کرد . ( درون گرایی , 4 ایوانی , مصاح بوم آورد )                 * از جمله بناهای ساخته شده ی دیگر در این دوره :1) گنبد سرخ مراغه : در آجر کاری                      2) گنبد کبود مراغه : در آجر کاری                          3) برج استوانه ای مراغه : در آجر کاری                       4) گور امیز اسماعیل سامانی در بخارا : (جزء اولین بناها که در بازه ی زمانی سبک خراسانی و رازی ساخته شده و تناسبات زیبا و انواع آجرکاری )                                     5) مسجد جامع قزوین              6) مسجد جامع زواره                 7) مسجد جامع اردستان : ( در دوره های مختلف تکمیل شد )                         8) مسجد جامع گلپایگان         9) برج های خزقان : کاملا" مشابه است با :                                     1) گور السیز ----> معمار ( محمد زنجانی )                            2) گور تکین -----> معمار ( ابوالمعالی محد بن زنجانی )ویژگی های کلی سبک رازی :1) معماری : 1 ) تنوع در کاربری                        2 ) پلان تبدیل به 4 ایوانی شد                        3 ) درونگرایی                        4 ) اتصال نما به بنا                        5 ) مقیاس فر انسانی                        6 ) تناسبات زیبا2) نیارش ( سازه و مصالح )1) استفاده از انواع پوشش سقف ( چادری , کلنبر , چهر بخشی و ... )2) استفاده از انواع طاق جناغی3) استفاده از انواع گنبد ( ناری , ترکین , شبدری و ... )4) استفاده از مصالح مر غوب5) دقت بالا در ساخت و ساز6) استفاده از مصالح بوم آورد3) تزئینات ( آرایه )1) استفاده از انواع آجرکاری2) استفاده از آجر پیش بر3) استفاده از انواع گچ کاری4)استفاده از گچ تراش5) استفاده از آجر و کاشی6) استفاده بجا و مختصر از انواع تزئینات
سبک خراسانی
با ورود اعراب به ایران این سبک شکل گرفت بناهای شاخص این سبک با نمود معماری این دوره در مساجد بود , به دلیل اعتقاد ناب و خالص مردم آن دوره الگوی مساجد اولیه از مسجد النبی ( مسجد مدینه ) گرفته شده بود .

*ویژگی های مسجد النبی :
   

1) مقیاس انسانی ( قامت یک مرد عرب با دستانی رو به بالا )
2) استفاده از مصالح بوم آورد ( سنگ و خشت در دیوارها و پوشش بام با برگ درخت خرما و پوست حیوانات )
3) سادگی و بی پیرانه بودن فضاها
4) نوع سازه ی به کار رفته در شبستان به نوع تیر و ستون است .

* مساجد این دوره :

1) یا به منظور مسجد ساخته شده اند .
2) یا آتشکده های دوره ی ساسانی را تغیر داده و تکمیل کرده اند .
* نوع پلان مساجد این دوره در ایران شبستان ستوندار یا مسجد بو مسلمی است .

* مسجد در دوره های مختلف :

1) 165 ه . ق مسجد شبستان ستوندار --> با ابعاد کوچک .
2) 255 ه . ق مسجد شبستان ستوندار --> با ابعاد بزرگتر دارای حیاط مرکزی جهت قبله ی
                                                            بنا 20 - 30 درجه با جهت اصلی قبله تفاوت
                                                            دارد .
3) سده ی 5 و 6 ه .ق تبدیل مسجد 4 ایوانی با گنبد خانه .

* معرفی آثار و بناهای به جای مانده از سبک خراسانی :

1) مسجد جامع فهرج : در روستای فهرج یزد قرار دارد , پلان این بنا شبستان ستوندار بوده که در دوره های مختلف به آن الحاقاتی اضافه شده است مانند مناره ی آن .

                                       

* ویژگی های این بنا : استفاده از شبستان ستوندار به دلیل استفاده از قوس در پوشش , اندکی مقیاس آن از نظر انسانی بزرگتر شده است , استفاده از خار در تولید خشت آن و مصالح کاملا" بوم آورد بوده است .
                 

* از اول به منظور مسجد ساخته شده ولی مناره ی آن الحاقی است ( دوره ی 4 و 5 ه.ق ) استفاده از خشت های به ابعاد 1 ارش بر 1 ارش ( 40 در 50 سانتی متر ) مخصوص دوره ی ساسانی از طاق های مازه دار استفاده شده است . تزئینات موجود در سر در مشابه با تزئینات دوره ی ساسانی به کار رفته در کاخ کسری است .

