نقش نیروی انتظامی در ارتباط با مراجع قضایی
تبیین جایگاه نیروی انتظامی در ارتباط با مراجع قضایی بخصوص دادسراها علاوه بر اینكه می‌تواند نقش مهم نیروی انتظامی در زمینه جلوگیری از وقوع جرم و بزه در جامعه را روشن كند، می‌تواند به آگاهی مراجعه‌كنندگان به این مراكز كمك بسزایی كند.
اگر تا به حال گذر كسی به دادسراها و دادگاه‌های كیفری افتاده باشد به وضوح نقش كلانتری‌ها و ماموران نیروی انتظامی را در برقراری عدالت مشاهده كرده است. شاید اولین صحنه‌ای كه توجه هر بیننده‌ای را جلب می‌كند این است كه در كنار هر مجرم و یا متهمی كه از بازداشتگاه به دادسرا احضار می‌شود، یك مامور كلانتری دیده می‌شود كه مسئولیت حفظ او به عهده آن مامور است. البته ناگفته نماند كه ماموران نیروی انتظامی در دادگاه‌های حقوقی نیز ایفای نقش می‌كنند كه می‌توان از جمله آن به توقیف اموال محكومان به پرداخت وجه اشاره كرد. در كل یكی از بازوان قوی اجرای عدالت در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران، نیروی انتظامی است. اگر بخواهیم گزیده‌ای از وظایف نیروی انتظامی در ارتباط با مراجع قضایی بخصوص داسراها را بازگو كنیم، می‌توانیم به انجام تحقیقات مقدماتی در مورد جرایم اتفاقی، دستگیری متهمان و مجرمان و ابلاغ و اجرای دستورات قضایی اشاره كنیم.
انجام تحقیقات مقدماتی
دادسرا عنوان مدعی‌العموم را به دوش می‌كشد و مسئولیت دفاع از حقوق جامعه را به عهده دارد. یكی از مهمترین وظایف دادسرا مقابله با افرادی است كه با ارتكاب جرایم و نقض قانون، امنیت عممومی جامعه را بر هم می‌زنند. این یك وظیفه بسیار خطیر و مهمی است كه تمام ارگان‌ها در حد توان و تا جایی كه قانون به آنها این اجازه را داده باشد باید به دادسرا كمك كنند. اما در این راستا شاید بتوان گفت كه كلانتری‌ها بیشترین همكاری را با دادسرا برای مقابله با متهمان و مجرمان دارند. طبیعتا هر كسی كه احساس می‌كند علیه او جرمی اتفاق افتاده و اصطلاحا «بزه‌دیده» شده است برای طرح شكایت خود به دادسرا مراجعه می‌كند. پس از طرح شكایت در دادسرا و مطالعه شكواییه توسط مقام قضایی و دقت در ادله‌ای كه شاكی به آنها استناد كرده است، پرونده برای رسیدگی و انجام تحقیقات مقدماتی به كلانتری محل وقوع جرم ارسال می‌شود. پس از وصول پرونده به كلانتری و ثبت در بخش رایانه، افسر نگهبان مسئول پیگیری دستورات قضایی در مورد هر پرونده است. اولین اقدامی كه توسط افسر نگهبان صورت می‌گیرد اخذ اظهارات شاكی و ضبط آن در پرونده است. شاكی با حضور در كلانتری شكایت خود را مجددا طرح كرده و اگر دلایلی برای اثبات ادعای خود دارد ارائه می‌كند. مهمترین دلیلی كه در كلانتری‌ها كاربرد دارد شهادت شهود است. شهود در كلانتری حاضر و ضمن پر كردن «برگه اظهارات شهود» نسبت به آنچه دیده‌اند و مورد مشاهده آنها واقع شده است، شهادت می‌دهند. پس از اینكه شاكی تمام دلایل و مستندات خود را ارائه كرد نوبت به متهم می‌رسد تا در این خصوص از خود دفاع كند. مامور كلانتری از طریق آدرس و نشانی كه شاكی در اختیار او قرار داده است متهم را احضار كرده و از او بازجویی می‌كند. اظهارت متهم در صورت‌جلسه نوشته و در صورتی كه او در این مورد دلایلی برای تبرئه خود داشته باشد، از وی اخذ و در پرونده ضبط می‌شود. پس ازپایان رسیدگی‌های مقدماتی افسر نگهبان گزارشی از محتوای پرونده تهیه كرده و در آن خلاصه‌ای از اظهارات شاكی و شهود و دلایل ابرازی و همچنین دفاعیات متهم را ذكر می‌كند. گزارش مزبور ضمیمه پرونده شده و پرونده در اولین فرصت به دادسرای مربوطه ارسال می‌شود تا به رویت مقام قضایی برسد. در صورتی كه تحقیقات به نظر مقام قضایی نقصی داشته باشد ضمن اعاده پرونده به كلانتری دستور به تكمیل تحقیقات در آن مورد خاص داده می‌شود. در غیر این‌صورت و در صورتی كه تحقیقات به نظر مقام قضایی كامل باشد، شاكی و متهم به دادسرا احضار شده تا در حضور مقام قضایی اظهارات و دفاعیات خود را بیان كنند. این روند تا تكمیل نهایی پرونده و صدور كیفرخواست و یا قرار منع تعقیب ادامه خواهد داشت.