2) تاری خانه دامغان : شبستان ستوندار , طاق های ضاغی و سازه دار به کار رفته . مقیاس این بنا انسانی تر است نسبت به مسجد جامع فهرج .
                           3) مسجد جامع اصفهان : دارای آثار 13 سده از معماری ایران است . مسجد اولیه بر رو آتشکده ساخته شده است .             4) مسجد جامع اردستان : این بنا به صورت تدریجی در دوره ای مختلف تکمیل شده و از شبستانی تبدیل به 4 ایوانی شده است . در داخل یک مجموعه ی شهری شامل : حمام , بازار , کاروانسرا و ... قرار دارد و پایه های اولیه ی آن آتشکده بوده است .                    5) مسجد جامع نایین : در مسیر اصفهان به یزد قرار دارد برای اولین بار طاق سازه دار به جناغی تبدیل شده است . دارای یک کمر پوش یا نیم اشکوبی برای استفاده خانم ها بوده است . مقیاس فرا انسانی است و مصالح بوم آورد است و نوع پلان شبستان ستوندار است .                      6) مسجد جامع نیریز : پلان این مسجد شبستانی است . الگوی اولیه آن از بناهای تک ایوانی « گیری » در معماری بومی خراسانی گرفته شده است . بناهای تک ایوانی گمان می رود در گذشته عبادتگاه و زیارتگاه بوره است .                         ویژگی های کلی سبک خراسانی :1) معماری :  A ) استفاده از مقیاس انسانی                         B ) ساده و عدم پیچیدگی در فضاهای معماری                         C ) نمود معماری در طراحی مساجد                         D ) درونگرایی2) نیارش ( سازه و مصالح )1) استفاده از ستون و طراحی مساجد ستون دار2) پوشش سقف با استفاده از انواع طاق باقی مانده از دوره ی ساسانی3) مصالح بوم آورد و مرغوب4) کوتاه کردن ارتفاع ستون ها3) تزئینات ( آرایه )1) استفاده از گچبری های دوره ی ساسانی2) استفاده از نقوش گیاهی دوره ی ساسانی که بعد ها الگوی اسلیمی های به کار رفته در مساجد شد . سبک پارتی * آثار معماری در سبک پارتی :

1) آثار متعلق به دوره ی اول ( اشکانیان )
مانند : معبد نساء , کاخ آشور , معبد آناهیتا
2) آثار متعلق به دوره ی دوم ( ساسانیان )
مانند : تخت سلیمان , آتشکده ی نیاسر , کاخ فیروز آباد ( آتشکده ی فیروز آباد ) ,
کاخ کسری

* بناهای مربوط به سبک پارتی :

1) دوره ی اشکانی : آثار به جای مانده از این دوره به دلیل تنوع در نوع پلان و
ساخت ساز , به سختی قابل دسته بندی است .
2) دوره ی ساسانی : در این دوره آثار به جای مانده به صورت تیپ بوده و قابل
تشخیص است .

1) بررسی آثار به جای مانده از دوره ی اشکانی :

1) مجموعه ی نساء :

A ) استفاده از ستون های 4 پیلک در طراحی فضاها
B ) خرد کردن مقیاس با ایجاد نیم ستون در داخل جرزها
C ) استفاده از تصاویر اجداد و نیاکان در تزئین فضاها
D ) استفاده از رنگ در فضاهای داخلی ( قرمز - سفید )

* این مجموعه در عشق آباد امروزی ( ترکمنستان ) و توسط باستان شناسان
رومی کشف شده است ( کاخ , خزانه داری ئ حصار و باروی شهر در دوره ی
مهرداد اول ) .

2) کاخ آشور : جزو اولین بنا های ساخته شده به صورت حیاط مرکزی و 4
ایوانی است . درونگرایی هر چند که ایوانها در دوره ی مختلف به بنا اضافه شده
است .

3) کاخ الحضراء : در بین النهرین ساخته شده , بنا کاملا" برون گراست
ساخت این تیپ بناها در معماری بومی منطقه خراسان به چشم می خورد .

4) معبد آناهیتا در کنگاور کرمانشاه : این بنا در دوره ی اشکانی
ساخته شده و در دوره ی ساسانی مرمت شده است . نوع پلان بنا به صورت
تالار ستون دار بوده . استفاده از  سنگ  تراش های صیقلی در  بخش های
دوره ی اشکانی در دوره ی  ساسانی از سنگ  لاشه استفاده شده است .
جهت گرامی داشت ایزد یا الهی آب ( آناهیتا ) ساخته شده است , نوع پلان
برون گرا است .

2) بررسی آثار به جای مانده از دوره ی ساسانی :

1) آتشکده ی آذر گشسب یا تخت سلیمان : این مجموعه
در تکاب آذربایجان غربی قرار گرفته است , آتشکده در گذشته مقام نظامی و
سیاسی و مذهبی داشته و هنوز هم مورد توجه زرتشتیان می باشد , این
مجموعه حصار و بارو , آتشکده , برکه ی آب , محل تاج گذاری ( ایوان خسرو )
, محل زندگی خدمه و مغ های زرتشتی , معبد آناهیتا و ... بوده که در همان
دوره به هنگام حمله ی رومی ها به ایران تخریب شده است .

      

* این مجموعه در دوره ی ایلخانی مجدد مورد توجه قرار می گیرد آثار این دوره
مانند :  کاشی هایی با نقش اژدها در مجموعه دیده می شود . این مجموعه
توسط یونسکو  ثبت جهانی شده است مصالح به کار رفته در بنا سنگ لاشه
, ملات ساروج, آجر های خشتی می باشد .

2)  آثار کو خواجه در سیستان : اولین بنایی که 4 ایوانی به صورت
هم زمان اجرا شد . و بعد ها در معماری اسلامی  الگویی شد  برای  ساخت
بناهایی 4 ایوانی مساجد , مدارس , کاروانسراها .

                

3) آتشکده ی نیاسر : به صورت 4 طاقی ساخته شده است به منظور
عبادت و به صورت راهنما در جادها و در مسیر نهر ها ساخته می شد .
                             

4) آتشکده فیروز آباد یا کاخ اردشیر : این بنا در استان فارس در
نزدیکی شیراز قرار دارد . در ابتدا گمان می رفت این بنا کاخ بوده ولی فضاهای
مورد نیاز کاخ را ندارد . از جفت ( قرینگی ) در طراحی و ساخت پلان  و  نمای
آن استفاده شده است . بزرگترین بنای ساخته شده از سنگ لاشه است .
                        

* گنبد خانه ها محل نگهداری 3 آتش مقدس بوده اند که گنبد خانه ی 1 و 3 بر
روی شش ضلعی و گنبد خانه 2 بر روی هشت ضلعی بنا شده اند .
* در فضای این بنا از عنصر خیشخان جهت تهویه ی هوا استفاده شده است .

5) شهر بیشاپور : 1) کاخ , 2) معبد , 3) آتشکده , 4) حصار , 5) بارو , 6) دروازه

* کاخ و آتشکده --> دوره ی ساسانی -->  سنگ لاشه استفاده شده است
* معبد آناهیتا --> دوره ی اشکانی --> از سنگ تراش در ساخت آن استفاده شده

                             

                             

* در کف سازی این کاخ از موزاییک کاری استفاده شده که الگو گرفته شده از تمدن
بیزانس می باشد . نوع موزاییک کاری پیس پیسه ( موزاییک کاری شطرنجی سیاه
و سفید ) است .
                            

6) کاخ کسری : کسری معرب کلمه ی خسرو می باشد . پایتخت اصلی و
سیاسی ساسانیان شهر تیسفون  است که کاخ  خسرو  در آن  واقع است  این
شهر در عراق کنونی قرار دارد . این بنا توسط یونسکو ثبت جهانی شده است .
ایوان مدائن یا کاخ خسرو در حمله ی اعراب تخریب شد در حال حاضر تنها یک ایوان
از آن باقی است .
                 

* در ساخت این بنا از تناسبات طلایی ایرانی استفاده شده است . نام دیگر این بنا
اسپید دژ یا دژ سفید بود به دلیل رنگ آموریا نمای آن که از ملات قیر چارو ( قیر  +
ساروج ) بوده است , که ملات مقاومی در مقابل عوامل فرسایش است . نوع مصالح
 به کار رفته خشتی است و مقیاس این کاخ فرا انسانی است .
                           

7) ایوان کرخه در خوزستان : برای اولین بار از طاق و تویزه برای پوشش
استفاده شده است . بر خلاف استفاده از طاق گهواره ای این روش به دلیل این که
نیرو از طریق طویزه ها منتقل می شود . امکان کم کردن عرض دیوار و ایجاد بازشو
وجود دارد .