دستگیری متهمان و مجرمان
در مورد بررسی نقش دادسرا و نیروی انتظامی در دستگیری متهمان و مجرمان می‌پردازد گفته شده كسی كه علیه او شكایتی در مراجع قضایی صورت گرفته ولی هنوز وقوع جرم توسط او به اثبات نرسیده است، متهم است. متهم شرایط وی‍ژه‌ای دارد كه باید بسیار مورد توجه قرار گیرد. از یك طرف از آنجایی كه هنوز وقوع جرم توسط او به اثبات نرسیده است نمی‌توان وی را مجازات كرد و چه بسیار متهمانی كه از ارتكاب جرم و مجازات تبرئه می‌شوند و بی‌گناهی آنان به اثبات می‌رسد. از طرف دیگر این احتمال وجود دارد كه وی مرتكب جرم مورد نظر شده باشد و باید اقدامات احتیاطی در مورد او صورت گیرد. یكی از اقداماتی كه توسط مقام قضایی برای رسیدگی هر چه بهتر به پرونده و در دسترس بودن متهم انجام می‌گیرد صدور قرار بازداشت موقت است. اگر با توجه اسناد و ادله موجود در پرونده احتمال وقوع جرم توسط متهم قوی باشد مقام قضایی نسبت به صدور قرار بازداشت موقت اقدام می‌كند. با صدور این دستور متهم تا پایان مراحل تحقیقات در بازداشتگاه به سر خواهد برد. جایی كه متهم به دادسرا احضار شود ولی او از حضور امتناع كند، یكی دیگر از مواردی است كه مقام قضایی نسبت به صدور حكم جلب و بازداشت متهم اقدام می‌كند. همچنین وقتی وقوع بزه از طرف متهم قطعی شده و حكم بر محكومیت وی به حبس صادر می‌شود این وظیفه ماموران نیروی انتظامی است كه نسبت به اجرای آن اقدام كنند. در هر صورت پس از صدور حكم جلب و یا قرار بازداشت موقت اجرای این حكم و جلب و بازداشت متهم و تحویل آن به مقامات قضایی در مواقع لازم، یكی از مهمترین وظایف نیروی انتظامی در برقراری نظم و عدالت در جامعه است.
ابلاغ و اجرای دستورات قضایی
در خصوص نقش نیروی انتظامی و دادسرا و همچنین همکاری آنها در ابلاغ و اجرای دستورات قضایی هیچ گاه نمی‌توان كسی را بدون اینكه به او حق دفاع داده شود محاكمه كرد. عدالت حكم می‌كند كه متهم نیز در برابر شكایتی كه از او صورت گرفته است از خود دفاع كند. معمولا حتی اگر تمام ادله و اسناد علیه شخصی باشد و صدور جرم از او 100 درصد محرز شود، باز هم به وی اعلام می‌شود به عنوان آخرین دفاع اظهارات خود را بیان كند. برای اینكه اجازه دفاع به متهم داده شود او طی دو مرتبه هم به كلانتری و هم به دادسرا احضار می‌شود. به همین دلیل باید متهم به جلسه رسیدگی دعوت شود و زمان جلسه به اطلاع او برسد. برای اینكه متهم از وقت و زمان رسیدگی به اتهامی كه به وی نسبت داده شده است مطلع شود، اوراقی تحت نام «احضاریه» توسط كلانتری مربوطه تهیه و به آدرس و اقامتگاه متهم ابلاغ و وقت رسیدگی به اطلاع وی می‌رسد. یكی دیگر از مواردی كه باید به اطلاع شاكی و متهم برسد دستورات، احكام و قرارهای صادره توسط مقام قضایی است كه این امر نیز توسط ماموران كلانتری صورت می‌گیرد.
برگرفته از روزنامه حمایت
مطالب مشابه :
نقش نیروی انتظامی در ارتباط با مراجع قضایی
وبلاگ شخصی دکتر علیرضا حبیبی پور - نقش نیروی انتظامی در ارتباط با مراجع قضایی -
وضعیت حقوقی هواپیماهای بدون سرنشین
وبلاگ شخصی دکتر علیرضا حبیبی پور - وضعیت حقوقی هواپیماهای بدون سرنشین -
1300 تن از اساتید و مدرسان دانشکده‌های علوم تربیتی، طی بیانیه‌ای از نامزدی مهندس موسوی در انتخابات ر
رضا حبیبی - دکتر حسین عاطفی _ حسن حسینی پور _ علیرضا جوادی _ حمید نقی زاده _ رحمان
پایان نامه های دکتری معماری دانشگاه تهران
دکتر سید محسن حبیبی جهان‌پور، بهروز دکتر علیرضا عینی فر، استاد مشاور :
فهرست نمایندگان آبادگران در سراسر کشور
۲۰- محمد نبی حبیبی دکتر فتاحی نادر یحیی کمالی‌پور بافت دکتر علیرضا
باشگاه پژوهشگران جوان
دکتر سید علیرضا دکتر حسین حسن پور دکتر داود حبیبی
فهرست کامل 133 پژوهشگر و مدیر پژوهشی برجسته کشور
دکتر علیرضا کوچکی دکتر محمدرضا رحیم پور دانشگاه شیراز دکتر محمد دکتر شهلا حبیبی
برچسب :
دکتر علیرضا حبیبی پور