8) کاخ سروستان :
                  

* ویژگی های این بنا :
1) کاملا" برونگرا است
2) بخش عمومی و خصوصی بنا از هم جدا شده
3) پلان این بنا کاملا" پد جفت ( با قرینه ) طراحی شده است
4) دارای در دیوار های اصلی می باشد .
                             

ویژگی های کلی سبک پارتی :

1) معماری :

1) تنوع در نوع فضا
2) شکستن مقیاس
3) استفاده از پوشش منحنی که ایجاد کننده ی تجربه ی جدیدی در فضا ی
محیط بود
4) استفاده از جفت و پدجفت در طراحی
5) عظمت دادن به بنا
6) درونگرایی
7) اجرای پلان ها به صورت 4 ایوانی

2) نیارش ( سازه و مصالح )

1) استفاده از پوشش منحنی در سقف ( گنبد و طاق ) :
A ) طاق --> مازه دار ( از تقاطع 2 بیضی )
B ) گنبد -->  خاگی ( تخم مرغی )
2) پی سازی با لاشه سنگ
3) استفاده از مصالح بوم آورد : A ) سنگ لاشه , B ) خشت

3) تزئینات ( آرایه )

1) استفاده از حجاری بیشتر در فضاهای یاد مانی :
A ) کوه بیستون , طاق بوستان
B ) پیروزی پادشاهی , گرامی داشت پادشاه توسط اهورامزدا

2) استفاده از انواع گچبری :
A ) تصاویر انتزاعی : از برگ درختان , حیوانات , گل و گیاه که بعد ها در معماری
اسلامی پیشرفت کرد و در همان دوره به معماری بیزانس نفوذ کرد .
B ) برگ کنگری

3) استفاده از انواع کوردر و طاق نما و کنگره
4) استفاده از موزاییک کاری در کف سازی که از هنر بیزانس الگو برداری شده
است .
سبک پارتی ( قسمت اول ) سبک پارتی (A)
در سال 330 ق.م با حمله ی اسکندر حکومت هخامنشی سرنگون شد و سلوکیان به مدت
80 سال در ایران حکومت کردند . سلوکوس از سرداران اسکندر که بانی سلسله سلوکیان
در ایران بود .

*معماری ایران تحت تآثیر معماری یونان نیست :
1) ناسازگاری این مصالح و نوع ساخت و ساز با اقلیم ایران
2) نا سازگاری با شیوه ی اعتقادی

*تنها اثر به جای مانده از این دوره معبد خورهه در نزدیکی اراک است .
                  

*دلایلی که به این دوره نسبت می دهند :
1) استفاده از سر ستون های یونیک
2) فضاهای مورد نظر آتشکده را ندارد

سبک پارتی (B)
* با تضعیف حکومت سلوکیان , گونه ای از قوم آریایی ( در شمال شرق ) ایران ( پارتها )
در منطقه ی خراسان بزرگ قدرت گرفته و بانی حکومت اشکانیان در ایران شدند . این
قوم در ابتدا خراجگذار از حکومت سلوکیان بود .
* با روی کار آمدن ساسانیان , در منطقه ی شمال غرب و غرب ایران , ایران به صورت یک
حکومت یک پارچه و قدرتمند ظاهر شدند .

* تحولات در سازه و معماری در سبک پارتی :
1) تحول سازه ( ابداع گنبد : برای پوشش دهانه های وسیع )
2) استفاده از انواع طاق و گنبد خاگی

سبک پارتی (C)

* تحول در معماری : تعریف فضاهای داخلی با ویژگی های جدید , مقیاس
فرا انسانی و تجربه ی تناسبات جدید در ساخت و ساز استفاده از جفت و پد جفت

* جفت ( قرینگی ) : استفاده در بناهایی که نیاز به نشان دادن عظمت و
ایجاد تمرکز می باشد . مانند :
1) کاخ های حکومتی
2) کاخ های نظامی
3) عبادتگاه ها و نیایش گاهها

* پد جفت ( نا قرینگی ) : استفاده در بناهایی که نیاز به تنوع فضایی
بیشتری است مانند :
1) کاخ های تفریحی
2) بناهای مسکونی
3) کوشک های تفریحی

*قرینگی و نا قرینگی در تمام اجزای این بناها ( نماها , پلان ها ) قابل مشاهده
است سبک پارسی ( مادها , هخامنشیان ) - ( قسمت دوم ) بررسی معماری پارس ها و آثار به جای مانده از این دوره :

1) مجموعه ی پاسارگاد : A ) باغ پاسارگاد
                                               B ) کوشک ( قصر )
                                               C ) آرامگاه کوروش

=> A ) توضیحات باغ پاسارگاد :
                    


1) الگوی اولیه برای طراحی 4 باغ های ایرانی شد
2) این باغ دارای سیستم پیشرفته آب رسانی با تنبوشه های سفالی می بوده است
3) از سنگ های صاف و صیقلی در کف سازی آن استفاده شده

*معماری آرارتوها : 1) استفاده از تالار ستون دار
                                    2) استفاده از سقف تخت
                                    3) کلاوه ها

=> B )توضیحات کوشک ( قصر ) : 1) برون گرا ( به منظور ایجاد ارتباط با محیط بیرونی )
                                               2) استفاده از تالار ستون دار
                                               3) سقف تخت
                                               4) مصالح سنگی و سقف چوبی

=> C ) توضیحات آرامگاه کوروش :                                 
این بنا در جوار باغ پاسارگاد قرار داشته که تماما" سنگی است و بنا به روایتی الگو گرفته
شده از اهرام مصر می باشد علت متفاوت بودن این آرامگاه با سایر مقابر دوره ی پارسی
مقام معنوی بوده که کوروش داشته است .

2) مجموعه ی تخت جمشید : A ) کاخ تخت جمشید
                                                         B ) کعبه ی زرتشت
                                                         C ) نقش رستم

=> A ) توضیحات کاخ تخت جمشید :       
مجموعه ای از کاخ هایی که از زمان داریوش اول یا اردشیر سوم ساخت آنها ادامه داشته و
به شکل تدریجی , شکل گرفته است .     
سنگ بنای این مجموعه توسط داریوش اول زده شده که پایتخت حکومتی و مذهبی او بوده
است , ویژگی های کاخ های تخت جمشید :

1) استفاده از تالار ستون دار
2) درون گرایی
3) استفاده از ستون های بسیار بلند با فاصله ی زیاد  که گاها" به 10 متر رسیده است
4) استفاده از مصالح غیر بومی
5) سقف چوبی از نوع تخت
6) استفاده از حجاری ها و تزئینات مشابه با تزئینات آشوری و بابلی

=> B ) توضیحات کعبه ی زرتشت :                                
برخی معتقدند این بنا محل نگهداری اوستا بوده و برخی بر این باورند که آتشکده و معبد
بوده است این بنا الگو گرفته شده از کلاوه های آرارتوی هست مصالح استفاده شده در
کعبه ی زرتشت :

1) مصالح سنگی
2) استفاده از کاشی های زرفام ( معرق )
3) استفاده از سایه بان برای پوشش معبد در حیاط مرکزی

=> C ) توضیحات نقش رستم :           
در جوار تخت جمشید , استودان های محل نگهداری استخوان های پادشاهان هخامنشی
است ( اردشیر اول , خشایارشاه و ... )

3) کاخ شوش : در جنوب ایران بوده و پایتخت زمستانی داریوش اول می باشد , خیلی
مشابه تخت جمشید است چون :

1) استفاده از ستون ها با سر ستون کله گاوی , کله عقاب
2) استفاده از تیر و ستون ( تالار ستون دار ) برای پوشش
3) درون گرایی بنا

*شهر شوش : این شهر بر روی 4 تپه ساخته شده بود , که تپه ی کاخ محل کاخ شوش است .

ویژگی های کلی سبک پارسی :

1) معماری : تقلید از معماری آرارتوها , ساخت ساختمان بر روی سکو , درون گرایی ,
زیباسازی فضای سبز , ساخت سایه بان
2) نیارش ( سازه و مصالح ) : استفاده از تیر و ستون , استفاده از دیوار جدا کننده
خشتی , پی شازی با سنگ لاشه و دانه های ریز ماسه , نمای بیرون با سنگ نمای داخلی
کاشیکاری
3) تزئینات ( آرایه ) :

1) استفاده از حجاری : الگو گیری از نمونه های موجود در تمدن آشوری و بابلی ولی مضمون
و موضوع متفاوت از نمونه های ذکر شده می باشد .
2) تمدن آشور : صحنه های جنگ و نبرد و پیروزی و سکوت شاهان
3) هخامنشیان : صحنه های صلح , دوستی , برادری

4) استفاده از سر ستون های کله گاوی و کله شیری و کله عقابی که کاربرد سازه ای نیز
داشته اند علاوه بر زیبایی و تزئینات مهار کننده حرکت های جانبی در تیر اصلی می باشند . سبک پارسی ( مادها , هخامنشیان ) - ( قسمت اول )
بررسی معماری مادها :

1) مادها در منطقه ی شمال غرب و غرب ایران ساکن شده و پایتخت آنها شهر هگمتانه بوده
است .
2) این قوم از نژاد آریایی بوده که به هنگام ورود به فلات ایران در این منطقه ساکن شدند .
3) مادها و پارت ها چادرنشین بوده و با ورود به ایران با معماری بومی منطقه آرارتوها الگو
برداری کرده اند .

آثار به جای مانده از دوره ی مادها :

1) آثار به جای مانده در تپه ی نوشیجان
                   

2) استودانها ( استخوان دانها )                                 

* استودانها :

محل نگهداری استخوان ها بوده است , فرد بعد از مرگ در داخل دخمه قرار داده و بعد از اینکه
فقط استخوان ها باقی ماند , آنها را در استودانها درون کوهه قرار می دادند و با این روش از
آلوده شدن خاک که در نوع اعتقادشان مقدس بوده جلوگیری می کردند . 5 اصل معماری ایران

1) درون گرایی : عدم ایجاد ارتباط ( بصری و غیر بصری) با محیط پیرامون یا به حداقل
رساندن آن.

*علل درون گرایی : 1 ) سازگاری اقلیم
                                     2 ) رعایت اصل محرمیت در سازگاری با شیوه ی اعتقادی
                                     3 ) ایجاد امنیت در سازگاری با کاربری

2) بوم آوردبودن ( خود بسندگی ) : استفاده از نیروی کار و مصالح بومی منطقه .

*علل استفاده از نیروی کار و مصالح بومی محیط :
1 ) صرفه جویی اقتصادی , مقرون به صرفه بودن
2 ) سازگاری با محیط

3) مردم واری : طراحی بر اساس نیازهای انسانی و متناسب با مقیاس انسانی .

4) نیارش یا پیمون : تعریف اشل یا شابلون کاری در طراحی است که سبب شده یک
استاندارد واحد میان استاد کاران شکل بگیرد .

5) پرهیز از بیهودگی : هیچ عنصر معماری بدون دلیل در معماری ما به کار نرفته است
و کاربردی است , مانند :

1 ) کاشیکاری گنبد : دافع نور آفتاب و عایق حرارتی
2 ) کاشیکاری , حجاری ازاره : محافظ پای دیوار
3 ) شیشه رنگی : دافع حشرات و تعدیل کننده نور شدید آفتاب


مطالب مشابه :


طاق و قوس در معماری ایرانی

منابع: ۱_نیارش سازه های طاقی در معماری اسلامی ایران:غلامحسین معماریان ۲_هنر ایران:ترجمه




طاق در معماری اسلامی ایران

۱ _ نیارش سازه های طاقی در معماری اسلامی ایران:غلامحسین




طاق در معماری اسلامی ایران-مختصری در رابطه با انواع طاق و سازه ومصالح آن

طاق در معماری اسلامی ایران-مختصری در رابطه با انواع طاق و سازه پل ،سازه های




طاق در معماری اسلامی ایران

در معماری اسلامی در ایران وبه طور اخص در سازه های طاقی اکثر از مصا لح سنگین استفاده شده است




منابع ارشد 4

پایدار کردن سازه های نیارش سازه های طاقی غلامحسین معماریان. مقاله حفاظت بناهای




معماری اسلامی در هنر جهان

۱- نیارش سازه های طاقی در معماری اسلامی ایران:غلامحسین




لیست کامل کتب معماری

نیارش سازه های طاقی در معماری اسلامی ایران / تهران : دانشگاه علم و صنعت ایران ، 1367.




آهک در بناهای تاریخی و روشهای مرمت آن

آهک مصرف کرده اند اما ملات های آهکی ایران روش سازه چینه نیارش سازه های طاقی




معماری اسلامی

سبک رازی این سبک در زمان ظهور حکومت های کوچک در به صورت 4 طاقی نیارش ( سازه و




منابع مربوط به مطالعات تاریخ معماری

(۱۳ 77)، نیارش سازه‌های طاقی، دانشگاه علم و ، ترجمه‌ی مهرداد وحدتی، حفاظت سازه­های




برچسب :